De bestreden reclame-uiting

Het betreft een televisiecommercial waarin onder meer het volgende wordt gezegd:

“Oxxio wil dat iedereen zijn energie in eigen hand heeft. Dus maakten ze apps waarop u kunt zien hoeveel energie u verbruikt. En apps met slimme bespaartips. Goed idee, zei ik, maar doe er dan ook een gratis iPad bij! Dat is pas echt je energie in eigen hand. Kijk op oxxio.nl.”

In de tag-on wordt gezegd: “Stap nu over naar Oxxio en krijg gratis de nieuwe iPad. Ze vliegen de deur uit! Dus kijk op oxxio.nl.” Vervolgens verschijnt in beeld de tekst:

“Gratis de nieuwe iPad 16GB Wi-Fi. Zolang de voorraad strekt. Kijk voor de actie en de voorwaarden op www.oxxio.nl.”

De klacht

De bij afsluiting van een contract aangeboden iPad is niet gratis. Gelet op de gehanteerde energietarieven betaal je de iPad dubbel en dwars terug.

Het verweer

De iPad is een welkomstcadeau voor nieuwe klanten die een driejarig contract voor stroom en gas bij Oxxio afnemen. De klacht heeft betrekking op de uiting in een televisiecampagne die van 16 oktober tot en met 15 november 2012 is uitgevoerd. Dezelfde televisiecampagne met bijbehorende reclame-uitingen heeft in het voorjaar en de zomer van 2012 gelopen. De Commissie heeft gelijkluidende klachten als de onderhavige tegen die televisiecommercial afgewezen (uitspraken van 24 juli 2012, dossiers 2012/00544A en 2012/00574). Gelet hierop, en nu geen sprake is van nieuwe (feitelijke) ontwikkelingen, had de voorzitter van de Commissie gebruik moeten maken van zijn bevoegdheid om de klacht niet in behandeling te nemen. Daarmee wordt tevens strijd met het beginsel van rechtszekerheid (ne bis in idem) voorkomen.

Subsidiair voert Oxxio aan dat de bestreden uiting niet misleidend is. In de commercial wordt duidelijk gemaakt dat aan het aanbod van de gratis iPad voorwaarden verbonden zijn die op de website van Oxxio geraadpleegd kunnen worden.  Uit de voorwaarden blijkt dat bij een driejarig contract voor groene stroom en gas voor de iPad niets hoeft te worden bijbetaald. De consument hoeft niets anders te betalen dan de onvermijdelijke kosten om in te gaan op het aanbod met betrekking tot de levering van energie door Oxxio en de iPad wordt kosteloos thuis bezorgd. De leveringstarieven en het vastrecht zijn kosten die expliciet betrekking hebben op de levering van gas en stroom en niet op terugbetaling van de iPad. De tariefstelling van deze driejarige propositie kan verschillen van de tariefstellingen van andere proposities van Oxxio, en van de door andere marktpartijen voor gelijke proposities gehanteerde tarieven, omdat de tariefstelling afhankelijk is van verschillende omstandigheden, zoals inkooptarief, eventuele kwantumkorting, hoogte van de operationele en financieringskosten, inkoopstrategie en (financiële) risico’s. Er bestaat geen oorzakelijk verband tussen de hoogte van de tarieven en de gratis iPad. De suggestie dat de iPad via de energierekening (deels) wordt terugbetaald, is dan ook onjuist. Indien klager zich niet kan vinden in de tarieven die behoren bij de iPad propositie, dan staat het hem vrij te kiezen voor een ander aanbod van Oxxio of voor een andere leverancier.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van Oxxio is gehandhaafd en onder meer aan de hand van overgelegde pleit- aantekeningen nader toegelicht. Daarbij is benadrukt dat de energie die in het kader van het driejarig contract geleverd en verbruikt wordt, reeds tevoren door Oxxio is ingekocht, waarbij wordt uitgegaan van het gemiddelde verbruik over drie jaar. Als gevolg van het verschil in risico’s voor Oxxio zijn de leveringskosten bij een langlopend contract hoger dan die bij een contract van 1 jaar. Er is binnen Oxxio geen model gemaakt om de kosten van de iPad terug te verdienen. De iPad-actie heeft tot doel klanten voor een lange termijn aan Oxxio te binden. De actie wordt over een duur van circa 20 jaar gemonitord. De tarieven van een driejarig contract zouden niet lager liggen indien daarbij geen gratis iPad werd aangeboden. Namens adverteerder wordt ten slotte benadrukt dat Oxxio de kosten van de iPad niet terugverdient door de bij de actie gerekende tarieven, en dat klager ook geen bewijs van het tegendeel heeft aangevoerd.

Het oordeel van de Commissie

1) De voorzitter kan, indien tegen een reclame meer klachten van dezelfde aard of strekking worden ingediend, bepalen dat deze klachten niet meer in behandeling worden genomen. De voorzitter is hiertoe niet verplicht, maar beoordeelt van geval tot geval of hij van deze mogelijkheid gebruik maakt. In het onderhavige geval heeft de voorzitter in de ontvangst van verschillende klachten tegen andere reclame-uitingen, waarin aan bestaande klanten van Oxxio een concreet aanbod van een langdurend contract met gratis iPad wordt gedaan, aanleiding gezien om ook de onderhavige klacht betreffende de op nieuwe klanten gerichte televisiecommercial (opnieuw) te beoordelen.

2) In de onderhavige televisiecommercial wordt nieuwe klanten van Oxxio gratis de nieuwe iPad aangeboden indien zij een driejarig contract voor groene stroom en gas met een vast tarief afsluiten.Voorop gesteld wordt dat het Oxxio vrij staat om (te proberen) nieuwe klanten aan zich te binden door hen bij het aangaan van een langdurend contract de iPad als welkomstgeschenk in het vooruitzicht te stellen. Klagers klacht betreft de aanduiding ‘gratis iPad’, omdat hij meent dat de iPad door de bij het driejarige contract gehanteerde leveringstarieven door de klant wordt terugbetaald.

3) Op grond van het bepaalde in artikel 8.5 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en punt 19 van de bij dit artikel behorende bijlage 1 is het onder alle omstandigheden misleidend om in een reclame een product als ‘gratis’ te omschrijven als de consument iets anders moet betalen dan de onvermijdelijke kosten om in te gaan op het aanbod en het product af te halen dan wel te laten bezorgen. Bij het onderhavige gecombineerde aanbod van een gratis iPad bij een driejarig contract voor gas en stroom betekent de bepaling van punt 19 van bijlage 1 NRC, dat de kosten van het gratis product niet mogen worden terugverdiend door de prijs van het wel te betalen product te verhogen.

4) Voor de Commissie is niet komen vast te staan dat in dit op nieuwe klanten gerichte aanbod sprake is van een verhoging van de leveringstarieven door Oxxio om daardoor de kosten van de iPad op de consument te verhalen. Oxxio heeft uitdrukkelijk gesteld dat dezelfde tarieven gehanteerd (zouden) worden indien bij een driejarig contract geen gratis iPad wordt verstrekt. Voorts is toegelicht dat gas en stroom tevoren worden ingekocht en de tarieven bij een driejarig contract met name als gevolg van het risicomodel verschillen van de tarieven bij een kortlopend contract. De Commissie acht voldoende aannemelijk gemaakt dat de iPad-actie tot doel heeft klanten voor langere tijd aan Oxxio te binden. Gelet op het voorgaande kan niet worden geoordeeld dat een zodanig verband bestaat tussen de hoogte van de tarieven bij een driejarig contract en de kosten van de iPad dat Oxxio de kosten van de iPad op de klant verhaalt. Derhalve dient op basis van de in deze procedure beschikbare informatie de aanduiding “gratis” in het kader van de onderhavige actie niet onjuist te worden geacht.

5) Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.