De bestreden reclame-uiting
Het betreft een radioreclame met -naar ter vergadering ten gehore is gebracht- de volgende tekst:
“Veel mensen laten hun spaargeld rustig slapen. Zonde…
Want met de lage spaarrentes, belastingen en inflatie bestaat de kans dat uw spaargeld een nachtmerrie beleeft. Tijd dus om uw spaargeld wakker te schudden. Er zijn mogelijk betere en slimmere alternatieven, zonder grote risico’s. Ontdek nu de mogelijkheden op robeco.nl”.
De klacht
De reclame bevat geen waarschuwing, wellicht omdat “beleggen” niet wordt genoemd. Indien Robeco iets met het spaargeld gaat doen, zodat er sprake is van een groter rendement, dan bestaat er ook een groter risico. Hiervoor wordt niet gewaarschuwd. Klager acht de uiting misleidend.
Het verweer
In de reclame wordt niet gesproken over fondsen en rendementen, waardoor de uiting geen waarschuwing hoeft te bevatten. Zodra een consument op de in de uiting genoemde site klikt, waarschuwt Robeco wel degelijk voor de risico’s. Waar het betreft het fonds “Robeco NonStop Click Euroland” staat onder de aanhef: “Wat zijn de financiële risico’s van dit fonds” onder meer:
“De mogelijkheid bestaat dat uw belegging in waarde stijgt; het is echter ook mogelijk dat uw belegging weinig tot geen inkomsten zal genereren en dat uw inleg bij een ongunstig koersverloop geheel of ten dele verloren gaat”.
Robeco is open en transparant en waarschuwt waar dat nodig is.
De repliek
Er wordt pas gewaarschuwd, zoals door klager wordt bedoeld, waneer men zich nader wil laten informeren, en niet reeds in de reclame-uiting. Klager vindt dit misleidend.
De mondelinge behandeling
Desgevraagd wordt namens Robeco meegedeeld dat de beslissing om al dan niet een waarschuwing op te nemen in een reclame is gebaseerd op het wettelijk kader voor financiële instellingen en op het gezond verstand. Hierbij wordt rekening gehouden met het product en de uiting.
De bedoeling van de onderhavige campagne is dat men nadenkt over beleggen. Op de site waarnaar in de uiting wordt gewezen, zijn twee producten besproken. De aan deze producten verbonden risico’s zijn volgens de AFM vrij groot.
Geconstateerd wordt dat de tekst van de ter vergadering ten gehore gebrachte spot afwijkt van de bij het verweer overgelegde tekst van de spot ‘Wakker worden’, in die zin dat in eerstgenoemde spot de woorden “zonder grote risico’s” zijn opgenomen.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie stelt voorop dat zij de klacht zal beoordelen aan de hand van de uiting zoals die ter vergadering ten gehore is gebracht, derhalve de uiting inclusief de woorden “zonder grote risico’s”.
De Commissie vat de klacht op in die zin dat in de gewraakte radioreclame niet, althans onvoldoende wordt gewaarschuwd voor risico’s, verbonden aan de in de uiting bedoelde alternatieven voor sparen. Over deze alternatieven wordt men pas nader geïnformeerd op de website www.robeco.nl, waarnaar in de radioreclame wordt verwezen.
Uit de desbetreffende, bij het verweer overgelegde informatie valt op te maken dat één van de alternatieven, te weten het fonds Robeco NonStop Click Euroland, mee kan brengen dat de inleg geheel of ten dele verloren gaat. Voorts heeft Robeco ter vergadering meegedeeld dat de risico’s, verbonden aan de twee op de site besproken producten, te weten voornoemd fonds en “Robeco Safe Mix” “vrij groot” zijn.
Onder deze omstandigheden acht de Commissie de gewraakte uiting, waarin wordt gezegd: “zonder grote risico’s”, voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van de risico’s van het product als bedoeld in artikel 8.2 sub b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de uiting de gemiddelde consument er bovendien toe kan brengen een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
De beslissing van de Commissie van 27 april 2010
Op grond van het voorgaande acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
De grieven
Deze kunnen als volgt worden samengevat.
1. De Commissie is uitgegaan van een andere reclame-uiting dan waarover is geklaagd. Vóór 4 januari 2010 is een versie van de radiocommercial uitgezonden waarin onder meer wordt gezegd: “zonder grote risico’s”. Vanaf 4 januari 2010 zijn deze woorden niet meer in de radiocommercial gebruikt. Nu de klacht dateert van 19 januari 2010, gaat Robeco ervan uit dat de klacht betrekking heeft op de nieuwe versie van de radiocommercial. De Commissie heeft ten onrechte de oude versie van de radiocommercial beoordeeld en daardoor de klacht uit eigen beweging uitgebreid en aangepast. De aangevallen reclame-uiting (de nieuwe versie van de radiocommercial) is niet misleidend.
2. Subsidiair, voor zover toch over de oude versie van de radiocommercial moet worden beslist, stelt Robeco dat deze versie niet misleidend is, nu de gemiddelde consument het alternatief voor sparen dat in de radiocommercial wordt bedoeld
niet zal beschouwen als een product met een (vrij) groot risico, en op de website waarnaar in de radiocommercial wordt verwezen dat risico uitgebreid wordt toegelicht. De informatievoorziening over dit risico op de website, waarnaar in de radiocommercial wordt verwezen, is in overeenstemming met de zeer specifieke
wet- en regelgeving hieromtrent en is evenmin misleidend of oneerlijk.
Het antwoord in appel
De grieven zijn gemotiveerd weersproken. Het antwoord in appel kan als volgt worden samengevat.
Geïntimeerde heeft de reclame-uiting al eind 2009 gehoord. Toen hij de reclame-uiting in januari opnieuw hoorde, heeft hij de klacht ingediend. Het is geïntimeerde niet opgevallen dat de radiocommercial in de tussenliggende tijd is gewijzigd. Geïntimeerde stelt dat zowel in de oude als de nieuwe versie op de risico’s van het alternatief voor sparen moet worden gewezen.
De mondelinge behandeling
Robeco licht haar standpunt toe.
Het oordeel van het College
1. Robeco stelt primair dat de Commissie de verkeerde radiocommercial heeft beoordeeld. Dienaangaande is van belang dat Robeco onweersproken heeft gesteld dat vanaf 4 januari 2010 een versie van de radiocommercial is uitgezonden waarin niet langer wordt gezegd “zonder grote risico’s”. Geïntimeerde stelt dat hij de klacht heeft ingediend toen hij in januari 2010 de radiocommercial opnieuw hoorde. Gelet op de datum van het indienen van de klacht, 19 januari 2010, gaat het College ervan uit dat dit de nieuwe versie van de radiocommercial betrof. Derhalve moet worden aangenomen dat de klacht betrekking heeft op de nieuwe versie van de radiocommercial en had de Commissie de klacht op basis van die uiting dienen te beoordelen.
2. Op grond van het voorgaande treft de primaire grief doel. Het College zal om praktische redenen de zaak niet naar de Commissie terugverwijzen, maar de zaak aan zich houden en beoordelen of in de nieuwe versie van de radiocommercial voor enig risico gewaarschuwd moet worden. Dit is niet het geval. In de te beoordelen versie van de radiocommercial wordt uitsluitend gezegd dat er “betere en slimmere alternatieven” voor sparen zijn en dat men op robeco.nl de mogelijkheden kan “ontdekken”. Nu in de radiocommercial geen sprake is van een verwijzing naar een specifiek complex product in de zin van artikel 1 Nadere regeling gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft in verbinding met artikel 52 lid 3 Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft, hoeft Robeco in de uiting geen informatie over mogelijke risico’s te verstrekken. Een dergelijke verplichting volgt evenmin uit artikel 6:3 lid 1 Nadere regeling gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft in samenhang met bijlage 10 bij die regeling.
3. Het oordeel dat de radiocommercial niet in strijd met de wet is, vindt steun in de omstandigheid dat niet is gesteld of gebleken dat in het kader van het toezicht op de naleving op de in nummer 5.2 genoemde bepalingen aan Robeco boetes zijn opgelegd of tegen haar maatregelen zijn genomen wegens die uiting.
4. Het ontbreken van informatie over de mogelijke risico’s van de in de radiocommercial bedoelde “betere en slimmere alternatieven”, kan niet misleidend worden geacht, nu niet kan worden aangenomen dat de consument reeds op grond van deze zeer algemene mededeling tot een specifieke transactie met Robeco zal besluiten. De consument wiens interesse door de radiocommercial is gewekt, wordt voor meer informatie over de mogelijke alternatieven uitdrukkelijk naar de website van Robeco verwezen. Op de website worden specifieke producten en de daaraan verbonden risico’s uitvoerig toegelicht.
5. Het voorgaande brengt mee dat als volgt moet worden beslist.
De beslissing
Het College:
Vernietigt de beslissing van de Commissie van 27 april 2010.
Wijst de klacht alsnog af.