De bestreden reclame-uiting

Het betreft de door Oxxio aan klaagster gezonden brief van 2 november 2012, met als onderwerp “Aanbod voor trouwe klanten” en als aanhef “Altijd de beste deal voor u!”.

In de uiting wordt klaagster erop gewezen dat per 31 december 2012 haar overeenkomst voor gas afloopt, in verband waarmee haar “een uniek aanbod” wordt gedaan. Klaagster kan kiezen voor automatische verlenging van de gasovereenkomst voor 1 jaar, waardoor zij “verzekerd [is] van een voordelig tarief”. Zij kan er echter ook voor kiezen om haar “overeenkomst voor gas én groene stroom te verlengen tot en met 30 juni 2016”, waarbij zij “de nieuwe iPad 16GB Wi-Fi gratis” krijgt. Op de achterzijde van de brief staan de toepasselijke tarieven “bij automatische verlenging” en in geval van het “aanbod verlenging overeenkomst tot en met 30 juni 2016 met gratis iPad”.

De klacht

De iPad die bij verlenging van het contract tot 30 juni 2016 wordt aangeboden, is niet gratis. In het aanbod wordt het vastrecht gedurende 3,5 jaar verhoogd van € 5,50 naar € 13,20 per maand en de energietarieven staan ook gedurende 3,5 jaar vast, wat bij een tussentijdse daling van de tarieven gunstig is voor Oxxio. Op deze manier wordt de iPad voor het grootste gedeelte door de klant zelf betaald.

Het verweer

De iPad is een loyaliteitscadeau voor bestaande klanten die hun contract voor stroom en gas verlengen voor de duur van 3,5 jaar. Tot oktober 2012 konden alleen nieuwe klanten gebruik maken van deze aanbieding. De Commissie heeft soortgelijke klachten tegen gelijkluidende reclame-uitingen voor nieuwe klanten afgewezen (uitspraken van 24 juli 2012, dossiers 2012/00544A en 2012/00574). Gelet hierop, en nu geen sprake is van nieuwe (feitelijke) ontwikkelingen, had de voorzitter van de Commissie gebruik moeten maken van zijn bevoegdheid om de klacht niet in behandeling te nemen. Daarmee wordt tevens strijd met het beginsel van rechtszekerheid (ne bis in idem) voorkomen.

Subsidiair voert Oxxio aan dat de bestreden uiting niet misleidend is. De consument wordt de keuzemogelijkheid geboden tussen de iPad propositie of de propositie met een tarief dat 1 jaar vaststaat en de toepasselijke tarieven en voorwaarden worden in de uiting duidelijk uiteengezet. Hieruit blijkt dat bij een 3,5-jaars contract voor groene stroom en gas voor de iPad niets hoeft te worden bijbetaald. De consument hoeft niets anders te betalen dan de onvermijdelijke kosten om in te gaan op het aanbod met betrekking tot de levering van energie door Oxxio en de iPad wordt kosteloos thuis bezorgd. De leveringstarieven en het vastrecht zijn kosten die expliciet betrekking hebben op de levering van gas en stroom en niet op terugbetaling van de iPad. Bij de keuze voor een contract van 3,5 jaar kiest de consument voor zekerheid voor een langere periode, wat kan leiden tot een hoger leveringstarief. Bovendien kunnen verschillen bestaan tussen de tariefstellingen van diverse proposities van Oxxio, en tussen de door Oxxio en andere marktpartijen voor gelijke proposities gehanteerde tarieven, omdat de tariefstelling afhankelijk is van verschillende omstandigheden, zoals inkooptarief, eventuele kwantumkorting, hoogte van de operationele en financieringskosten, inkoopstrategie en (financiële) risico’s. Er bestaat geen oorzakelijk verband tussen de hoogte van de tarieven en de gratis iPad. De suggestie dat de iPad door de consument (deels) wordt terugbetaald, is dan ook onjuist.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van Oxxio is gehandhaafd en onder meer aan de hand van overgelegde pleit- aantekeningen nader toegelicht. Daarbij is benadrukt dat de energie die in het kader van het 3,5-jaars contract geleverd en verbruikt wordt, reeds tevoren door Oxxio is ingekocht, waarbij wordt uitgegaan van het gemiddelde verbruik over 3,5 jaar. Als gevolg van het verschil in risico’s voor Oxxio zijn de leveringskosten bij een langlopend contract hoger dan die bij een contract van 1 jaar. Er is binnen Oxxio geen model gemaakt om de kosten van de iPad terug te verdienen. De iPad-actie heeft tot doel klanten voor een lange termijn aan Oxxio te binden. De actie wordt over een duur van circa 20 jaar gemonitord. De tarieven van een 3,5-jaars contract zouden niet lager liggen indien daarbij geen gratis iPad werd aangeboden. Namens adverteerder wordt ten slotte benadrukt dat Oxxio de kosten van de iPad niet terugverdient door de bij de actie gerekende tarieven, en dat klaagster ook geen bewijs van het tegendeel heeft aangevoerd.

Het oordeel van de Commissie

1) De voorzitter van de Commissie kan, indien tegen een reclame meer klachten van dezelfde aard of strekking worden ingediend, bepalen dat deze klachten niet meer in behandeling worden genomen. De voorzitter is hiertoe niet verplicht, maar beoordeelt van geval tot geval of hij van deze mogelijkheid gebruik maakt. In het onderhavige geval heeft de voorzitter besloten dat niet te doen, nu sprake is van een andere reclame-uiting dan in de door Oxxio aangehaalde dossiers 2012/00544A en 2012/00574. In die zaken bestonden de bestreden uitingen uit een televisiecommercial en een webpagina die gericht waren op nieuwe klanten van Oxxio. De onderhavige uiting betreft een concreet aanbod aan een bestaande klant, welke uiting nog niet door de (voorzitter van de) Commissie beoordeeld is.

2) In de onderhavige uiting wordt klaagster het aanbod gedaan om haar op 31 december 2012 aflopende contract voor gas met 1 jaar te verlengen dan wel te kiezen voor een contract voor gas en stroom met een vast tarief voor de duur van 3,5 jaar “met gratis iPad”.

Klaagster maakt bezwaar tegen de aanduiding “gratis”, omdat door de bij het contract voor 3,5 jaar gehanteerde tarieven voor levering en vastrecht de iPad (voor het grootste gedeelte) door de klant wordt betaald.

3) Op grond van het bepaalde in artikel 8.5 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en punt 19 van de bij dit artikel behorende bijlage 1 is het onder alle omstandigheden misleidend om in een reclame een product als ‘gratis’ te omschrijven als de consument iets anders moet betalen dan de onvermijdelijke kosten om in te gaan op het aanbod en het product af te halen dan wel te laten bezorgen. Bij het onderhavige gecombineerde aanbod van een gratis iPad bij een 3,5-jarig contract voor gas en stroom betekent de bepaling van punt 19 van bijlage 1 NRC dat de kosten van het gratis product niet mogen worden terugverdiend door de prijs van het wel te betalen product te verhogen.

4) Gebleken is dat bij de keuze voor de iPad-aanbieding de kosten voor het vastrecht ten opzichte van het tot 31 december 2012 bij een 1-jarig contract geldende tarief aanzienlijk stijgen en dat ook de leveringskosten een stijging vertonen. Voor de Commissie is echter niet komen vast te staan dat in deze tariefstijgingen de kosten van de iPad versleuteld zitten. Oxxio heeft uitdrukkelijk gesteld dat dezelfde tarieven gehanteerd (zouden) worden indien bij het 3,5-jarig contract geen gratis iPad wordt verstrekt. Voorts is toegelicht dat gas en stroom tevoren worden ingekocht en de tarieven bij een 3,5-jaars contract met name als gevolg van het risicomodel verschillen van de tarieven bij een kortlopend contract. De Commissie acht voldoende aannemelijk gemaakt dat de iPad-actie tot doel heeft klanten voor langere tijd aan Oxxio te binden. Gelet op het voorgaande kan niet worden geoordeeld dat een zodanig verband bestaat tussen de hoogte van de tarieven bij een 3,5-jaars contract en de kosten van de iPad dat Oxxio de kosten van de iPad op de klant verhaalt. Derhalve dient op basis van de in deze procedure beschikbare informatie de aanduiding “gratis” in het kader van de onderhavige actie niet onjuist te worden geacht.

5) Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.