De bestreden reclame-uitingen
Het betreft twee advertenties van Kachels.com in twee dagbladen, te weten Algemeen Dagblad en het Utrechts Nieuwsblad. Daarin staat onder meer:
“Met pellets (kleine blokjes hout) stookt u efficiënt en milieuvriendelijk.”
“Besparen met hout en milieubewust stoken tegelijk!”
“Stoken van hout of pellets is duurzaam en CO2 neutraal.”
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
In dossier 2012/01141 heeft de Commissie de kwalificatie “milieuvriendelijk” voor houtkachels in strijd met de artikelen 2 en 3 van de Milieu Reclame Code (MRC) bevonden. Klager verzoekt de Commissie om voor de onderhavige uitingen in diezelfde zin te oordelen waar het betreft de zinsnede “milieubewust stoken”. Ook de woorden ” CO2 neutraal” en “duurzaam” acht klager misleidend.
Ter onderbouwing van zijn klacht verwijst klager ten eerste naar het aan de Commissie overgelegde rapport “Opinion of the EEA Scientific Committee on Greenhouse Gas Accounting in Relation to Bioenergy”.
Uit dat rapport citeert klager als volgt:
1.
“But burning biomass increases the amount of carbon in the air (just like burning coal, oil and gas) if harvesting the biomass decreases the amount of carbon stored in plants and soils, or reduces ongoing carbon sequestration.
2.
“It is widely assumed that biomass combustion would be inherently, ‘carbon neutral’ because it only releases carbon taken from the atmosphere during plant growth. However, this assumption is not correct and results in a form of double-counting, as it ignores the fact that using land to produce plants for energy typically means that this land is not producing plants for other purposes, including carbon otherwise sequestered. If bioenergy production replaces forests, reduces forest stocks or reduces forest growth, which would otherwise sequester more carbon, it can increase the atmospheric carbon concentration”.
3.
“Burning one metric tonne of bone dry wood, for example, will release roughly 1.8 tonnes of CO2 into the atmosphere. For this reason, while fossil-fuel related carbon emissions are reduced, the combustion of biomass results in its own CO2 emissions”.
4.
“Plants do absorb carbon, but this thinking makes a ‘baseline’ error because it fails to recognize that if bioenergy were not produced, land would grow plants anyway, and those plants would continue to absorb carbon and help to reduce carbon in the air. It is doublecounting to credit bioenergy for reducing carbon in the atmosphere through plant growth to the extent plants would grow and absorb that carbon anyway”.
5.
“Eventually, if harvested forests are allowed to re-grow, they will achieve close – to the same carbon storage levels as unharvested forests, as growth greatly slows as forests reach maturity. At that point, the use of the biomass would become carbon neutral. But achieving this parity may take decades or even centuries, which means there could be increases in greenhouse gases in the atmosphere for a long time, which goes against policy goals of carbon neutrality”.
Ter onderbouwing van zijn klacht verwijst klager verder naar het aan de Commissie overgelegde artikel “Wood Burning is not Climate Neutral” van “Burning Issues A project of Clean Air Revival, Inc.”. Uit dit artikel citeert klager als volgt:
“Woodburners among others often assume that if they burn a tree somewhere somehow a replacement tree will be planted and when it grows to the same weight as the tree they have burned, then the amount of carbon dioxide that was emitted by burning the tree will have been reabsorbed by the replacement tree. That is what they mean by carbon neutral. Unfortunately, they then conclude that wood burning will therefore have no effect on climate.
That conclusion is unwarranted because there are more climatic effects involved than just the release of carbon dioxide from the actual wood burning. Among them is the consumption of fossil fuels to cut the tree and chop it up as well as in the trucking of the wood to the burners stove. Clearly that consumption should be included in the carbon balance.
Of great importance is that fact in addition to the gas carbon dioxide some of the carbon emitted is in the form of microscopic soot particles which absorb sunlight, heat up and thereby reduce the cloud formation which then allows an increase of solar radiation to reach the Earth’s surface increasing the temperature. The effect of soot particles is thought by some to be the second most important cause of global warming”.
De vertaling zoals door klager overgelegd luidt als volgt:
Maar het verbranden van biomassa verhoogt de hoeveelheid koolstof in de lucht (net als het verbranden van kolen, olie en gas) als het oogsten van de biomassa de hoeveelheid in planten en grond opgeslagen koolstof vermindert, of de lopende koolstofopslag vermindert.
– Het wordt algemeen aangenomen dat de verbranding van biomassa inherent “koolstofneutraal” zou zijn, omdat het alleen koolstof vrijmaakt die tijdens de groei van de plant uit de atmosfeer is opgenomen. Echter: deze veronderstelling is niet juist en resulteert in een vorm van dubbeltelling, want hij negeert het feit dat het gebruik van land voor de productie van energie meestal betekent dat dit land geen planten produceert voor andere doeleinden, met inbegrip van de koolstof die daarmee opgeslagen zou zijn. Als bio-energieproductie bossen vervangt, bosbestanden vermindert of bosgroei verlaagt, die anders meer koolstof zou opslaan, dan kan dit de atmosferische koolstofconcentratie verhogen.
– Bijvoorbeeld: het verbranden van één metrische ton kurkdroog hout zal ongeveer 1,8 ton CO2 in de atmosfeer uitstoten. Dus terwijl de uitstoot van aan fossiele brandstof gerelateerde koolstof zal verminderen, levert de verbranding van biomassa zijn eigen CO2 op.
– Planten absorberen koolstof, maar deze manier van denken maakt een fundamentele fout, want hij onderkent niet dat als de bio-energie niet werd geproduceerd, er op dat land in het algemeen toch planten zouden groeien, en die planten zouden toch koolstof absorberen en zouden toch helpen om de koolstof in de lucht te verminderen. Het is dubbeltellen om te zeggen dat bio-energie door plantengroei de koolstof in de atmosfeer vermindert, want er zouden op dat land sowieso planten groeien die koolstof absorberen.
– Uiteindelijk zullen geoogste bossen, als ze de kans krijgen om opnieuw te groeien, bijna evenveel koolstof opslaan als niet-geoogste bossen, omdat de groei sterk vertraagt als bossen volwassen worden. Op dat moment zou het gebruik van de biomassa klimaatneutraal te worden. Maar die situatie van gelijkheid bereiken duurt tientallen of misschien wel honderden jaren, wat betekent dat de hoeveelheid broeikasgas in de atmosfeer lange tijd kan toenemen, wat in strijd is met de beleidsdoelstellingen van koolstofneutraliteit.
– Onder andere houtstokers nemen vaak aan dat als zij een boom verbranden, op de een of andere manier ergens anders een vervangende boom geplant wordt en dat als hij hetzelfde gewicht bereikt heeft als de boom die ze verbrand hebben, die vervangende boom dezelfde hoeveelheid kooldioxide opgenomen zal hebben als werd uitgestoten door de boom die verbrand werd. Dat is wat ze bedoelen met koolstofneutraal.
– Helaas concluderen zij dan dat verbranding van hout geen invloed zal hebben op het klimaat. Die conclusie is onjuist, want er zijn meer klimatologische effecten bij betrokken dan alleen de uitstoot van de koolstofdioxide van de eigenlijke verbranding van hout. Onder andere het gebruik van fossiele brandstoffen om de boom te vellen en in stukken te zagen en het hout met de vrachtauto naar de kachel van de stoker te vervoeren. Dat verbruik van fossiele brandstoffen moet uiteraard meegenomen worden bij de berekening van de koolstofbalans. Van groot belang is het feit dat naast het gas kooldioxide een deel van de koolstof die wordt uitgestoten, bestaat uit microscopische roetdeeltjes die zonlicht absorberen, opwarmen en daardoor de vorming van wolken verminderen, wat leidt tot een toename van zonnestraling die het aardoppervlak bereikt, wat de temperatuur verhoogt. Het effect van roetdeeltjes wordt door sommigen gezien als de op één na belangrijkste oorzaak van de opwarming van de aarde.
Klager vermeldt tenslotte dat hij zijn standpunt verder kan ondersteunen met diverse andere rapporten en deelt mee desgewenst deze rapporten aan de Commissie toe te sturen.
Het verweer
Adverteerder heeft, ondanks herhaald verzoek, geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om inhoudelijk verweer te voeren.
Het oordeel van de Commissie
1. De Commissie stelt voorop dat klager de Commissie heeft gevraagd om zich uit te spreken over de woorden “milieuvriendelijk”, “milieubewust stoken”, ” CO2 neutraal” en “duurzaam” in de onderhavige uitingen van adverteerder.
2. In de uitingen wordt het stoken met hout of pellets aangeduid als “milieuvriendelijk”, “milieubewust”, “CO2 neutraal” en “duurzaam”, waarbij duurzaam in verband met de bescherming van het milieu wordt gebruikt. Deze aanduidingen zijn absolute milieuclaims in de zin van de Milieu Reclame Code (MRC). Klager heeft de juistheid van deze claims gemotiveerd bestreden. Ingevolge artikel 3 MRC dient adverteerder de juistheid van deze absolute milieuclaims aan te tonen. Adverteerder heeft allereerst om een vertaling van de klacht gevraagd maar ook na ontvangst van deze vertaling geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om inhoudelijk verweer te voeren. Naar het oordeel van de Commissie heeft adverteerder de juistheid van de gehanteerde milieuclaims dan ook niet aangetoond. De Commissie merkt daarbij op dat in recente beslissingen van de Commissie over dergelijke claims, ondanks verweer, eveneens is geoordeeld dat deze niet konden worden aangetoond (2016/00397, 2016/00398, 2016/00399, 2016/00400 en 2016/00401).
3. Gelet op het voorgaande acht de Commissie de uitingen vanwege het gebruik van de woorden “milieuvriendelijk”, “milieubewust stoken”, ” CO2 neutraal” en “duurzaam” in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uitingen in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC en beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.