De bestreden reclame-uiting

Het betreft een advertentie in de Volkskrant van 24 augustus 2013, waarin onder de aanhef “Total body scan. Dé APK voor uw lichaam!” onder meer wordt gezegd:

“De Total Body Scan van Prescan is inclusief uitgebreid hartonderzoek en geeft direct inzicht in uw gezondheid. Herken levensbedreigende ziekten vroegtijdig, want een tijdige behandeling kan erger voorkomen!”.

Onderaan in de advertentie staat, naast een foto van [naam]: “Prescan heeft mijn leven gered …

[naam]: Lees haar hele verhaal op www.prescan.nl.”

De klacht

Een eerder door adverteerder geplaatste advertentie die qua inhoud grotendeels hetzelfde was, werd door het College van Beroep op 4 november 2011 (dossier 2011/00727) misleidend en oneerlijk geoordeeld. Klager verwijst in het bijzonder naar hetgeen het College van Beroep met betrekking tot grief 2 heeft overwogen, luidende:

“In de uiting staat zonder voorbehoud en met zoveel woorden dat men dankzij de Total Body Scan van Prescan kan weten of men gezond is. De redelijk geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument zal dan ook veronderstellen dat men na het ondergaan van de Total Body Scan op dat punt zekerheid heeft en aldus een onjuiste verwachting hebben over het resultaat van deze scan”.

De in de onderhavige uiting staande mededeling “geeft direct inzicht in uw gezondheid” heeft dezelfde intentie, namelijk dat men door een Total Body Scan zekerheid krijgt over zijn gezondheid.

De mededeling “geeft direct inzicht in uw gezondheid” is tevens misleidend en oneerlijk omdat het mogelijk is dat bij een Total Body Scan niet alle aandoeningen worden ontdekt.

Voorts maakt klaagster bezwaar tegen de quote van [naam]: “Prescan heeft mijn leven gered …”.

Op grond van het vorenstaande acht klaagster de uiting in strijd met de artikelen 6, 8.2 en 10 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).  

Het verweer

Anders dan klaagster stelt, is de mededeling dat de Total Body Scan “inzicht in uw gezondheid” geeft geen absolute mededeling en heeft de onderhavige uiting niet dezelfde intentie van zekerheid als de eerder door adverteerder geplaatste advertentie. Het woord “inzicht” betekent dat de Total Body Scan relevante informatie geeft over de gezondheid van iemand, maar zonder uitputtend te zijn en zeker zonder (absolute) zekerheid te bieden. Een MRI-scan en een hartonderzoek zijn goede en geschikte middelen van medische diagnostiek die inzicht geven in iemands gezondheid.  

Voorts worden geïnteresseerden zowel op de website alsook mondeling geïnformeerd, zodat van misleiding geen sprake is.

Ten aanzien van de quote van [naam] stelt adverteerder dat het gaat om een waargebeurd verhaal. Door het ondergaan van een Total Body Scan is bij haar een levensbedreigende situatie aan het licht gekomen waardoor zij tijdig kon worden behandeld en in leven is gebleven. De uitslag van de Total Body Scan was de enige aanleiding voor verder onderzoek. De quote is juist, niet te absoluut en niet misleidend.    

Waar klaagster stelt dat de uiting in strijd is met artikel 6 NRC verwijst adverteerder naar de uitspraak van de voorzitter van de Commissie van 2 oktober 2012 (dossier 2012/00824) en naar de uitspraak van het College van Beroep van 4 november 2011 (dossier 2011/00727). In beide zaken werd de uiting niet in strijd met artikel 6 NRC geoordeeld.

Voorts is de uiting niet in strijd met artikel 10 NRC, aangezien geen gebruik wordt gemaakt van enige vorm van statistiek dan wel vak- en/of wetenschappelijke termen.   

Mondelinge behandeling

Namens klaagster wordt het volgende naar voren gebracht.

Ten aanzien van elke test geldt dat indien vitale, gezonde mensen zich onderwerpen aan een preventieve screen, het risico groot is dat deze een “vals positief resultaat” oplevert.  

Met betrekking tot de quote van [naam] wordt gesteld dat zij al ziek was toen zij zich aan de Total Body Scan onderwierp. Zij had veel eerder naar de dokter moeten gaan en is geen representatief voorbeeld.

Voorts roept haar quote angstgevoelens op en brengt deze mensen ertoe een scan te laten maken. Deze geeft mensen het gevoel dat het dom is om geen scan te laten maken.

Namens adverteerder wordt het bij verweerschrift ingenomen standpunt gehandhaafd en nader toegelicht, onder overlegging van pleitaantekeningen.

Daarbij wordt uitgebreid ingegaan op de betekenis van de zegswijze “inzicht geven in” en in het bijzonder op de betekenis daarvan in de zin “Dit geeft inzicht in uw gezondheid”.

Voorts wordt aangevoerd dat [naam], achteraf redenerend, zegt dat ze zich realiseerde dat ze eigenlijk al niet lekker was, maar er was voor haar geen reden om naar de dokter te gaan. Zij liet om een geheel andere reden een Total Body Scan maken, maar toen werd er wel iets gevonden. De in de uiting staande quote van [naam] en hetgeen zij vertelt op de website, waarnaar in de uiting voor “haar hele verhaal” wordt verwezen, zijn van haar afkomstig, in verband waarmee adverteerder een door haar afgegeven verklaring overlegt.

Het oordeel van de Commissie

Allereerst overweegt de Commissie dat zij zich beperkt tot de vraag of hetgeen over de Total Body Scan zelf wordt gezegd in strijd is met de NRC. De vraag of een Total Body Scan wenselijk c.q. zinvol is staat niet ter beoordeling van de Commissie. 

Ten aanzien van de gewraakte tekst en in het bijzonder de mededeling “De Total Body Scan (…) geeft direct inzicht in uw gezondheid” overweegt de Commissie dat daarmee tot uitdrukking wordt gebracht dat men door het laten uitvoeren van een Total Body Scan iets te weten komt over zijn gezondheid op dat moment. Na een Total Body Scan te hebben ondergaan, weet men meer over (de status quo van) zijn gezondheid dan daarvoor. De Total Body Scan geeft informatie, maar geen garantie en adverteerder heeft aannemelijk gemaakt dat de gemiddelde consument de gewraakte mededeling ook in die zin zal opvatten.

Ook uit de uiting in haar geheel blijkt voldoende duidelijk dat door adverteerder geen absolute zekerheid in het vooruitzicht wordt gesteld. Zo staat onder het kopje “Uw dag bij Prescan” welke onderzoeken deel uitmaken van de Total Body Scan en het met “goed gevolg” doorlopen hebben van deze onderzoeken geeft geen zekerheid over de algehele gezondheidssituatie. 

Met betrekking tot de in de uiting opgenomen uitspraak van [naam] en “haar hele verhaal” op adverteerders website, overweegt de Commissie dat adverteerder, door middel van de van [naam] afkomstige verklaring, aannemelijk heeft gemaakt dat haar uitlating in de advertentie en het verslag van haar persoonlijke ervaring met de Total Body Scan waartoe adverteerders website toegang geeft van haar afkomstig zijn.

Ten aanzien van de vraag of de uiting in strijd is met artikel 6 NRC overweegt de Commissie dat, zoals zij in een eerdere uitspraak oordeelde ten aanzien van een reclame-uiting voor de Total Body Scan, de uiting weliswaar angstige gevoelens kan oproepen, maar dat niet kan worden geoordeeld dat door de wijze waarop de Total Body Scan in de uiting wordt aangeprezen, zonder te rechtvaardigen redenen appelleert aan gevoelens van angst, aangezien het gaat over een preventief onderzoek met betrekking tot de gezondheidssituatie.

Tot slot acht de Commissie de uiting ook niet in strijd met artikel 10 NRC, aangezien de uiting geen wetenschappelijke termen, statistieken en aanhalingen bevat, die tot begripsverwarring zouden kunnen leiden. 

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.