Het College van Beroep [8 oktober 2024]

1. De procedure

[procesverloop]

2.  De bestreden reclame-uitingen

Het betreft 1) de website www.thuisinwilderszijde.nl en 2) de nieuwsupdate over de nieuwe woonwijk Wilderszijde die in de gemeente Lansingerland wordt gerealiseerd. Op de website wordt door tekst, foto’s en een kaartje het wonen in de nieuwe woonwijk toegelicht waarbij de nadruk wordt gelegd op het beweerdelijk landelijke en rustige karakter van de woonwijk. In de nieuwsupdate staat onder meer een blog van een persoon die blijkens de inhoud van de blog in Wilderszijde zou wonen en die het wonen in deze wijk aanbeveelt.

3.  Het geschil in eerste aanleg

 3.1. Aan deze zaak is een eerdere zaak voorafgaan die eveneens betrekking had op de website www.thuisinwilderszijde.nl. Die zaak heeft geleid tot een beslissing van de Commissie van 10 oktober 2023 in dossier 2023/00434 (I,II). Daarin heeft de Commissie, kort samengevat geoordeeld dat op de website essentiële informatie ontbrak over de nabijheid van Rotterdam The Hague Airport (hierna: RTHA), de verlengde A13-A16 en de Hogesnelheidslijn (hierna: HSL). De ligging nabij deze infrastructurele voorzieningen kan volgens de Commissie negatieve gevolgen hebben in de vorm van geluidsoverlast en/of luchtvervuiling. De bestreden website wekt door het ontbreken van deze informatie de indruk van een rustige, groene woonwijk. Omdat hierdoor de consument de mogelijkheid wordt ontnomen zich een goed beeld te vormen van de ligging van Wilderszijde ten opzichte van bepalende omgevingsfactoren, heeft de Commissie in die eerdere zaak de website misleidend geacht.

3.2. De inleidende klacht in de nu te beoordelen zaak luidt in essentie dat de website ondanks de aanpassing daarvan naar aanleiding van de eerste beslissing, nog steeds misleidend is. Volgens de klacht wordt ook nu nog op de website onvoldoende, want niet duidelijk geattendeerd op de nabijheid van RTHA, de verlengde A13-A16 en de HSL. De website spiegelt potentiële kopers daardoor ten onrechte een mooie, rustige, natuurrijke omgeving voor. Ook ontbreekt informatie over de impact van de negatieve omgevingsfactoren (dat wil zeggen de gecumuleerde geluidsoverlast en luchtvervuiling) op de leefomgeving en gezondheid van toekomstige bewoners. Verder moeten de groeiplannen van RTHA worden vermeld, alsmede de geluidbelasting en de gevolgen voor gezondheid en leefomgeving. Dit alles is essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een reële afweging te maken tussen de positieve en negatieve aspecten van wonen in Wilderszijde. De projectontwikkelaars dienen deze informatie te verstrekken. De gemeente heeft hierbij een actieve zorg- en ook informatieplicht. Deze zorgplicht geldt volgens de klacht als ‘de standaard van goede trouw’ voor overheidsorganen die optreden als partij in het handelsverkeer.
Ook uiting 2 is volgens de klacht misleidend omdat deze in werkelijkheid niet door een bewoner van Wilderszijde is geschreven.
Volgens de klacht zijn de uitingen niet alleen misleidend, maar ook oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC wegens de schending van informatie- en zorgvuldigheidsverplichtingen.

3.3. De Commissie heeft geconstateerd dat de website naar aanleiding van de beslissing in dossier 2023/00434 (I,II) niet op zodanige wijze is aangepast dat duidelijk is dat Wilderszijde is gelegen in de nabijheid van RTHA, de HSL en de snelweg (in aanbouw) A13-A16. Dit is essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen en die daarom op duidelijke wijze dient te worden verstrekt. Nu dit tijdens het indienen van de klacht niet het geval was, heeft de Commissie de (aangepaste) website opnieuw misleidend geacht als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC. De Commissie heeft aanleiding gezien om een aanbeveling achterwege te laten nu de uiting na de klacht opnieuw is aangepast en sindsdien de bedoelde essentiële informatie wel duidelijk wordt weergegeven. De gemiddelde consument kan zich daardoor zelf nader informeren over de nadelen aan deze ligging. Tot de essentiële informatie behoort volgens de Commissie niet de impact van de gecumuleerde geluidsoverlast en luchtvervuiling van (de groeiplannen van) RTHA, de HSL en de A13-A16.
Ten aanzien van de nieuwsupdate heeft de Commissie geoordeeld dat deze misleidend is omdat deze niet overeenkomstig de werkelijkheid is. Ook in zoverre heeft de Commissie aanleiding gezien een aanbeveling achterwege te laten nu de uiting is aangepast.
Tot slot heeft de Commissie overwogen dat gezien voorgaande oordelen geen zelfstandig belang toekomt aan de grondslag van de klacht dat de uitingen tevens oneerlijk zijn wegens strijd zijn met de vereisten van professionele toewijding.

4.   De grieven

4.1. Grief 1: ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat geen zelfstandig belang toekomt aan de vereisten van professionele toewijding. De handelaar kan zich niet beroepen op nakoming van deze vereisten als er sprake is van misleiding in de zin van artikel 8 NRC. Dit brengt mee dat in die situatie de vereisten van professionele toewijding relevant blijven. Deze vereisten kunnen verdergaande informatieverplichtingen aan een handelaar opleggen. De uitleg die de Commissie aan artikel 7 NRC geeft, strookt niet met Richtlijn 2005/29/EG inzake oneerlijke handelspraktijken waarin schending van professionele toewijding als een aparte categorie met zelfstandige betekenis wordt genoemd.

4.2. Overige grieven: de Commissie concludeert ten onrechte dat geïntimeerden kunnen volstaan met de vermelding dat Wilderszijde is gelegen in de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlengde A13/16, en dat de gemiddelde consument zelf moet informeren naar de voor- en nadelen van deze ligging.
Op de overheid rust een zorgplicht voor het woon- en leefklimaat van omwonenden. Dagelijkse blootstelling aan de geluidsbelasting en uitstoot door dalend en stijgend vliegverkeer tast de gezondheid van omwonenden ernstig aan. De zorgplicht van de gemeente brengt in deze situatie mee dat zij (aspirant-)kopers van woningen in Wilderszijde actief en gedetailleerd informeert over deze gevolgen. Aan de voorwaarden voor oneerlijke reclame van artikel 7 NRC is voldaan, nu de gemeente haar zorgplicht schendt waardoor toekomstige bewoners van Wilderszijde geen goede afweging kunnen maken van de impact van RTHA op het woon- en leefklimaat, mede gelet op de groeiplannen van RTHA. Van aspirant bewoners kan niet worden gevergd dat zij zelf uitzoeken wat de impact is van het vliegverkeer op hun gezondheid en op het woon- en leefklimaat. Geïntimeerden blijven ook na de laatste aanpassing van de website ten onrechte gezondheidseffecten negeren en zij achten de groeiplannen van RTHA irrelevant zolang de aanvraag voor een nieuw luchthavenbesluit niet is afgewikkeld.
Het bestemmingsplan en de onderzoeken zijn opgesteld onder een oude regeling waardoor een veel te lage (gecumuleerde) geluidsbelasting is vermeld. De conclusie van geïntimeerden dat sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat is onder de huidige regeling waarschijnlijk onjuist. Daar komt bij dat het akoestisch onderzoek is gebaseerd op verouderde data uit 2013. Sindsdien is de geluidsproductie van het vliegverkeer enorm toegenomen. Het is goed mogelijk dat Wilderszijde inmiddels (deels) binnen de 56 dB(A)contour ligt. Dat zou betekenen dat hier geen woningen meer gebouwd mogen worden. Aspirant-kopers kunnen op de gemeentelijke website geen accurate informatie vinden over de gezondheidseffecten. De mededeling in de uiting zoals die na de klacht is gewijzigd, dat de ontwikkeling van Wilderzijde aan alle regelgeving en eisen voldoet, wekt ten onrechte de indruk dat sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat.

5.  Het antwoord in appel van geïntimeerden

De grieven zijn door geïntimeerden gemotiveerd weersproken. De verweren strekken telkens tot bevestiging van de beslissing van de Commissie. Hierna zal, voor zoveel nodig, op de afzonderlijke verweren worden ingegaan.

6.   De mondelinge behandeling

De standpunten van appellant en de gemeente zijn toegelicht mede aan de hand van een pleitnota die als hier ingelast geldt. Ook het standpunt van BPD Ontwikkeling is toegelicht.
Op hetgeen ter zitting is verklaard zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.

7.   Het oordeel van het College

Ten aanzien van de ontvankelijkheid

7.1. Het College begrijpt uit de grieven dat appellant specifiek het oordeel van de Commissie over de website www.thuisinwilderszijde.nl (uiting 1) wenst aan te vechten. De grieven zien immers op het oordeel van de Commissie over deze website. De inleidende klacht luidt in essentie dat de website naar aanleiding van de eerdere beslissing van de Commissie in dossier 2023/00434 (I,II) onvoldoende is aangepast en daardoor nu nog steedsmisleidend is. De Commissie heeft de klacht gegrond geacht en geoordeeld dat uit de website zoals die ten tijde van het indienen van de klacht luidde, nog steeds niet duidelijk bleek dat Wilderszijde is gelegen in de nabijheid van RTHA, de HSL en de snelweg (in aanbouw) A13-A16 en dat de uiting daarom misleidend is als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c NRC en om die reden oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC. De inleidende klacht heeft daarmee doel getroffen.

7.2. In beroep betoogt appellant opnieuw dat de door de Commissie beoordeelde website in strijd is met artikel 7 NRC. Herbeoordeling van die stellingen van appellant  kan niet tot een andere eindbeslissing leiden. Immers, ook indien appellant zou worden gevolgd zou het oordeel luiden dat de uiting in strijd is met artikel 7 NRC. Aldus kan niet worden gezegd dat sprake is van een ten nadele van appellant gedane uitspraak van de Commissie in de zin van artikel 23 lid 1 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep. Gelet hierop is appellant niet ontvankelijk in het beroep. Het College zal evenwel, teneinde mogelijke nieuwe procedures tussen partijen te voorkomen, een inhoudelijk oordeel geven over de grieven.

Ten aanzien van de professionele toewijding

7.3. Met grief 1 wordt opgekomen tegen het oordeel van de Commissie dat geen zelfstandig belang toekomt aan de vereisten van professionele toewijding. Dit oordeel is gegeven in de situatie dat de uiting al oneerlijk is geacht wegens misleiding. De Commissie kon tot dat  oordeel komen zonder te hoeven nagaan of is gehandeld in strijd is met de vereisten van professionele toewijding (vgl. HvJ 19 september 2013, C435-11, ECLI:EU:C:2013:574, CHS Tour Services, herhaald in HvJ 16 april 2015, C-388-13, ECLI:EU:C:2015:225, Nemzeti). Het oordeel dat de reclame misleidend is, impliceert volgens artikel 7 NRC dat de uiting om die reden oneerlijk is. Toetsing aan de vereisten van professionele toewijding voegt hieraan niets toe. Deze grondslag van de klacht zou slechts relevant zijn geweest indien de Commissie zou hebben geoordeeld dat de uitingen niet misleidend zijn. Nu dat wel het geval is, is er geen zelfstandig belang bij toetsing aan bedoelde vereisten, overeenkomstig hetgeen de Commissie heeft geoordeeld.

Ten aanzien van de essentiële informatie en de betrokkenheid van de gemeente

7.4. Kernvraag in deze zaak is of de gemiddelde consument de essentiële informatie heeft gekregen die hij nodig heeft om een geïnformeerd besluit te nemen over een transactie. Dit dient te worden beoordeeld overeenkomstig hetgeen is bepaald in artikel 8.3 aanhef en onder c NRC. Dit artikel biedt geen plaats voor een verzwaarde informatieplicht zoals appellant stelt onder verwijzing naar de betrokkenheid van de gemeente bij de website. Ongeacht deze betrokkenheid diende de Commissie te beoordelen of de website ten tijde van het indienen van de klacht de gemiddelde consument voldoende duidelijk informeerde over de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlengde A13-A16. De Commissie heeft, zoals vermeld, geoordeeld dat dit niet het geval was. Er werd immers, zoals de Commissie heeft geconstateerd, op dat moment op de website geen informatie gegeven waaruit duidelijk blijkt dat Wilderszijde is gelegen de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlengde A13-A16. Die vermelding is noodzakelijk omdat de nabijheid van deze infrastructurele voorzieningen invloed kan hebben op het woon- en leefklimaat en aldus een rol kan spelen bij de beslissing om al dan niet een woning in Wilderszijde te kopen of te huren.

7.5. In een bestuursrechtelijk kader is beoordeeld of wordt voldaan aan alle geldende normen voor woningbouw, waarna is besloten dat de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlengde A13-A16 niet aan de bouw van woningen in Wilderszijde in de weg staat. Uitgaande hiervan zijn de eventuele negatieve effecten van de nabijheid van genoemde infrastructurele voorzieningen op het woonklimaat aanvaardbaar te achten. Appellant betwist evenwel dat, zo begrijpt het College, bij het voorgaande een juiste afweging heeft plaatsgevonden, omdat de bestuurlijke beoordeling beweerdelijk heeft plaatsgevonden op basis van verouderde of anderszins onjuiste normen en/of gegevens. Het College gaat aan deze stellingen van appellant voorbij. Een klacht over een reclame-uiting is niet de aangewezen procedure om vast te stellen of te controleren of in een bestuursrechtelijk kader van de juiste normen en gegevens is uitgegaan. Het College gaat daarom ervan uit dat de gevolgen van de nabijheid van onder meer RTHA kennelijk binnen de bestuursrechtelijke normen vallen en dat er dus van moet worden uitgegaan dat sprake is van een (volgens die normen) aanvaardbaar leefklimaat.

7.6. Op grond van het voorgaande kunnen geïntimeerden op de website volstaan met in algemene zin op de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlengde A13-A16 te wijzen. Indien de consument op duidelijke wijze hierover wordt geïnformeerd, is hij in staat de aanprijzingen op de website voldoende te nuanceren en een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat de gemiddelde consument die op de hoogte is van de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlengde A13-A16 zal begrijpen dat deze infrastructurele voorzieningen het woon- en leefklimaat nadelig kunnen beïnvloeden. Het is vervolgens aan die consument om dit nadeel af te wegen tegen de in de uiting  genoemde voordelen. Geïntimeerden hebben overigens voldoende aannemelijk gemaakt dat men, indien gewenst, voor gedetailleerde informatie over de invloed van RTHA, de HSL en de verlengde A13-A16 op het woon- en leefklimaat de gemeente kan benaderen dat men ook op internet meer informatie kan vinden. Voor wat betreft de mogelijke uitbreiding van RTHA geldt dat deze uitbreiding nog onzeker is en ook daarom al niet specifiek hoeft te worden benoemd in het kader van een reclame-uiting voor wonen in Wilderszijde.

Conclusie

7.7. Appellant zal niet ontvankelijk worden verklaard in het beroep.

8.   De beslissing van het College van Beroep

Het College verklaart appellant niet ontvankelijk n het beroep.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld}

De Reclame Code Commissie (30 april 2024)

De bestreden reclame-uitingen

Het betreft:

1.

De website www.thuisinwilderszijde.nl.

2.

De ‘Nieuwsupdate’ over Wilderszijde, getiteld: “Wie wilder niet  …crossen! (thuiswilderszijde.nl)”.

De voor de beoordeling relevante gedeelten van de uitingen komen hierna aan de orde.

Samenvatting van de klacht

Tegen de verschillende uitingen heeft klager de volgende bezwaren.

Ad uiting 1.

Op 10 oktober 2023 heeft de Commissie beslist dat de reclame-uiting op de website www.thuisinwilderszijde.nl misleidend is wegens het ontbreken of op onduidelijke wijze verstrekken van essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code Commissie (NRC) (dossier 2023/00434 (I,II). De Commissie achtte BPO, Batenburg en gemeente Lansingerland verantwoordelijk voor deze reclame-uiting (dossier 2023/00434 (I, II). Klager verwijst naar de als bijlage 1 overgelegde klacht in dit eerdere dossier. 

De website www.thuisinwilderszijde.nl is nog steeds misleidend. De enige aanpassing is het inkleuren van de locatie van het vliegveld op het kaartje. Het kaartje is nog steeds onvolledig, omdat (i) de HSL niet zichtbaar is, (ii) de verlengde Al3-A16 niet is ingetekend en (iii)
onduidelijk is dat de inkleuring een vliegveld betreft. Klager verwijst naar de als bijlagen 2 en 3 overgelegde screenshots van het kaartje, door klager omschreven als:
“screenshot ingezoomd van het kaartje op de website www.thuisinwilderszijde.nl” respectievelijk
“screenshot uitgezoomd van het kaartje op de website www.thuisinwilderszijde.nl”.
 
Ook als op het kaartje op duidelijke wijze de HSL, de verlengde A13-AX en Rotterdam The Hague Airport (hierna: RTHA) worden vermeld, is er nog sprake van misleiding.
Blijkens voornoemde beslissing van de Commissie volgt het misleidende karakter uit de combinatie van foto’s en tekst waarin het groene en dorpse karakter van de nieuwe woonwijk wordt benadrukt. De website spiegelt potentiële kopers een mooie, rustige, natuurrijke omgeving voor. Deze aanprijzing wordt omlijst met kleurrijke foto’s die een gezonde leefomgeving suggereren. De tekst van de website moet daarnaast evenwel niet alleen de aanwezigheid van de HSL, de verlengde Al3-A16 en RTHA noemen, maar ook de impact van deze negatieve omgevingsfactoren (i.e. gecumuleerde geluidsoverlast en luchtvervuiling) op de leefomgeving en gezondheid van toekomstige bewoners. Ook moeten de groeiplannen van RTHA worden vermeld. Dit is essentiële informatie voor de gemiddelde consument om een reële afweging te kunnen maken tussen de positieve en negatieve aspecten van Wilderszijde. De gemeente Lansingerland onderschrijft dit, blijkens de als bijlage 4 overgelegde “Reactie op het Eindproduct Participatietraject Luchthavenbesluit RTHA” van 22 december 2022.
 
De gemeente is zelf verantwoordelijk voor deze informatievoorziening en moet erop toezien dat de door haar ingeschakelde projectontwikkelaars de noodzakelijke informatie verstrekken. Verwezen wordt naar de als bijlage 5 overgelegde reactie van het Ministerie van I&W van 5 september 2023 aan Stichting ABReL. Deze actieve informatieplicht van de overheid jegens omwonenden wordt ook bevestigd in een recent rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, met als titel ‘Industrie en omwonenden’, waaruit klager citeert.
 
Ad uiting 2.
De Nieuwsupdate waarvoor belangstellenden zich kunnen inschrijven, acht klager ook misleidend, om dezelfde hiervoor onder Ad 1 genoemde redenen.
Het misleidende karakter wordt versterkt door een blog van “Valérie”, waarvan onduidelijk is of Valérie daadwerkelijk in Wilderszijde woont. In de blog staat:
“Misschien een inkoppertje, maar het is toch echt waar. Het geroezemoes van de stad achter je laten, terwijl je naar huis fietst langs een watertje met bermen vol bloemen. Klinkt idyllisch toch? En dat is het ook. Hoe dichter ik bij mijn nieuwe huis kom, hoe kalmer ik me voel. En eenmaal thuis is het een oase van rust. En dat terwijl ik met de fiets binnen een kwartier in het centrum van de stad ben! Wonen op de grens van stad en land, zoals in Wilderszijde, betekent wakker worden met het gefluit van vogeltjes. Je ramen openen en de frisse lucht diep inademen Ruisende blaadjes aan de bomen. En natuurlijk hoor je her en der een buur en rijdt er eens een auto langs. Er heerst geen immense stilte, maar juist een gezellige rust. Kalmte met een beetje reuring. Een hommeltje dat langs zoemt. Wat gerommel in een keuken. Lachende kinderen op het veldje. Wonen in alle rust met de inspiratie van de stad dichtbij. Best bijzonder toch?”.
 
Ad uitingen 1 en 2.
Oneerlijke reclame
Beide bestreden uitingen zijn niet alleen misleidend, maar ook oneerlijk in de zin van artikel 7
NRC.
Op de overheid rust een zorgplicht: de overheid moet de gezondheid en de leefomgeving van
omwonenden van industriële activiteiten beschermen. Deze zorgplicht geldt als ‘de standaard van goede trouw’ voor overheidsorganen die optreden als partij in het handelsverkeer.
Er is sprake van oneerlijke reclame indien voor de handelaar redelijkerwijs voorzienbaar is dat het
economische gedrag van een herkenbare groep verstoord wordt. Van deze voorzienbaarheid is in dit geval sprake: de gemeente kent het belang “van een goede informatievoorziening voor toekomstige bewoners en gebruikers die te maken kunnen krijgen met de effecten van de aanwezigheid van de luchthaven” en onderschrijft dat het belangrijk is “dat inwoners een
goede afweging kunnen maken van de impact hiervan op de leefomgeving.”
De gemeente weigert om de impact van het vliegverkeer van RTHA (en de andere negatieve
omgevingsfactoren) op de leefomgeving en gezondheid van toekomstige bewoners op duidelijke wijze vermelden. Hier lijkt zelfs sprake te zijn van kwade trouw. Klager licht dit als volgt toe.
 
Toen de eerste wijk in Wilderszijde werd opgeleverd, heeft de gemeente een geluidsnotitie gepubliceerd (21-08-2020). Deze notitie is op verzoek van de gemeenteraad in december 2020 aangevuld met een berekening van de cumulatieve geluidbelasting. Deze aanvullende notitie is te laat gepubliceerd, want een deel van het project was al verkocht. Deze aanvullende notitie is bovendien misleidend. Zo ontbreekt op de kaart met gecumuleerde geluidbelasting voor weg- en railverkeer de categorie 65-70 dB. Bovendien ontbreekt een vergelijkbare kaart met gecumuleerde geluidbelasting voor weg-, rail- en vliegverkeer.
Klager concludeert hieruit dat de gemeente Lansingerland niet bereid is om (potentiële) kopers
te vertellen dat de gecumuleerde geluidbelasting van Wilderszijde overwegend slecht (65-70 dB) tot zeer slecht (70 dB) “scoort.”
 
Naar verwachting start begin 2024 de verkoop van de nieuwe woonwijk www.thuisinwilderszijde.nl
Voor deze wijk wordt vooralsnog geen enkele aanvullende informatie over gecumuleerde
geluidbelasting verstrekt, aldus klager.
 
Ad uitingen 1 en 2.
Informatieverstrekking aan (potentiële) kopers
Teneinde (potentiële) kopers in staat te stellen een geïnformeerd besluit te nemen over de impact van de aanwezigheid van RTHA, de HSL, de verlengde A13-A16 en N209 op hun gezondheid en leefomgeving moet (onder verwijzing door klager naar een aantal voetnoten) alle reclame over Wilderszijde gedetailleerde en geactualiseerde informatie bevatten over:
 
a.
Geluidbelasting en de gevolgen voor gezondheid en leefomgeving.
 
b.
Luchtverontreiniging en de gevolgen voor gezondheid.
 
c.
Groeiplannen van RTHA.
 
Deze informatie moet gelet op de eerste verkopen begin 2024 op de kortst mogelijke
termijn op de websites van de projectontwikkelaars en van de gemeente worden gepubliceerd, en wel zodanig dat dat deze voor de gemiddelde consument duidelijk, begrijpelijk en ondubbelzinnig is.
 
Klager verzoekt de gemeente en de projectontwikkelaars om in hun verweer te bevestigen en aan te tonen dat de auteur van de blog in de Nieuwsupdate (Valérie) daadwerkelijk in Wilderszijde woont. Als de auteur niet in Wilderszijde woont (of een onderbouwde bevestiging uitblijft) moet de blog worden verwijderd.
 
Stichting ABReL steunt deze klacht. Klager verwijst naar bijlage 6. Stichting ABReL komt namens de vertegenwoordigers van bewoners in de Commissies Regionaal Overleg op voor de belangen van mensen die wonen in de directe omgeving van regionale luchthavens. Stichting ABReL hecht er belang aan dat voor Wilderzijde en andere nieuwbouwlocaties rond luchthavens in heel Nederland duidelijkheid komt over waar een juiste informatievoorziening uit bestaat.
 
In aanvulling op het bovenstaande heeft klager bij e-mail van 9 november 2023 meegedeeld dat de urgentie hoog is, zeker nu uit recente publicaties van de GGD-GHOR blijkt dat “wonen bij een vliegveld ziekmakend is”. In dit verband verwijst klager naar twee overgelegde bijlagen, namelijk “Feitenkaart ervaren hinder omwonenden Rotterdam The Hague Airport van GGD Rotterdam-Rijnmond” van 3 november 2023 en een artikel in het AD van 9 november 2023 met de aanhef:  “Omwonenden RTHA hebben vaker last van gezondheidsklachten
 Ziek van het lawaai”.

Verder heeft klager bij e-mail van 10 november 2023 nog een aantal bijlagen overgelegd, door klager aangeduid als: “de door de gemeente Lansingerland voorgestelde wijzigingen voor de reclame-uitingen inzake dossier 2023/00434-I-II”.

Over deze bijlagen merkt klager -samengevat- het volgende op.

Te zien is dat dat de dat de tekst minimaal wordt aangepast en dat nieuw kaartmateriaal wordt gebruikt. Ook hier is de landingsbaan van RTHA weggepoetst, aldus klager. Het toepassen van een klein pictogram is onvoldoende om te laten zien dat er een vliegveld ligt met een startbaan infrastructuur van zo’n twee kilometer lengte. Verder wordt niet verwezen naar de nadelen van het vliegveld. Ook het gebruik van de zin dat RTHA op 15 minuten van de wijk af ligt is misleidend. Dat zegt niets van de werkelijke fysieke afstand (300 m van de aanvliegroute). Het is mogelijk 15 minuten met de fiets, maar met de auto amper 5 minuten. 

Naar de mening van klager is er sprake van opzettelijke en herhaalde misleiding.
 

Samenvatting van de reactie van verweerder sub 1

De uitspraak van de Commissie in dossier 2023/00434 heeft BPD zo geïnterpreteerd dat met name het ontbreken van de feitelijke informatie ten aanzien van rond de projectlocatie gelegen infrastructuur onvoldoende was. BPD heeft daarop het bij de website behorende kaartmateriaal aangepast zodat het vliegveld RTHA (beter) zichtbaar werd. Dat geldt ook voor de HSL. Dat deze niet zichtbaar zou zijn, is dus onjuist. Wel wordt de vermelding ‘HSL-Zuid’ pas zichtbaar indien er enigszins wordt ingezoomd. Dat is niet ongebruikelijk op digitaal kaartmateriaal. Het vermelden van de snelweg (in aanbouw) A13-A16 is recentelijk aan het kaartmateriaal toegevoegd, waarmee tegemoet is gekomen aan de klacht.

BPD herhaalt hier haar standpunt dat de uitgangspunten zoals op de website genoemd – een groene en toekomstbestendige wijk met een dorps karakter – leidend zijn. De op de website gebruikte sfeerbeelden, foto’s en teksten stroken met het plan zoals BPD dat aan het maken is. De teksten op de site bevatten naar de mening van BPD geen onjuistheden, noch heeft zij dat  afgeleid uit voornoemde beslissing van de Commissie. 

Om verdere klachten te voorkomen heeft BPD inmiddels de volgende tekst op de website opgenomen en in dat verband is de Blog van Valérie intussen verwijderd:
 
“Extra informatie omgeving
Wij doen ons uiterste best om jou te voorzien van alle relevante informatie die nodig is bij het maken van de keuze voor Wilderszijde. Op onze website proberen we goed de sfeer over te brengen van de wijk Desondanks vinden wij het belangrijk om jou een volledig beeld te geven van de omgeving, waardoor jij een weloverwogen keuze kunt maken.
 
Als jij kiest voor Wilderszijde een woning in Wilderszijde, dan is het goed om te weten dat je in de nabijheid van Rotterdam The Hague Airport woont. Ten noord-westen van de wijk ligt de HSL en in de buurt van Wilderszijde wordt ook gewerkt aan het beter bereikbaar maken van de randstad door de verlenging van de A16 naar de A13.
 
De ontwikkeling Wilderszijde voldoet aan alle regelgeving en eisen voor het bouwen van woningen. Ook het bestemmingsplan is onherroepelijk vastgesteld. Heb je vragen over de impact hiervan op het (toekomstige) leven in Wilderszijde, neem dan contact met ons op”.
 
Op grond van het bovenstaande is BPD van mening dat de website geen misleidende
informatie bevat. De groeiplannen van RTHA zijn nog allerminst zeker en gaan gepaard met procedures die de nodige waarborgen en rechtsbescherming voor omwonenden bevatten.
Ten slotte herhaalt BPD haar standpunt dat BPD woongebieden ontwikkelt die voldoen aan de Nederlandse wet- en regelgeving. De aan de realisatie van woongebieden voorafgaande besluitvorming bevat onderzoeksverplichtingen alsmede een daarmee gepaard gaande belangenafweging die een aanvaardbaar woon-en leefklimaat waarborgt. In Wilderszijde is hier sprake van.

Samenvatting van de reactie van verweerder sub 2

De klacht is ten onrechte gericht aan verweerder sub 2. De bestreden website is immers eigendom van BPD. Dit is ook duidelijk aangegeven in de disclaimer van de website. Dat op de site ter informatie het logo van verweerder staat, maakt verweerder nog geen eigenaar.   

Samenvatting van de reactie van verweerder sub 3 

1. Herhaling klacht wegens misleiding over www.thuisinwilderszijde.nl
In samenwerking met de ontwikkelaars BPD Europe B.V. en Batenburg Bouw & Ontwikkeling B.V. bouwt de gemeente aan de woningbouwlocatie Wilderszijde. Het eigendom en beheer van de website www.thuisinwilderszijde.nl ligt bij BPD. Gezien de samenwerking wordt op deze website verwezen naar de gemeentelijke website www.ontmoet-wilderszijde.nl voor extra
informatie. Op deze website wordt onder andere informatie gegeven over het doorlopen proces van het wijzigen van het bestemmingsplan en wordt naar de algemene gemeentelijke website verwezen voor alle documenten en onderzoeken die daarvoor benodigd waren. Voor het aanpassen van het bestemmingsplan is een MER-procedure doorlopen. Daarbij heeft de gemeente zich te houden aan de (op dat moment geldende) wet- en regelgeving. Onbewezen gezondheidsrisico’s worden hier niet in meegenomen en daarover is derhalve niets gepubliceerd.
 
Het is absoluut niet de intentie van de gemeente om geïnteresseerde kopers te misleiden in
hun aankoop. Daarom is, naar aanleiding van de beslissing in dossier 2023/00434, de gemeentelijke projectenwebsite (www.ontmoet-wilderszijde.nl) aangepast, in de vorm van het
verduidelijken en aanvullen van teksten, het aanpassen van kaartmateriaal en het toevoegen van links om geïnteresseerden door te verwijzen naar de juiste aanvullende informatie.
Verder heeft de gemeente de ontwikkelaars dringend geadviseerd om ook de website www.thuisinwilderszijde.nl aan te passen. In eerste instantie zijn er geringe aanpassingen verricht, waarna een beroep op de ontwikkelaars is gedaan om nog een aantal wijzigingen aan te brengen. Dit is gebeurd. Zo is onder andere een alinea op de homepage toegevoegd met extra informatie over de aanwezigheid van de RTHA, de HSL en de aanleg van de nieuwe A13/A16.
 
2. Gelijkluidende klacht wegens misleiding over Nieuwsupdate Wilderszijde
De gemeente verwijst naar het gestelde hierboven onder 1.
 
3. Klacht wegens oneerlijke reclame via website en Nieuwsupdate
a. Impact vliegverkeer
Gesteld wordt dat de gemeente weigert om de impact van het vliegverkeer van RTHA op
duidelijke wijze te vermelden en dat de aanvullende notitie die is opgesteld misleidend is vanwege het ontbreken van gegevens in de categorie 65-70 dB. Deze notitie is in 2020 opgesteld voor het deelplan ‘Buyten’. Het klopt dat op de kaart van bladzijde 5 van deze notitie een verkeerde categorie in de grafiek is benoemd. In plaats van >70 dB had daar naar alle waarschijnlijkheid >65 dB moeten staan, net zoals in de legenda’s van de kaarten op bladzijde 6.
De onderzoeken die in 2021 zijn uitgevoerd voor het nieuwe bestemmingsplan voor het totale
plangebied van Wilderszijde (incl. deelplan Buyten) zijn na deze notitie opgesteld en daarin is met
de toen geldende wet- en regelgeving gerekend. In dit rapport (te vinden op de gemeentelijke website) zijn de juiste dB’s in de legenda weergegeven.
 
b. Informatieverstrekking aan (potentiële) kopers: geluid, luchtverontreiniging en groeiplannen RTHA
De gemeente neemt de verantwoordelijkheid voor haar publiekrechtelijke taak. Hierbij hoort
dat de gemeente de onderzoeken in het kader van de planontwikkeling van Wilderszijde publiceert  zodat geïnteresseerden de informatie kunnen terugvinden. De gemeente ziet het niet als taak om alle artikelen en onderzoeken van derden (zowel positief of negatief ten aanzien van de luchthaven) te publiceren die een relatie kunnen hebben met het project.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gaat over de (mogelijke) groei van de luchthaven.
Hierbij is, voor zover de gemeente bekend, nog geen definitieve richting bepaald. Om de toekomstige bewoners hier wel op te attenderen, zal de gemeente een verwijzing naar de betreffende website op de gemeentelijke (project)website opnemen, zodra het Ministerie op dit punt duidelijkheid geeft.

De mondelinge behandeling

Klager en verweerders sub 1 en 3 hebben hun standpunt nader toegelicht, deels (klager en verweerder sub 3) aan de hand van (overgelegde) pleitnota’s. Voor zover nodig wordt op hetgeen ter zitting aan de orde is gekomen, ingegaan in het oordeel van de Commissie.  

Het oordeel van de Commissie

1.

De Commissie stelt voorop dat zij haar oordeel zal beperken tot de twee reclame-uitingen zoals hierboven genoemd onder “De bestreden uitingen”. De Commissie zal zich, zoals hierna in onderdeel 7 van het oordeel toegelicht, niet inhoudelijk uitlaten over de website www.ontmoet-wilderszijde.nl.  

2.

De kern van de klacht is dat de website www.thuisinwilderszijde.nl naar aanleiding van de beslissing van de Commissie in dossier 2023/00434 (I,II) onvoldoende is aangepast. Naar de mening van klager is deze website nog steeds misleidend, omdat (i) klager de aanpassing ervan onduidelijk vindt en (ii) op de website niet alleen de aanwezigheid van de HSL, de verlengde Al3-A16 en RTHA zou moeten worden genoemd, maar ook zowel de impact van deze “negatieve omgevingsfactoren” (i.e. gecumuleerde geluidsoverlast en luchtvervuiling) op de leefomgeving en gezondheid van toekomstige bewoners als de groeiplannen van RTHA. Verder trekt klager in twijfel of “Valérie”, auteur van de in de ‘Nieuwsupdate’ opgenomen blog, daadwerkelijk in Wilderszijde woont. Tot slot vindt klager de bestreden uitingen oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC, in die zin dat deze in strijd zijn met de vereisen van professionele toewijding en het economische gedrag van de gemiddelde consument verstoren of kunnen verstoren. De Commissie oordeelt hierover als volgt.

3.

In haar beslissing van 10 oktober 2023 in dossier 2023/00434(I,II), heeft de Commissie, voor zover hier van belang, overwogen:

“5.

Vast staat dat de woonwijk Wilderszijde (ook) is gesitueerd in de nabijheid van het vliegveld RTHA, snelwegen en het tracé van de HSL. Dat, naar niet is weersproken, de planologische besluitvorming rond deze nieuwe woonwijk voldoet aan de daarvoor geldende wet- en regelgeving, neemt niet weg dat de website een eerlijk beeld dient te geven van de omgeving van de woonwijk, zodat geïnteresseerden een reële afweging kunnen maken tussen de positieve en negatieve aspecten van Wilderszijde. In dat kader moet de ligging nabij het vliegveld, snelwegen en de HSL als essentiële informatie worden beschouwd die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit te kunnen nemen over zijn of haar interesse in Wilderszijde. Deze ligging kan immers, naast eventuele positieve gevolgen voor de bereikbaarheid, negatieve gevolgen hebben in de vorm van geluidsoverlast en/of luchtvervuiling. Op de bestreden website ontbreekt deze informatie. Zoals overwogen wekken tekst en beeld de indruk van een rustige, groene woonwijk en worden RTHA, snelwegen en de HSL in het geheel niet weergegeven. Hierdoor wordt de consument de mogelijkheid ontnomen zich een goed beeld te vormen van de ligging van Wilderszijde ten opzichte van bepalende omgevingsfactoren”.

Blijkens het bovenstaande werden in de uiting, beoordeeld in dossier 2023/00434(I,II), RTHA, snelwegen en de HSL in het geheel niet weergegeven. In de nu bestreden uitingen is dat anders; naar de Commissie uit de klacht begrijpt, is de locatie van het vliegveld nu ingekleurd op het (van de website deel uitmakende) kaartje, maar is volgens klager onduidelijk dat de inkleuring een vliegveld betreft. Verder vindt klager het kaartje nog steeds onvolledig, omdat -zo stelt klager- (a) de HSL niet zichtbaar is en (b) de verlengde A l3-A16 niet is ingetekend.

Volgens verweerder sub 1 (BPD) is het kaartje zodanig aangepast dat RTHA (beter) zichtbaar werd en is de HSL wel zichtbaar, zij het dat de vermelding ‘HSL-Zuid’ pas zichtbaar is indien enigszins wordt ingezoomd, wat volgens BPD niet ongebruikelijk is op digitaal kaartmateriaal. Verder heeft BPD bij verweer meegedeeld dat de vermelding van de snelweg (in aanbouw) A13-A16 recentelijk aan het kaartmateriaal is toegevoegd, waarmee tegemoet is gekomen aan de klacht, aldus BPD.

Wat betreft het aangepaste kaartmateriaal zijn aan de Commissie alleen de als bijlagen 2 en 3 bij de klacht gevoegde screenshots overgelegd, door klager aangeduid als:

“screenshot ingezoomd van het kaartje op de website www.thuisinwilderszijde.nl” respectievelijk
“screenshot uitgezoomd van het kaartje op de website www.thuisinwilderszijde.nl”. Alleen op  laatstgenoemd screenshot is, naar de Commissie uit de klacht begrijpt, het vliegveld ingekleurd te zien, zonder dat deze inkleuring in het bewuste screenshot is aangeduid als ‘vliegveld’ of RTHA. De Commissie constateert dat in elk geval uit de in deze procedure overgelegde screenshots van het kaartmateriaal niet duidelijk blijkt dat Wilderszijde is gelegen in de nabijheid van RTHA, de HSL en de snelweg (in aanbouw) A13-A16. Mogelijk moet het digitale kaartmateriaal hier verder voor worden uitgezoomd. Wat hier precies van zij, de ligging van Wilderszijde in de nabijheid van RTHA, de HSL en de snelweg (in aanbouw) A13-A16 is essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen en dient op duidelijke wijze te worden verstrekt. Nu deze op de bestreden website, ten tijde van de klacht, niet of op onduidelijke wijze is verstrekt, en de uiting de gemiddelde consument ertoe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, acht de Commissie de uiting misleidend als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c NRC en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC. De Commissie ziet echter aanleiding om op dit punt een aanbeveling achterwege te laten. Zij overweegt daartoe het volgende.
 
De Commissie heeft kennis genomen van de mededeling van BPD bij verweer en ter zitting dat, de website www.wilderszijde.nl inmiddels, teneinde verdere klachten te voorkomen, nog een aanpassing heeft ondergaan, in die zin dat extra informatie is toegevoegd met de aanhef: “Extra informatie omgeving”. Voor de inhoud van deze informatie verwijst de Commissie naar de samenvatting van het verweer van verweerder sub 1 hiervoor.
 
Anders dan in de uiting die is beoordeeld in dossier 2023/00434 (I,II), wordt aldus nu alsnog uitdrukkelijk gewezen op de ligging van Wilderszijde in de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlenging van de A16 naar de A13 en in dat verband, op het maken van “een weloverwogen keuze” en de mogelijkheid contact op te nemen over “de impact (…) “op het (toekomstige) leven in Wilderszijde”.  

4.

Klager vindt evenwel dat in de tekst op de website niet alleen de aanwezigheid van de RTHA, de HSL en de verlenging van de A16 naar de A13 moeten worden genoemd, maar ook zowel de impact van deze “negatieve omgevingsfactoren” (i.e. gecumuleerde geluidsoverlast en luchtvervuiling) op de leefomgeving en gezondheid van toekomstige bewoners als de groeiplannen van RTHA. In dit verband heeft klager uiteengezet op welke wijze de betreffende informatie over geluidbelasting (cumulatief) van vlieg-, rail- en wegverkeer en over luchtverontreiniging op de bestreden website zou moeten worden gecommuniceerd, onder meer door middel van verwijzing naar de meest actuele onderzoeken. Volgens klager betreft het hier essentiële informatie voor de consument om “een reële afweging te kunnen maken tussen de positieve en negatieve aspecten van Wilderszijde”. De Commissie deelt dit standpunt van klager niet. Naar haar oordeel kan op de bestreden website worden volstaan met het (op duidelijke wijze) verstrekken van de essentiële informatie dat Wilderszijde is gelegen in de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlenging van de A16 naar de A13, zoals bedoeld in onderdeel 3 hierboven. De gemiddelde consument moet worden geacht, indien hij geïnteresseerd is, zich vervolgens zelf nader te informeren over voor- en nadelen, verbonden aan deze ligging.

5.

Klager heeft in twijfel getrokken of “Valérie”, auteur van de in de ‘Nieuwsupdate’ opgenomen blog, daadwerkelijk in Wilderszijde woont. In reactie op dit bezwaar heeft BPD meegedeeld dat de blog inmiddels is verwijderd. Ter zitting heeft BPD hieraan toegevoegd dat de blog van “Valérie” een marketingtool betreft.

De Commissie leidt hier uit af dat de inhoud van de blog van Valérie, waarin onder meer staat: “Hoe dichter ik bij mijn nieuwe huis kom, hoe kalmer ik me voel. En eenmaal thuis is het een oase van rust” niet overeenkomstig de werkelijkheid is. Hieruit volgt dat de adverteerder zich in dit geval op bedrieglijke wijze heeft voorgedaan als consument. Dergelijk handelen is onder alle omstandigheden misleidend als bedoeld in artikel 8.5 NRC in verbinding met punt 21 van bijlage 1 van de NRC, en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. 
Aangezien BPD heeft meegedeeld dat de blog inmiddels verwijderd is, zal de Commissie op dit punt een aanbeveling achterwege te laten.

6.

Tot slot vindt klager de bestreden uitingen oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC, in die zin dat deze in strijd zijn met de vereisten van professionele toewijding en het economische gedrag van de gemiddelde consument verstoren of kunnen verstoren.

Aan deze grondslag komt geen zelfstandig belang toe naast het voorgaande. Bovendien geldt dat, zoals hiervoor overwogen, op de bestreden website kan worden volstaan met het op duidelijke wijze verstrekken van de essentiële informatie dat Wilderszijde is gelegen in de nabijheid van RTHA, de HSL en de verlenging van de A16 naar de A13. De gemiddelde consument moet worden geacht zichzelf vervolgens nader te informeren over voor- en nadelen, verbonden aan deze ligging. Dat de gemeente ook bij de website betrokken is, in elk geval in die zin dat -volgens het verweer van de gemeente- op deze website voor extra informatie wordt verwezen naar de gemeentelijke website www.ontmoet-wilderszijde.nl, leidt niet tot een ander oordeel.

7.

Bij e-mail van 10 november 2023 heeft klager een aantal bijlagen overgelegd, door klager aangeduid als: “de door de gemeente Lansingerland voorgestelde wijzigingen voor de reclame-uitingen inzake dossier 2023/00434 I-II”. Klager uit verschillende bezwaren tegen de inhoud van deze bijlagen, bijvoorbeeld dat de tekst minimaal wordt aangepast en dat de landingsbaan van RTHA is weggepoetst. Naar de mening van klager is er sprake van opzettelijke en herhaalde misleiding.

De Commissie stelt vast dat in de betreffende bijlagen wordt gesproken over “Aanpassingen website Ontmoet Wilderszijde”. De website www.ontmoetwilderszijde.nl is een andere website dan de website, beoordeeld in dossier 2023/00434 (I, II) en daarom zal de Commissie zich in het kader van het onderhavige dossier niet inhoudelijk uitlaten over de website www.ontmoetwilderszijde.nl, nog daargelaten dat de Commissie niet bevoegd is zich uit te laten over “voorgestelde wijzigingen”.   

8.

Evenals in dossier 2023/00434 (I, II) acht de Commissie alle verweerders verantwoordelijk voor de inhoud van de bestreden reclame en daarmee voor de in de onderdelen 3 en 5 genoemde overtredingen van de NRC.

9.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de Reclame Code Commissie

Gelet op het oordeel onder 3 acht de Commissie uiting 1 in strijd met artikel 7 NRC. Zij acht het niet nodig op dit punt een aanbeveling te doen.

Gelet op het oordeel onder 5 acht de Commissie uiting 2 in strijd met artikel 7 NRC. Zij acht het niet nodig op dit punt een aanbeveling te doen.

Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.