Het College van Beroep [27 juni 2018]

De bestreden uiting, de klacht, de beslissing van de Commissie en de grieven    

De klacht is gericht tegen de website www.oenobiol.nl en de verpakking van het product Oenobiol Paris Silhouette Boost voor zover daarop mededelingen staan die inhouden dat men door dit product in te nemen tot 400 kcal per dag extra kan verbranden doordat het product het energieverbruik van het lichaam verhoogt.

De klacht luidt, samengevat en voor zover in beroep relevant, dat deze mededelingen ongeautoriseerde gezondheidsclaims zijn. Daarbij stelt geïntimeerde dat de claims zijn gebaseerd op een onderzoek dat onvoldoende rechtvaardiging biedt voor deze claims. Het betreft het onderzoek “The effects of Xanthigen in the weight management of obese premenopausal women with non-alcoholic fatty liver disease and normal liver fat” uit 2010 van Abidov et al (hierna: de studie van Abidov). Geïntimeerde stelt dat de groep testpersonen in deze studie te klein is, nu slechts vier deelnemers aan het onderzoek dezelfde dosis wakame en granaatappelextract kregen als aanwezig in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Verder volgden de vier testpersonen een “energie beperkend dieet” en hadden zij last van leververvetting. De werking van het product bij een groep met deze bijzondere kenmerken kan niet zonder meer hetzelfde worden geacht als bij een algemeen publiek.

De Commissie heeft de bestreden claims aangemerkt als gezondheidsclaims in de zin van Verordening (EG) 1924/2006 (hierna: Claimsverordening) die niet zijn goedgekeurd op basis van deze verordening. De Claimsverordening kent echter naast de lijst met toegestane claims ook een categorie producten waarvoor onder bepaalde voorwaarden het gebruik van gezondheidsclaims voorlopig is toegelaten. Dit betreft vooral claims die aan bepaalde botanische stoffen zijn gekoppeld en waarvoor tijdig een aanvraag voor het gebruik van een gezondheidsclaim is ingediend.

De onderhavige claims vallen onder die overgangsregeling en staan daarom ‘on hold’. Voor wakame betreft het de volgende claims: “helps in weight control/contri-butes to fat metabolism, which in turn helps weight control/ helps to reduce the appetite”. De Commissie heeft, onder verwijzing naar het toetsingskader dat is weergegeven in dossier 2015/00916, beoordeeld of Vemedia de aan Oenobiol Paris Silhouette Boost toegeschreven werking aannemelijk heeft gemaakt. Dit is volgens de Commissie niet het geval. Om die reden heeft de Commissie de bestreden uitingen misleidend geacht in de zin van artikel 3 aanhef onder a van de Claimsverordening.

De grieven tegen de bestreden beslissing worden als volgt weergegeven.

Grief 1
De claims betreffen de invloed van wakame (meer in het bijzonder de in wakame aanwezige stof fucoxanthine) op het vetmetabolisme en de reductie van lichaamsgewicht. De aan wakame toegeschreven claims zijn ‘on hold’ claims overeenkomstig ID nr. 2345. Deze claims mogen wettelijk worden gebruikt mits zij aannemelijk worden gemaakt. De studie van Abidov kan worden gebruikt ter onderbouwing van de claims. Dat deze studie is uitgevoerd op obese personen doet daaraan niet af. Uit de EFSA Guidance on the scientific requirements for health claims related to appetite ratings, weight management and blood glucose concentrations (EFSA Journal 2013;10(3);2604), hierna: de EFSA Guidance, volgt dat de vermindering van lichaamsgewicht en lichaamsvet een gunstig fysiologisch effect is waarbij studies op obese personen gelden als algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs ter onderbouwing van claims over energieverbruik. De invloed die wakame heeft op het vetmetabolisme mag worden onderbouwd door aan te tonen dat deze stof leidt tot verhoging van het energieverbruik via verhoging van het aantal verbrande calorieën. De studie van Abidov toont aan dat wakame (fucoxanthine) dit effect heeft. Ook andere studies tonen dit effect aan.

Grief 2
Ten onrechte overweegt de Commissie dat de hoeveelheid werkzame stof in de studie van Abidov hoger is dan in het onderhavige product. De concentratie werkzame stof die is gebruikt in de studie van Abidov is exact gelijk aan de concentratie in Oenobiol Paris Silhouette Boost. In beide gevallen gaat het om 300 mg wakame extract met 2,4 mg fucoxanthine in combinatie met 300 mg granaatappelpitolie.

Grief 3
Ten onrechte overweegt de Commissie dat de studie van Abidov bij slechts vier personen een resultaat geeft. Er zijn 11 personen waarbij een significant positief effect was te zien na toediening van een product waarin het gehalte wakame kleiner of gelijk is aan dat in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Deze 11 personen hadden een effect tot 400 kcal. In de uitingen wordt daarom bewust gebruik gemaakt van de claim “verbrandt tot 400 kcal per dag”. Ook bij een hoger gehalte wakame/ fuco­xan­­thine is een significant positief effect te zien. In totaal hadden 23 testpersonen die wakame gebruikten een significant positief effect. Bij 7 testpersonen bleek de dosis te laag. Bij personen die een placebo ontvingen was geen effect te zien. Dit toont tevens aan dat het energie beperkend dieet geen invloed had op de vetverbranding.

Overig
Vemedia erkent dat het optimale resultaat pas na 16 weken wordt bereikt en zij zal op dit punt haar uitingen aanpassen. Tevens zal zij de beoogde doelgroep in haar uitingen duidelijker omschrijven.

Het antwoord in appel

Geïntimeerde heeft de grieven gemotiveerd weersproken. Hij handhaaft het standpunt dat de studie van Abidov onvoldoende onderbouwing biedt voor de bestreden claims. Geïntimeerde voert aan dat slechts vier deelnemers aan het onderzoek Xanthigen 2,4 mg kregen dat vergelijkbaar is met Oenobiol Paris Silhouette Boost. De auteurs van de studie van Abidov wijzen er zelf op dat de resultaten van het onderzoek wegens het geringe aantal deelnemers voorzichtig moeten worden gebruikt en nog moeten worden bevestigd door een onderzoek met een groter aantal deelnemers. De deelnemers aan het onderzoek waren niet gezond. Zij hadden (naast obesitas) niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) en verhoogde leverenzymen en ontstekingsmarker. Verder voert geïntimeerde als bezwaren tegen de studie van Abidov aan dat het is uitgevoerd in combinatie met energiebeperking zonder dat duidelijk is wat het effect hiervan is, respectievelijk dat uitsluitend de ruststofwisseling is gemeten en dit is omgerekend tot een niet betrouwbaar 24 uurs resultaat aan energieverbruik. Ook stelt geïntimeerde dat sprake is geweest van belangenverstrengeling omdat een van de auteurs Xanthigen op de markt heeft gebracht en patenthouder van de formule is, en dat de resultaten van de studie van Abidov niet konden worden gereproduceerd in een thesis (de thesis van L. Knecht, The Effects of Xanthigen Supplementation on Body weight, Resting Energy Expenditure and Body Composition in an Obese population (2012), Honors Theses, Paper 43). De overige studies die Vemedia heeft overgelegd betreffen dierstudies. Bij deze studies lag de dagdosering bovendien veel hoger dan in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Op hetgeen geïntimeerde stelt zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.

De mondelinge behandeling

Vemedia heeft het beroep mondeling doen toelichten. Daarbij is namens Vemedia onder meer meegedeeld dat de studie van Abidov representatief is voor de gehele bevolking omdat de resultaten gelijk waren voor personen met en zonder leververvetting. In deze studie is gewerkt met meerdere intervallen van 1 minuut. Deze werkwijze is goedgekeurd door een ethisch comité. Het meten van de ruststofwisseling heeft de voorkeur omdat dit de beste informatie geeft over het effect van het product op het metabolisme. De EFSA heeft de voor wakame ingediende aanvraag inmiddels beoordeeld en afgewezen omdat deze aanvraag niet was gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, maar slechts werd onderbouwd door een link naar ‘frequently asked questions’ op een website. Indien bij een ‘on hold’ claim niet aan de conditions of use wordt voldaan, mag een adverteerder de gezondheidsclaim gebruiken als hij deze aannemelijk kan maken.

Geïntimeerde heeft onder meer meegedeeld dat alle deelnemers aan de studie van Abidov ongezond waren blijkens de kenmerken van deze personen. Verder is de placebo groep te laag en is de claim tot 400 kcal per dag extra verbranden slechts op vier personen gebaseerd. De studie van Abidov leidt niet tot betrouwbare resultaten doordat de ruststofwisseling is gemeten en binnen het lichaam in 24 uur compensatie kan optreden. Deze resultaten kunnen ook niet worden gereproduceerd. Verder acht geïntimeerde het onjuist dat de patenthouder zelf een van de onderzoekers is. De Keuringsraad KOAG KAG had de voor Oenobiol Paris Silhouette Boost gebruikte claims moeten afkeuren omdat niet wordt voldaan aan de conditions of use van de ‘on hold’ claim. Een verhoogd vetmetabolisme impliceert niet een verhoogd energieverbruik.
 

Het oordeel van het College

1. De klacht is gericht tegen claims die inhouden dat men door Oenobiol Paris Silhouette Boost te gebruiken tot 400 kcal per dag extra kan verbranden doordat dit product het energieverbruik van het lichaam verhoogt. In beroep heeft geïntimeerde nogmaals gesteld dat de klacht specifiek is gericht tegen de claims die inhouden dat dit product het 24-uurs energieverbruik tot 400 kcal per dag verhoogt, en dat de klacht dus niet ziet op claims met betrekking tot het vetmetabolisme, de vetverbranding en de vetoxidatie. Hetgeen in deze procedure aan de orde komt, blijft op grond van de klacht beperkt tot de volgende claims op de website: “Boost -400KCAL”, “Oenobiol Paris Silhouette Boost helpt je om per dag tot 400 kcal extra te verbranden* door het energieverbruik in je lichaam te verhogen. Silhouette Boost -400kcal bevat een gepatenteerde formule op basis van het natuurlijke extract wakame* dat het energieverbruik in het lichaam verhoogt waardoor er extra calorieën worden verbrand.”, “Het wakame extract zorgt voor een verhoging van het energieverbruik in het lichaam, waardoor je (…) tot 400 calorieën extra per dag kan verbranden”. Daarnaast is de klacht gericht tegen de volgende claim op de verpakking van Oenobiol Paris Silhouette Boost: “Verbrandt tot -400 kcal/dag*”.

2. Ook in beroep geldt als uitgangspunt dat claims met betrekking tot de verhoging van het energieverbruik waardoor men tot een bepaald aantal extra calorieën zou verbranden, gezondheidsclaims zijn in de zin van de Claimsverordening. De claims zijn specifiek gebaseerd op het ingrediënt wakame (undaria pinnatifida). Hiervoor is tijdig een aanvraag ingediend voor het gebruik van de volgende gezondheidsclaims: “Helps in weight control. Contributes to fat metabolism, which in turn helps weight control. Helps to reduce the appetite”. De aanvraag is bij de European Food Safety Authority (EFSA) bekend onder ID nr. 2345. Dat de EFSA inmiddels als ‘Scientific Opinion’ heeft gepubliceerd dat er geen “cause and effect relationship” kan worden vastgesteld tussen de consumptie van wakame en het behoud van een normaal lichaamsgewicht (EFSA Journal 2009; 7(9):1302) heeft niet als direct gevolg dat de overgangsregeling niet langer van toepassing is. Het is immers aan de Europese Commissie om te beslissen of een bepaalde gezondheidsclaim wordt toegestaan. Overigens stelt Vemedia terecht dat de opinie van de EFSA in dit geval niet is gebaseerd op een inhoudelijk onderzoek, maar het gevolg is van de constatering dat de claim slechts was onderbouwd door een link naar ‘frequently asked questions’ over een bepaald product op een website. Aldus kan niet worden gezegd dat de EFSA de claim om wetenschappelijke redenen heeft verworpen.

3. De ‘on hold’ claim ID nr. 2345 is volgens de bijbehorende ‘conditions of use’ gekoppeld aan 15 mg fucoxanthine per dag, dat als werkzame stof in wakame aanwezig zou zijn. Dit is een veel hogere dosering dan Oenobiol Paris Silhouette Boost per dagdosering bevat (2,4 mg fucoxanthine). Dit doet er evenwel niet aan af dat de onderhavige claims als zodanig onder een overgangsregeling van de Claimsverordening vallen en dus toegestaan zijn. Het College acht het op grond van de Claimsverordening ook mogelijk ‘on hold’ claims voor botanische stoffen te gebruiken als niet (volledig) aan de conditions of use van die ‘on hold’ claim wordt voldaan. In de Claimsverordening is niet bepaald dat een ‘on hold’ claim voor botanische stoffen uitsluitend mag worden gebruikt indien wordt voldaan aan de conditions of use die horen bij die claim. Wel geldt ingevolge artikel 28 lid 5 van de Claimsverordening de eis dat claims dienen te stroken met de verordening en toepasselijke nationale bepalingen. Het College past om die reden in deze zaak hetzelfde beoordelingskader toe als in dossier 2015/00916. Kort gezegd komt dit erop neer dat claims die ‘on hold’ staan in reclame mogen worden gebruikt (ook indien niet volledig aan de conditions of use wordt voldaan), maar dat als tijdens de ‘on hold’ status zonder voorbehoud in reclame een concreet en daadwerkelijk effect wordt geclaimd, de adverteerder deze werking bij een gemotiveerde betwisting aannemelijk dient te maken. Deze situatie doet zich hier voor. Vemedia claimt stellig (zonder voorbehoud) een concreet resultaat voor Oenobiol Paris Silhouette Boost. Zij onderschrijft dat zij dit resultaat aannemelijk dient te maken en beroept zich ter onderbouwing hiervan met name op de studie van Abidov. Over die studie merkt het College het volgende op.

4. Niet in geschil is dat onderzoeken op obese personen, waarvan in de studie van Abidov sprake is, geschikt kunnen zijn als algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs ter onderbouwing van claims met betrekking tot (de verhoging van) het energieverbruik van het lichaam. Dit volgt uit de EFSA Guidance waarnaar Vemedia verwijst. De studie van Abidov is uitgevoerd op 41 obese personen. Daarvan ontvingen 11 personen een placebo of een preparaat zonder wakame/fucoxanthine. Van de 30 personen die een preparaat met fucoxan­thine ontvingen, kregen 7 personen een te lage dosis fucoxanthine voor een significant resultaat. 19 personen ontvingen een dosis waarvan het resultaat weliswaar significant wordt genoemd, maar waarbij de samenstelling van de preparaten wezenlijk afweek van de samenstelling van Oenobiol Paris Silhouette Boost doordat het gehalte fucoxanthine aanzienlijk lager of hoger was dan in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Het College acht de resultaten bij deze 19 personen van ondergeschikt belang, nu de samenstelling van de voor hen gebruikte preparaten aanzienlijk afwijkt van Oenobiol Paris Silhouette Boost. Het College acht het daarom met name van belang of het geclaimde resultaat van verbranding tot 400 kcal per dag kan worden onderbouwd aan de hand van de gegevens van de vier personen die het preparaat “300 mg PSO + 300 mg BSE with 2,4 mg fucoxanthin” hebben gehad. Dit preparaat stemt qua samenstelling overeen met de hoeveelheid van deze stoffen in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Voor deze personen wordt in de Abidov studie een resultaat genoemd tot 400 kcal per 24 uur.

5. Overigens volgt uit het laatste dat grief 2 terecht is, nu de Commissie in nummer 10 van het oordeel ten onrechte heeft aangenomen dat de hoeveelheid werkzame stof in de studie van Abidov steeds vele malen hoger is dan in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Dat neemt niet weg dat de bestreden claims worden gebaseerd op een zeer klein aantal testpersonen aan wie een preparaat is gegeven dat in voldoende mate overeenstemt met de samenstelling van Oenobiol Paris Silhouette Boost (de combinatie “300 mg PSO + 300 mg BSE with 2,4 mg fucoxanthin”). Daarbij is het bovendien de vraag in hoeverre de resultaten bij deze personen representatief voor het gewone publiek kunnen worden geacht op wie de uitingen zijn gericht. Bij de testpersonen is immers sprake van (niet-alcoholische) leververvetting in combinatie met verhoogde leverenzymen en ontstekingsmarker (“The criteria for inclusion in the NAFLD cluster were liver fat content above 11%, serum alanine aminotransferase (ALT) not less than 42 U/l, aspartate aminotransferase (AST) not less than 46 U/l, y-glutamyltransferase (GGT) not less than 44 U/l, and CRP not less than 6,0 mg/l”). Dit betreft naar het oordeel van het College een zeer selectieve onderzoeksgroep.

6. Vemedia heeft tegenover de gemotiveerde betwisting door geïntimeerde niet aannemelijk gemaakt dat de resultaten van de studie van Abidov zo kunnen worden veralgemeniseerd, dat kan worden aangenomen dat ook het algemene publiek op wie de uitingen zijn gericht, zal kunnen ervaren dat men tot 400 kcal per dag extra kan verbranden door Oenobiol Paris Silhouette Boost te gaan gebruiken. Dit publiek kan immers niet geacht worden standaard last te hebben van de combinatie van (niet-alcoholische) leververvetting, verhoogde leverenzymen en ontstekingsmarker. Daar komt bij dat de auteurs van de studie van Abidov zelf erop wijzen dat de resultaten van hun onderzoek met voorzichtigheid moeten worden gebruikt (“These results would require confirmation with a larger number of individuals”). Een specifieke bevestiging van de resultaten ontbreekt en kan ook niet worden gevonden in de overige onderzoeken waarnaar Vemedia verwijst. Daargelaten dat deze studies op dieren zijn uitgevoerd, geldt dat de gebruikte doses fucoxanthine bij deze onderzoeken aanzienlijk hoger zijn dan in Oenobiol Paris Silhouette Boost. Uit die onderzoeken volgt ook niet specifiek dat inname van “300 mg PSO + 300 mg BSE with 2,4 mg fuco­xanthin” tot gevolg kan hebben dat men tot 400 kcal extra per dag extra gaat verbranden. Daarbij heeft geïntimeerde onweersproken gesteld dat de resultaten van de studie van Abidov niet zijn gereproduceerd in een thesis (de thesis van Knecht). Bij deze thesis was sprake van een grotere groep deelnemers die gezonder waren dan bij de studie van Abidov, nu zij geen last hadden van de combinatie van (niet-alcoholische) leververvetting, verhoogde leverenzymen en ontstekingsmarker. Blijkbaar reageerde deze groep anders op fucoxanthine (Xanthigen).

7. Het College oordeelt op grond van het voorgaande dat Vemedia de bestreden claims onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt voor wat betreft het effect dat inname van Oenobiol Paris Silhouette Boost kan hebben op het energieverbruik en de verbranding van calorieën. In zoverre gaan de onder 5.1 weergegeven stellige claims verder dan op basis van de aanwezige gegevens gerechtvaardigd kan worden geacht. Gelet hierop hoeft niet meer te worden ingegaan op de overige bezwaren die geïntimeerde tegen de studie van Abidov heeft aangevoerd. Het College komt om die reden tot hetzelfde oordeel als de Commissie, met dien verstande dat het College deels op andere gronden dan de Commissie tot deze beslissing komt.

De beslissing van het College van Beroep

Het College bevestigt de bestreden beslissing voor zover in beroep aan de orde, met enige wijziging van gronden.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [3 mei 2018]

De bestreden reclame-uitingen

Het betreft de volgende mededelingen op de website www.oenobiol.com en op de verpakking van het product “Oenobiol Paris Silhouette Boost”.
I. Op de website: “Boost -400KCAL”
|II. Op de website: “Oenobiol Paris Silhouette Boost helpt je om per dag tot 400 kcal extra te verbranden* door het energieverbruik in je lichaam te verhogen. Silhouette Boost -400kcal bevat een gepatenteerde formule op basis van het natuurlijke extract wakame* dat het energieverbruik in het lichaam verhoogt waardoor er extra calorieën worden verbrand.”
III. Op de website: “Het wakame extract zorgt voor een verhoging van het energieverbruik in het lichaam, waardoor je lichaam op een natuurlijke manier meer vet verbrandt en dus tot 400 calorieën extra per dag kan verbranden”.
IV. Op de verpakking van het product: “Verbrandt tot -400 kcal/dag*”; “Dankzij wakame” en “Helpt vet te verbranden”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Klager maakt bezwaar tegen de mededelingen op de website en de verpakking omdat daarin ongeautoriseerde (dat wil zeggen: niet door de Europese Commissie goedgekeurde) gezondheidsclaims worden gedaan. Daarbij vindt hij de claim “Oenobiol Paris Silhouette Boost helpt je om per dag tot 400 kcal extra te verbranden* door het energieverbruik in je lichaam te verhogen” (welke claim gebaseerd is op het nutriënt wakame, een zeewier) onvoldoende onderbouwd om de volgende redenen:
a. De claim dat het product tot 400 kcal per dag doet verbranden, is volgens klager gebaseerd op het onderzoek “The effects of Xanthigen in the weight management of obese premenopausal women with non-alcoholic fatty liver disease and normal liver fat” uit 2010 van Abidov et al. (hierna: Abidov). De resultaten in dit onderzoek zijn gebaseerd op gebruik van een voedselsupplement dat behalve wakame ook granaatappelpitextract bevat. De studie van Abidov laat volgens klager niet zien dat wakame zonder granaatappelpitextract ook 400 kcal kan doen verbranden.
b. Het onderzoek van Abidov heeft een te kleine omvang om de claims te onderbouwen. Slechts 4 deelnemers aan het onderzoek kregen het supplement, 3 deelnemers kregen een placebo.  
c. In het onderzoek van Abidov kregen de testpersonen behalve het supplement een “energiebeperkend dieet”. Het is volgens klager onduidelijk of het product dezelfde werking heeft zonder energiebeperkend dieet, nu dat niet onderzocht is.
d. Ter zitting heeft klager toegevoegd dat in de uitingen niet wordt vermeld dat het onderzoek waarop de claim is gebaseerd is uitgevoerd op vrouwen met overgewicht (obese) en leververvetting. De werking van het product bij een groep met deze bijzondere kenmerken kan volgens klager niet zonder meer hetzelfde worden geacht als bij een algemener publiek.
e. Klager heeft ter zitting eveneens aangevoerd dat de dosering van de werkzame stof waarmee in het onderzoek van Abidov gewerkt is, vele malen hoger is dan de voorgeschreven dosering van het product van adverteerder. Het is volgens klager daarom vrijwel onmogelijk om met de voorgeschreven dosering het resultaat van “-400 kcal” te bereiken. Uit de overgelegde studies blijkt volgens klager ook dat het effect van de werkzame stof pas na enige tijd optreedt. Dit wordt evenmin vermeld op de uitingen en de verpakking. De gemiddelde consument heeft om die reden geen aanleiding om te verwachten dat hij of zij, om tot 400 kcal per dag te verbranden, meer dan een verpakking supplementen van adverteerder nodig heeft.

De reactie van Keuringsraad KOAG/KAG

De inhoud van deze brief wordt als volgt samengevat. 

De Keuringsraad heeft meegedeeld, kort samengevat, dat de bestreden uitingen onder zijn competentie vallen. In april 2017 heeft de Keuringsraad de verpakkingstekst van Oenobiol Silhouette Boost toegelaten. De Keuringsraad heeft de claim “Silhouette Boost; Verbrandt tot -400 kcal/dag* dankzij Wakame; Verhoogt het energieverbruik in het lichaam*; Helpt vet te verbranden” toegelaten omdat voor het nutriënt wakame de volgende gezondheidsclaim ‘on hold’ staat. (ID nr 2345):

Undaria pinnatifidia: Body weight: helps in weight control/contributes to fat metabolism, which in turn helps weight control/ helps to reduce the appetite”.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.
Voor wat betreft de klacht dat de uiting ongeautoriseerde claims bevat, stelt adverteerder dat ‘on hold claims’ dezelfde status hebben als door de Europese Commissie goedgekeurde claims. Adverteerder verwijst ter onderbouwing van haar stelling naar de brief van KOAG/KAG van 6 maart 2018.
Over de bezwaren van klager tegen de Abidov studie merkt adverteerder het volgende op. De studieresultaten laten duidelijk zien dat het wakame-extract (in het onderzoek: fucoxanthine) voor het effect zorgt en niet het granaatappelpitextract. De claim heeft dan ook betrekking op het nutriënt wakame. Behalve uit de studie van Abidov blijkt volgens adverteerder ook uit andere studies dat wakame de vetverbranding ondersteunt. Adverteerder heeft ter onderbouwing 11 wetenschappelijke publicaties overgelegd.
Met betrekking tot de invloed van het energiebeperkende dieet merkt adverteerder op dat op de verpakking van het product staat: ‘Je wilt graag afvallen en kan wel een steuntje in de rug gebruiken’. Hiermee geeft adverteerder aan dat het product gezien moet worden als hulpmiddel dat deel uitmaakt van een levensstijl die past bij de beoogde doelstelling. Er wordt ook verwezen naar het belang van een gezonde, gevarieerde en evenwichtige voedingsstijl, aldus adverteerder. Met betrekking tot klagers bezwaar dat in de uitingen niet vermeld wordt dat het onderzoek waarop de claim is gebaseerd, is uitgevoerd op vrouwen met overgewicht (obese) en leververvetting heeft adverteerder meegedeeld dat de verpakking van het product wordt aangepast in die zin dat daarop zal worden vermeld dat de te verwachten resultaten ven het product gebaseerd zijn op onderzoek onder vrouwen met een BMI groter dan 30. Op de verpakking zal eveneens vermeld worden dat met het product na 16 weken gebruik een optimaal resultaat verkregen wordt en dat de verpakking een ‘startkuur’ is.

Het oordeel van de Commissie

1. Centrale vraag in deze zaak is of de claims die adverteerder aan haar product Oenobiol verbindt, gerechtvaardigd zijn. Daarbij heeft de discussie zich toegespitst op de vraag of het effect zodanig is dat men tot 400 kcal extra verbrandt. De claim wordt door adverteerder uitsluitend gebaseerd op de werking van het nutriënt wakame.

2. Niet is in geschil dat de bestreden claims over verbranding van calorieën (gewichtsbeheersing) gezondheidsclaims zijn in de zin van Verordening (EG) 1924/2006 (de Claimsverordening) betreffen.

3. Ingevolge de Claimsverordening mogen gezondheidsclaims uitsluitend worden gebruikt indien deze door de Europese Commissie zijn goedgekeurd en zijn geplaatst op de lijst van toegestane claims. Van een goedgekeurde claim is in dit geval geen sprake. De Claimsverordening kent echter naast de lijst met toegestane claims ook een categorie producten waarvoor onder bepaalde voorwaarden het gebruik van gezondheidsclaims voorlopig is toegelaten. Dit betreft vooral claims die aan bepaalde botanische stoffen zijn gekoppeld en waarvoor tijdig een aanvraag voor het gebruik van een gezondheidsclaim is ingediend. De claims vallen onder een overgangsregeling en staan ‘on hold’.

4. Voor het nutriënt wakame staat de volgende gezondheidsclaim ‘on hold’: “helps in weight control/contributes to fat metabolism, which in turn helps weight control/ helps to reduce the appetite”.

5. Zoals ook is overwogen door het College van Beroep in zijn beslissing van 2 februari 2016 (dossier 2015/00916), mag een adverteerder, zolang de Europese Commissie ten aanzien van bepaalde (bestanddelen van) levensmiddelen niet heeft beslist of een hiervoor ingediende gezondheidsclaim op de communautaire lijst van toegestane claims wordt geplaatst en deze claim “on hold” staat, gedurende deze toelatingsprocedure in reclame melding maken van die claim. Als de adverteerder echter, zoals in dit geval, in reclame in feite vooruitloopt op de uitkomst van de toelatingsprocedure door al tijdens de ‘on hold’ status zonder voorbehoud in reclame een concreet en daadwerkelijk effect te claimen, dient de adverteerder deze werking bij een gemotiveerde betwisting, vooruitlopend op de beslissing over het plaatsen van de claim op de communautaire lijst van toegestane claims, aannemelijk te maken. Indien in een uiting voor een levensmiddel op deze wijze een effect op de gezondheid wordt geclaimd dat niet aannemelijk wordt gemaakt, moet de uiting om die reden misleidend worden geacht. De gemiddelde consument zal immers verwachten dat een product waarvan stellig en zonder voorbehoud een bepaalde werking op de gezondheid wordt geclaimd, die werking ook daadwerkelijk heeft.

6. Uitgaande van het hiervoor geschetste toetsingskader overweegt de Commissie met betrekking tot de bestreden claims als volgt.

7. Tussen partijen staat niet ter discussie dat de claim met betrekking tot het specifieke aantal van 400 kcal in de claim “Oenobiol Paris Silhouette Boost helpt je om per dag tot 400 kcal extra te verbranden*” is gebaseerd op het onderzoek van Abidov.

8. De claim “Verbrandt tot 400 kcal per dag” is gebaseerd op de resultaten bij 4 personen. Adverteerder heeft hier ter zitting tegenin gebracht dat de claim “tot 400 kcal” weliswaar is gebaseerd op de resultaten bij 4 testpersonen, maar dat bij een groter aantal (23) een “positief effect” meetbaar was. De Commissie is van oordeel dat het geringe aantal testpersonen (4) geen redelijke onderbouwing vormt van de absoluut gestelde claim “Verbrandt tot 400 kcal per dag”.

9. Daarbij wordt in de uitingen niet vermeld dat het onderzoek waarop de claim is gebaseerd, is uitgevoerd op vrouwen met overgewicht (obese) en leververvetting. De Commissie acht de conclusies van het onderzoek van Abidov door het overgewicht en de leververvetting van de testpersonen zodanig specifiek voor deze groep, dat deze conclusies niet toepasbaar kunnen worden geacht op een publiek zonder een of beide bijzondere kenmerken.

10. Klager heeft ter zitting aangevoerd dat de dosering van de werkzame stof waarmee in het onderzoek van Abidov gewerkt is, vele malen hoger is dan de voorgeschreven dosering van het product van adverteerder. Dit is door adverteerder niet weerlegd.

Nu de dosering in het onderzoek van Abidov een andere is dan die in het product van adverteerder, heeft dit gevolgen voor de werking van het product van adverteerder. Er kan immers niet zonder meer geconcludeerd worden dat een product met een lagere hoeveelheid werkzame stof evenveel effect heeft als een product met een hogere dosering van deze werkzame stof. Hierbij komt dat met de bewering “Oenobiol Paris Silhouette Boost helpt je om per dag tot 400 kcal extra te verbranden” de indruk wordt gewekt dat men dit resultaat kan bereiken met één verpakking. Dit blijkt in de praktijk niet zo te zijn, het optimale resultaat wordt kennelijk pas na 16 weken bereikt. Anders gezegd: met één verpakking van het product zal de claim “-400kcal” niet waargemaakt kunnen worden.

11. Gelet op het bovenstaande komt de Commissie tot de conclusie dat de juistheid van de claim “-400 kcal” niet aannemelijk is gemaakt.

12. De overige (11) studies die adverteerder ter onderbouwing heeft overgelegd (en die kort gezegd als gemeenschappelijke conclusie hebben dat fucoxanthine (wakame) een “veelbelovend effect” heeft op de vetverbranding), maken dit oordeel niet anders. Deze studies zijn in de eerste plaats te algemeen om ter onderbouwing te dienen voor de specifieke claim “-400kcal”. Daarnaast betreft het onderzoeken die zijn uitgevoerd op dieren. De conclusies van deze ‘reviews’ (gebundelde onderzoeken) kunnen niet zonder meer van toepassing worden geacht op mensen.

13. Nu adverteerder de geclaimde werking van het ingrediënt niet aannemelijk heeft kunnen maken, zijn de bestreden claims onvoldoende gefundeerd en om die reden misleidend in de zin van artikel 3 aanhef en onder a van de Claimsverordening (Verordening (EG) Nr. 1924/2006).  

De beslissing van de Reclame Code Commissie

De Commissie acht de uitingen in strijd met artikel 2 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.