De bestreden reclame-uiting

Het betreft een televisiereclame.

Daarin wordt het volgende gezegd:

“Dezelfde smile met zoveel meer aandacht voor de rest van de wereld. We brengen je naar de allermooiste bestemmingen op aarde. Je vliegt met één van de duurzaamste airlines van Europa naar een duurzame accommodatie. Ontdek wat TUI met je doet … en boek één van onze 600 duurzame accommodaties al vanaf € 279,- per persoon per week. TUI, discover your smile”.

Terwijl gezegd wordt: “een duurzame accommodatie” verschijnt te samen met beelden van een accommodatie een logo in beeld, bestaande in een groene cirkel met daarin een witte boom. Ditzelfde logo is te zien terwijl later in de uiting de tekst “600 duurzame accommodaties” in beeld verschijnt. 

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

In deze televisiereclame wordt zeer nadrukkelijk gesproken over de vermeende duurzaamheid van de door TUI aangeboden reizen. In het begin wordt gesproken over “de meest duurzame vluchten” of “de meest duurzame luchtvaartmaatschappijen”. Vervolgens wordt het woord duurzaam nog een groot aantal keer gebruikt. Hierdoor wordt ten onrechte de indruk gewekt dat indien men bij TUI een reis boekt, men een zeer duurzame vakantie krijgt.

Alleen al door de reis met een vliegtuig, welke reis met een zeer hoog brandstofverbruik en CO2 uitstoot gepaard gaat, is een vliegvakantie veel minder duurzaam dan ongeveer welke vakantie ook waarbij men zich met een ander vervoermiddel naar de vakantiebestemming verplaatst.

Mogelijk biedt TUI vliegreizen aan die ten opzichte van andere vliegreizen duurzamer zijn, maar bijvoorbeeld treinreizen, busreizen en zelfs reizen met een personenauto of camper zijn vele malen duurzamer.  

Gelet op het bovenstaande vindt klager de wijze waarop TUI de duurzaamheid van haar vliegvakanties benadrukt zeer misleidend. Mensen kunnen in de verleiding komen een vliegvakantie te boeken, omdat ze door deze reclame het gevoel krijgen zeer duurzaam bezig te zijn, terwijl dit niet het geval is.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Primair wijst adverteerder erop dat de uiting momenteel niet (meer) te zien is op televisie. Mocht een dergelijke uiting met als thema duurzaamheid in de toekomst weer op televisie worden uitgezonden, dan zal TUI aandacht hebben voor de onderhavige klacht en nóg duidelijker communiceren over het thema duurzaamheid.

Omdat de uiting niet (meer) te zien is, is er geen belang meer bij deze klacht en procedure.

Subsidiair, voor het geval de Commissie de klacht toch inhoudelijk mocht beoordelen, brengt adverteerder onder meer het volgende naar voren.

“Eén van de duurzaamste airlines”

TUIFly is één van de duurzaamste airlines van Europa. TUIFly heeft de jongste vliegtuigvloot van Nederland en heeft één van de laagste CO2-uitstoten per passagierskilometer in Europa. Met de ISO 14001 milieucertificering committeert TUIFly zich aan een continue verbetering van haar milieuprestaties.

“Duurzame accommodaties”.

TUI biedt duurzame accommodaties aan. Deze zijn onafhankelijk als ‘duurzame accommodatie’ gecertificeerd door een GSTC (Global Sustainable Tourism Council) erkend keurmerk. Het GSTC is een non-profit organisatie, mede opgericht door diverse entiteiten van de Verenigde Naties. Momenteel hebben 600 door TUI aangeboden accommodaties een GSTC erkend duurzaamheidslabel.

TUI is zich ervan bewust dat reizen, vanuit milieuoogpunt bekeken, op zich zelf niet duurzaam is. Als reisorganisatie vindt TUI het belangrijk dat haar reizen zo duurzaam mogelijk zijn. Binnen TUI werkt de afdeling Duurzaam Toerisme aan de verduurzaming van vakanties en eigen bedrijfsactiviteiten.

De uiting is vooraf voorgelegd aan ongeveer 70 consumenten binnen de doelgroep van de uiting oftewel mensen die een reis willen maken waarbij aandacht is voor het zo duurzaam mogelijk maken van de reis. Juist deze consumenten vonden de uiting goed en niet misleidend of verwarrend.

Adverteerder heeft telefonisch contact gehad met klager en uit zijn toelichting op de klacht bleek dat klager vond dat een consument door de uiting zou kunnen gaan denken dat een vliegvakantie duurzamer is dan bijvoorbeeld een wandelvakantie. Duidelijk is echter dat een gemiddelde consument wel weet dat dit laatste niet het geval is.

Het oordeel van de Commissie

Het primaire verweer dat er geen belang meer is bij deze klacht en procedure, omdat de bestreden uiting niet (meer) te zien is, kan niet slagen. Voor de behandeling van een klacht tegen een reclame-uiting is niet noodzakelijk dat deze reclame ten tijde van de behandeling van de klacht nog wordt gevoerd.

In de bestreden uiting wordt onder meer gezegd:

“Je vliegt met één van de duurzaamste airlines van Europa naar een duurzame accommodatie. Ontdek wat TUI met je doet … en boek één van onze 600 duurzame accommodaties al vanaf € 279,- per persoon per week”.

Door bovenbedoeld gebruik van de woorden “duurzaamste” en (tweemaal) “duurzame” wordt expliciet gerefereerd aan milieuaspecten verbonden aan de “productie” en “consumptie” van vliegreizen met TUI naar (één van) genoemde accommodaties. Om die reden is de uiting een milieuclaim als bedoeld in artikel 1 van de Milieu Reclame Code (MRC). Artikel 3 MRC luidt:

“Milieuclaims dienen aantoonbaar juist te zijn. De bewijslast rust op de adverteerder. Naarmate de milieuclaims absoluter zijn geformuleerd, worden zwaardere eisen gesteld aan het bewijsmateriaal”. 

In de toelichting bij artikel 3 RC staat onder meer:

“Bij de huidige stand van de techniek is het moeilijk voorstelbaar dat dat van veel producten kan worden bewezen dat dat zij absoluut milieuonschadelijk zijn. Daarom is grote terughoudendheid met betrekking tot absolute claims op zijn plaats. Hierbij dient men zich te realiseren dat woorden als “milieuvriendelijk”, “schoon”, “groen”, “goed voor het milieu”, die zonder nadere nuancering worden gebruikt, door het publiek snel als absolute claims worden begrepen”.

Over het gebruik van het woord “duurzame” in de onderhavige uiting oordeelt de Commissie als volgt.

Het woord “duurzaam” heeft geen vastomlijnde betekenis. In de uiting wordt gesproken over “duurzame accommodatie” en “600 duurzame accommodaties” zonder dat wordt toegelicht wat adverteerder hiermee bedoelt. Bij verweer heeft adverteerder meegedeeld dat 600 door TUI aangeboden accommodaties zijn gecertificeerd als ‘duurzame accommodatie’ door een zogenaamd GSTC (Global Sustainable Tourism Council) erkend keurmerk, maar een dergelijke toelichting of een duidelijke verwijzing daarnaar ontbreekt in de televisiereclame. Om deze reden en omdat de duurzaamheidsclaim ook wordt versterkt door een verwijzing naar de in de vliegreizen opgenomen vluchten acht de Commissie de uiting onduidelijk over de milieuvoordelen van de in de uiting aangeprezen vliegreizen van TUI en daardoor in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC. 

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie acht de uiting in strijd met de artikelen 2 en 3 MRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.