4 oktober is het weer Dierendag. Eerlijk is eerlijk, de meeste klachten bij de Reclame Code Commissie die met dieren te maken hebben, gaan over hun vlees, en of het etiket ‘duurzaam’, ‘verantwoord’ of ‘diervriendelijk’ daarop misleidend is of niet. Overigens kunnen we in dat verband concluderen dat bij sommige consumenten de haren recht overeind gaan staan wanneer dieren die bestemd zijn voor de consumptie “very happy” (fish), “lucky” (ducks) of gewoonweg “blij” (kip) genoemd worden.
Een aap met een mixer
Er zijn echter ook zaken over levende dieren. Hoewel, levend….? Een chimpansee die koffie verkeerd maakt en met een mixer slagroom klopt: een klaagster vond het ongepast dat het dier in deze commercial in een menselijke rol wordt geduwd. “Dierenleed”, vond zij.
In een andere tv-reclame loopt een vrouw met een jaguar naast zich (het dier dus, niet de auto) doodgemoedereerd de trap af, langs de portier een sjiek appartementengebouw uit. Volgens een klager was dit in strijd met diverse dierenwetten. Ten eerste zou hier het beeld geschetst worden dat een jaguar als huisdier de gewoonste zaak van de wereld is. Stel dat mensen na het zien van deze reclame er ook eentje willen, dat zou dan in strijd zijn met de Wet Natuurbescherming, aldus de klager. En het aanlijnen van een bedreigde diersoort was volgens hem in strijd met de Wet Dieren.
Beide klachten werden afgewezen: De chimpansee was ‘digitaal geconstrueerd’, van dierenleed kon dus geen sprake zijn. En u raadt het al: ook de jaguar was nep (en overigens niet aangelijnd). Van de uiting gaat verder geen boodschap of aansporing uit met betrekking tot het houden van een jaguar als huisdier, vond de Commissie.
Wie past er op de kever?
Uit de beslissing over de jaguar blijkt dat het feit dat een dier nep is, op zichzelf geen reden is om de klacht zonder meer af te wijzen. Daar zijn klagers en de Commissie het over eens. De adverteerder die een boer (verkleed als vogelverschrikker) met zijn vingers een koolwitje van een tomaat liet ‘wegschieten’, kon rekenen op diverse klachten. Maar de vlinder was nep, aldus de adverteerder, en voor de dieren in de commercial die wél echt waren (een muis, een konijn en een kever), was een “animal handler” ingehuurd, een functionaris die het dierenwelzijn moet waarborgen. “Daar gaat het niet om”, zei klager. Of de dieren nou echt of nep zijn, in een reclame moet gewoon niet het signaal afgegeven worden dat je zo met dieren in de natuur kan omgaan, vond hij. Zijn klacht is uiteindelijk toch afgewezen. Bij deze commercial was het duidelijk dat er een niet serieus beeld van de werkelijkheid werd geschetst, en, zoals de Commissie het formuleerde: “de uiting roept niet op tot het wegschieten van vlinders”.
Volgende keer: Hoe eng mag een Halloween-poster zijn?
