De bestreden reclame-uiting

Het betreft een radiocommercial van Vattenfall waarin de aandacht wordt gevestigd op klimaatverandering. Door de voice-over wordt gezegd:
“Wat gebeurt er met het klimaat? En wat kunnen we eraan doen? Bij Vattenfall steken we al onze energie in die uitdaging. Allemaal om dat ene doel te bereiken. Fossielvrij leven binnen één generatie. Ga samen met ons op weg. Kijk op vattenfall.nl.”

Samenvatting van de klacht en de nadere toelichting door klager

Het is onmogelijk om binnen één generatie fossielvrij te zijn. Adverteerder doet alsof zij het klimaat wil redden maar als gevolg hiervan zijn de energieprijzen disproportioneel gestegen. In werkelijkheid warmt de aarde al 15 jaar niet meer op. Mensen worden bang gemaakt voor een niet bestaand probleem. Adverteerder geeft geen objectieve en eerlijke informatie en komt met een onhaalbare oplossing.

Samenvatting van de beslissing van de voorzitter d.d. 17 november 2020

De voorzitter van de Reclame Code Commissie heeft de klacht onder verwijzing naar een vergelijkbare zaak (dossier 2020/00151) direct afgewezen. Zij heeft daartoe overwogen dat de consument zich zelf op basis van de reclame-uiting en de website waar deze naar verwijst een oordeel kan vormen over het doel dat adverteerder nastreeft, de aanleiding die zij daarvoor ziet en de middelen die zij daarvoor inzet.

Het bezwaar tegen de voorzittersbeslissing

Het standpunt van klager, zoals weergegeven in het bezwaar en nader toegelicht ter zitting, wordt als volgt samengevat.
Klager stelt dat hij zich geen oordeel kan vormen over het doel dat adverteerder nastreeft en welke middelen zij hiervoor gebruikt op basis van de informatie op de website, omdat deze informatie onvolledig, dan wel onjuist is. Zo is de stelling van adverteerder dat het windmolenpark voldoende energie zou kunnen leveren voor drie miljoen huishoudens gebaseerd op het theoretische maximale vermogen dat in de praktijk niet te realiseren is. Vervolgens somt klager een aantal stellingen op waaronder de volgende (samengevat):
– de temperatuur op aarde stijgt al vijftien jaar niet meer;
– dat CO2 verantwoordelijk is voor de temperatuurstijging is empirisch onjuist en theoretisch staat dit verband niet vast;
– Nederland kan niet binnen één generatie onafhankelijk zijn van fossiele energie;
– wat betreft windturbines spreekt adverteerder niet over de kosten van recycling aangezien windturbines een economische levensduur hebben van hooguit 20 jaar. De Noordzee zou te klein zijn voor alle benodigde windturbines. Daarbij leiden windturbines tot broeikasgas en zijn ze schadelijk voor natuur, mens en milieu.
Tot slot stelt klager dat het volstrekte lariekoek is dat Nederland binnen één generatie fossielvrij kan zijn en dat adverteerder de burger misleidt.

Samenvatting van de reactie van adverteerder op het bezwaar

Adverteerder merkt in de eerste plaats op dat in bezwaar geen nieuwe of andere feiten, omstandigheden of argumenten door klager naar voren zijn gebracht.
Verder gaat klager volgens adverteerder uit van bepaalde feiten en aannames die onjuist zijn en daarom betwist adverteerder alle stellingen van klager. Fossiele brandstoffen zijn niet oneindig voorhanden. In de wetenschap bestaat consensus over het feit dat het klimaat verandert en dat die verandering grotendeels wordt veroorzaakt door CO2-uitstoot, die voornamelijk door de mens wordt veroorzaakt.
Klager en adverteerder verschillen duidelijk van mening over klimaatverandering en de oorzaak daarvan. Welk standpunt juist is, kan in het midden blijven, nu de radiocommercial een voorbeeld is van de wijze waarop adverteerder haar denkbeelden in combinatie met haar ambitie naar voren brengt. Een gemiddelde consument zal hierdoor niet misleid worden omdat er voldoende objectieve bronnen beschikbaar zijn, die een consument kan gebruiken om hierover een mening te vormen. Daarbij kan er ook geen sprake zijn van misleiding omdat adverteerder zich aantoonbaar op verschillende manieren inspant om het in de commercial genoemde streven, namelijk het doel om binnen één generatie fossielvrij te leven, te realiseren. Zo stoot zij fossiele energiebronnen af, investeert zij in wind- en zonneparken, ontwikkelt zij samen met partners slimme energieoplossingen en breidt zij het aantal laadpunten voor elektrische auto’s in Europa steeds verder uit. Tot slot benadrukt adverteerder dat de commercial doelt op een veranderproces en niet op een eindsituatie. Dit wil zeggen dat adverteerder stappen in de goede richting zet, niet dat zij het einddoel al heeft bereikt.

Het oordeel van de Commissie

1.   Klager maakt bezwaar tegen de radiocommercial van Vattenfall omdat daarin volgens hem ten onrechte de suggestie wordt gewekt dat klimaatverandering door menselijk toedoen wordt veroorzaakt, waardoor adverteerder mensen angst aanjaagt met een volgens klager niet-bestaand probleem. Daarbij is volgens klager de informatie waar adverteerder naar verwijst op de website onvolledig en onjuist.
2.  De klacht kan niet slagen. Het is duidelijk dat adverteerder met de radiocommercial de consument op de hoogte wil brengen van haar streven om fossielvrij leven binnen één generatie mogelijk te maken en daardoor klimaatverandering tegen te gaan. Adverteerder spreekt in de uiting haar ambitie uit om dit doel te bereiken en roept de consument op samen met haar op weg te gaan. Het staat adverteerder vrij die ambitie uit te spreken. Dat over de oorzaak van klimaatverandering en de oplossingen die adverteerder aandraagt om haar ambitie waar te maken verschillend kan worden gedacht, maakt de uiting niet ontoelaatbaar. Er kan niet worden gezegd dat de uiting mensen zonder te rechtvaardigen redenen angst aanjaagt voor een niet-bestaand probleem. Naar het oordeel van de Commissie is het een feit van algemene bekendheid dat een groeiende groep mensen zich zorgen maakt over klimaatverandering en dit als een probleem ervaart, ongeacht wat als oorzaak van die klimaatverandering wordt gezien.
3.  Gelet op het bovenstaande oordeelt de Commissie als volgt.

De beslissing

De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter tot afwijzing van de klacht.