Het College van Beroep [6 augustus 2019]
De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie
De klacht is gericht tegen twee krantenadvertenties waarin onder de aanhef “EASYSLIM.NU” een behandeling met een ‘apparaat’ wordt aangeprezen dat ervoor zou zorgen dat men vet en gewicht verliest en een strakker, slanker lichaam krijgt. In de advertenties staat verder onder meer: “NIEUW 3 maanden -20 kg arrangement”, “Proefbehandeling/aanbieding: Verlies direct 4-28 cm”, “Terwijl je ligt, haalt ons apparaat vet weg en traint je spieren”, “GARANTIE Indien er niet minimaal 4 cm af is, Betaal je niks!”, “Hoeveel kilo verlies ik bij Easyslim.nu ‘Dat is afhankelijk van wat jij wilt: 5, 10, 20, 30 of meer kilo. Alles is bij ons mogelijk.'”, “Hoe snel kan ik 10 kilo kwijtraken? ‘Dit kan al binnen 6 weken.’”
Klaagster heeft gemotiveerd betwist dat het in de bestreden advertenties bedoelde apparaat het lichaam “slanker en strakker” maakt. Volgens haar is het onjuist dat men door middel van dit apparaat in 3 maanden 20 kilo zou kunnen afvallen en dat men met een proefbehandeling direct 4 tot 28 centimeter zou kunnen verliezen. Zij heeft hiertoe onder meer aangevoerd dat van bewijs en/of onderzoeksresultaten betreffende de beweerdelijke werking van het apparaat geen sprake is, en dat wetenschappelijk bewijs van de Universiteit Maastricht juist het omgekeerde aantoont.
De Commissie heeft geoordeeld dat de in de advertenties gestelde resultaten van de behandelingen met het apparaat (hierna ook aan te duiden als: de DiViNiA) onvoldoende aannemelijk zijn gemaakt. Hierdoor gaan de uitingen volgens de Commissie gepaard met onjuiste informatie over de van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De Commissie acht de uitingen om die reden misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
De grieven
De bestreden advertenties zijn van een franchisenemer en niet van de franchisegever die de Commissie als adverteerder heeft aangemerkt. Niet duidelijk is tegen wie de bestreden beslissing zich richt. De advertenties doen geen beroep op wetenschappelijke onderbouwing van de werking, maar bevatten een aanbod voor een proefbehandeling. Dit gebeurt met de DiViNiA waarvan 6.900 exemplaren zijn verkocht. De behandeling met het apparaat (elektrostimulatie) gaat gepaard met intensieve begeleiding en advies. Sinds 2015 zijn in de franchiseketen Easyslim.nu veel behandelingen met de DiViNiA uitgevoerd zonder relevante bezwaren of klachten. In de dagelijkse praktijk worden met de DiViNiA goede resultaten geboekt. Dit verklaart de niet-goed-geld-terug garantie in de advertenties. Appellanten onderbouwen vervolgens aan de hand van de volgende ‘peer reviewed’ wetenschappelijke studies de werking van de DiViNiA:
- Impact of whole-body electromyostimulation on body composition in elderly women at risk for sarcopenia: the Training and ElectroStimulation Trial (TEST-III), Kemmler W. e.a., Age, February 2014 – hierna studie 1,
- Elektrische Muskelstimulation als Ganzkörpertraining – Multicenterstudie zum Einsatz von Ganzkörper-EMS im Fitness-Studio, VATTER, J., Universität Bayreuth, 2003; Veröffentlichung AVM-Verlag München 2010 – hierna studie 2,
- Whole-body electromyostimulation and protein supplementation favorably affect sarcopenic obesity in community-dwelling older men at risk: the randomized controlled FranSO study, Kemmler W. e.a., Clin Interv Aging. 2017 Sep 21 – hierna studie 3.
Daarnaast beroepen appellanten zich op een rapport van TU/e Innovation Experts B.V. van 7 januari 2019 dat volgens hen betrekking heeft op een onderzoek naar de behandeluitkomsten van twee apparaten, waaronder de DiViNiA.
De reclame gaat niet gepaard met onjuiste of onduidelijke informatie die de consument ertoe brengt een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen. Aan de eigenlijke transactie gaat een gedegen intakegesprek en een resultaatverbintenis vooraf. De Commissie specificeert de tekortkomingen ook niet.
De mondelinge behandeling
Namens appellanten is het volgende meegedeeld. De Commissie spreekt ten onrechte over een ‘product’ nu het gaat om een dienst, te weten een proefbehandeling. Appellanten hebben wetenschappelijk bewijs geleverd maar zijn daartoe niet verplicht. Zij beroepen zich ook op de resultaten die zij in de praktijk bereiken met de arrangementen. Bij de arrangementen werkt het apparaat ondersteunend. Het stimuleert anders te gaan eten. Indien men niet anders eet, valt men niet af. Bij het arrangement bestaat de kans op gewichtsverlies en vermindering van lichaamsomvang.
Het oordeel van het College
1. De Commissie heeft ‘Easyslim.nu’ als adverteerder aangemerkt. Appellanten stellen dat de bestreden reclame-uitingen niet van hen, maar van een franchisenemer zijn en dat niet duidelijk is tegen wie de beslissing van de Commissie zich richt. Het College oordeelt hierover als volgt.
2. Appellanten hebben bij de Commissie inhoudelijk verweer gevoerd. Tevens hebben zij het beroep ingesteld via een advocaat die zich alleen namens hen heeft gesteld. Appellanten beschouwen zich derhalve in deze procedure als partij en worden door het College, gelet op het voorgaande, ook als zodanig aangemerkt. Appellanten vormen een samenwerkingsverband dat als franchisegever handelt onder de formulenaam Easyslim.nu, die in de advertenties is gebruikt. De advertenties zijn evenwel van een franchisenemer. Beoordeeld dient daarom te worden wie voor de advertenties verantwoordelijk kunnen worden geacht. Het College acht het aangewezen om naast de franchisenemer ook appellanten voor beide advertenties verantwoordelijk te achten. Aangenomen kan immers worden dat franchisenemer met toestemming, en wellicht zelfs in opdracht, van franchisegever gebruik maakt van de naam Easy-slim.nu. Nu deze naam is bedoeld als aanduiding van de franchiseformule, kunnen de aanprijzingen die met gebruikmaking van deze naam worden gedaan, geacht worden ook in het belang van de franchiseformule, en daarmee mede in het belang van franchisegever, te worden gedaan. Dit belang blijkt ook uit het feit dat appellanten in deze procedure verweer voeren respectievelijk beroep hebben ingesteld naar aanleiding van de advertenties van de franchisenemer. Het College acht appellanten daarom verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties.
3. In de uitingen wordt een behandelmethode aangeprezen waarbij gebruik wordt gemaakt van een apparaat dat in staat is het “lichaam slanker en strakker te maken” (uiting 1) door “vet weg” te halen (uiting 2) waarbij in laatstgenoemde uiting wordt gesproken van een direct verlies (blijkbaar qua omvang) van 4-28 cm, met de garantie dat men minimaal 4 cm verliest en dat men anders niets hoeft te betalen. Verder wordt in beide advertenties een concreet gewichtsverlies genoemd. In uiting 1 staat in dit verband: “Nieuw 3 maanden -20 kg arrangement”. In uiting 2 staat in dit verband het volgende:
“Hoeveel kilo verlies ik bij Easyslim.nu
‘Dat is afhankelijk van wat jij wilt: 5, 10, 20, 30 of meer kilo. (…)
Hoe snel kan ik 10 kilo kwijtraken?
‘Dit kan al binnen 6 weken.’”
Nu geïntimeerde gemotiveerd heeft betwist dat het in de advertenties bedoelde apparaat (de DiViNiA) in staat is de concreet genoemde resultaten te bewerkstelligen, ligt het op de weg van appellanten om de juistheid of eerlijkheid van de advertenties aannemelijk te maken. Appellanten hebben gekozen dit vooral aan de hand van drie studies en een onderzoek te doen. Het College oordeelt over hetgeen appellanten aldus ter onderbouwing van de claims in de advertenties aanvoert als volgt.
4. De door appellanten genoemde studies 1 en 3 zien specifiek op de effecten van elektrostimulatie op ouderen met een hoog vetgehalte in combinatie met een lage spiermassa (‘sarcopenic obesity’) die niet meer kunnen of willen bewegen. Voor zover uit studie 1 en 3 zou volgen dat elektrostimulatie bij deze groep enig effect heeft op lichaamsomvang en lichaamsgewicht, is naar het oordeel van het College niet duidelijk of dit effect ook geldt voor mensen die niet behoren tot de specifieke onderzoeksgroep. Daarnaast kunnen deze twee studies de stellige, specifieke claims in de uitingen niet rechtvaardigen. De uitkomsten van de studies bieden daarvoor onvoldoende grondslag. Hetzelfde geldt voor studie 2, die overigens met name ziet op het effect van elektrostimulatie op personen met rugklachten en incontinentie. Daarnaast merkt het College op dat niet blijkt dat in de genoemde studies is getest met de DiViNiA. Niet duidelijk is in hoeverre de specificaties van de in de studies gebruikte apparaten overeenstemmen met die van de DiViNiA. Het door TU/e Innovation Experts B.V. uitgevoerde onderzoek van 7 januari 2019 heeft daarentegen wel specifiek betrekking op de DiViNiA. Dit onderzoek was echter niet gericht op de werking van dit apparaat maar betrof een technische vergelijking van de DiViNiA met een ander apparaat (“Indication of signal property differences of slimming treatment machines”). In het onderzoek staat bovendien onder meer: “(…) de werking is aangenomen naar aanleiding van de resultaten van een experiment. (…) Om deze reden wordt er met dit onderzoek geen harde uitspraak gedaan omtrent het resultaat van de apparaten. Uitspraken hiernaar zou veel meer onderzoek vereisen”.
5. Op grond van het voorgaande is niet aannemelijk geworden dat een behandeling met de DiViNiA leidt tot de geclaimde resultaten, te weten een aanzienlijke gewichtsafname in een korte tijd, vetverlies en vermindering van lichaamsomvang. Appellanten hebben ook niet langs andere (niet-wetenschappelijke) weg de werking van het apparaat aannemelijk gemaakt. In dat verband merkt het College op dat, zoals ter zitting is gebleken, de behandeling met de DiViNiA niet op zichzelf staat maar onderdeel is van een ‘arrangement’, waarbij de klant ‘kans’ maakt op gewichtsverlies, vetverlies en vermindering van lichaamsomvang indien hij ook anders gaat eten. Deze laatste voorwaarde blijkt echter niet uit de uiting, zodat de gemiddelde consument daardoor ten onrechte zal menen dat hij uitsluitend door de behandeling met de DiViNiA zal afvallen en vet en lichaamsomvang zal verliezen. Nu dit resultaat als zodanig niet aan de DiViNiA kan worden toegeschreven op de wijze zoals dat in de uitingen gebeurt, komt het College, evenals de Commissie, tot het oordeel dat de uitingen misleidend zijn.
6. Dat volgens appellanten in de uiting sprake is van een proefbehandeling waarbij men geld terug krijgt indien men niet minimaal 4 cm lichaamsomvang verliest, doet aan dit oordeel niet af. Men kan immers door de uitingen besluiten tot een vooraf te betalen proefbehandeling of een betaald arrangement waardoor sprake is van een transactie in de zin van artikel 8.2 aanhef NRC. De conclusie luidt dat de uitingen op grond van het voorgaande oneerlijk zijn in de zin van artikel 7 NRC.
De beslissing van het College van Beroep
Het College bevestigt de beslissing van de Commissie dat de reclame in strijd is met artikel 7 NRC.
[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]
De Reclame Code Commissie [21 mei 2019]
De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende advertenties voor Easyslim.nu.
1. Een advertentie in Deventer Nieuws van 8 februari 2019. Daarin staat onder de aanhef “EASYSLIM.NU Simpel, Snel, Slank!” onder meer:
“Terwijl je ontspannen ligt, is ons apparaat heel hard aan het werk om jouw lichaam slanker en strakker te maken. De meeste klanten komen 1 x per week om vet weg te halen en tegelijkertijd hun spieren te laten trainen.
Het resultaat: Een prachtig slanker en strakker lijf. Als bonus: Veel minder cellulite en veel energie!
en
“NIEUW 3 maanden -20 kg arrangement”
en
“Proefbehandeling/aanbieding: Verlies direct 4-28 cm”.
De uiting bevat twee foto’s van een vrouw “Voor” en (duidelijk slanker) “Na drie maanden”.
2. Een advertentie waarin onder de aanhef: “EASYSLIM.NU Simpel, Snel, Slank!” onder meer staat:
“WEG MET DIE KILO’S”
en
“Terwijl je ligt, haalt ons apparaat vet weg en traint je spieren.
Door deze combi heb je zeer snel een strak & gestroomlijnd lichaam.”
en
“Verlies direct 4 – 28 cm*
GARANTIE
Indien er niet minimaal 4 cm af is,
Betaal je niks!”.
en
“ ACTIE
Intake incl. behandeling
van 89,- voor 49,-
Geldig t/m 31 maart 2019”
en onder het kopje: “VAN ONZE JOURNALIST”:
“Hoeveel kilo verlies ik bij Easyslim.nu”
‘Dat is afhankelijk van wat jij wilt: 5, 10, 20, 30 of meer kilo. Ales is bij ons mogelijk.’
Hoe snel kan ik 10 kilo kwijtraken?
‘Dit kan al binnen 6 weken.’”.
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
Gesuggereerd wordt dat het apparaat van Easyslim het lichaam slanker en strakker maakt. Spieren moet men echter zelf trainen. Er wordt een 3 maanden -20 kg arrangement aangeboden, alsof men in 3 maanden 20 kilo zal afvallen, en een proefbehandeling zou direct een verlies van 4-28 cm opleveren. Van bewijs en/of onderzoeksresultaten betreffende bovenbedoelde werking van het apparaat is geen sprake. Wetenschappelijk onderzoek door de Universiteit Maastricht heeft aangetoond dat elektronische apparaten als het onderhavige geen resultaat teweeg brengen. Naast meer bewegen en minder eten is alleen liposuctie een wetenschappelijk gestaafde methode om van vet af te komen.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Er is wel degelijk bewijs dat de door Easyslim gebruikte apparatuur het lichaam in rust slanker en strakker maakt, zowel wetenschappelijk als in de praktijk. De gebruikte voora foto’s zijn aantoonbaar onbewerkt en waarheidsgetrouw. Easyslim.nu is een franchiseformule. Het merk en beeldmerk van de franchiseformule zijn in de klasse Kl 44 (Afslanksalons; Afslankbehandelingen; Adviesdiensten op het gebied van afslanken) als Benelux merk gedeponeerd en ingeschreven. De franchiseformule bestaat uit een behandelmethode met onder meer het afslankapparaat DiViNiA. De in ltalië gevestigde vennootschap Cecare Quaranta SRL (“Quaranta”) is fabrikant van hoogwaardige elektronische apparatuur. Het Zwitserse Neuro-Meditec AG heeft bij Quaranta een afslankapparaat laten maken met de naam DiViNiA. Neuro-Meditec en het aan haar gerelateerde Your Wellness GmbH hebben inmiddels zo’n 6.9 apparaten in Europa verkocht, met meer dan 2.005.760 behandelde klanten, volgens eigen opgave op de site https://www.divinia-evolution.de). De techniek van de DiviNiA omvat het gebruik van op het lichaam aan te sluiten elementen (pads). Deze pads halen door middel van ultrasound vet uit de vetcel, welk vet via het lymfestelsel wordt afgevoerd. Tegelijkertijd worden met elektrostimulatie de spieren opgebouwd, aldus adverteerder.
Over de werking en effecten van dit soort stimulatie is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Bij wijze van voorbeeld verwijst adverteerder naar tien in het verweer genoemde publicaties. De twee door klager (deels) overgelegde advertenties zien op een dienst, niet op een product. In de vestigingen van Easyslim.nu staan één of meer DiViNiA’s en is getraind personeel aanwezig. De bestreden reclame betreft een intake, met een niet goed, geen betaling garantie. Vóór behandeling vindt altijd een intake plaats, met het oog op informatievoorziening, vervulling van zorgplichten en een persoonlijk behandelplan. Uit de intake kan volgen dat een behandeling niet raadzaam is, of niet past bij wensen of verwachtingen. De in de reclame gebruikte foto’s zijn van een franchisenemer en zijn niet aangepast of bewerkt. Het resultaat is waarheidsgetrouw en feitelijk juist. Dit geldt ook voor het resultaat bij het volgen van een behandelplan.
E-mail van 26 maart 2019 van secretariaat Stichting Reclame Code (SRC)
Het secretariaat van SRC heeft voor zover hier van belang aan adverteerder meegedeeld: “U verwijst in uw verweerschrift naar diverse bronnen (websites en wetenschappelijk onderzoek). De Commissie verzoekt u haar (…) in het bezit te stellen van een print van alle documenten die u noemt en de relevante tekstgedeeltes in deze documenten te arceren”.
E-mail van 27 maart 2019 van adverteerder
Adverteerder heeft samengevat het volgende meegedeeld. Zij heeft haar verweerschrift als volgt aangepast. Er zijn 2 producties toegevoegd, namelijk:
1. Een bladzijde uit de gebruiksaanwijzing van de DiViNiA betreffende het CE keurmerk van de fabrikant Neuro-Meditec.
2. Een screenshot van de website van Neuro-Meditec met het aantal verkochte apparaten en het aantal klanten.
Bij de in het verweer opgenomen studies zijn links geplaatst, die door de Commissie kunnen worden geopend. Het betreft “open acces publicaties die veelal wel toezien op een specifieke doelgroep”, aldus adverteerder.
Het is voor adverteerder, meer in het bijzonder de “Directeur Easyslim.nu formule”, niet mogelijk om stukken uit de studies te arceren; zij is geen wetenschapper en claimt ook niet dat de formule van adverteerder (apparaat) wetenschappelijk bewezen is. Adverteerder weerspreekt alleen dat er geen relevant wetenschappelijk onderzoek is.
Het oordeel van de Commissie
Klaagster heeft gemotiveerd betwist dat het in de bestreden advertenties bedoelde apparaat het lichaam “slanker en strakker” maakt, dat men door middel van dit apparaat in 3 maanden 20 kilo zou kunnen afvallen en dat men met een proefbehandeling direct 4 tot 28 centimeter zou kunnen verliezen. Zij heeft hiertoe onder meer aangevoerd dat van bewijs en/of onderzoeksresultaten betreffende bovenbedoelde werking van het apparaat geen sprake is.
Gelet op het bovenstaande lag het op de weg van adverteerder om de in de advertenties beschreven resultaten van het gebruik van het bewuste apparaat, naar de Commissie uit het verweer begrijpt “het afslankapparaat DiViNia”, voldoende aannemelijk te maken.
Naar het oordeel van de Commissie is adverteerder hierin niet geslaagd. Zij overweegt daartoe het volgende.
Bij verweer heeft adverteerder meegedeeld dat de techniek van de DiviNiA het gebruik van op het lichaam aan te sluiten elementen (pads) omvat en dat deze pads door middel van ultrasound vet uit de vetcel halen, welk vet via het lymfestelsel wordt afgevoerd. Tegelijkertijd worden met elektrostimulatie de spieren opgebouwd, aldus adverteerder. Ter onderbouwing van deze werking heeft adverteerder gesteld dat over de werking en effecten van “dit soort stimulatie” veel wetenschappelijk onderzoek is gedaan en heeft zij als voorbeeld verwezen naar tien in het verweer genoemde publicaties. Ondanks een daartoe verstrekkend verzoek van het secretariaat van SRC heeft adverteerder echter nagelaten om de in het verweer genoemde publicaties te printen en de relevante tekstgedeelten te arceren. Om die reden heeft het secretariaat van SRC reeds bij e-mail van 29 maart 2019 aan adverteerder meegedeeld dat de Commissie de door adverteerder verstrekte links naar deze publicaties buiten beschouwing zal laten.
Verder heeft adverteerder twee producties overgelegd, namelijk, aldus adverteerder, een bladzijde uit de gebruiksaanwijzing van de DiViNiA betreffende het CE keurmerk van de fabrikant Neuro-Meditec, en een screenshot van de website van Neuro-Meditec met het aantal verkochte apparaten en het aantal klanten. De inhoud van deze producties biedt echter geen grondslag voor de resultaten die in de bestreden uitingen aan het door adverteerder gebruikte apparaat worden toegeschreven.
Nu adverteerder de in de advertenties gestelde resultaten van het door haar gebruikte apparaat niet voldoende aannemelijk heeft gemaakt, is de Commissie van oordeel dat deze uitingen gepaard gaan met onjuiste informatie over de van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Het verweer dat de bestreden reclame betrekking heeft op een intake, met een niet goed, geen betaling garantie, maakt bovenstaand oordeel niet anders.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing van de Reclame Code Commisie
De Commissie acht de reclame-uitingen in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.