De bestreden uiting

Het betreft een publicatie in het blad ‘Roots’ in de rubriek ‘Het Kruidje’ met de titel “Smeerwortel (Syphytum officinale)”.

De klacht

De Commissie vat de klacht als volgt samen.

In het blad ‘Roots’ wordt maandelijks reclame gemaakt voor A. Vogel, zonder dat bij de betreffende artikelen wordt vermeld dat het reclame betreft. Daarnaast schijnt de firma A. Vogel te investeren in uitjes voor de abonnees van Roots. Sinds kort wordt er ook ‘gewoon’ geadverteerd, maar men blijft tevens sluikreclame maken.

De Keuringsraad KOAG/KAG

De uitingen vallen onder de competentie van de Keuringsraad Aanprijzing Gezondheidsproducten (KAG) en de Keuringsraad Openlijke Aanprijzing Geneesmiddelen (KOAG). Biohorma is lid van Neprofarm, één van de Codepartijen van de Keuringsraad KOAG/KAG, en legt in principe al haar publieksreclame ter preventieve toetsing voor aan de Keuringsraad. Het is de Keuringsraad niet bekend in hoeverre Biohorma betrokken is bij het magazine Roots en/of de publicatie. De uiting is niet ter preventieve toetsing aan de raad voorgelegd en derhalve niet van een toelatingsnummer voorzien. Indien de uiting wel zou zijn voorgelegd, was deze om de volgende redenen niet van een toelatingsnummer voorzien:

“De producten Syphosan en Crème Symvita van A. Vogel zijn gezondheidsproducten, die onder de Warenwet vallen. In de betreffende publicatie worden de producten in verband gebracht met verschillende geneeskundige toepassingen en met de (kruiden)geneeskunde en geneeskrachtige eigenschappen. Het voorgaande is in strijd met artikel 10 van de Code Aanprijzing Gezondheidsproducten (CAG) en met artikel 19 van de Warenwet.

Crème Arnicaforce van A. Vogel is een homeopathisch geneesmiddel. Voor deze geneesmiddelen zijn aanprijzingen conform de door het College ter beoordeling van Geneesmiddelen geregistreerde IB-1 tekst toegestaan. In de reclame-uiting ontbreekt echter de volgens artikel 9.1.d. van de Bijzondere Reclame Code CPG verplichte vermelding “Lees voor gebruik de bijsluiter” en de volgens artikel 9.3 verplichte vermelding “homeopathisch geneesmiddel”.

De door Biohorma georganiseerde uitjes voor de abonnees van Roots vallen niet onder de competentie van de Keuringsraad.

Verweer

Verweer Biohorma

Voor zover Biohorma weet, is de bewuste rubriek ‘Het Kruidje’ een redactionele invulling van het blad Roots. De verwijzingen naar eigenschappen van een plant of naar producten waarin deze plant verwerkt worden, zijn de redactionele invullingen van de redactie van Roots. Er is dan ook op geen enkele wijze sprake van reclame.

Veel tijdschriften hebben de gewoonte om af en toe activiteiten voor hun lezers te organiseren. In de A. Vogel tuinen worden regelmatig dagen voor belangstellenden georganiseerd. Dit wordt ook gedaan voor de lezers van het blad Roots. Dat hierop wordt gereageerd is buiten de invloedsfeer van Biohorma om. Dat deze reacties in het blad worden gepubliceerd, wordt volledig bepaald door de redactie. Van sluikreclame is derhalve geen sprake.

Biohorma acht de klacht ongegrond.

Verweer Sanoma

Dit luidt, samengevat en voor zover van belang, als volgt.

Roots wordt uitgegeven door Sanoma en richt zich op natuurliefhebbers en mensen met een passie voor natuur. De lezers van het blad zijn meer dan bovengemiddeld geïnteresseerd in de natuur en natuurproducten.

In de redactionele rubriek ‘Het Kruidje’ komt elke maand een kruidenplant met bijzondere eigenschappen aan de orde. De rubriek wordt per 1 januari 2013 gestopt. Nagenoeg de hele rubriek gaat over de kenmerken en eigenschappen van de plant, waaronder het oude volksgeloof over deze plant en de toepassing in de natuurgeneeskunde. In de vijf laatste regels van de derde alinea wordt melding gemaakt van de toepassingen van de plant in de huidige tijd. Daar wordt tevens vermeld dat Alfred Vogel de plant in een drietal crèmes gebruikt.

Sanoma stelt zich in de eerste plaats op het standpunt dat geen sprake is van reclame. Het betreft uitdrukkelijk een redactioneel stuk, waar Biohorma op geen enkele wijze zeggenschap over heeft of een financiële bijdrage aan heeft geleverd. Er wordt uitsluitend op informatieve wijze melding gemaakt dat de plant vanouds bepaalde toepassingen heeft gekend in de kruidengeneeskunde en van moderne toepassingen van de plant smeerwortel als crème, zonder bedoeling om hiermee reclame te maken.

De door de KOAG/KAG aangehaalde voorbeelden van zinsneden waar sprake zou zijn van het in verband brengen met (kruiden)geneeskunde, hebben alle betrekking op de opmerkelijke reputatie van de plant en niet op de crèmes die slechts zeer kort worden genoemd in de laatste zin.

Gelet op het voorgaande is geen sprake van strijd met de genoemde regels voor gezondheidsproducten.

Met betrekking tot de vermelding van crème Arnicaforce stelt Sanoma dat geen sprake is van strijd met de genoemde regels voor homeopathische geneesmiddelen, nu geen sprake is van een reclame-uiting.

Ten aanzien van de uitjes stelt Sanoma het volgende.

Roots organiseert elk jaar een lezersdag. Dit jaar vond deze plaats in de tuinen van Alfred Vogel in ’t Harde. Deze tuin is opgericht ten behoeve van educatie en informatie. De Roots-lezers kregen informatie over planten en kruiden en deden verschillende activiteiten. De lezersdag is zonder enige financiële bijdrage van Biohorma tot stand gekomen.

Op grond van het bovenstaande kan niet worden geoordeeld dat is gehandeld in strijd met de genoemde reclameregels of de Nederlandse Reclame Code.

Het oordeel van de Commissie 

1) De Commissie begrijpt de klacht aldus dat de bestreden uiting niet als reclame herkenbaar is.

2) Nu verweerders hebben aangevoerd dat geen sprake is van reclame, maar van een uiting van redactionele aard, dient in de eerste plaats de vraag te worden beantwoord of de bewuste publicatie is aan te merken als een reclame-uiting in de zin van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

3)  Klager stelt dat maandelijks in het blad Roots reclame wordt gemaakt voor producten van A. Vogel (Biohorma), in welk verband hij in het bijzonder verwijst naar de vaste rubriek Het Kruidje. Kennelijk bedoelt klager daarmee te stellen dat maandelijks in die rubriek een kruid wordt besproken met daarbij een verwijzing naar de producten van Biohorma waarin het desbetreffende kruid is verwerkt. Biohorma/Sanoma heeft niet weersproken dat maandelijks op deze wijze een verband wordt gelegd tussen een bepaald kruid dat uitvoerig wordt besproken en producten van Biohorma waarin dat kruid is verwerkt. Dit vormt op zichzelf genomen een aanwijzing dat het noemen van producten van Biohorma in de onderhavige uiting niet uitsluitend is bedoeld om een redactionele mening kenbaar te maken. In dit verband is voorts het volgende van belang.

4)  In de onderhavige uiting, en blijkbaar ook in andere edities in de onderhavige rubriek, worden uitsluitend producten van Biohorma genoemd. Ten aanzien van het kruid smeerwortel gaat het om de producten Symphosan, Crème Symvita en Crème Arnicaforce. Niet gesteld of gebleken is dat uitsluitend Biohorma in Nederland producten op de markt brengt waarin  smeerwortel is verwerkt. In de uiting worden de producten van Biohorma niet alleen genoemd, maar ook voor specifieke doeleinden aangeprezen, zoals “ter verzorging van zwaarbelaste spieren en pezen” (Symphosan), “een ondersteunende antirimpelcreme” (Crème Symvita) en “bij spierpijn kneuzingen en blauwe plekken” (Crème Arnicaforce). Deze mededelingen dienen voorts te worden bezien in combinatie met de mededelingen die over het kruid smeerwortel worden gedaan, waarin vergelijkbare eigenschappen aan dit kruid worden toegeschreven. In de uiting worden deze eigenschappen op zodanige wijze in verband gebracht met de genoemde producten van Biohorma, dat naar het oordeel van de Commissie de consument de aan smeerwortel toegeschreven eigenschappen zal betrekken op de genoemde producten van Biohorma.

5) Op grond van voornoemde feiten en omstandigheden oordeelt de Commissie dat de bewuste publicatie geen (zuiver) redactioneel artikel is maar tevens een openbare aanprijzing inhoudt van de genoemde producten van Biohorma. Derhalve dient de uiting te worden beschouwd als reclame-uiting in de zin van artikel 1 NRC.

6) Of al dan niet is betaald voor deze reclame doet aan het vorenstaande oordeel niet af, omdat in de definitie van reclame niet is opgenomen dat de aanprijzing tegen betaling moet zijn geschied.

7) Nu is geoordeeld dat sprake is van reclame in de zin van de NRC, dient te worden beoordeeld of de reclame duidelijk als zodanig herkenbaar is in de zin van artikel 11 NRC. Hieromtrent oordeelt de Commissie als volgt.

De Commissie heeft reeds overwogen dat de bestreden uiting, hoewel deze is opgenomen in een rubriek die bij de eerste indruk van redactionele aard is, een openbare aanprijzing inhoudt van producten van Biohorma. Wanneer op een dergelijke wijze een bij de eerste indruk redactionele rubriek wordt gebruikt om reclame te maken voor bepaalde goederen of diensten, dan dient dit voor het publiek duidelijk uit de inhoud (of door een opschrift als “advertorial”) te blijken.

Naar het oordeel van de Commissie is nagelaten het publiek duidelijk te maken dat de publicatie niet gebaseerd is op zuiver redactionele overwegingen, maar dat deze in feite een aanprijzing inhoudt van de producten van Biohorma. Derhalve is in strijd gehandeld met voornoemd artikel. De Commissie acht beide verweerders hiervoor verantwoordelijk. Gelet op het voorgaande acht de Commissie de klacht gegrond.

7) Het door klager gestelde omtrent het lezersuitje in de tuinen van A. Vogel, beschouwt de Commissie als nadere onderbouwing van zijn klacht dat in de onderhavige uiting sprake is van reclame voor de A. Vogel producten, die niet als zodanig herkenbaar is. Deze opmerking van klager wordt derhalve niet beschouwd als op zichzelf staande klacht met betrekking tot de lezersdag.

De beslissing

Op grond van het voorgaande acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 11 sub 1 NRC. Zij beveelt verweerders aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.