De bestreden uiting

Het betreft de in de periode 8 tot en met 18 november 2010 uitgezonden radiocommercial met de volgende tekst:

  “Medicijnen haalt u bij de apotheker

   Hij controleert elk recept

   En verstrekt u de juiste medicijnen

   Als u nu denkt, die apotheker kan mij nog meer vertellen

   Dan heeft u gelijk

   Bijvoorbeeld over het combineren van medicijnen

   En over het voorkomen van bijwerkingen

   Dus meer weten over medicijnen en gezondheid

   Vraag het de apotheker!”

De klacht

In de commercial wordt gesteld dat de apotheker de recepten controleert en voorlichting geeft. Onder apotheker moet worden verstaan de zorgverlener die krachtens de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) tuchtrechtelijk verantwoordelijk is. De apotheker is echter vaak niet aanwezig en is daartoe in Nederland ook niet verplicht. De controle vooraf van recepten en het geven van voorlichting door de apotheker is dan niet mogelijk. De radiospot is daarom onnodig in strijd met de waarheid en misleidend (artikelen 2, 7 en 8 van de Nederlandse Reclame Code). De radiospot is voorts onvoldoende als reclame herkenbaar als bedoeld in artikel 11 NRC.

Het verweer

Het standpunt van KNMP wordt als volgt samengevat.

Het is voor de gemiddelde luisteraar volkomen duidelijk dat de bestreden spot een aanprijzing van de diensten van de apotheek inhoudt.

Op basis van een wettelijke norm (artikel 61 lid 3 en 4 van de Geneesmiddelenwet) en een zelfreguleringsnorm (Nederlandse Apotheek Norm NAN 5.2) dient de apotheker in principe tijdens openingsuren in de apotheek aanwezig te zijn. Alleen voor het vervullen van zorgtaken mag de apotheker kortdurend afwezig zijn, mits hij bereikbaar is of in waarneming binnen de beroepsgroep heeft voorzien. De gevestigd apotheker is de centrale verantwoordelijke persoon in en van de apotheek. Daarom spreekt de radiospot van “de apotheker”. Eenvoudige werkzaamheden mogen zijn gedelegeerd aan lager, maar nog steeds specifiek geschoolde medewerkers, voor wier handelen de apotheker zowel civiel-, straf- en bestuursrechtelijk als tuchtrechtelijk verantwoordelijk is.

De controle in de apotheek is eveneens wettelijk (artikel 5 Geneesmiddelenwet) en door middel van NAN-normen geregeld. Er vinden altijd twee controles plaats voor de terhandstelling van het geneesmiddel en een receptencontrole. Van alleen controle achteraf, zoals door klager gesteld, is dus geen sprake. Controle achteraf vindt altijd binnen 24 uur plaats.

De Inspectie voor de Gezondheidszorg toetst op naleving van de wettelijke bepalingen en de NAN in apotheken.

De repliek

Klager handhaaft zijn standpunt dat de apotheker vaak niet aanwezig is in de apotheek voor controle vooraf en voor advies en dat hij, ook als hij wel aanwezig is, meestal niet zelf de receptgeneesmiddelen verstrekt. Klager verwijst naar een viertal tuchtrechtelijke uitspraken met betrekking tot situaties waarin de betrokken apothekers gedurende de gehele openingstijd van de apotheek afwezig waren. Nu de radiospot niet vermeldt dat er een goede kans bestaat dat de apotheker eerst achteraf controleert, is de spot in strijd met de waarheid en misleidend. Volgens klager is niet bestreden dat de spot voor de gemiddelde luisteraar niet goed als reclame te onderkennen is.

De dupliek

Het standpunt van KNMP wordt gehandhaafd en nader toegelicht. Hieraan wordt toegevoegd dat, voor zover klager met de door hem aangevoerde uitspraken van het regionaal tuchtcollege en de klachtencommissie heeft willen betogen dat de apotheker in de apotheek aanwezig dient te zijn, KNMP daarmee instemt. In de radiospot wordt ervan uitgegaan dat de apotheker de geldende wet- en regelgeving met betrekking tot zijn aanwezigheidsplicht naleeft. 

De mondelinge behandeling

Partijen handhaven, onder het overleggen van pleitaantekeningen, hun standpunten en lichten deze nader toe.

Het oordeel van de Commissie

In de eerste plaats is de Commissie van oordeel dat de gewraakte radiospot  reclame voor de diensten van de apotheker en/of de apotheek inhoudt en voor de gemiddelde luisteraar voldoende als zodanig herkenbaar is, zodat voldaan is aan het bepaalde in artikel 11 NRC.

In wettelijke regelgeving (Geneesmiddelenwet) en NAN-normen is geregeld dat de gevestigd apotheker in de regel tijdens openingsuren in de apotheek aanwezig is, behoudens kortdurende afwezigheid in verband met het vervullen van zorgtaken, in welk geval de apotheker bereikbaar dient te zijn of in waarneming binnen de beroepsgroep dient te hebben voorzien. Ook de controle die door de apotheker moet worden uitgevoerd is wettelijk en in NAN-normen met bijbehorende richtlijnen vastgelegd.

Voor zover taken door de apotheker zijn gedelegeerd aan gediplomeerde apothekersassistenten, blijft de apotheker verantwoordelijk en rechtens aansprakelijk voor het handelen en nalaten van deze medewerkers.

De Commissie acht het niet onjuist of misleidend dat in de radiospot wordt uitgegaan van een situatie waarin de voor de beroepsgroep van apothekers bestaande wet- en regelgeving wordt nageleefd. In die situatie is de apotheker beschikbaar voor controle van recepten en het geven van advies. Worden in de praktijk de regels niet nageleefd, zoals volgens klager het geval is, dan kan de toezichthouder optreden. Dit betekent echter niet dat de bestreden reclame-uiting misleidend of in strijd met de waarheid is.

Gelet op het vorenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.