De bestreden reclame-uiting
Het betreft de website www.bol.com voor zover hierop een “Esschert Design Vogelbad – Vogeldrinkschaal – FB 164” wordt aangeboden voor € 16,25 onder verwijzing naar “Vogelhuisjes.nl”. Op de website worden ook prijzen van andere aanbieders genoemd. Achter elke prijs staat het symbool van een winkelwagentje. Op de website staat verder onder meer: “Bestellen en betalen via bol.com”.
De klacht
Bol.com biedt via haar website allerlei producten aan, waaronder bijvoorbeeld een vogelbad voor € 16,25 inclusief verzendkosten, hetgeen wordt afgeleverd door vogelhuisjes.nl. Op de website van bol.com wordt vermeld bij ‘vergelijk prijzen nieuw & tweedehands’ dat vogelhuisjes.nl een prijs rekent van € 16,25 en TrendsandVision zelfs een bedrag van € 16,39. De door bol.com vermelde prijsvergelijking is niet correct want vogelhuisjes.nl biedt het betreffende vogelbad op haar eigen website aan voor een bedrag van € 6,95 en inclusief verzendkosten € 11,90. De prijs die door bol.com wordt aangegeven als zijnde de prijs van vogelhuisjes.nl is niet de prijs die vogelhuisjes.nl op haar eigen website hanteert. Bol.com misleidt hiermee haar klanten want de consument kan dus volstrekt niet overzien welke aanbieding het meest gunstig is. Klager vindt de door bol.com verstrekte informatie gebrekkig, niet transparant en misleidend. Klager verzoekt de Commissie om bol.com te bevelen de verwijzing naar concurrerende leveranciers stop te zetten dan wel een werkelijke doorklik-optie via een hyperlink op haar website te presenteren, zodat een eerlijke vergelijking voor de consument mogelijk wordt gemaakt.
Het verweer van Bol.com
Bol.com biedt via haar website www.bol.com een online handels/verkoopplatform aan dat derden in staat stelt om via deze website producten aan te bieden en te verkopen onder hun eigen naam en voor eigen rekening en risico, het zogenaamde ‘kopen bij andere verkopers’ platform (hierna: ‘het platform’). De bij dit platform aangesloten partijen beslissen zelf welke producten ze op het platform aanbieden. Indien de consument zijn keus heeft gemaakt dan koopt hij het product rechtstreeks bij de verkoper die aangesloten is op het platform en sluit hij met deze verkoper een koopovereenkomst. Dit wordt ook zo gecommuniceerd op de website, in de voorwaarden die de klant accepteert bij zijn bestelling alsmede in de bestel- en verzendbevestiging. Bol.com faciliteert slechts het platform en verzorgt de afhandeling van de betaling, zonder dat zij partij wordt bij deze overeenkomst. De verkopers zorgen dat de producten bij de koper worden afgeleverd. Ook de zogenaamde ‘aftersales’, waaronder de klantenservice, de garantie en de afwikkeling van eventuele retourzendingen, is in beginsel volledig voor rekening en risico van andere verkopers. De bij het platform aangesloten partijen beslissen zelf welke producten ze onder welke condities (prijs en levertijd) op het platform aanbieden. Het aanbod wordt door hen via een interface rechtstreeks doorgeladen op het platform. Door middel van het platform brengt bol.com de online vraag en het aanbod samen. Dankzij het toevoegen van het aanbod van andere winkels (externe verkopers) krijgen klanten via bol.com nog meer gemak en keuze in assortiment, prijs en beschikbaarheid.
Het product dat klager heeft besteld, is ook afkomstig van dit platform. Klager heeft het product gekocht via het platform bij vogelhuisjes.nl. Deze externe verkoper bepaalt zelf welke producten hij op het platform aanbiedt en tegen welke prijs. Dat is de prijs die op het platform bij het product zichtbaar is. Bol.com gaat niet over deze prijs en mag zich hier niet mee bemoeien (ook mededingingsrechtelijk gezien).
Omdat een product op het platform door verschillende verkopers (waaronder bol.com zelf) kan worden aangeboden, vergelijkt bol.com het aanbod van de verschillende aanbieders op haar website met elkaar. Op deze manier kan de consument vanuit een overzicht kiezen voor het meest gunstige aanbod op het platform. Deze vergelijking is niet misleidend. Het gaat om een vergelijking van de prijzen die de verschillende aanbieders op de bol.com website hanteren. Dat is voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk. Dit geldt te meer omdat men bij de ‘vergelijking van prijzen nieuw & tweedehands’ het product direct via de bol.com website kan kopen door op het winkelmandje te klikken dat bij elke aanbieder achter het product staat. De consument koopt het product dan voor de vermelde prijs via de bol.com website. Deze werkwijze wijkt af van de reguliere vergelijkingssites omdat de consument bij bol.com de gehele tijd binnen de bol.com omgeving blijft en het product ook bij of via bol.com aankoopt. De website van bol.com heeft niets te maken met een eventuele website die de externe verkoper zelf exploiteert. Omdat de consument voortdurend binnen het bol.com domein blijft, is de bol.com ‘look & feel’ op de gehele website en dus ook op het platform met het vergelijkingsblok zichtbaar. Daardoor is het voor de gemiddelde consument juist ook duidelijk dat het gaat om een vergelijking van prijzen binnen de bol.com website. Een en ander wordt bovendien verduidelijkt wanneer de consument (door)klikt op de link ‘Bekijk alle nieuwprijzen, verkopersbeoordelingen en – voorwaarden’ onderaan deze vergelijking. Ook dan komt de klant op een vergelijkingspagina op de bol.com website waar men een product via de bol.com website kan kopen en waarbij tevens staat:
‘Kopen bij andere verkopers betekent:
? Meer keuze in assortiment, prijs en levertijd
? Kopen in de vertrouwde bol.com winkel
? Keuzehulp dankzij reviews van andere klanten’
Dat vogelhuisjes.nl toevallig ook een eigen website hanteert waarop zij de producten wellicht
goedkoper aanbiedt dan op het platform van bol.com maakt niet dat bol.com misleidend handelt door de verschillende prijzen die op de bol.com website worden gehanteerd met elkaar te vergelijken
Mondelinge behandeling
Bol.com handhaaft haar standpunt en voert nog het volgende aan. Op de website van bol.com wordt niet de indruk gewekt dat er een vergelijking wordt gemaakt van prijzen van een product op andere websites dan www.bol.com. Dit is ook niet nader onderbouwd. Veel externe verkopers op de bol.com website hebben niet eens een eigen website.
Het oordeel van de Commissie
1) In de bestreden uiting worden de prijzen van enkele aanbieders van een vogelbad met elkaar vergeleken, waarbij men blijkbaar het voordeligst bij Vogelhuisjes.nl kan bestellen, nu men alsdan € 16,25 inclusief verzendkosten betaalt. De Commissie begrijpt dat men daadwerkelijk dit bedrag betaalt indien men het product via de website van Bol.com bij Vogelhuisjes.nl bestelt en laat thuisbezorgen. Van “foutieve informatie” in de zin van een verkeerde prijs is derhalve geen sprake. De Commissie begrijpt evenwel dat klager bezwaar maakt tegen de genoemde prijs omdat men, indien men het product rechtstreeks bij Vogelhuisjes.nl bestelt, minder hoeft te betalen, namelijk volgens klager € 11,90 inclusief verzendkosten. Als kern van de klacht begrijpt de Commissie dat volgens klager sprake is van misleidende reclame omdat de bestreden uiting de indruk zou wekken dat daarin een prijs wordt genoemd die Vogelhuisjes.nl zelf hanteert indien men het product bij haar bestelt. Bol.com daarentegen stelt, samengevat, dat geen sprake is van misleiding omdat de uiting niet de indruk wekt dat op haar website (ook) prijzen worden vergeleken met die op websites van derden.
2) Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting misleidend is, dient te worden gelet op de totale reclame-uiting en de context waarin mededelingen worden gedaan. Verder dient te worden gelet op de vermoedelijke verwachting van de gemiddelde consument, in dit geval de gemiddelde internet consument. Deze consument moet geacht worden met enige regelmaat via internet te bestellen. Uitgaande hiervan oordeelt de Commissie als volgt.
3) In de onderhavige uiting wordt een vogelbad genoemd dat derden via de website van Bol.com te koop aanbieden met daarbij de prijzen en de namen van de aanbieders die men kan vergelijken. Dat dit alles plaatsvindt binnen het kader van de website www.bol.com, blijkt duidelijk uit de mededeling “Bestellen en betalen via.bol.com”. Dat men niet rechtstreeks bij de aanbieders zelf bestelt, volgt bovendien uit het feit dat achter de prijzen van de verschillende aanbieders telkens het symbool van een winkelwagen staat, bedoeld om het product via Bol.com te bestellen. Naar het oordeel van de Commissie is het voor de gemiddelde consument aldus voldoende duidelijk dat Bol.com in feite een keuze biedt uit een specifiek aanbod op de eigen website met prijzen die in rekening worden gebracht indien men het product via Bol.com bestelt. Hierdoor is, zoals Bol.com terecht stelt, sprake van een andere opzet dan bij een reguliere prijsvergelijkingssite. Uit het enkele noemen van de namen van aanbieders volgt verder niet dat de op www.bol.com genoemde prijzen gelijk zijn aan die welke aanbieders zelf rekenen indien men rechtstreeks bij hen bestelt. In de uiting wordt dit ook niet beweerd of gesuggereerd. Evenmin wordt beweerd of gesuggereerd dat de laagste prijs die men via Bol.com betaalt ook de laagst mogelijke prijs is waarvoor men het product elders kan bestellen. Overigens ligt het voor de hand dat een product dat men rechtstreeks bij een aanbieder bestelt goedkoper is dan indien het via de website van Bol.com wordt besteld. In het laatste geval treedt de aanbieder immers in feite als wederverkoper op en wordt, zoals uit de uiting blijkt, gebruik gemaakt van de diensten van Bol.com. Dat laatstgenoemde hiervoor een afzonderlijke vergoeding ontvangt die kan worden doorbelast in de verkoopprijs, zal de gemiddelde consument als vanzelfsprekend beschouwen.
4) Uit de totale uiting en de context daarvan blijkt derhalve voldoende duidelijk dat Bol.com op haar website producten van derden aanbiedt waarbij de prijzen specifiek zien op de situatie dat men via de website www.bol.com een bestelling voor een bepaalde aanbieder plaatst. Dat men het onderhavige vogelbad op de eigen website van Vogelhuisjes.nl voordeliger kan bestellen, brengt op grond van het voorgaande niet mee dat de uiting misleidend is.
5) De klacht kan op grond van het voorgaande niet slagen. Derhalve wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie wijst op grond van het bovenstaande de klacht af.