De bestreden reclame-uitingen

Het betreft:

–        de advertentie voor Sciocare colloïdaal zilverwater in Apotheek en Gezondheid van maart 2012;

–        de aanprijzing van Sciocare Hoog Energetisch Colloïdaal Zilverwater op de website http://www.sciocare.nl/.

De klacht

Klaagster legt een monografie van de Natural Medicines Comprehensive Database betreffende colloïdaal zilver over. Hierin wordt beschreven waarvoor mensen colloïdaal zilver gebruiken, maar uit de onder “Effectiveness” weergegeven conclusie blijkt dat er geen bewijs is voor de werkzaamheid ervan. In de medische literatuur is niets te vinden over de werkzaamheid van colloïdaal zilver als antibioticum, dus tegen bacteriën en virussen etc. De uitingen zijn daarom misleidend.

Het verweer

Adverteerder voert aan niet te hebben betaald voor de publicatie in het blad Apotheek en Gezondheid, die tot doel heeft de consument te informeren en hem erop te wijzen dat er meer is antibiotica. Colloïdaal zilver wordt door adverteerder onder andere geadviseerd aan klanten die niet tegen de reguliere antibiotica kunnen en bij twijfel wordt verwezen naar de huisarts. Daarom staat in de uitingen dat colloïdaal zilver(water) kan worden gebruikt als alternatief voor de farmaceutische antibiotica. Het is bekend dat colloïdaal zilverwater direct mag worden toegepast bij snij-, schaaf- en open wonden, wratten, eczeem, acne en andere huidirritaties, en adverteerder weet uit ervaring dat veel consumenten met deze klachten baat hebben bij het gebruik van zilverwater. In de uitingen wordt geen garantie gegeven voor het 100% verhelpen van deze klachten door zilverwater. In de advertentie vertelt de met name genoemde therapeute over haar positieve ervaringen met zilverwater van Sciocare.

Adverteerder legt ter onderbouwing van de werkzaamheid van colloïdaal zilver de volgende stukken over:

a)    het boek “Silver Colloids, Do they work?” van Ronald J. Gibbs, 1999

b)    “Patent application title: Metal complexes incorporated within biodegradable nanoparticles and their use”

c)    het artikel “Anti-proliferative activity of silver nanoparticles”

d)    informatie, afkomstig van Hessel Hoornveld, over “Zilverionen in waterfilters”

e)    “abstract” van het “wetenschappelijk onderzoek in bezit Meditech Europe”: “Silver nanoparticles, Environmental and Human Impacts”.

De repliek

Klaagster legt een afdruk over van een factsheet betreffende colloïdaal zilver van het National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM), waarin wordt geconcludeerd dat colloïdaal zilver geen enkele ziekte geneest en ernstige bijverschijnselen kan veroorzaken.

Met betrekking tot de door adverteerder bij het verweer overgelegde stukken voert klaagster – kort samengevat – aan dat deze niets te maken hebben met colloïdaal zilver (stukken genoemd onder b en c) dan wel betrekking hebben op onderzoeken waarin geen sprake is van het genezen van mensen (stukken genoemd onder a, d en e).

De reactie van de Keuringsraad KOAG/KAG

De Keuringsraad heeft laten weten dat de bestreden reclame-uitingen onder de competentie van de Keuringsraad Aanprijzing Gezondheidsproducten vallen, maar niet ter preventieve toetsing aan de Keuringsraad zijn voorgelegd en derhalve niet van een toelatingsnummer zijn voorzien. Zouden de uitingen wel ter beoordeling zijn voorgelegd, dan zouden deze niet van een toelatingsnummer zijn voorzien, aangezien op diverse plaatsen gebruik wordt gemaakt van (toespelingen op) medische claims c.q. geneeskundige aanprijzingen en er dus sprake is van strijdigheid met artikel 10 van de Code Aanprijzing Gezondheidsproducten (CAG) en artikel 19 van de Warenwet. Bovendien bevat de advertentie een aanbeveling van een beroepsbeoefenaar, wat in strijd is met artikel 25 CAG.

Het oordeel van de Commissie

De Commissie stelt voorop dat beide bestreden uitingen dienen te worden aangemerkt als openbare aanprijzing van Sciocare colloïdaal zilverwater en derhalve als reclame in de zin van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Of voor de publicatie van de advertentie in Apotheek en Gezondheid door adverteerder is betaald, is hierbij niet van belang.

In de bestreden uitingen wordt met betrekking tot Sciocare colloïdaal zilver(water) onder meer gesteld dat dit “kan worden gebruikt als alternatief voor de farmaceutische antibiotica”, dat het “zowel een remedie als een preventie blijkt te zijn voor allerlei infecties en fermentatieprocessen veroorzaakt door bacteriën, schimmels en virussen” en ”kan worden gebruikt als antiseptische gorgeldrank, oog-, neus- en oordruppels, en als vaginale en darmspoeling (verdund)”. In de advertentie staat voorts: “Colloïdaal Zilverwater mag o.a. direct toegepast worden ter behandeling van: snij-, schaaf- en open wonden, wratten en eczeem, acne en andere huidirritaties.”

Nu de in de uitingen geclaimde werking van colloïdaal zilver(water) door klaagster gemotiveerd is aangevochten, dient adverteerder de juistheid van de reclame aannemelijk te maken. Naar het oordeel van de Commissie is adverteerder hierin niet geslaagd. In de stukken die adverteerder – zonder nadere toelichting – heeft overgelegd heeft de Commissie geen bewijs gevonden voor de in de uitingen geclaimde geneeskrachtige werking van Sciocare colloïdaal zilver. Dit impliceert dat het ervoor moet worden gehouden dat de uiting onjuiste informatie bevat over de van het aangeprezen product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC, welke resultaten als een van de voornaamste kenmerken van het product moeten worden beschouwd. Omdat de gemiddelde consument door de uiting ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de bestreden uiting tevens misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Voorts handelt adverteerder – voor zover colloïdaal zilver van Sciocare mede wordt aangeprezen als een voor orale nut(“inwendige toepassing”) door de mens bestemd middel – in strijd met artikel 20 lid 2 sub a van de Warenwet, nu moet worden geoordeeld dat in de bestreden uitingen aan het product eigenschappen worden toegeschreven inzake het voorkomen, behandelen of genezen van een ziek­te van de mens, of dat op zodanige eigenschappen toespelingen worden gemaakt. De mededelingen dat colloïdaal zilverwater “kan worden gebruikt als alternatief voor de farmaceutische antibiotica”, “zowel een remedie als een preventie blijkt te zijn voor allerlei infecties en fermentatieprocessen veroorzaakt door bacteriën, schimmels en virussen” en ”kan worden gebruikt als antiseptische gorgeldrank” dienen te worden opgevat als verboden claims in de zin van artikel 20 lid 2 onder a van de Warenwet. Gelet hierop zijn de uitingen in strijd met artikel 2 NRC.

De beslissing

Gelet op het vorenoverwoge acht de Commissie de bestreden reclame-uitingen in strijd met het bepaalde in de artikelen 2 en 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.