Kind & reclame

De Stichting Reclame Code (SRC) vindt het belangrijk dat er verantwoorde reclame wordt gemaakt, zeker als het gaat om reclame gericht op kinderen en minderjarigen. Alle reclame-uitingen, of ze nu op tv, in een game of op social media zijn verschenen, moeten voldoen aan de regels uit de Nederlands Reclame Code. Zo mag reclame niet misleiden en niet in strijd zijn met de wet, de waarheid, de goede smaak en fatsoen. Deze reclameregels zijn opgesteld in overleg met partijen die samen het adverterend bedrijfsleven vormen, namelijk: adverteerders, communicatieadviesbureaus en media. Op deze wijze nemen zij hun verantwoordelijkheid voor de inhoud en verspreiding van reclame-uitingen.

Klagen over reclame

Zowel consumenten als bedrijven en andere organisaties die een klacht hebben over een reclame-uiting, kunnen deze indienen bij de onafhankelijke Reclame Code Commissie. Ook als u een ouder bent kunt u (gratis) een klacht indienen als u van mening bent dat uw kind met een reclame-uiting is geconfronteerd die in strijd is met de reclameregels. De (voorzitter van de) Reclame Code Commissie toetst vervolgens of de betreffende reclame-uiting voldoet aan de Nederlandse Reclame Code. Wanneer een overtreding is vastgesteld, wordt de adverteerder aanbevolen om de reclame-uiting aan te passen of niet meer te gebruiken/verspreiden. In ruim 96% van de gevallen houdt een adverteerder zich aan de uitspraak van de Reclame Code Commissie. De adverteerders die geen gevolg geven aan de aanbeveling, worden geplaatst op de online non-compliance lijst, waar ook de toezichthouders, zoals de Autoriteit Consument en Markt (ACM), kennis van kunnen nemen.

Het online klachtenformulier vindt u hier.

Bescherming van kinderen en minderjarigen

De Nederlandse Reclame Code bestaat uit een algemeen deel met regels waar alle reclame-uitingen aan moeten voldoen, en een deel met bijzondere reclamecodes, die gericht zijn op een specifieke branche, verspreidingswijze of doelgroep. Deze bijzondere reclamecodes bevatten ook regels die specifiek gelden voor reclame gericht op kinderen en minderjarigen.

Er is zelfs een bijzondere reclamecode speciaal voor reclame die geheel of gedeeltelijk gericht is op kinderen en minderjarigen/jeugdigen. Met kinderen worden personen van 12 jaar en jonger bedoeld. Met minderjarigen/jeugdigen worden personen onder de leeftijd van 18 jaar bedoeld.

De wijze waarop kinderen en minderjarigen reclame waarnemen en/of daarop reageren, hangt af van hun leeftijd, ervaring en de manier waarop de reclame-uiting onder hun aandacht wordt gebracht. Dat een reclame-uiting bijvoorbeeld geschikt is voor minderjarigen, wil niet noodzakelijkerwijs zeggen dat deze reclame ook geschikt zou zijn voor kinderen. Bij het maken van reclame gericht op kinderen en minderjarigen is de herkenbaarheid van een reclame-uiting belangrijk.

De belangrijkste regels zijn hieronder samengevat. De gehele Nederlandse Reclame Code kunt u nalezen op www.reclamecode.nl/nrc.

Overigens heeft de Stichting Media Rakkers, mede in samenwerking met Stichting Reclame Code en Radboud Universiteit Nijmegen,  in juli 2015 een Jeugd Reclame Wijzer opgesteld. De Wijzer maakt geldende regels voor kinderreclame uit de Nederlandse Reclame Code inzichtelijk en geeft adviezen aan reclamemakers voor het maken van verantwoorde kinderreclame. De Jeugd Reclame Wijzer is te downloaden via www.mediarakkers.nl.

HOOFDREGELS KINDEREN EN RECLAME

Reclame gericht op kinderen mag niets in woord, beeld of geluid bevatten waardoor kinderen op de een of andere manier worden misleid over de mogelijkheid en eigenschappen van het aangeboden product.

• Reclame gericht op kinderen mag hen geen morele of fysieke schade aandoen en moet daarom voor hun bescherming voldoen aan de volgende criteria:
• Reclame mag kinderen niet tot de aankoop van een bepaald product aanzetten door te profiteren van hun onervarenheid of hun goedgelovigheid;
• Reclame mag kinderen er niet rechtstreeks toe aanzetten om hun ouders of anderen over te halen om het product te kopen waarvoor reclame wordt gemaakt;
• Reclame mag niet profiteren van het speciale vertrouwen dat kinderen hebben in ouders, leerkrachten of anderen;
• Reclame mag kinderen niet zonder reden in gevaarlijke situaties tonen.

Bovenstaande regels gelden ook voor reclame gericht op minderjarigen als het gaat om tv-commercials.

• Reclame gericht op kinderen mag niet suggereren dat het hebben of gebruiken van een bepaald product hen een fysiek of sociaal voordeel biedt ten opzichte van andere kinderen. Ook mag het niet suggereren dat het niet hebben van een bepaald product tot het tegenovergestelde effect leidt.
• Reclame moet duidelijk herkenbaar zijn, door opmaak, presentatie, inhoud of anderszins, ook gelet op het publiek waarvoor zij is bestemd. Zie voor de specifieke regels die gelden voor de herkenbaarheid van reclame in (de vorm van) of op (Jeugd)bladen of andere drukwerken, Radio en televisie, Banner en pop-up, Hyperlink, Social media, Virtuele wereld, (In)game, E-mail en SMS hoofdstuk III van de Kinder- en Jeugdreclamecode.
• Het is een adverteerder niet toegestaan kinderen rechtstreeks te stimuleren tot het maken van reclame ten behoeve van de adverteerder.

SOCIAL MEDIA

Ook voor reclame op social media gelden regels. Reclame in posts en overige reclame in social media die door kinderen worden gebruikt, moeten door optische, virtuele en/of akoestische middelen – passend bij het bevattingsvermogen van kinderen – duidelijk herkenbaar te zijn.

Als het gaat om reclame gericht op kinderen geldt dat kinderen niet rechtstreeks mogen worden gestimuleerd door de adverteerder om reclame te maken voor zijn product of dienst op social media. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als een kind in ruil voor het “liken” van een Facebookpagina enig voordeel wordt geboden (zoals het gratis of met korting aanbieden van bepaalde items in een game).

De regels uit de Reclamecode Social Media kunt u hier lezen.

GAMES

Reclame-uitingen in (de vorm van) een game moeten ook voldoen aan de regels uit de Nederlandse Reclame Code.

(In-)Game advertising moet door optische, virtuele en/of akoestische middelen en passend bij het bevattingsvermogen van kinderen duidelijk herkenbaar zijn en zich onderscheiden van de game.

(In-) Game Advertising gericht op kinderen moet in de game en voordat de game begonnen kan worden duidelijk en ondubbelzinnig en passend voor het bevattingsvermogen van kinderen vermelden dat de game, of delen daarvan, reclame is en voor welke adverteerder.

PRIVACY

De Kinder- en Jeugdreclamecode kent ook enkele bepalingen over privacy

• Bij het verzamelen van persoonsgegevens van een kind moet al het mogelijke worden gedaan om het kind en/of zijn ouder te informeren over de doeleinden waarvoor die gegevens worden verwerkt. Wanneer gebruik wordt gemaakt van commercieel op het kind gericht materiaal of wanneer op een andere manier bewust gegevens van een kind worden verzameld, moet de hiervoor bedoelde informatie duidelijk, gemakkelijk toegankelijk en begrijpelijk voor een kind zijn.
• Als volgens de wet voor een bepaalde soort verwerking van persoonsgegevens van een minderjarige/jeugdige jonger dan 16 jaar toestemming moet worden gegeven, moet een ouder/verzorger die toestemming geven.
• Bij een spel, het aanbieden van een prijs of enige andere activiteit met een verkoopbevorderend doel, mag niet worden geëist dat een kind meer persoonsgegevens bekend maakt dan strikt noodzakelijk is voor dat doel.
• De adverteerder moet er zeker van zijn dat de geadresseerde van reclame-via e-mail daarvoor toestemming heeft gegeven, of als klant van de adverteerder al een soortgelijk product heeft besteld.

Zie voor meer informatie over kinderen en privacy ook de website van de Autoriteit Persoonsgegevens.

VOEDING

De voedingsmiddelenbranche heeft speciale regels opgesteld voor reclame gericht op kinderen in de Reclamecode voor Voedingsmiddelen.

• Er mag geen reclame voor voedingsmiddelen worden gemaakt in media die specifiek gericht zijn op kinderen tot en met 12 jaar.
• Er mag geen reclame worden gemaakt in media die niet specifiek maar wel mede zijn gericht op kinderen tot en met 12 jaar (als het publiek waarvoor de reclame is bestemd voor 25% of meer bestaat uit kinderen tot en met 12 jaar).
• Het bovengenoemde reclameverbod is niet van toepassing op reclame voor voedingsmiddelen gericht op kinderen van 7 tot en met 12 jaar die voldoet aan specifieke voedingskundige criteria: het gaat dan om maxima aan de calorische waarde, het verzadigd vetgehalte en de hoeveelheid zout en suikers in deze producten. Denk bijvoorbeeld aan lightproducten, of groente en fruit.
• Er mag wel reclame worden gemaakt voor voedingsmiddelen gericht op kinderen tot en met 12 jaar als de reclame tot stand is gekomen in samenwerking met of met steun van de overheid of een andere erkende autoriteit op het terrein van voeding, gezondheid en/of beweging.
• Verpakkingen en point-of-sale materiaal (reclame in de winkel) zijn uitgezonderd van het reclameverbod.
• Als geen sprake is van samenwerking met de overheid of een erkende autoriteit, mogen kinderidolen die gericht zijn op kinderen tot en met 6 jaar niet worden gebruikt in reclame. Dit verbod geldt ook voor verpakkingen en point-of-sale materiaal. Kinderidolen die gericht zijn op kinderen van 7 tot en met 12 jaar mogen alleen worden gebruikt in reclame als het Voedingsmiddel voldoet aan de voedingskundige criteria.
• In reclame specifiek gericht op kinderen mag een kinderidool niet actief een voedingsmiddel aanprijzen.
• Een reclame voor een voedingsmiddel dat geassocieerd wordt met een bepaald specifiek voor kinderen bestemd televisie- en/of radioprogramma mag niet worden getoond in reclameblokken tijdens en direct aansluitend op de uitzending van dat programma.
• Specifiek op kinderen gerichte reclame voor een voedingsmiddel mag niet de indruk wekken dat de consumptie van het voedingsmiddel hen meer status of populariteit onder leeftijdgenoten biedt dan de consumptie van een ander voedingsmiddel.

ALCOHOL

De regels voor reclame voor alcohol staan in de Reclamecode voor alcoholhoudende dranken. Enkele regels die in deze code staan zijn:

• Alcoholreclame mag zich niet specifiek richten tot minderjarigen.
• Er mogen geen personen worden getoond die jonger zijn of evident jonger lijken dan 18 jaar.
• Verder mag er geen reclame voor alcohol worden gemaakt direct voorafgaand aan, tijdens, of direct volgend op tv-of radioprogramma’s die veel bekeken of beluisterd worden door minderjarigen (meer dan 25%).
• Op jongerenzenders, jongerentijdschriften en websites die zich specifiek op minderjarigen richten mag geen reclame voor alcoholhoudende dranken worden gemaakt.
• Reclame voor alcohol mag niet worden vertoond in bioscoopzalen voorafgaand aan kinderfilms, Nederlands gesproken familiefilms en films die vertoond worden in de kindermatinee of in schoolvoorstellingen. Voor overige films geldt dat daarbij slechts alcoholreclame mag worden vertoond als het publiek voor niet meer dan 25% uit minderjarigen bestaat.
• Iedere alcoholreclame moet een educatieve slogan ‘Geen 18, geen alcohol’ tonen.

KANSSPELEN

Er mag in Nederland alleen reclame voor kansspelen worden gemaakt als de aanbieders van het kansspel een vergunning hebben. In de Reclamecode voor Kansspelen is onder meer bepaald dat in elke kansspelreclame de minimumleeftijd voor deelname moet worden vermeld.

• Op zijn website moet de kansspelaanbieder nadere informatie geven over het verbod tot deelname voor minderjarigen aan kansspelen.
• Reclame voor kansspelen mag niet worden gericht op minderjarigen. Hieraan wordt veelal invulling gegeven door niet onnodig personen die jonger zijn of lijken dan 18 jaar af te beelden.
• Indien loten verkocht mogen worden en daadwerkelijk verkocht worden door minderjarigen (zoals bij Scouting Nederland, Jantje Beton en de Grote Clubactie), mogen deze minderjarigen in beeld worden gebracht, mits dit niet aanzet tot het deelname aan het kansspel door minderjarigen.
• Er mag geen reclame voor kansspelen worden gemaakt door middel van en rondom specifiek op minderjarigen gerichte media, dan wel delen van deze media (inserts, bijlagen, speciale radio – en tv-programma’s, bioscoopfilms etc.).
• Het maken van reclame in combinatie met producten voor bijvoorbeeld jongeren is niet toegestaan. Denk aan voetbalplaatjes in combinatie met loten.

OVERIGE RECLAMECODES

Overige codes waarin bepalingen zijn opgenomen met betrekking tot kinderen en/of minderjarigen:

• Reclamecode SMS-dienstverlening
• Reclamecode voor Tabaksproducten (RVT)
• Code Telemarketing (CTM)
• Reclamecode voor Fieldmarketing (RFM)
• Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen (CPG)
• Code reclame voor Medische zelfzorg Hulpmiddelen (CMH)
• Code Aanprijzing Gezondheidsproducten (CAG)
• Reclamecode Cosmetische Producten (RCP)
• Code medische Cosmetische Behandelingen uitgevoerd door Artsen (CCBA)

Voor adverteerders

Zie voor informatie over kinderen en reclame voor adverteerders:

http://www.checkdereclamecode.nl/check/algemeen/kinderen-en-jeugd en
www.checksrc.nl/check/kinderen.

Heeft u nog vragen? Neem dan contact met ons op via compliance@reclamecode.nl.