De bestreden reclame-uitingen

Het betreft de volgende uitingen op adverteerders website www.foreverliving.com (onder de tab “Shop”) en (met uitzondering van uiting II) in adverteerders digitale productbrochure (https://view.publitas.com/forever_living_products_benelux/productbrochure_nl/page/1):

I.

Uiting betreffende het product Forever Aloe Vera Gel, voor zover daarin staat:

“Helpt de immuniteit te verhogen, stimuleert de spijsvertering en zorgt voor een fitter gevoel”.

II.

Uiting voor het product Forever Gingko Plus, voor zover daarin staat:

“Forever Gingko Plus ondersteunt het geheugen.”

III.

Uiting voor het product Forever Gin Chia, voor zover daarin staat:

“Ginseng draagt bij aan een natuurlijke afweer en de goede werking van het immuunsysteem. Daarnaast ondersteunt het de geheugenprestaties en het behoud van een optimale conditie.”

IV.

Uiting voor het product Forever Garcinia Plus, voor zover daarin staat:

“Forever Garcinia Plus bevat Garcinia Cambogia dat het hongergevoel of de eetlust vermindert. Het zorgt voor een verminderde opslag van vet in vetweefsel.”

De bij de klacht overgelegde afdrukken van bovengenoemde uitingen zijn (genummerd zoals hierboven van I t/m IV) in kopie aan deze uitspraak gehecht.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

In de uitingen worden gezondheidsclaims gebruikt die bij EFSA ‘on hold’ staan. Dit betekent, aldus klager, dat deze gezondheidsclaims alleen mogen worden gebruikt als ze voldoen aan de andere voorwaarden van de Claimsverordening. Dit betreft onder andere de voorwaarden dat de gezondheidsclaims niet misleidend zijn en zijn gebaseerd op en onderbouwd door algemeen aanvaarde wetenschappelijke gegevens, alsmede dat de exploitant die gebruikmaakt van de gezondheidsclaim dit kan rechtvaardigen. Tevens moet worden voldaan aan de voorwaarden voor gebruik (‘conditions of use’) zoals aangegeven bij de ingediende gezondheidsclaim. De Commissie heeft eerder geoordeeld dat bij een gemotiveerde klacht tegen een gezondheidsclaim met een ‘on hold’-status de adverteerder de betreffende claim aannemelijk moet maken. Klager verwijst in dit verband naar de beslissingen van de Commissie in de dossiers 2015/00589, 2015/00916 en 2015/00942.

Met betrekking tot de verschillende uitingen voert klager de volgende bezwaren aan.

Ad uiting I: Forever Aloe Vera Gel

Het is onduidelijk op welke voedingsstof(fen) in dit product de gezondheidsclaims “helpt de immuniteit te verhogen, stimuleert de spijsvertering en zorgt voor een fitter gevoel” betrekking heeft. Voor de stof aloë vera zijn deze claims in ieder geval niet goedgekeurd. Wel staan er gezondheidsclaims ‘on hold’ voor aloë vera en de spijsvertering, het immuunsysteem en vermoeidheid. Er is echter onvoldoende bewijs dat de in de uiting gebruikte gezondheidsclaims juist zijn. Klager onderbouwt dit als volgt.

Met betrekking tot de claim “stimuleert de spijsvertering”: studies laten weliswaar zien dat aloë vera een laxerend effect heeft, maar bij afwezigheid van obstipatie heeft een laxerende werking geen gunstig effect op de spijsvertering of de gezondheid.

Met betrekking tot de claim “helpt de immuniteit te verhogen: er zijn aanwijzingen dat aloë vera een gunstig effect heeft op cellen die betrokken zijn bij het immuunsysteem, maar daarbij gaat het voornamelijk om uitwendig gebruik. Het effect van aloë vera op het immuunsysteem wanneer het (zoals bij de gel) wordt gedronken, is onduidelijk. Wel is aan Forever Aloe Vera Gel vitamine C toegevoegd, waarvoor de gezondheidsclaim dat het “bijdraagt aan de normale werking van het immuunsysteem” is goedgekeurd. De gezondheidsclaim in de uiting is echter niet gekoppeld aan vitamine C, het is onduidelijk hoeveel vitamine C het product bevat en de claim “helpt de immuniteit te verhogen” is breder dan de voor vitamine C goedgekeurde gezondheidsclaim.

Met betrekking tot de claim “zorgt voor een fitter gevoel”: dit is een onduidelijk omschreven gezondheidsclaim, die zal moeten worden gespecificeerd en gekoppeld aan een voedingsstof.

Ad uiting II: Forever Gingko Plus

De gezondheidsclaim “ondersteunt het geheugen” is niet goedgekeurd door de EFSA. Voor gingko biloba staat een dergelijke claim wel ‘on hold’. Het is echter onduidelijk waarop het ondersteunende effect is gebaseerd. Onder verwijzing naar enkele in de klacht aangehaalde systematic reviews en studies voert klager aan dat er geen algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs is dat gingko biloba het geheugen ondersteunt.

Ad uiting III: Forever Gin Chia

De gezondheidsclaims “Ginseng draagt bij aan een natuurlijke afweer en de goede werking van het immuunsysteem. Daarnaast ondersteunt het de geheugenprestaties en het behoud van een optimale conditie” zijn niet goedgekeurd door de EFSA. Voor panax ginseng staan wel enkele gezondheidsclaims ‘on hold’, waaronder claims met betrekking tot het ondersteunen van het geheugen en het immuunsysteem. Klager concludeert op basis van (in de klacht aangehaalde) studies dat er geen algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs is betreffende de bijdrage van ginseng aan een goede werking van het immuunsysteem en de geheugenprestaties. Klager wijst hierbij ook op de voor het product geadviseerde dagelijkse dosering en de voor een gunstig effect benodigde hogere dosering. 

Ad uiting IV: Forever Garcinia Plus

De gezondheidsclaims dat “Garcinia Cambogia (..) het hongergevoel of de eetlust vermindert” en “zorgt voor een verminderde opslag van vet in vetweefsel” zijn geen door de EFSA goedgekeurde claims. Er staat wel een gezondheidsclaim voor garcinia cambogia en gewichtsregulatie/eetlust ‘on hold’. Klager merkt op dat in slechts één van vijf studies een gunstig effect van HCA, het actieve ingrediënt in garcinia cambogia, op vermindering van de eetlust is gevonden, maar dat betrof een andere vorm van HCA en een veel hogere dosering dan bij Forever Garcinia Plus. Voor wat betreft de claim dat garcinia cambogia de vetmassa vermindert, verwijst klager naar enkele studies. Voor zover deze al een vermindering van de vetmassa laten zien, is volgens klager sprake van een hogere dagdosering dan geadviseerd voor Forever Garcinia Plus of een aangepaste vorm van HCA. Klager concludeert dat er geen algemeen aanvaard wetenschappelijk bewijs is dat garcinia cambogia de eetlust en de hoeveelheid lichaamsvet vermindert.

De reactie van de Keuringsraad KOAG/KAG

De Keuringsraad heeft meegedeeld, kort samengevat, dat de bestreden uitingen onder zijn competentie vallen. Uitingen voor gezondheidsproducten als de onderhavige worden getoetst aan de Code Aanprijzing Gezondheidsproducten (CAG) of de Europese Verordening (EG) 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims. De uitingen zijn niet ter preventieve toetsing aan de Keuringsraad voorgelegd en zijn derhalve niet van een toelatingsnummer voorzien. Omdat het gaat om botanicals waarvoor nog geen claims geautoriseerd zijn, zou de Keuringsraad bij de beoordeling vragen de claims te koppelen aan de stoffen die daarvoor nog on hold staan. Ook moet worden meegedeeld onder welk ID-nummer de claim on hold staat en moeten conditions of use meegestuurd te worden. Het is van belang dat wordt voldaan aan de conditions of use en de bewoordingen uit de indicatieve lijst gezondheidsaanprijzingen. Voldoet het product niet aan de bij indiening van de claim opgegeven conditions of use, dan moet de dagdosering door middel van wetenschappelijke publicaties aannemelijk gemaakt worden. In de uiting moet duidelijk worden aangegeven welke botanical voor het geclaimde gezondheidseffect verantwoordelijk is.

Het verweer

Adverteerder voert met betrekking tot de verschillende klachten het volgende aan.

Ad uiting I: Forever Aloe Vera Gel

Naar de werking van aloë vera is veel – al dan niet wetenschappelijk – onderzoek gedaan. Onder meer op basis van deze onderzoeken is een aantal claims ingediend bij de EFSA, die momenteel on hold staan. Voor de claim “helpt de immuniteit te verhogen” verwijst adverteerder naar de on hold claim ID 3721, voor de claim “stimuleert de spijsvertering” naar ID 2635 en 1996 en voor de claim “zorgt voor een fitter gevoel” naar ID 2634. Adverteerder stelt terecht gebruik te maken van de claims betreffende aloë vera en te voldoen aan de richtlijnen voor het gebruik van on hold claims voor botanicals zoals vastgelegd door de Keuringsraad KOAG/KAG. De voorgeschreven dagdosering van 90 ml maakt aannemelijk dat het product Forever Aloe Vera Gel voldoet aan de gemaakte claims, aldus adverteerder.

Ad uiting II: Forever Gingko Plus

Adverteerder stelt overtuigd te zijn van de grote toegevoegde waarde van dit product, maar op dit moment onvoldoende in staat te zijn de claim “ondersteunt het geheugen” te onderbouwen. Adverteerder zegt zich te beraden op een – al dan niet tijdelijke – herformulering die voldoende recht doet aan de eigenschappen van het product.

Ad uiting III: Forever Gin Chia

De claims “ginseng draagt bij aan een natuurlijke afweer” en “ondersteunt het behoud van een optimale conditie” worden volgens adverteerder terecht gemaakt. Adverteerder verwijst hiertoe naar de on hold claim ID 2316 (“Contributes to the natural defences and proper functioning of the immune system”) Forever Gin Chia bevat de voor dit effect benodigde hoeveelheid van de werkzame stof panax ginseng, waarmee het product voldoet aan de gemaakte claims, aldus adverteerder.

Met betrekking tot de claims “draagt bij aan de goede werking van het immuunsysteem” en “ondersteunt de geheugenprestaties”  deelt adverteerder mee overtuigd te zijn van de grote toegevoegde waarde van dit product, maar op dit moment onvoldoende in staat te zijn de claims te onderbouwen. Ook hier zal adverteerder zich beraden op een herformulering die voldoende recht doet aan de eigenschappen van haar product.

Ad uiting IV: Forever Garcinia Plus

De claims dat het in Forever Garcinia Plus aanwezige “Garcinia Cambogia (..) het hongergevoel of de eetlust vermindert” en “zorgt voor een verminderde opslag van vet in vetweefsel” wordt terecht gemaakt. Adverteerder verwijst naar de EFSA on hold claim ID 2057 (“Contributes to weight management / helps in weight control / contributes to reduce fat storage / reduces sense of appetite”). De voorgeschreven dagdosering van 3 softgels (= 750 mg werkzame stof HCA) maakt aannemelijk dat het product Forever Garcinia Plus voldoet aan de gemaakte claims, aldus adverteerder.

Het oordeel van de Commissie

1. De klacht betreft, kort samengevat, het ongeoorloofde gebruik van gezondheidsclaims bij de aanprijzing van de producten Forever Aloe Vera Gel, Forever Gingko Plus, Forever Gin Chia en Forever Garcinia Plus.

2. Niet is in geschil dat de bestreden claims gezondheidsclaims betreffen in de zin van Verordening (EG) 1924/2006 (de Claimsverordening). Dergelijke gezondheidsclaims mogen ingevolge de Claimsverordening uitsluitend worden gebruikt indien de claims door de Europese Commissie zijn goedgekeurd en zijn geplaatst op de communautaire lijst van toegestane claims als bedoeld in artikel 13 lid 3 Claimsverordening. De Claimsverordening kent echter naast de lijst met toegestane claims ook een categorie producten waarvoor onder bepaalde voorwaarden het gebruik van gezondheidsclaims voorlopig is toegelaten. Dit betreft vooral claims die aan bepaalde botanische stoffen zijn gekoppeld en waarvoor tijdig een aanvraag voor het gebruik van een gezondheidsclaim is ingediend. Deze claims vallen onder de overgangsregeling (staan “on hold”) als bedoeld in artikel 28 lid 5 van de Claimsverordening. Indien een gezondheidsclaim onder deze overgangsregeling valt, dient de claim gedurende de periode dat deze ‘on hold’ staat aan bepaalde in de Claimsverordening genoemde eisen te voldoen. Dit betreft onder meer de eisen dat gezondheidsclaims niet misleidend mogen zijn (artikel 3 sub a), gebaseerd moeten zijn op algemeen geaccepteerd wetenschappelijk bewijs waarbij de adverteerder het gebruik van de claim moet rechtvaardigen (artikel 6), en de claims gedurende de overgangstermijn in overeenstemming moeten zijn met nationale regelgeving (artikel 28 lid 5).

3. Zoals ook overwogen door het College van Beroep in zijn beslissing van 2 februari 2016 (dossier 2015/00916), mag een adverteerder, zolang de Europese Commissie ten aanzien van bepaalde (bestanddelen van) levensmiddelen niet heeft beslist of een hiervoor ingediende gezondheidsclaim op de communautaire lijst van toegestane claims wordt geplaatst en deze claim “on hold” staat, gedurende deze toelatingsprocedure in reclame melding maken van die claim. Als de adverteerder echter in reclame in feite vooruitloopt op de uitkomst van de toelatingsprocedure door al tijdens de ‘on hold’ status zonder voorbehoud in reclame een concreet en daadwerkelijk effect te claimen, dient de adverteerder deze werking bij een gemotiveerde betwisting, vooruitlopend op de beslissing over het plaatsen van de claim op de communautaire lijst van toegestane claims, aannemelijk te maken. Indien in een uiting voor een levensmiddel op deze wijze een effect op de gezondheid wordt geclaimd dat niet aannemelijk wordt gemaakt, moet de uiting om die reden misleidend worden geacht. De gemiddelde consument zal immers verwachten dat een product waarvan stellig en zonder voorbehoud een bepaalde werking op de gezondheid wordt geclaimd, die werking ook daadwerkelijk heeft.

4. Uitgaande van het hiervoor geschetste toetsingskader overweegt de Commissie met betrekking tot de verschillende uitingen als volgt.

Ad uiting I: Forever Aloe Vera Gel

5. De Commissie begrijpt uit het verweer dat de claims “helpt de immuniteit te verhogen”, “stimuleert de spijsvertering” en “zorgt voor een fitter gevoel” betrekking hebben op de in het product aanwezige aloë vera, een botanische stof. Niet is weersproken dat de betreffende claims geen voor aloë vera goedgekeurde claims zijn die op de lijst met toegestane gezondheidsclaims zijn geplaatst. Uitgaande van de door klager en adverteerder genoemde ID-nummers, die corresponderen met ID-nummers van de European Food Safety Authority (EFSA), heeft de Commissie geconstateerd dat voor aloë vera aanvragen voor gezondheidsclaims zijn ingediend voor ”gastrointestinal health” (ID 3721), “helps to increase immunity” (ID 2635), “immune health” (ID 1996) en “has benificial effect in fatigue”(ID 2634).

6. Klager heeft gemotiveerd betwist dat (de aloë vera in) Forever Aloe Vera Gel daadwerkelijk helpt de immuniteit te verhogen, de spijsvertering stimuleert en zorgt voor een fitter gevoel. Zoals hiervoor uiteengezet, dient adverteerder, nu sprake is van gezondheidsclaims met een on hold status en van een gemotiveerde betwisting van het geclaimde effect op de gezondheid, de geclaimde werking aannemelijk te maken. Daarin is adverteerder naar het oordeel van de Commissie niet geslaagd, nu adverteerder slechts heeft volstaan met een verwijzing naar de on hold status en een volgens haar juiste dagdosering.

7. Het voorgaande betekent dat de uiting voor het product Forever Aloe Vera Gel (uiting I) gepaard gaat met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet zou hebben genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Ad uiting II: Forever Gingko Plus

8. Adverteerder heeft meegedeeld “op dit moment onvoldoende in staat te zijn de claim “ondersteunt het geheugen” te onderbouwen. De Commissie vat deze mededeling zo op dat adverteerder niet aannemelijk kan maken dat voor de botanische stof gingko biloba in haar product een toegestane of een on hold claim van toepassing is. Dit leidt tot het oordeel dat adverteerder met het gebruik van de gezondheidsclaim “ondersteunt het geheugen” heeft gehandeld in strijd met artikel 10 lid 1 Claimsverordening. Op grond hiervan is de uiting voor Forever Gingko Plus (uiting II) in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.

Ad uiting III: Forever Gin Chia

9. Met betrekking tot de voor de ginseng in het product gemaakte claims “draagt bij aan de goede werking van het immuunsysteem” en “ondersteunt de geheugenprestaties”  heeft adverteerder meegedeeld “op dit moment onvoldoende in staat te zijn de claims te onderbouwen”. Voor deze claims geldt daarom ook, zoals hiervoor onder 8 is overwogen, dat adverteerder met betrekking tot deze claims heeft gehandeld in strijd met artikel 10 lid 1 Claimsverordening. Hierdoor is de uiting voor Forever Gin Chia in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC voor zover het de claims “draagt bij aan de goede werking van het immuunsysteem” en “ondersteunt de geheugenprestaties” betreft.

10. Niet is weersproken dat de claims “draagt bij aan een natuurlijke afweer” en “ondersteunt het behoud van een optimale conditie” geen voor panax ginseng goedgekeurde claims zijn die op de lijst met toegestane gezondheidsclaims zijn geplaatst. Ter onderbouwing van de juistheid van deze claims, die door klager gemotiveerd is betwist, heeft adverteerder verwezen naar de on hold claim ID 2316. De Commissie heeft geconstateerd dat onder dit nummer voor panax ginseng een aanvraag is ingediend voor de gezondheidsclaim “Contribute to the natural defences and proper functioning of the immune system”. Met de enkele verwijzing naar het feit dat deze gezondheidsclaim is aangevraagd, heeft adverteerder echter onvoldoende aannemelijk gemaakt dat Forever Gin Chia daadwerkelijk bijdraagt aan een natuurlijke afweer en het behoud van een optimale conditie ondersteunt, welke werking door klager gemotiveerd is betwist.

11. Het voorgaande betekent dat de uiting voor het product Forever Gin Chia (uiting III), voor zover het de claims “draagt bij aan een natuurlijke afweer” en “ondersteunt het behoud van een optimale conditie” betreft, gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet zou hebben genomen, is de uiting op dit punt misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Ad uiting IV: Forever Garcinia Plus

12. Niet is weersproken dat de claims dat garcinia cambogia “het hongergevoel of de eetlust vermindert” en “zorgt voor een verminderde opslag van vet in vetweefsel” geen goedgekeurde claims zijn die op de lijst met toegestane gezondheidsclaims zijn geplaatst. De Commissie heeft geconstateerd dat voor garcinia cambogia onder het door adverteerder genoemde ID nummer 2057 een aanvraag voor een gezondheidsclaim is ingediend voor ‘weight management’.

13. De enkele verwijzing naar de on hold status van de claim en de voorgeschreven dagdosering zijn naar het oordeel van de Commissie onvoldoende om tegenover de gemotiveerde betwisting door klager aannemelijk te maken dat Forever Garcinia Plus daadwerkelijk het hongergevoel of de eetlust vermindert en zorgt voor een verminderde opslag van vet in vetweefsel. Ook uiting IV gaat daarom gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet zou hebben genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

14. Op grond van het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie acht de reclame-uiting voor Forever Aloe Vera Gel (uiting I) in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.

Zij acht de reclame-uiting voor Forever Gingko Plus (uiting II) in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC.

Zij acht de reclame-uiting voor Forever Gin Chia (uiting III) in strijd met het bepaalde in de artikelen 2 en 7 NRC.

Zij acht de reclame-uiting voor Forever Garcinia Plus (uiting IV) in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.

De Commissie beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.