De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende reclame-uitingen.
De KanjerKalender in verband met de feestdagen van 2017. Op deze kalender kan men een aantal vakjes openen. Onderaan de vakjes staat onder meer:
“Vind u 7x een cheque? Speel mee en ontvang GEGARANDEERD een bedrag. Tot wel € 50.000,-!”. In de KanjerKalender staat een ‘Kanjercode’ die men volgens deze uiting kan activeren op postcodekanjer.nl
De website postcodekanjer.postcodeloterij.nl/speel-mee-online waarop men zijn Kanjercode kan invullen en een keuze dient te maken met hoeveel loten men wil meespelen. Daarbij dient ook een rekeningnummer te worden vermeld.
De klacht
Deze wordt als volgt weergegeven.
1) De KanjerKalender is misleidend omdat deze de indruk wekt dat men bij zeven vakjes met de afbeelding van een cheque een bedrag van minimaal € 15,- ontvangt. Men moet echter tegen betaling gaan meespelen met de Postcode Loterij om dit bedrag te ontvangen. Klager acht, gelet op deze voorwaarde, de KanjerKalender onterecht, onduidelijk en misleidend.
2) De website wekt de indruk dat men een rekeningnummer dient in te voeren voor het ontvangen van de prijs en dat het rekeningnummer ook uitsluitend voor dat doel gebruikt gaat worden. In de titel van de uiting wordt namelijk gesproken over het storten van het prijzengeld. Indien men zijn rekeningnummer invult en vervolgens de checkbox met de voorwaarden voor akkoord aanvinkt, geeft men echter ook toestemming om geld voor het kopen van loten van deze rekening af te schrijven. Dit voldoet niet aan de normen van heldere en transparante communicatie en is om die reden misleidend.
3) Men denkt dat men € 15,- gewonnen heeft, maar voordat men dit bedrag kan incasseren moet men loten kopen. Dit is een vorm van agressieve reclame volgens punt 2 van Bijlage 2 bij artikel 14.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Er is sprake van de verplichting tot betaling van een bedrag door de consument om in aanmerking te komen voor de prijs of er zijn hieraan kosten voor hem verbonden.
Het antwoord van NPL op vragen van de voorzitter
Hierop zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.
Het oordeel van de voorzitter
1) Met betrekking tot klachtonderdeel 1, dat specifiek de KanjerKalender betreft, oordeelt de voorzitter als volgt. Uit de totale uiting en de mededelingen in onderling verband bezien, blijkt voldoende duidelijk dat het vinden van de zeven cheque-symbolen nog niet meebrengt dat men reeds op grond daarvan een bedrag ontvangt. In deze uiting wordt voldoende duidelijk gemaakt dat als aanvullende voorwaarde geldt dat men gaat meespelen met de Postcode Loterij. Dit staat al met zoveel woorden in de eerste zin onder de vakjes en deze voorwaarde wordt herhaald door de woorden “Speel mee en zie direct hoeveel u ontvangt!”. Ook blijkt dit uit het stappenplan op de voorzijde van de uiting, waar onder stap 2 wordt vermeld dat men gaat meespelen met de Postcode Loterij en als stap 3 wordt vermeld dat men dan direct ziet welk bedrag men ontvangt. Ook op de achterzijde van de uiting staat deze informatie op een voldoende in het oog springende wijze. Bovenaan de uiting staat immers “Vindt u 5x een cheque en gaat u meespelen met de Postcode Loterij? Dan heeft u sowieso € 15,- te pakken. Heeft u 7x een cheque? Dan ontvangt u misschien wel een hoger bedrag (…)”. Van misleiding over het feit dat men dient te gaan meespelen om voor het bedrag van € 15,- in aanmerking te komen is op grond van het voorgaande geen sprake. Deze voorwaarde zal de gemiddelde consument niet ontgaan. Klachtonderdeel 1 treft derhalve geen doel.
2) Hetzelfde geldt voor klachtonderdeel 2, dat specifiek op de website betrekking heeft die verband houdt met de Kanjeractie. Hier dient men de ‘Kanjercode’ in te vullen die men op de KanjerKalender ziet. Uitgaande van het feit dat men eerst de KanjerKalender ziet en vervolgens naar bedoelde website gaat om de op de KanjerKalender vermelde ‘Kanjercode’ daar in te vullen, is men voldoende geïnformeerd over de voorwaarde dat men na het invullen van de Kanjercode met een lot dient te gaan meespelen met de Postcode Loterij. Ook los daarvan acht de voorzitter de website niet misleidend over het feit dat men met een lot dient te gaan meespelen en dat het in te vullen rekeningnummer mede wordt gebruikt voor het incasseren van “de inleg per lot”. Men dient immers in het kader van stap 2 een keuze te maken met hoeveel loten men gaat meespelen en zich akkoord te verklaren met het feit dat men gaat meespelen met de Postcode Loterij en met bedoeld gebruik van zijn rekeningnummer. Ook ten aanzien van de website is derhalve geen sprake van misleiding.
3) Klager stelt daarnaast dat sprake is van agressieve reclame, omdat het ondernemen van stappen om in aanmerking te komen voor de prijs of een soortgelijk voordeel afhankelijk is van de betaling van een bedrag of omdat daaraan kosten zijn verbonden, te weten het kopen van een lot. Klager verwijst in dit verband naar punt 2 van Bijlage 2 bij artikel 14.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De voorzitter heeft NPL in de gelegenheid gesteld op dit klachtonderdeel te reageren onder verwijzing naar HvJ 18 oktober 2012, zaak C-428/11, ECLI:EU:C:2012:651 (Purely Creative). Het standpunt van NPL wordt als volgt samengevat. Het aanbod in de uitingen is duidelijk en begrijpelijk voor de gemiddelde consument. Van agressieve reclame is geen sprake nu uit de uitingen duidelijk blijkt dat het gaan meespelen met de Postcode Loterij voorwaarde is voor het ontvangen van een prijs. De NPL noemt eerdere beslissingen waarin vergelijkbare acties toelaatbaar zijn geacht. NPL verwijst verder naar de door mr. J.J.C. Kabel en mr. B.B. Duivenvoorde geschreven noten bij het hiervoor genoemde arrest, waaruit blijkt dat alleen als men iets moet betalen voor een prijs sprake is van een bedrieglijke indruk en daarmee van een oneerlijke handelspraktijk. Deze situatie doet zich volgens NPL hier niet voor. De voorwaarde van deelname aan de Postcode Loterij houdt geen verband met het ontvangen van het te winnen bedrag. Aan dit laatste zijn geen voorwaarden of kosten verbonden. Op het bedrag dat men wint, worden ook geen kosten in mindering gebracht. De voorzitter oordeelt hierover als volgt.
4) Punt 2 van Bijlage 2 bij artikel 14.2 NRC, zoals deze bepaling dient te worden uitgelegd volgens het hiervoor genoemde arrest en volgens de Richtsnoeren voor de tenuitvoerlegging/toepassing van Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken, strekt – voor zover voor deze zaak van belang – in de kern tot het voorkomen van uitingen waarin de indruk wordt gewekt dat de consument een ‘prijs’ heeft gewonnen of zal winnen terwijl men voor het ontvangen van deze ‘prijs’ in feite een bepaald bedrag dient te betalen of bepaalde kosten dient te vergoeden. Het gaat hierbij om een afzonderlijke financiële tegenprestatie die specifiek betrekking heeft op de prijs, dat wil zeggen verschuldigd is voor het ontvangen van de prijs. Op grond van hetgeen NPL stelt, gaat de voorzitter ervan uit dat men bij deelname aan de KanjerKalender actie niet een dergelijke vergoeding voor het ontvangen van de prijs verschuldigd is. Weliswaar dient men, om aan de actie te kunnen deelnemen, te gaan meespelen met de Postcode Loterij, hetgeen een financiële verplichting impliceert in de vorm van het kopen van één of meer loten, maar hetgeen de consument aldus voor de loten betaalt heeft geen invloed op het bedrag dat men bij deelname aan de KanjerKalender actie kan winnen en staat op grond van hetgeen NPL stelt daar ook los van. Daarbij gaat de voorzitter overigens ervan uit dat men voor de loten het gebruikelijke tarief betaalt, zodat hierin niet een bepaalde vergoeding besloten ligt voor het in ontvangst kunnen nemen van het bedrag dat men wint bij deelname aan de Kanjeractie. Het voor de loten te betalen bedrag bevat onder deze omstandigheden geen afzonderlijke vergoeding voor het in ontvangst kunnen nemen van de prijs die men bij deelname aan de KanjerKalender wint. Ook verder is niet gebleken dat men toch enig bedrag betaalt voor het in ontvangst kunnen nemen van deze prijs. Op grond hiervan doet zich niet de situatie voor als bedoeld in punt 2 van Bijlage 2 bij artikel 14.2 NRC. Ook dit deel van de klacht is dus ongegrond, zodat wordt beslist als volgt.
De beslissing van de voorzitter
Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.