Omschrijving:

Het betreft een brochure voor het product Biofreeze. In de brochure is onder meer het volgende vermeld:
a. “Biofreeze verlicht de pijn bij artritis of reuma”.
b. “Biofreeze verlicht mijn reuma enorm”.
c. “Ook als u last heeft van artritis of reuma doet Biofreeze wonderen”.

Namens adverteerder zijn diverse wetenschappelijke rapporten en artikelen overgelegd. Verder zijn namens adverteerder een aantal ervaringen van professionele gebruikers zoals fysiotherapeuten en chiropracters alsmede een groot aantal reacties van particuliere gebruikers overgelegd. Niet alleen wordt door de literatuur onderbouwd dat Biofreeze de pijn bij artritis of reuma kan verlichten, maar ook de vele ervaringen van gebruikers bevestigen dit.
De zin “Biofreeze verlicht mijn reuma enorm” is gebaseerd op de vele positieve reacties die zijn binnengekomen. Uit de reacties blijkt dat de gebruikers een verlichting van pijn ervaren bij reumatoïde artritis. Door de zin tussen aanhalingstekens te plaatsen bij een foto van een vrouw, wordt de ervaring van een gebruiker weergegeven.
De zin “Ook als u last heeft van artritis of reuma doet Biofreeze wonderen” zal door de consument worden aangemerkt als een in reclame gebruikelijke overdrijving. De consument zal deze zin niet anders opvatten dan dat Biofreeze blijkbaar iets goed doet bij artritis en reuma. En dat doet Biofreeze. Het verlicht immers de pijn. In Van Dale’s Groot Woordenboek der Nederlandse taal wordt een wonder omschreven als: “iets buitengewoons, iets waarover men zich zeer verwondert, iets dat men niet verklaren kan”. Uit de reacties van gebruikers blijkt verbazing en enthousiasme. Biofreeze wordt door sommige gebruikers dan ook als een “wonder” ervaren.

Het oordeel van de Commissie (30 juli 2008)

Nog afgezien van het feit dat de Commissie reclame niet toetst aan de Code Publieksreclame Geneesmiddelen, is deze code in dit geval niet van toepassing omdat er sprake is van een medisch hulpmiddel. De Commissie zal de klacht uitsluitend toetsen aan artikel 7 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Volgens artikel 7 NRC mag reclame niet oneerlijk zijn en is misleidende reclame in ieder geval oneerlijk.

Namens adverteerder zijn ter onderbouwing van de door klager bestreden werking – als hierboven genoemd onder 2 sub a,b en c – diverse wetenschappelijke rapporten en artikelen overgelegd. Het betreft onder meer een artikel van N. Schlesinger e.a. van het Department of Medicine and New Jersey Medical School USA, een artikel van O. Airaksinen e.a. van het Department of Physical and Rehalibitation Medicine Kuopio University Hospital in Finland en een rapport van 18 mei 2004 van de Kocape University in Turkije.
In het artikel van N. Schlesinger staat onder andere: “Cold applications may be a useful adjunct to treatment of acute gouty arthritis.”
In het artikel van O. Airaksinen staat onder meer: “Cold gel therapy provide an effective and safe treatment for sports-related soft tissue injuries”.
In het rapport van de Kocape University in Turkije staat onder andere het volgende : “Cold/hot modalities are the most commonly used physical agents in arthritis treatment. It is well known that cold application is mostly used in acute stages wheras hot is used in chronic stages of RA” (waarbij RA staat voor Rheumatoid Arthritis).
Verder is namens adverteerder een aantal gebruikers-ervaringen van fysiotherapeuten, chiropracters en andere beroepsbeoefenaren overgelegd, waaronder die van Dr P.Osborne, chiropracter te San Francisco van 5 februari 2003. Zij schrijft het volgende: “I have been using Biofreeze in my office for nearly a year. I prescribe it for patients with arthritic joints, muscular pains, bursitis, tendinitis, and other painful conditions. Patients report that small amounts of Biofreeze relieves pain and its effects last as long as 8 hours.”
Ook is een groot aantal positieve reacties van gebruikers overgelegd. In één van de reacties staat: “Het verzacht en verlicht de pijn, vooral na een behandeling van de chiropraktiker”. In een andere reactie staat: “In 2000 is bij mij de ziekte reumatoide atritis geconstateerd (…). Ik gebruik nu Biofreeze drie jaar en voel me er heerlijk bij omdat de pijn enorm wordt verlicht”.
Gelet hierop is de Commissie van oordeel dat adverteerder de juistheid van de zinnen onder a ”Biofreeze verlicht de pijn bij atritis” en onder b “Biofreeze verlicht mijn reuma enorm” voldoende heeft onderbouwd.
De Commissie acht de zinnen onder a ”Biofreeze verlicht de pijn bij atritis of reuma” en onder b “Biofreeze verlicht mijn reuma enorm” dan ook niet misleidend.
Wat betreft de zin onder c “Ook als u last heeft van artritis of reuma doet Biofreeze wonderen”, is de Commissie, anders dan adverteerder, van oordeel dat de gemiddelde consument niet zal begrijpen dat hier sprake is van overdrijving. De Commissie is daarom van oordeel dat deze zin wel misleidend is en daardoor in strijd met artikel 7 NRC (nieuw).

De beslissing

artikel 7 NRC

Deze kunnen als volgt worden samengevat.

Grief I.
Ten onrechte heeft de Commissie de volzin “Ook als u last heeft van artritis of reuma doet Biofreeze wonderen” misleidend bevonden en daartoe overwogen dat de gemiddelde consument niet zou begrijpen dat hier sprake is van overdrijving.

Grief II.
Blijkens haar beslissing heeft de Commissie niet alleen de gewraakte reclame getoetst aan de Nederlandse Reclame Code (NRC), maar heeft zij ook de werking van Biofreeze getoetst aan wetenschappelijke rapporten en artikelen. Echter, het toezicht op en de veiligheid van producten als het onderhavige is wettelijk vastgelegd in het Koninklijk Besluit “Medische Hulpmiddelen” van 30 maart 2005, welk besluit is gebaseerd op Europese regelgeving.
Biofreeze is gecontroleerd door de daartoe bevoegde instantie, te weten de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Volgens IGZ zijn er geen argumenten om Biofreeze niet als medisch hulpmiddel op de markt te plaatsen.
Indien naast nationale wetgeving, gebaseerd op Europese richtlijnen, nog andere nationale voorschriften of controleprocedures worden toegepast, wordt het principe van de Gemeenschappelijke Europese markt aangetast.
Het oordeel van de Commissie dat op grond van wetenschappelijke rapporten en artikelen de werking van Biofreeze voldoende is onderbouwd, is een additionele nationale controle en toetsing van de productwerking, die volgens de in Europa overeengekomen verplichte harmonisatie van nationale voorschriften niet is toegestaan en die de handel binnen de Gemeenschap belemmert.

Wat betreft de klacht over de volzin “Ook als u last heeft van artritis of reuma doet Biofreeze wonderen” merkt geïntimeerde op dat de gemiddelde consument wel zal begrijpen dat hier sprake is van overdrijving. Echter, de doelgroep betreft niet de gemiddelde consument, maar patiënten met een ernstige en invaliderende ziekte, die maar wat graag willen geloven dat er een middel is dat wonderen voor hen verricht.

De repliek

Het standpunt van appellant is nader toegelicht.

Ten aanzien van de verschillende grieven overweegt het College het volgende.

Ad I.
Naar het oordeel van het College getuigt de volzin “Ook als u last heeft van artritis of reuma doet Biofreeze wonderen”, gelet op het woord “wonderen”, van enige overdrijving. Dat betekent echter niet dat het College deze volzin zonder meer toelaatbaar acht. Mede gelet op de verdere inhoud van de brochure bedoelt Life Support met deze volzin kennelijk dat Biofreeze, dat “drie tot vier keer per dag” op de pijnlijke plek kan worden aangebracht, een geschikt middel is om de pijn te verlichten in geval van artritis of reuma. Echter, een dergelijke indicatie, wat betreft reuma, vindt naar het oordeel van het College geen dan wel onvoldoende grondslag in de “Biofreeze gebruikersinformatie”, waarvan –naar namens Biofreeze bij brief van 27 mei 2008 van CEpartner4U aan de Commissie is meegedeeld- de tekst van de brochure is afgeleid. Deze gebruikersinformatie die -naar namens Biofreeze is gesteld- ingevolge het Besluit Medische Hulpmiddelen met het product moet worden meegeleverd, luidt, wat betreft de werking:
“Verlicht de pijn tijdelijk bij aandoeningen van niet ernstige aard, zoals spier- en gewrichtspijn ten gevolge van artritis, rugpijn, peesontsteking, verrekking en verstuiking”.
Aangezien “reuma” hier niet wordt genoemd, wordt naar het oordeel van het College door de volzin “Ook als u last heeft van artritis of reuma doet Biofreeze wonderen” onjuiste informatie gegeven. Aangezien de brochure de gemiddelde consument er hierdoor toe kan brengen een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, acht het College voornoemde volzin en daardoor de gewraakte brochure, misleidend in de zin van artikel 7 NRC (nieuw).

Ad II.
Anders dan Life Support blijkens deze grief lijkt te veronderstellen, heeft de Commissie alleen de gewraakte reclame getoetst aan de NRC. Zij heeft niet de werking van Biofreeze getoetst aan wetenschappelijke rapporten en artikelen.