De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende uitingen op adverteerders website www.pricewise.nl:
“Vergelijk in 1 klik alle energieleveranciers & bespaar!”
“Goedkoopste energieleverancier.
Vergelijk nu alle energieleveranciers”
“Zijn de vergelijkingen van Pricewise betrouwbaar?
Bij Pricewise vinden we dat iedereen de beste deal verdient. Daarom maken we je wakker én wijzer. Met volledige, duidelijke, objectieve en dus betrouwbare vergelijkingen.”
“Wij vergelijken de volledige markt.
Pricewise vergelijkt alle energieleveranciers. Ook energieleveranciers waar we geen overeenkomst mee hebben, nemen we mee in de vergelijking. Zo krijg je een goed beeld van de volledige energiemarkt.”
De klacht
In haar schriftelijke klacht en ter zitting voert easyEnergy aan, verkort en zakelijk weergegeven, dat de uitingen elk voor zich en in onderling verband misleidend zijn voor de consument. In de uitingen wordt consumenten meegedeeld dat zij bij Pricewise uit alle energieleveranciers kunnen kiezen en kunnen bekijken wie de goedkoopste energieleverancier is. (Onder andere) easyEnergy wordt echter door Pricewise niet in de prijsvergelijking op haar website betrokken. Begin 2017 heeft easyEnergy van de ACM vergunning verkregen voor de levering van energie aan kleinverbruikers. EasyEnergy biedt een contract aan met een variabele prijs en zonder vaste looptijd, waarbij consumenten stroom en gas geleverd krijgen tegen de uur- respectievelijk dagprijs op de groothandelsmarkt. Het contract kan door de klant per dag worden opgezegd. Dit product voldoet aan ‘Aanbod op Maat’, de door ACM voorgeschreven wijze waarop energieprijzen door energieleveranciers én energievergelijkingssites aan de consument moeten worden gepresenteerd. Bij ‘Aanbod op Maat’ krijgen consumenten op basis van de door hen ingevulde gegevens een gemiddeld jaarverbruik te zien. Voor het product van easyEnergy geldt dit ook. EasyEnergy past maandelijks de verwachte jaarprijs aan en geeft deze door aan vergelijkingssites. Hoewel sprake is van een door ACM (bij de vergunningverlening) geverifieerde berekenmethode van de jaarkosten, en de prijsvergelijkingssites Gaslicht.com en Independer het product van easyEnergy meenemen in hun vergelijkingen – waarin easyEnergy momenteel als voordeligste leverancier naar voren komt – blijkt Pricewise het product van easyEnergy niet in haar vergelijking mee te nemen. Alleen het modelcontract wordt getoond, maar dit – voor iedere leverancier verplichte – contract heeft voor het benoemen van prijzen op vergelijkingssites geen enkele betekenis, omdat geen enkele leverancier dit (onvoordelige) product actief in de markt voert. In de uitingen claimt Pricewise dat de consument na het invullen van zijn gegevens een vergelijking van de volledige energiemarkt krijgt. In werkelijkheid is het getoonde aanbod geen volledig vergelijkingsaanbod van alle leveranciers en producten, maar een selectie van producten die volgens Pricewise vergelijkbaar zijn. Dit wordt op de website van Pricewise niet duidelijk gemaakt. Op grond hiervan concludeert easyEnergy dat de uitingen oneerlijk en misleidend zijn in de zin van de artikelen 7 en 8 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).
Het verweer
Het (schriftelijke en mondelinge) verweer wordt als volgt samengevat.
Op de openingspagina van de energievergelijkingssite van Pricewise zijn onder de mededelingen “Vergelijk in 1 klik alle energieleveranciers & bespaar!” en “Wij vergelijken onafhankelijk de energiemarkt voor je” de logo’s van alle energieleveranciers in Nederland opgenomen, inclusief het logo van easyEnergy. EasyEnergy komt ook in de vergelijking voor, zij het alleen met haar modelcontract. De reden hiervoor is dat prijsvergelijkingen op energievergelijkingswebsites plaatsvinden op basis van de gemiddelde jaarkosten van contracten. Voor een goede vergelijking is een betrouwbare verwachting van de gemiddelde jaarkosten noodzakelijk. De meeste aanbieders hanteren tarieven die voor een bepaalde periode vaststaan, waardoor met een grote mate van betrouwbaarheid een verwacht bedrag aan jaarkosten kan worden berekend. In tegenstelling tot wat in de markt gebruikelijk is, biedt easyEnergy klanten een contract aan met tarieven die per uur (stroom) of per dag (gas) wijzigen. EasyEnergy brengt bij de berekening van de verwachte jaarkosten van haar contract een grote hoeveelheid variabelen terug naar één tarief. Er bestaat geen consensus over de juistheid van de door easyEnergy gehanteerde berekenmethode en Pricewise heeft geen vertrouwen in de betrouwbaarheid van deze berekening. Op grond hiervan is Pricewise van oordeel dat zij contracten met prijzen die per uur/dag wijzigen niet kan meenemen in enige vergelijking. Daarom toont zij op haar website uitsluitend het door easyEnergy aangeboden modelcontract (met twee prijspunten per jaar).
Dit betekent echter niet dat de bestreden uitingen oneerlijk of misleidend zijn, aldus Pricewise. In de uitingen doet Pricewise het namelijk niet voorkomen alsof alle producten van alle leveranciers in de vergelijkingen worden betrokken. Er wordt duidelijk gemaakt dat alle leveranciers worden vergeleken. Expliciete vermelding dat niet alle contracten in de vergelijking worden meegenomen, is niet nodig, aldus Pricewise, omdat de gemiddelde consument geen 100% volledigheid op productniveau verwacht. Nu op de website van Pricewise daadwerkelijk een volledig overzicht van alle energieleveranciers wordt geboden en de verstrekte informatie niet onjuist is, zijn de uitingen niet oneerlijk of misleidend. Daarbij geldt dat de gemiddelde consument goed in staat is om bijvoorbeeld de websites van energieleveranciers rechtstreeks te raadplegen voordat hij een aankoopbeslissing neemt.
Het oordeel van de Commissie
1.
De klacht betreft uitingen op de website van Pricewise, waarop energieaanbieders op prijs worden vergeleken. Centraal staat de vraag of de uitingen ten onrechte de indruk wekken dat alle contracten van alle Nederlandse energieleveranciers in de vergelijkingen worden betrokken. De Commissie overweegt als volgt.
2.
In de bestreden uitingen roept Pricewise de consument op om op de website “alle energieleveranciers” te vergelijken en daardoor de “goedkoopste energieleverancier” te vinden. Verder zegt Pricewise dat zij “volledige, duidelijke, objectieve en dus betrouwbare vergelijkingen” geeft omdat “iedereen de beste deal verdient”. Ook vermeldt Pricewise “de volledige markt” en “alle energieleveranciers” te vergelijken, ongeacht of met een leverancier een contract is afgesloten, zodat de consument “een goed beeld van de volledige energiemarkt” krijgt. Door deze uitingen kan bij de gemiddelde consument gemakkelijk de indruk ontstaan dat alle producten op de energiemarkt worden vergeleken. Deze indruk wordt bevestigd nu op basis van de door de consument op de website van Pricewise ingevulde (verbruiks)gegevens een lijst wordt getoond met producten van energieaanbieders, oplopend van goedkoopste naar duurste aanbieding. De gemiddelde consument zal op grond van de geadverteerde “vergelijking” van “alle energieleveranciers en “de volledige markt” verwachten dat deze lijst de uitkomst is van een volledige vergelijking van de door alle leveranciers in Nederland aangeboden energiecontracten, met als uitkomst de voor deze consument “beste deal”. Met andere woorden, dat sprake is van een vergelijking op productniveau.
3.
Als erkend is echter komen vast te staan dat Pricewise dagvariabele contracten niet in haar vergelijking meeneemt. Het door easyEnergy aangeboden product met een uurvariabel stroomtarief en een dagvariabel gastarief komt daarom niet voor op de vergelijkingssite van Pricewise.
4.
Dat niet alle producten in de vergelijking door Pricewise worden betrokken, betreft essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen. Dat sprake is van essentiële informatie blijkt (onder meer) uit het feit dat het product van easyEnergy – naar niet is weersproken – ten tijde van de zitting als goedkoopste werd vermeld op andere energievergelijkingssites. Nu deze informatie in de uitingen ontbreekt, en de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c NRC en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
5.
Dat Pricewise aanvoert dat de onbetrouwbaarheid van de berekening van de jaarkosten voor haar een goede reden is om het variabele contract van easyEnergy niet in de vergelijking te betrekken, leidt niet tot een ander oordeel. Wat er zij van de juistheid van de door Pricewise aangevoerde – en door easyEnergy gemotiveerd betwiste – reden, voor de gemiddelde consument is niet duidelijk dat er producten zijn die buiten de vergelijking worden gehouden terwijl die informatie essentieel is. Ook volgt de Commissie Pricewise niet in haar stelling dat de gewenste duidelijkheid wordt verschaft door gebruik van de woorden “alle energieleveranciers” in plaats van “alle producten”. In de context van de uiting, waarin een bepaald product als beste deal wordt voorgesteld, zal dit verschil de gemiddelde consument ontgaan.
6.
Gelet op het vorenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uitingen in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.