De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende uitingen voor de “Philip Stein slaaparmband”:
a.
Een uiting in het magazine “KLM Sky High Collection”.
Daarin staat onder het kopje:
“BETTER SLEEP
is not a dream anymore” onder meer:
“Based on the principle that we are surrounded by frequencies and that everything on Earth operates ideally when exposed to natural frequencies, Philip Stein developed the Natural Frequency Technology, found within each of our accessories. Each Philip Stein Sleep Bracelet acts like a fine tuned antenna harnessing beneficial natural frequencies associated with sleep and channeling them to the body. Since 2009 the company has engaged scientists and laboratories to conduct studies and explore the benefits of the Sleep Bracelet. A recent study has shown that the melatonin production of human cell culture that was exposed to our technology increased on average by 20%. Melatonin is a hormone produced by the body to regulate the sleep/wake cycle.”
Rechts hiervan staat boven de afbeelding van twee armbanden onder meer:
“Weares have experienced:
– Falling asleep faster
– Improved quality of sleep
– Waking up more refreshed”.
Op dezelfde pagina staat naast de afbeelding van een Philip Stein sleep bracelet, die wordt aangeboden voor “€ 260,- or 104.000 Flying Blue Miles”, onder het kopje “SLEEP BRACELET” onder meer:
“Fall asleep faster, sleep deeper and wake up more refreshed”.
b.
Een uiting op https://shop-klm.com. Daarin staat onder meer:
“Val sneller in slaap, geniet van een verbeterde nachtrust en wordt uitgerust wakker met de Philip Stein slaaparmband. Dit ultra-zachte, lichtgewicht slaapaccessoire is voorzien van de unieke Philip Stein technologie. Die zorgt ervoor dat u beter en dieper slaapt.”
Verder staat naast de afbeelding van een Philip Stein slaaparmband onder meer:
“Levering tijdens uw vlucht (gratis)
Op alle KLM-vluchten van en naar Amsterdam langer dan 1,5 uur”
en
“€ 260,00 or 104.000 Miles” met daaronder een button met de tekst:
“Toevoegen aan uw winkelwagen”.
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat
– ‘Natural Frequency Technology’ fungeert als antenne voor ‘natuurlijke frequenties’;
– de slaaparmband gebruikers sneller in slaap laat vallen, de nachtrust verbetert, gebruikers uitgerust wakker worden of dat zij beter en dieper slapen.
Verder is er geen wetenschappelijk bewijs dat (grotere) blootstelling aan ‘natuurlijke frequenties’ op de arm enig effect heeft op slaapkwaliteit.
Er is nauwelijks bewijs voor een verschil tussen melatonine supplementatie en een placebo, wat betreft invloed op slaap voor gezonde mensen, aldus klager. Door de fabrikant gesubsidieerd uitgevoerd onderzoek, dat klager van lage kwaliteit acht, laat geen verbetering zien in vergelijking met placebo. Klager verwijst naar het bij de klacht overgelegde artikel met de aanhef:
“A Randomized, Double Blind, Placebo Controlled, Crossover Evaluation of Natural Frequency TechnologyTM and Sleep Natural Frequency Technology on Sleep in Normal Subjects with Un-refreshing Sleep
admin I September 2, 2010”.
Gelet op het bovenstaande acht klager de uitingen in strijd met artikel 6:193c lid 1 onder b BW en daardoor in strijd met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Rode (NRC).
Er wordt informatie verstrekt die feitelijk onjuist is of die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden ten aanzien van de van het gebruik te verwachten resultaten en de resultaten en wezenlijke kenmerken van op het product verrichte tests of controles, aldus klager.
Het verweer van verweerder sub 1
Het (in het Engels opgestelde) verweer van verweerder sub 1 (hierna: verweerder) wordt als volgt samengevat.
De inhoud van de reclame is voornamelijk gebaseerd op de positieve feedback die verweerder voortdurend van haar klanten ontvangt. Er is geen sprake van harde claims over het effect dat het product op alle gebruikers zou hebben.
Verweerder heeft verschillende onderzoeken verricht met betrekking tot het product, waaronder een gebruikersonderzoek voor zowel bestaande als nieuwe gebruikers. Aan meer dan 100 gebruikers werd gevraagd hoe het product hun slaap beïnvloedde gedurende 30 dagen. De reacties waren zeer positief en er was geen sprake van negatieve effecten. Veel gebruikers beweerden dat ze sneller in slaap vielen, minder vaak ’s nachts wakker werden, een betere slaapkwaliteit ervoeren en zich bij het ontwaken meer uitgerust voelden.
Hoewel dit onderzoek een subjectieve en geen dubbelblinde studie betrof, bood het voldoende informatie om ervan overtuigd te raken dat de slaaparmband kan helpen de kwaliteit van de slaap te verbeteren.
Verweerder benadrukt dat in de reclame geen rekening is gehouden met de dubbele placebo-studie uit 2010, omdat deze vanwege de kleine omvang van het onderwerp geen statistische significantie vertoonde. De resultaten waren echter suggestief en verweerder is van plan een grotere, meer rigoureuze klinische studie uit te voeren.
Verweerder heeft veel wetenschappelijke studies uitgevoerd over hoe het product de cellulaire activiteit beïnvloedt, inclusief het verhoogde vermogen van cellen om ionen over hun membranen te transporteren, en de verhoogde productie van melatonine in bepaalde cellen. Verweerder benadrukt dat zij niet direct beweert dat dit de slaap verbetert. Het laat echter wel zien dat het product een gunstig effect heeft op levende organismen, zoals hoe deze de gezondheid van de cel behouden en de metabole werkzaamheid vergroten, aldus verweerder. Verdere studies zijn vereist om “de directe verbinding” te maken.
Verweerder gelooft dat haar product een gunstig effect heeft op de kwaliteit van de slaap en zij verricht meer studies om dit geloof te ondersteunen.
Het verweer van verweerder sub 2
Het verweer van verweerder sub 2 (hierna: KLM) wordt als volgt samengevat.
De klacht is gericht tegen reclame van KLM of van adverteerder Philip Stein Inc. (hierna te noemen: Philip Stein). KLM verzoekt de Commissie dan ook de klacht niet ontvankelijk te verklaren, dan wel door te verwijzen naar Philip Stein.
Indien de Commissie KLM wel mocht kwalificeren als adverteerder, dient de klacht te worden afgewezen, om de volgende redenen.
De klacht richt zich -samengevat- hierop dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de beweringen die in de bestreden reclame staan.
Klager gaat er echter aan voorbij dat in de bestreden reclame-uitingen niet wordt gesteld dat bedoelde beweringen wetenschappelijk zijn bewezen.
De enige met studie onderbouwde stelling die Philip Stein in haar reclame voert, is dat het hormoon melatonine gemiddeld 20% is verhoogd bij gebruikers van de armband. Deze stelling wordt door klager niet betwist.
Verder omschrijft Philip Stein alleen de voordelen die vele van haar gebruikers hebben ervaren. De door klager aangedragen studie uit 2010 toont ook aan dat gebruikers bepaalde voordelen genieten door de slaaparmband. Philip Stein heeft deze studie in haar reclame echter bewust niet genoemd, omdat de studie te klein was om “dit” wetenschappelijk aan te tonen. Philip Stein is van plan om meer wetenschappelijke studies te ondernemen, om de positieve resultaten te bewijzen en zij is van mening dat haar armband de natuurlijke slaap bevordert.
De reclamecampagne is niet misleidend en in overeenstemming met de Nederlandse Reclame Code (NRC).
Het oordeel van de Commissie
Omtrent de verantwoordelijkheid voor de bestreden reclame-uitingen oordeelt de Commissie als volgt.
Zij acht verweerder sub 1 verantwoordelijk voor beide uitingen, nu daarin een van haar afkomstig product wordt aangeprezen.
De Commissie acht verweerder sub 2 (hierna ook: KLM) mede verantwoordelijk voor de uiting op https://shop-klm.com. Zij overweegt daartoe dat het gaat om een aanbieding op de webshop van KLM, die ook de mogelijkheid biedt om de bewuste armband aan te schaffen (button met de tekst: “Toevoegen aan uw winkelwagen”). Verder staat in de uiting:
“Levering tijdens uw vlucht (gratis)
Op alle KLM-vluchten van en naar Amsterdam langer dan 1,5 uur”.
Ook voor zover de tekst van de aanbieding is opgesteld door verweerder sub 1, geldt dat KLM de tekst, door deze over te nemen, tot onderdeel van de aanprijzing van de armband op haar webshop heeft gemaakt.
Voor de uiting in het Magazine acht de Commissie KLM niet verantwoordelijk. De rol van KLM is hier beperkt tot het beschikbaar stellen aan verweerder sub 1 van een medium, om de betreffende aanprijzing openbaar te maken.
De Commissie vat de klacht op in die zin dat klager bestrijdt dat de Philip Stein slaaparmband de werking heeft die daaraan in de bestreden reclame-uitingen wordt toegeschreven. Ter onderbouwing van zijn klacht heeft klager aangevoerd dat er geen “wetenschappelijk bewijs” bestaat voor onder meer de beweringen “Val sneller in slaap, geniet van een verbeterde nachtrust en wordt uitgerust wakker met de Philip Stein slaaparmband” (op de website), en soortgelijke beweringen in het Engels (in het magazine).
De Commissie constateert dat in geen van de uitingen wordt beweerd dat er sprake is van “wetenschappelijk bewijs”. Wel wordt in de uiting in het magazine verwezen naar ‘Natural Frequency Technology’ die is toegepast en wordt gesteld: “Since 2009 the company has engaged scientists and laboratories to conduct studies and explore the benefits of the Sleep Bracelet”. Wat hiervan zij, gelet op de algehele gemotiveerde betwisting door klager van de in elk van de uitingen gestelde werking van de Philip Stein slaaparmband, lag het op de weg van elk van beide verweerders, voor zover zij, zoals hiervoor overwogen, voor de uitingen verantwoordelijk zijn, om deze werking voldoende aannemelijk te maken. Dat heeft geen van beide verweerders gedaan.
Volgens het verweer van verweerder sub 1 is de inhoud van haar reclame voornamelijk gebaseerd op positieve feedback die zij van haar klanten krijgt. Verder heeft verweerder sub 1 gewezen op een door haar verricht gebruikersonderzoek dat volgens haar voldoende informatie bood voor de overtuiging dat de slaaparmband “kan” helpen om de kwaliteit van de slaap te verbeteren.
KLM heeft bij verweer meegedeeld dat alleen de voordelen worden omschreven die veel gebruikers hebben ervaren en dat de door klager aangedragen studie uit 2010 ook aantoont dat gebruikers bepaalde voordelen genieten door de slaaparmband.
In elk van de uitingen wordt de slaaparmband echter in nogal absolute bewoordingen aangeprezen: “Fall asleep faster, sleep deeper and wake up more refreshed” respectievelijk “Val sneller in slaap, geniet van een verbeterde nachtrust en wordt uitgerust wakker met de Philip Stein slaaparmband”, waardoor de indruk kan ontstaan dat deze bij iedere gebruiker deze werking zal hebben.
Naar het oordeel van de Commissie blijkt uit elk van de bestreden uitingen niet duidelijk dat het gestelde vooral voortkomt uit ervaringen van gebruikers en dat de slaaparmband volgens verweerder sub 1 “kan” helpen om de kwaliteit van de slaap te verbeteren. De enkele mededeling rechtsboven in de uiting in het magazine:
“Wearers have experienced:
· Falling asleep faster
. Improves quality of sleep
. Waking up more refreshed” is daartoe onvoldoende.
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie elk van de uitingen voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van de van het gebruik van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de bestreden reclame-uitingen in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt verweerder sub 1 voor wat betreft beide uitingen aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken en verweerder sub 2 voor wat betreft uiting b.