De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende mededelingen van adverteerder op haar website www.Food2smile.nl:
Uiting A, Over de aangeboden producten van adverteerder op de website is de volgende opsomming gegeven:
“geen toegevoegde suikers”
“veilig voor het tandglazuur”
“gelatinevrij”
Uiting B: ”Bloemenhoning met 5% Royal Jelly, Beschrijving”, Koninginnengelei is rijk aan vitaminen, mineralen, enzymen, aminozuren en andere micro-voedingsstoffen”
Uiting C: “Kandies Toffee, Ingrediënten & Voedingswaarde, “Hoeveel van wat, Calorieën, per 100 g 1,99 kcal, Per snoepje 0,06 kcal”
Uiting D: ”Twisters Framboos, Ingrediënten & Voedingswaarde”, Wat zit er in: zoetstoffen “isomalt (zoetstof verkregen uit bieten)”
De klacht
Klaagster is van mening dat bepaalde claims op de website van adverteerder niet kloppen.
I
Ten eerste is de algemene claim “geen toegevoegde suikers” onjuist. Adverteerder kan niet claimen dat geen suiker aan de producten is toegevoegd omdat bij “Hip Pops – Barbecue” in de ingrediëntenlijst suiker en maltodextrine staan, beide toegevoegde suikers. De claim “geen toegevoegde suikers” is daarom misleidend en onjuist.
II
Ten tweede is de algemene claim “veilig voor het tandglazuur” onjuist. Het aangeboden snoepgoed bevat in veel gevallen – zeker 65% volgens klaagster – (citroen) zuren, gedroogd fruit, vruchtensappen en concentraten. Deze kunnen het gebit aantasten en tanderosie veroorzaken. Bijvoorbeeld bij “Crunchies Appel-Bramen” dat volgens de ingrediëntenlijst gedroogde appels, geconcentreerd appelsap en citroenzuur bevat.
III
Ten derde klopt de algemene claim “gelatinevrij” niet en is deze misleidend. De aangeboden “Gummybears” bevatten namelijk gelatine volgens de ingrediëntenlijst.
IV
Ten vierde worden er op de website van adverteerder claims gebruikt die niet door de EU zijn goedgekeurd. Bij de aangeboden honing, bijvoorbeeld Bloemenhoning met 5% Royal Jelly”, staat dat de koninginnengelei rijk is aan vitaminen, mineralen, enzymen, aminozuren en andere micro-voedingsstoffen. Dit zijn niet door de EU goedgekeurde claims. De claim dat een levensmiddel rijk is aan vitaminen en/of mineralen, en elke andere claim die voor de consumenten waarschijnlijk dezelfde betekenis zal hebben, is alleen toegestaan als het product ten minste tweemaal de onder “bron van (naam vitamine” bedoelde hoeveelheid bevat. De hoeveelheid vitaminen en mineralen staat er niet bij vermeld maar klaagster is van oordeel dat geen enkele honing daaraan zal voldoen. De gezondheidsclaim is door de EU voor honing niet goedgekeurd en het is dan ook aan adverteerder om deze te onderbouwen.
V
En ten vijfde kloppen ook diverse voedingswaarden niet. De drie belangrijkste ingrediënten van “Kandies Toffee” zijn isomalt, water en gecondenseerde melk, naast kleur- en smaakstoffen. Isomalt staat als eerste genoemd maar heeft een calorische waarde van 2,4 kcal/gram. Deze hoeveelheid calorieën moet wettelijk meetellen aan de totale hoeveelheid calorieën. Er zou dus maximaal 0,8 gram isomalt in zitten. Dat lijkt klaagster onwaarschijnlijk omdat a) het ingrediënt als eerste wordt genoemd en er dus het meeste in moet zitten en b) de zoetkracht van die hoeveelheid beperkt is (de helft van die van één gram suiker).
Aan gecondenseerde melk wordt vaak suiker toegevoegd, Zonder toevoeging van suiker bevat gecondenseerde melk echter koolhydraten, eiwitten en dus energie. Volgens Nevo-online bestaat 100 gram magere gecondenseerde melk met suiker voor 62 gram uit koolhydraten en 9 gram uit eiwitten (geen vetten) en levert het 280 kcal. Gecondenseerde melk zonder toegevoegde suiker levert per 100 gram 130 kcal en 9,5 gram koolhydraten en 6,5 gram eiwitten. Gekeken naar de energetische waarde zou er per 100 gram dus maximaal 1,5 gram gecondenseerde melk in moeten zitten. Kandees Toffee is zoals de naam al aangeeft toffee. Nevo-online geeft voor toffee per 100 gram een hoeveelheid water van 2,6 gram.
Exclusief de kleur- en smaakstoffen is uitgaande van de calorische waarde en afgaande van de ingrediëntendeclaratie slechts 5% van het gewicht te verklaren. Er is dus discrepantie tussen de ingrediënten en de voedingswaarde.
VI
Ten zesde hanteert adverteerder een vrij bijzondere toelichting op de kunstmatige zoetstof isomalt. Achter het woord isomalt bij “Twisters Framboos” staat “(zoetstof verkregen uit bieten)”. Dit is misleidend omdat isomalt weliswaar in beginsel uit sucrose (suikerbiet) bestaat maar kunstmatig moet worden bewerkt om tot isomalt te komen. Deze toelichting wekt de suggestie dat dit een natuurlijke zoetstof betreft.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Adverteerder heeft naar aanleiding van de klacht inmiddels passende maatregelen genomen door de reclame-uitingen (claims en etikettering) nog verder aan te scherpen. En door op de aangepaste website onder meer op te nemen:
“…Want in veel producten zit veel suiker, synthetische geur-, kleur- en smaakstoffen, verzadigde vetten en zout. Food2smile-producten hebben dat allemaal niet of significant minder. Ze zijn ook nog eens vaak lactose- en glutenvrij. Kijk per product bij de ingrediëntendeclaratie voor de juiste informatie.”
In reactie op de verschillende onderdelen van de klacht reageert adverteerder als volgt.
Suikers: “geen toegevoegde suikers” nu vervangen door: “veelal geen toegevoegde suikers”.
De “Hip Pops chips” zijn vervangen door eigen merk chips van Food2Smile (F2S) en bevatten als enig product toegevoegde maltrodextrine en suiker en dit wordt op de site aangeven. Het komt dus overeen met wat er nu op de website staat: “vaak zonder toegevoegde suikers”.
Tandglazuur: “veilig voor het tandglazuur” is nu vervangen door “draagt vaak bij aan een gezond gebit” en per product wordt dit expliciet gemaakt.
Gelatine: “gelatinevrij” is nu vervangen door “vaak gelatinevrij” en binnenkort zijn alle producten gelatinevrij.
Honing: adverteerder herkent zich niet in de klacht en bezigt geen gezondheidsclaims. Wel geeft adverteerder aan welke ingrediënten er in natuurlijke honing zitten maar zij kwalificeert dit niet als een gezondheidsclaim.
Voedingswaarden: ook in deze klacht herkent adverteerder zich niet. Wel heeft adverteerder, omdat de Amerikaanse wijze van communiceren niet bleek overeen te komen met de Europese, haar communicatie aangepast. In Europa blijkt het verplicht te zijn om per 100 gram de voedingswaarde per snoepje weer te geven en waardoor kan in de EU, anders dan in Amerika, niet de claim gemaakt worden dat het product 0KJ en 0 kcal bevat. Adverteerder heeft haar website hierop aangepast.
Isomalt: adverteerder is van mening dat klaagster haar stelling niet heeft onderbouwd en dat deze ook niet in de literatuur is bevestigd. Isomalt is een natuurlijke zoekstof verkregen uit bieten. Het feit dat hiervoor een bewerking noodzakelijk is maakt het ingrediënt niet minder natuurlijk. Van misleidende reclame is dan ook geen sprake. Adverteerder begrijpt overigens wel dat wanneer er discussie bestaat over dit ingrediënt, zij wellicht toch nadere informatie moet willen geven en zij zal daar – ook in de toekomst – scherp op blijven letten.
Het oordeel van de Commissie
1. De Commissie begrijpt dat de klacht in het bijzonder is gericht tegen de mededelingen van adverteerder in de bestreden uitingen die inhouden dat de producten zoals aangeboden op de website www.food2smile.nl geen toegevoegde suikers (I) en geen gelatine (III) bevatten en veilig zijn voor het tandglazuur (II). En verder dat niet toegestane gezondheidsclaims bij honing worden gebezigd (IV), de voedingswaardenaanduiding bij een product niet juist is (IV) en het ingrediënt isomalt ten onrechte als natuurlijke zoetstof wordt aangeduid (VI). De hier bedoelde mededelingen dienen per uiting afzonderlijk te worden beoordeeld, nu daarop een uiteenlopend toetsingskader van toepassing is.
2. Ten aanzien van de mededeling dat de producten geen toegevoegde suiker bevatten
(Uiting A, onderdeel I van de klacht).
Klaagster meent dat de mededing “geen toegevoegde suikers” niet kan worden gebruikt voor het product ”Hip Pops / Barbecue” gelet op het feit dat aan dit product volgens de ingrediëntendeclaratie suiker is toegevoegd. De Commissie stelt voorop dat door de hiervoor bedoelde mededeling over het ontbreken van toegevoegd suiker sprake is van een voedingsclaim in de zin van Verordening (EG) nr. 1924/2006 (hierna: Claimsverordening) en meer in het bijzonder de claim “zonder toegevoegde suikers” als vermeld in de bijlage bij die verordening. De op de website van adverteerder genoemde mededeling houdt in dat aan de producten geen suikers zijn toegevoegd en zal door de consument ook in die zin worden opgevat. Met betrekking tot het product ”Hip Pops / Barbecue” is de Commissie van oordeel dat niet aan de eisen voor het gebruik van deze specifieke voedingsclaim is voldaan nu dit product toegevoegd suiker bevat. Dit leidt ertoe dat uiting A wat betreft de claim “geen toegevoegde suikers” in strijd is met artikel 8 lid 1 van de Claimsverordening en daardoor in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.
3. Ten aanzien van de mededeling dat de producten veilig zijn voor het tandglazuur.
(Uiting A, onderdeel II van de klacht).
De klacht betreft de vraag of de claim “veilig voor het tandglazuur” juist is, nu het aangeboden snoepgoed “Crunchies Appel-Bramen” volgens de ingrediëntenlijst gedroogde appels, geconcentreerd appelsap en citroenzuur bevat. Niet in geschil is dat de mededeling dat de producten “veilig voor het tandglazuur” zijn, een gezondheidsclaim betreft als bedoeld in artikel 2 lid 5 van de Claimsverordening. De Commissie is van oordeel dat met betrekking tot het product “Crunchies Appel-Bramen” uit de ingrediëntendeclaratie blijkt dat dit product een dergelijke gezondheidsclaim niet kan rechtvaardigen. Dit leidt ertoe dat uiting A wat betreft de claim “veilig voor het tandglazuur” in strijd is met artikel 8 lid 1 van de Claimsverordening en daardoor in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.
4. Ten aanzien van de mededeling dat de producten geen gelatine bevatten.
(Uiting A, onderdeel III van de klacht).
De klacht betreft de vraag of de claim “gelatinevrij” juist is, nu het aangeboden snoepgoed “Gummybears” volgens de ingrediëntenlijst gelatine bevat. De genoemde claim betreft een ingrediëntenclaim. Als erkend is komen vast te staan dat adverteerder een product aanbiedt dat gelatine bevat en derhalve niet de algemene claim “gelatinevrij” kan hanteren ten aanzien van alle aangeboden producten op haar website. Nu de gemiddelde consument door de algemene claim “gelatinevrij” ten aanzien van het aangeboden snoepgoed zal verwachten dat alle producten gelatinevrij zijn terwijl een product door adverteerder op de website wordt aangeboden dat in werkelijkheid wel gelatine bevat, is onduidelijke informatie verstrekt over de samenstelling als bedoeld onder b van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De Commissie is verder van oordeel dat de gemiddelde consument er hierdoor toe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
5. Ten aanzien van de mededeling dat koninginnegelei rijk is aan is aan vitaminen, mineralen, enzymen, aminozuren en andere micro-voedingsstoffen.
(Uiting B, onderdeel IV van de klacht).
De klacht betreft de vraag of adverteerder deze claim mag hanteren, nu deze alleen is toegestaan als het product ten minste tweemaal de onder “bron van (naam vitamine)” bedoelde hoeveelheid bevat. Naar het oordeel van de Commissie is deze mededeling een voedingsclaims als bedoeld in artikel 2 lid 4 van de Europese Verordening inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen (Claimsverordening), meer in het bijzonder de claim “rijk aan” als vermeld in de bijlage bij die verordening. De claim dat een levensmiddel rijk aan vitaminen en/of mineralen is, is gelet op deze bijlage bij de Claimsverordening alleen toegestaan indien het product tenminste een bepaalde hoeveelheid bevat van de betreffende vitaminen en/of mineralen. Het is aan de adverteerder om bij een gemotiveerde klacht aan te tonen dat is voldaan aan de vereisten. Nu adverteerder dit heeft nagelaten, acht de Commissie uiting E ”Bloemenhoning met 5% Royal Jelly” in strijd met de Claimsverordening en daardoor in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.
6. Ten aanzien van de voedingswaarden in de uiting “Kandies Toffee” (Uiting C, onderdeel V van de klacht).
De klacht betreft – kort samengevat – de stelling dat de in de uiting opgegeven voedingswaarden van het onderhavige product niet juist zijn. Op deze klacht is de Etiketteringsverordening van toepassing nu het gaat om een concreet in het kader van een webshop aangeboden product. Adverteerder heeft erkend dat zij van het verkeerde, namelijk Amerikaanse, in plaats van Europese systeem van voorlichting aan de consument is uitgegaan en de betreffende uiting inmiddels in overeenstemming heeft gebracht met de Etiketteringsverordening. De Commissie oordeelt ten aanzien van de uiting zoals door klaagster overgelegd dat deze in strijd met de Etiketteringsverordening en daardoor in strijd met de wet is als bedoeld in artikel 2 NRC.
7. Ten aanzien van de beschrijving van het ingrediënt isomalt in de uiting “Twisters Framboos” (Uiting D, onderdeel VI van de klacht).
De klacht betreft de vraag of de omschrijving “zoetstof verkregen uit bieten” bij het ingrediënt isolmalt in de uiting “Twisters Framboos”, uiting G, juist is, nu volgens klaagster sprake is van een kunstmatige bewerking van bieten om tot isomalt te komen. De Commissie merkt op dat in de onderhavige uiting niet staat dat sprake is van een natuurlijke zoetstof. Voor zover de indruk zou kunnen ontstaan dat sprake is van een zoetstof gewonnen uit natuurlijke ingrediënten, is niet gebleken dat dit onjuist is. Derhalve is niet komen vast te staan dat sprake is van misleidende voedingsinformatie en wijst de Commissie dit onderdeel van de klacht af.
8. De Commissie neemt nota van de mededeling van adverteerder dat zij naar aanleiding van de klacht maatregelen heeft genomen om haar uitingen, met uitzondering van uiting B, aan te passen en in overeenstemming te brengen met de NRC. Om die reden zullen de hierna te vermelden aanbevelingen, met uitzondering van die ten aanzien van uiting B, worden gedaan ‘voor zover nog nodig’.
9. Gelet op het voorgaande beslist de Commissie als volgt.
De beslissing
De Commissie acht op grond van hetgeen in de onderdelen 1 tot en met 6 is geoordeeld, de uitingen A, B en C in strijd met artikel 2 en 7 NRC. De Commissie beveelt adverteerder, wat uitingen A en C betreft voor zover nog nodig, aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Op grond van hetgeen in onderdeel 7 over uiting D is geoordeeld, wijst de Commissie de klacht in zoverre af.