De bestreden reclame-uiting

Het betreft een televisiecommercial van TOTO voor TOTO online casino. De commercial begint met twee vogels die op hun mobiele telefoon kijken en via de telefoon een TOTO casino binnen gaan. In het casino zijn bekende Nederlanders te zien. Ook komen er speelkaarten in beeld, op een van de kaarten staat een afbeelding van Wesley Sneijder. Tijdens de commercial is onder andere het volgende te horen: “Yo, TOTO heeft nu online casino”, “Hey, kom binnen en voel het geluk”, “De jackpot loopt over dus zet nu maar in!”, “Het nieuwe casino, online casino”, “Ben je ook een geluksvogel, zet in en win”.

Samenvatting van de klacht

Zowel het Besluit als de Regeling zijn gebaseerd op artikel 4a van de BGA, waarin is vastgelegd dat een vergunninghouder verplicht is maatregelen te nemen om te voorkomen dat verslaving door haar producten ontstaat en ervoor zorgt dat reclame op een zorgvuldige en evenwichtige wijze wordt uitgevoerd om overmatige deelname te voorkomen. De TOTO, waarvan de overheid eigenaar is, richt zich met de bestreden reclame-uiting op jeugd, door middel van bekende Nederlanders, rappers, muziek en woordkeuze. Gokverslaving is ernstig en klager begrijpt niet dat dit uitgezonden mag worden op televisie.

Samenvatting van het verweer

Klager stelt dat adverteerder zich met de bestreden reclame-uiting ten onrechte zou richten op jeugd en dat een dergelijke reclame niet uitgezonden zou morgen worden op de Nederlandse televisie. In het algemeen geldt dat reclame voor kansspelen op afstand is toegestaan. De wijze waarop reclame wordt gemaakt voor kansspelen op afstand is aan strenge regels gebonden. Adverteerder houdt zich aan de geldende wet- en regelgeving en licht dit als volgt toe.
Adverteerder richt zich in haar reclames op meerderjarigen vanaf 24 jaar. Die reclames leiden Nederlandse spelers naar het veilige, verantwoorde en legale aanbod van online kansspelen. Adverteerder kijkt zorgvuldig naar de inhoud en doelgroep van de reclame, ook door de inzet van en keuze voor bekende Nederlanders c.q. rolmodellen in reclames, waarbij ook de populariteit en het bereik van de bekende Nederlanders onder specifieke leeftijdsgroepen wordt meegewogen bij de keuze, en ook het medium, in dit geval via tv, en het tijdstip van de reclame. Voordat een bekende Nederlander door TOTO wordt gecontracteerd, onderzoekt zij of deze persoon ouder is dan 25 jaar en geen substantieel bereik heeft onder minderjarigen of jongvolwassenen. Ook naar Hans Klok en Kim Feenstra, die in de reclame te zien zijn, is onderzoek gedaan. Zoals door de Kansspelautoriteit (Ksa) wordt opgemerkt heeft wetgever niet nader bepaald wanneer er sprake is van substantieel bereik onder minderjarigen en jongvolwassenen. De Kansspelautoriteit constateert dat kansspelaanbieders deze norm zelfstandig invullen met percentages die variëren tussen de 25 en 30 procent.[1] Hans Klok en Kim Feenstra voldoen aan die voorwaarden en hebben geen substantieel bereik onder die doelgroep, waardoor bestreden reclame-uiting zich niet op minderjarigen en jongvolwassenen richt. Daarnaast wordt de bestreden reclame-uiting uitgezonden op televisie na 21:00 uur. Hiermee voldoet TOTO aan de wet- en regelgeving waarin is bepaald dat minderjarigen en jongvolwassenen zo min mogelijk in aanraking moeten komen met reclame voor kansspelen.
Adverteerder is zich ervan bewust dat kansspelen voor sommige mensen risico’s kennen, zoals kansspelverslaving. Zij ziet het als haar taak om ervoor te zorgen dat spelers geen negatieve ervaring hebben en daarom zet zij in op preventie, detectie en interventies. Bij preventie gaat het erom dat spelers duidelijk wordt gemaakt dat er risico’s zijn verbonden aan kansspelen. Een voorbeeld hiervan is de campagne met Nathan Rutjes, die praktische tips geeft om kansspelen leuk te houden. Deze campagne heeft wereldwijde erkenning genoten. Adverteerder loopt voorop in het bieden van informatie op het gebied van verantwoord spelen. Hierbij moet ook gedacht worden aan de mogelijkheid van het instellen van een verlieslimiet. Daarbij heeft adverteerder een maximaal verlieskrediet ingesteld voor jongvolwassenen (18-24 jaar).  

Het oordeel van de voorzitter

1)  In het eerste onderdeel van de klacht stelt klager dat met de bestreden reclame-uiting onmatige deelname niet wordt voorkomen. Onder onmatige deelname wordt verstaan: risicovol spelgedrag dat kan leiden tot kansspel-verslaving. De voorzitter is van oordeel dat in de bestreden-uiting geen onmatige deelname is te zien of dat deze aanzet tot onmatige deelname. De televisiecommercial heeft een vrolijk, kleurrijk en wervend karakter, maar kan niet worden opgevat als een serieuze oproep om onmatig spelgedrag te vertonen. De gemiddelde consument zal de totale uiting opvatten, in die zin dat het aangeboden (online) kansspel leuk en vrolijk makend is en niet de drang voelen tot onmatige deelname. Mocht een persoon daar toch toe over gaan dan is er anders dan bij illegale kansspelen het Verslavingspreventiebeleid van TOTO. Op grond van het voorgaande slaagt het eerste deel van de klacht niet.
2) In het tweede onderdeel van de klacht stelt klager dat de bestreden reclame-uiting is gericht op minderjarigen en jongvolwassenen, omdat er gebruik wordt gemaakt van bekende Nederlanders, rappers, muziek en bepaalde woordkeus. De vraag in dit geval is of de bestreden uiting, mede door de inzet van bekende Nederlanders, op minderjarigen en jongvolwassenen is gericht. De voorzitter oordeelt hierover als volgt. Adverteerder heeft uitgebreid uiteengezet hoe zij voorafgaande aan de bestreden reclame-uiting heeft bepaald dat de in de uiting te zien zijnde bekende Nederlanders, de 52-jarige Hans Klok en de 36-jarige Kim Feenstra, geen substantieel bereik onder minderjarigen en jongvolwassenen hebben. Adverteerder heeft hierbij gekeken naar de populariteit en meegewogen wat het bereik is van deze bekende Nederlanders onder specifieke leeftijdsgroepen, het medium, in dit geval via tv, en het tijdstip van de reclame. Hoewel daartoe in de gelegenheid gesteld, heeft klager nagelaten op de stellingen van adverteerder, onder andere over het substantieel bereik van de bekende Nederlanders, te reageren. Gelet op het voorgaande is de voorzitter van oordeel dat adverteerder zich met de bestreden reclame-uiting niet tot minderjarigen of tot personen tussen de 18 en 24 jaar richt. Het enkele optreden daarin van Hans Klok en Kim Feenstra biedt onvoldoende grondslag voor de conclusie dat dat wel zo is. Ook woord- en kleurgebruik, leiden niet tot het oordeel dat de uiting specifiek is gericht op jongvolwassenen.
3)  Voor zover klager met zijn stelling “dat hij niet begrijpt dat dit uitgezonden mag worden” bezwaar maakt tegen het feit dat reclame wordt gemaakt voor een kansspel op afstand, volstaat de voorzitter met op te merken dat dergelijke reclame is toegestaan binnen de kaders van de Reclamecode voor kansspelen die worden aangeboden door vergunninghouders ingevolge de Wet op de kansspelen 2015 (RvK) en het wettelijke kader voor dergelijke reclame. De televisiecommercial is bovendien uitgezonden op een tijdstip waarop dit op grond van de Mediawet is toegestaan.
De voorzitter beslist op grond van het voorgaande als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.