De bestreden reclame-uiting

Het betreft een advertorial van Vromans Haarden en Kachels in een ongeadresseerde, huis-aan-huis verspreide brochure. De tekst van de advertorial luidt, voor zover van belang voor de klacht:

“Houtkachels: dé manier om milieubewust te stoken.

“Milieuvervuilend? Geen sprake van. Enne… een houtkachel is iets anders dan een open haard! Hij stoot vele malen minder fijnstof uit” (…).

Milieuvriendelijk

In theorie is het stoken van hout CO2-neutraal. Immers als een boom groeit dan neemt hij CO2 op uit zijn omgeving en bij verbranding geeft hij die weer af aan andere bomen en planten. Maar dan
moet er wel sprake zijn van volledige verbranding. Bij de vroegere open haard had je een rendement van 20 procent Bij een hedendaagse houthaard is dat rendement liefst 85 procent. Een houtkachel is een gesloten systeem en verspreidt een intensieve en aangename warmte. Wist je dat elektriciteit en gas de duurste brandstoffen zijn om je huis mee te verwarmen? Het klinkt vreemd, maar het verbranden van hout is een milieuvriendelijke manier om je huis te verwarmen. Brandhout is doorgaans afkomstig van gecultiveerde bossen en is een hernieuwbare energiebron omdat gekapte bomen steeds vervangen worden. Het is aan te raden om hout uit uw omgeving te betrekken. Dat vermindert niet alleen de ecologische voetafdruk, het helpt ook uw lokale economie. Als je hout gebruikt dat zo’n twee jaar gedroogd is, is het vochtgehalte minder dan 15 procent en heb je perfect hout en produceer je weinig rook en schadelijke emissie. De moderne houthaarden hebben zo’n vernuftig verbrandingssysteem dat zij nauwelijks schadelijke stoffen uitstoten en voldoen aan de eco Design 2022 normen, die pas in 2022 gelden, maar nu al door de meeste merken gehanteerd worden (…).”

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Klager maakt bezwaar tegen de beweringen dat ‘geen sprake’ van milieuvervuiling zou zijn, en dat het verbranden van hout een milieuvriendelijke manier is om je huis te verwarmen.

Voor wat betreft de beweringen over duurzame warmte verwijst klager naar eerdere uitspraken van de Reclame Code Commissie (dossiers 2017/00152, 2012/01141, 2016/00401, 2016/00397, 2016/00399 en 2016/00400 en 2020/00358) waarin volgens hem is beslist dat een houtkachel niet als duurzaam product aangemerkt mag worden.

Volgens klager heeft de Commissie in dossier 2020/00122 beslist dat het aanprijzen van schoon en veilig stoken misleidend is. De consument zou ten onrechte kunnen denken dat de verbranding in een hout gestookte haard, kachel of ketel schoon is, en geen giftige uitstoot geeft. Elke verbranding van hout geeft een uitstoot van verontreinigende stoffen.

Met betrekking tot de beweringen over duurzame energie verwijst klager naar de uitspraken in dossiers 2017/00152, 2012/01141, 2016/00401, 2016/00397, 2016/00399, 2016/00400 en 2020/00358, waarin is uitgesproken dat een houtkachel niet als een duurzaam product aangemerkt mag worden. Volgens klager wordt in de uitingen ten onrechte beweerd dat de houtkachels een belangrijke bijdrage leveren in het landelijk streven om meer duurzame energie te gebruiken.

Het oordeel van de voorzitter 

1.
Klager maakt bezwaar tegen twee concrete beweringen in de uiting, te weten “Milieuvervuilend? Geen sprake van”, en “Het klinkt vreemd, maar het verbranden van hout is een milieuvriendelijke manier om je huis te verwarmen” omdat deze volgens hem niet juist zijn.  

2.

Daarnaast maakt klager bezwaar tegen de beweringen over duurzame warmte. Nu klager niet heeft gespecificeerd tegen welke tekstgedeeltes uit de brochure dit deel van de klacht is gericht, anders dan tegen de voornoemde twee citaten, en het woord “duurzaam” niet in de uiting wordt gebruikt, zal de voorzitter zich beperken tot de beoordeling van de twee voornoemde citaten.

3.

In de bestreden uiting staat: “Milieuvervuilend? Geen sprake van”. Hierdoor moet de uiting worden aangemerkt als een milieuclaim als bedoeld in artikel 1 van de Milieu Reclame Code (MRC) ofwel een reclame-uiting waarin im- of expliciet wordt gerefereerd aan milieuaspecten verbonden aan de productie, distributie, consumptie of afvalverwerking van goederen of diensten. In dit verband wijst de voorzitter op artikel 3 MRC. Daarin staat: “Alle milieuclaims dienen aantoonbaar juist te zijn. De bewijslast rust op de adverteerder. Naarmate de milieuclaims absoluter zijn geformuleerd, worden zwaardere eisen gesteld aan het bewijsmateriaal”. In de toelichting bij artikel 3 MRC staat vervolgens onder meer: “Bij de huidige stand van de techniek is het moeilijk voorstelbaar dat van veel producten kan worden bewezen dat zij absoluut milieuonschadelijk zijn. Daarom is grote terughoudendheid met betrekking tot absolute claims op zijn plaats”.

4.

Met de tekst “Milieuvervuilend? Geen sprake van” wordt op absolute wijze de indruk gewekt dat het product geen nadelig effect op het milieu heeft. In de overige tekst wordt nader toegelicht dat de houtkachel weliswaar minder uitstoot dan de traditionele open haard en wordt een suggestie gedaan om de uitstoot te beperken. Deze uitleg is echter onvoldoende om te kunnen concluderen dat er “geen sprake is” van een milieuvervuilend product. Immers, dat het product van adverteerder minder vervuilend is dan een open haard, betekent nog niet dat er in het geheel geen sprake is van milieuvervuiling.

5.

Gezien de klacht lag het op de weg van adverteerder om de juistheid van de claim aan te tonen.

Adverteerder heeft dit niet gedaan, ondanks dat hij hiertoe herhaaldelijk in de gelegenheid is gesteld. Gelet op het voorgaande acht de voorzitter de uiting daarom in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC, op grond waarvan milieuclaims -kort gezegd- niet misleidend mogen zijn respectievelijk aantoonbaar juist dienen te zijn.

6.

Voor wat betreft de bewering “Het klinkt vreemd, maar het verbranden van hout is een milieuvriendelijke manier om je huis te verwarmen” oordeelt de voorzitter als volgt.

In de uiting wordt deze bewering als volgt toegelicht: “Brandhout is doorgaans afkomstig van gecultiveerde bossen en is een hernieuwbare energiebron omdat gekapte bomen steeds vervangen worden. Het is aan te raden om hout uit uw omgeving te betrekken. Dat vermindert niet alleen de ecologische voetafdruk, het helpt ook uw lokale economie. Als je hout gebruikt dat zo’n twee jaar gedroogd is, is het vochtgehalte minder dan 15 procent en heb je perfect hout en produceer je weinig rook en schadelijke emissie. De moderne houthaarden hebben zo’n vernuftig verbrandingssysteem dat zij nauwelijks schadelijke stoffen uitstoten en voldoen aan de eco Design 2022 normen, die pas in 2022 gelden, maar nu al door de meeste merken gehanteerd worden. (…).”

7.

Naar het oordeel van de voorzitter is de mededeling “milieuvriendelijk” (ook) een absolute milieuclaim en heeft adverteerder de juistheid daarvan niet aangetoond. Uit de tekst volgt weliswaar dat het verbranden van hout op de voorgestelde manier minder uitstoot geeft dan een open haard, maar dit rechtvaardigt nog niet de absolute aanduiding “milieuvriendelijk”, waarbij de consument ten onrechte zou kunnen denken dat het stoken van hout in het geheel geen schade zal toebrengen aan het milieu, terwijl uit de claim niet zondermeer volgt dat gebruik moet worden gemaakt van hout dat gedurende 2 jaar is gedroogd. Bovendien stelt adverteerder in de toelichting dat ook bij gebruik van dit hout rook en schadelijke stoffen vrijkomen, zij het weinig. Ook in dit opzicht acht de voorzitter de uiting in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC.

 
8.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De voorzitter de uiting in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.