Op 1 juli 2022 treedt de aangepaste Reclamecode Social Media & Influencer Marketing (RSM) in werking. Directe aanleiding voor deze wijziging zijn de nieuwe beleidsregels van het Commissariaat voor de Media waarin wordt uitgelegd dat de Mediawet ook geldt voor grote influencers op videoplatforms (zogenaamde “video-uploaders”).
Voor de wijziging van de RSM is aansluiting gezocht bij de nieuwe regels waarop door het Commissariaat wordt toegezien. Zo moet de vermelding dat een video reclame bevat, worden opgenomen in de video zelf (aan het begin, tijdens de aanprijzing of doorlopend) én in de beschrijving van de video. Op platforms waar alleen gebruik wordt gemaakt van een hashtag om reclame kenbaar te maken, geldt dat deze duidelijk in het oog moet springen en niet verscholen mag staan tussen andere hashtags of informatie.
De RSM komt uit 2014 en de laatste update was van 2019. Met deze nieuwe update biedt de RSM weer een actueel kader voor verantwoorde reclame via social media. De code zal regelmatig worden geëvalueerd in samenspraak met betrokken stakeholders.
De wijzigingen van de RSM per 1 juli 2022 zijn als volgt:
• De aparte toelichting achter de code is nu verwerkt bij de relevante artikelen zelf;
• TikTok en Twitch zijn in de toelichting als voorbeeld van social-media-platform toegevoegd;
• Bij de definities wordt uitgelegd wat onder social media wordt verstaan, namelijk: online platformen waarop gebruikers zelf inhoud genereren en er interactie mogelijk is tussen de gebruikers, zoals (maar niet beperkt tot) YouTube, Facebook, Instagram en TikTok;
• In de toelichting bij artikel 3 is aansluiting gezocht bij de Mediawet en de nieuwe beleidsregel. Dat betekent dat:
o er op wordt gewezen dat naast de RSM ook de Mediawet van toepassing kan zijn, en dat meer informatie kan worden gevonden op influencerregels.com/mediawet en www.cvdm.nl;
o er een extra uitleg is opgenomen over wanneer een vermelding duidelijk is (die ook aansluit bij de richtsnoeren van de Europese Commissie over de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken)
o de vermelding dat een video reclame bevat aan het begin van de video, tijdens de aanprijzing of doorlopend zichtbaar in de video én in de beschrijving onder de video moet worden opgenomen;
o de vermeldingen “Advertentie”, “Advertorial”, “Betaalde promotie” en “Betaald partnerschap met (adverteerder)” zijn opgenomen als voorbeeldvermeldingen voor videoplatforms en de hashtags #reclame en #advertentie voor andere platforms zijn toegevoegd;
o Vanwege het onderscheid tussen reclame, sponsoring en productplaatsing zijn voor videoplatforms de volgende voorbeeldvermeldingen geschrapt: “Ik heb deze producten gekregen van [adverteerder]”, “Bedankt [adverteerder] voor het toesturen van de producten”, “Deze video is mede mogelijk gemaakt door [adverteerder]”;
o “collab” en “partner(ship)” niet meer als voorbeeldvermeldingen worden aanbevolen, omdat het Commissariaat voor de Media deze vermeldingen (voor videoplatforms) niet duidelijk genoeg vindt;
o “#adv” als voorbeeldvermelding is verwijderd omdat deze in de praktijk minder wordt gebruikt dan “#ad”;
o als uitsluitend gebruik wordt gemaakt van een hashtag, deze duidelijk in het oog moet springen en niet verscholen mag staan tussen andere hashtags of informatie. Duidelijk is in elk geval als de hashtag aan het begin van het bericht of de opsomming wordt geplaatst;
o het gebruik van platformfeautures bij elk platform als mogelijkheid wordt genoemd om duidelijk te maken dat sprake is van reclame;
• Artikel 4 lid d (manipulatieverbod/valse identiteiten): verbod neplikes en nepvolgers toegevoegd.
• Artikel 4 (toelichting): gebruik van virtual influencers of characters zijn van dit artikel uitgesloten
• Artikel 5 (kinderen): verbod om kinderen te stimuleren reclame te maken op social media is geschrapt, omdat dit reeds is geregeld in de Kinder- en Jeugdreclamecode (KJC); daarom is een expliciete verwijzing opgenomen naar deze code.
