De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de verpakkingen van de volgende producten:
- Paw Patrol Verrassings-ei (door Foodwatch gekocht bij Lidl),
- Minions Verrassings-ei (door Foodwatch gekocht bij Lidl),
- LOL Verrassings-ei (door Foodwatch gekocht bij Action),
- Paw Patrol Verrassings-ei (door Foodwatch gekocht bij Action),
- Baby Shark 3 chocolade eieren met verrassing (door Foodwatch gekocht bij Action).
Samenvatting van de klacht
Foodwatch heeft de hierboven genoemde producten gekocht bij de Lidl en Action waarvan volgens haar Mon Désir de distributeur is in Nederland. De verpakkingen van die producten zijn in strijd met artikel 8 lid 2 sub a van de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) waarin is bepaald dat het niet is toegestaan reclame gericht op kinderen (tot 7 jaar) te maken waarbij bekende kinderidolen (in dit geval specifiek ‘licensed media characters’) worden gebruikt. Dit verbod geldt ook voor verpakkingen en point-of-sale materiaal. Paw Patrol is een onder jonge kinderen populaire tekenfilmserie van Nickelodeon/Spin Master. De website Ouders Online acht Paw Patrol geschikt voor 2-5 jarigen, Kijkwijzer.nl acht het voor “Alle Leeftijden” geschikt. Minions is tevens een onder jonge kinderen populaire tekenfilmserie, met een animatiefilmreeks van Universal Pictures. Kijkwijzer.nl acht deze films geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. LOL Surprise! is een onder jonge kinderen, vooral jonge meisjes, populaire animatiefilm en speelgoed van MGA Entertainment. Kijkwijzer.nl acht LOL Surprise! geschikt voor alle leeftijden. Baby Shark is een onder zeer jonge kinderen populaire tekenfilmserie van Nickelodeon/The Pinkfong en veel te zien op Youtube. Kijkwijzer.nl acht Baby Shark geschikt voor alle leeftijden. De overgangstermijn die gold voor artikel 8 lid 2 sub a RVV is inmiddels verstreken, aldus Foodwatch.
Samenvatting van de reactie van Mon Désir
Mon Désir is niet de distributeur van de producten die Foodwatch heeft gekocht, zij is alleen verantwoordelijk voor de productie van deze producten. De distributie van de bestreden producten is in handen van Hamlet.
Samenvatting van de reactie van Hamlet
Hamlet was er niet van op de hoogte dat de producten die zij verkocht in strijd waren met de Nederlandse Reclame Code. In samenspraak met de Action is direct besloten om de producten te “delisten”. Vanaf heden zal Hamlet ook niet langer aan haar andere klanten op de Nederlandse markt producten met een jeugd gerelateerde licentie verkopen.
Samenvatting van de reactie van Lidl
Lidl erkent en betreurt dat de verpakking van de twee producten (Paw Patrol Verrassings-ei en Minions Verrassings-ei) die zij tijdelijk verkocht in strijd is met artikel 8 lid 2 sub a RVV. De desbetreffende producten lagen eenmalig in de schappen van de Lidl en voor zover er nog voorraad is, heeft zij haar winkels de instructies gegeven om deze producten uit de schappen te halen. Deze producten zullen niet meer worden verkocht. Lidl heeft maatregelen getroffen om dergelijke uitingen in de toekomst te voorkomen. Derhalve verzoekt Lidl om een uitspraak te doen zonder nadere aanbeveling.
Samenvatting van de reactie van Action
Action zal het LOL verrassingsei, het Paw Patrol verrassingsei en het Baby Shark 3-pack chocolade eieren niet meer aanbieden en verkopen in Nederland. Ten aanzien van de eerste twee producten merkt de Action op dat zij nog over een beperkte voorraad beschikt en ervoor kiest om deze, uit oogpunt van duurzaamheid en het tegengaan van voedselverspilling, niet te vernietigen, maar nog uit te verkopen. Dat zal hoogstens enkele weken in beslag nemen. Hierna zal Action deze producten niet meer aanbieden. Action stelt dat zij met het voorgaande ‘passende maatregelen’ heeft genomen die een beslissing verder overbodig maken.
Het oordeel van de voorzitter
Ten aanzien van het toetsingskader
1) Ingevolge artikel 8 lid 2 sub a RVV, waarop de klacht is gebaseerd, mogen ‘kinderidolen’ die gericht zijn op kinderen tot en met 6 jaar, niet worden gebruikt in reclame. Dit verbod geldt ook voor verpakkingen en point-of-sale materiaal. Onder ‘kinderidool’ wordt, voor zover hier van belang, verstaan: getekende- en/of animatiefiguren die bekend zijn door hun deelname aan speciaal op kinderen gerichte en/of speciaal voor kinderen ontwikkelde media, zoals televisieprogramma’s, films, online video’s, blogs, stripverhalen/-boeken en/of games. Ten aanzien van de vraag of de afzonderlijke verpakkingen in strijd met artikel 8 lid 2 sub a RVV zijn en welke verweerder in dat geval voor welke verpakking verantwoordelijk is, oordeelt de voorzitter als volgt.
Ten aanzien van Mon Désir en Hamlet
2) Anders dan Foodwatch stelt, kan Mon Désir niet als de distributeur van de bij de Action en Lidl gekochte verpakkingen worden aangemerkt. Mon Désir heeft dit immers gemotiveerd weersproken en Hamlet erkent uitdrukkelijk dat zij de distributeur is van die bestreden verpakkingen op de Nederlandse markt.
3) Hamlet heeft ten aanzien van die verpakkingen in strijd met het verbod van artikel 8 lid 2 sub a RVV gehandeld. Hamlet heeft dit erkend en ook verklaard dat zij de distributie/verkoop daarvan heeft gestaakt. Dit betekent dat de klacht ten aanzien van Hamlet wordt toegewezen.
Ten aanzien van Lidl
4) Lidl heeft erkend dat de door haar verkochte verpakkingen niet voldoen aan artikel 8 lid 2 sub a RVV en dat zij hiervoor verantwoordelijkheid neemt. Om die reden wordt de klacht tegen Lidl toegewezen.
Ten aanzien van Action
5) Action heeft niet betwist dat (zij ervoor verantwoordelijk is dat) de verpakkingen die zij verkoopt niet voldoen aan voormeld artikel van de RVV. Ook tegen Action zal de klacht daarom worden toegewezen.
Slotsom
6) Het voorgaande leidt tot de conclusie dat Hamlet, Lidl en Action elk afzonderlijk in strijd met artikel 8 lid 2 sub a RVV hebben gehandeld ten aanzien van de verpakkingen die hen betreffen. Nu verweerders de verkoop van de bestreden verpakkingen na de klacht direct, dan wel op korte termijn daarna, hebben gestaakt en door alle partijen is toegezegd dat dergelijke verpakkingen niet meer verkocht zullen worden, zal de voorzitter gebruik maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep, zodat een aanbeveling achterwege blijft en volstaan wordt met te oordelen als volgt. Ten aanzien van de mededeling dat Action haar huidige (beperkte) voorraad nog uitverkoopt, merkt de voorzitter op dat deze termijn (“hoogstens enkele weken”) reeds is verstreken.
De beslissing van de voorzitter
Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de bestreden uitingen in strijd met artikel 8 lid 2 sub a RVV.