De bestreden reclame-uiting
Het betreft reclame voor de Oligoscan op www.oligoscan-europa.com. Daarin staat onder de aanhef:
“Welkom bij OligoScan Europa” onder meer:
“OligoScan biedt u de mogelijkheid om met behulp van spectrofotometrie heel snel en eenvoudig de gehaltes te bepalen van mineralen, spoorelementen en toxische, zware metalen.
OP WEEFSELNIVEAU & KWANTITATIEF
Deze meting is uniek in zijn soort. Als hulpverlener beschikt u direct over de meetresultaten, zodat u onmiddellijk met uw patiënt een plan kunt opstellen.
(…) Door op vier plekken van de handpalm de spectrofotometer te houden beschikt u binnen enkele minuten over de meetresultaten.
De OligoScan is een waardevolle uitbreiding voor iedere praktijk waarin voeding, orthomoleculaire geneeskunde of ontgiftingskuren een belangrijk onderdeel zijn”.
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
Klager, die in zijn brief van 6 december 2016 heeft meegedeeld dat de Commissie de klacht kan opvatten als (mede) afkomstig van Skepsis, maakt in het bijzonder bezwaar tegen de tekstonderdelen die hij in “Bijlage A” bij de klacht geel heeft gearceerd en heeft genummerd van “Z1” tot en met “Z31”.
In een bij klagers brief van 15 maart 2017 gevoegd document met de aanhef: “Toelichting op de geel gearceerde passages”, heeft klager per tekstonderdeel toegelicht welk bezwaar hij daartegen heeft.
Op bovenbedoelde tekstonderdelen en toelichting zal, voor zover van belang, worden teruggekomen in het oordeel.
In zijn brief van 15 maart 2017 heeft klager “samenvattend” gesteld dat op de website wordt gesproken over “meten, bepalen, inzicht geven, metingen, meetresultaten of kortweg resultaten”, zonder onderbouwing. Volgens klager kan de OligoScan niet werken op de in de uiting vermelde wijze. Voor een onderbouwing van zijn standpunt verwijst klager naar het bij de klacht gevoegde document O1 (15 pagina’s) met de aanhef “Oligoscan is boerenbedrog”.
Verder vindt klager dat de uiting “allerlei geleerde taal over diverse elementen en hun belang voor de gezondheid” bevat. Naar zijn mening is er hier sprake van een “rookgordijn dat verhult dat er geen enkel bewijs is dat het apparaat wat meet”.
In zijn brief van 6 december 2016 heeft klager de Commissie verzocht de Autoriteit Consument en Markt (ACM) van de onderhavige kwestie op de hoogte te stellen.
Brief van Keuringsraad KOAG/KAG van 23 maart 2017
De Keuringsraad heeft -samengevat- het volgende meegedeeld.
Diagnostische hulpmiddelen vallen niet onder de competentie van de Keuringsraad.
De reclame-uiting voor de Oligoscan is derhalve niet ter preventieve toetsing aan de Keuringsraad voorgelegd en niet van een toelatingsnummer voorzien.
Het verweer
Namens adverteerder is onder meer het volgende meegedeeld.
Adverteerder is als arts werkzaam in de praktijk van een andere arts. Verder heeft hij sinds 2 jaar een eenmanszaak. Adverteerders diensten en verrichtingen zijn vermeld in het (bij de klacht als bijlage C overgelegde) uittreksel van de KvK. Eén van de diensten is het ondersteunen van andere artsen en therapeuten die met het Oligoscan systeem werken. Adverteerder verkoopt de apparatuur niet zelf. Hij is evenmin betrokken bij de uitvinding of ontwikkeling ervan. De ondersteuning houdt in het beantwoorden van vragen over praktijkgevallen. De onderhavige activiteit onderneemt adverteerder in meer Europese landen, vandaar de naam van de website: “www.oligoscan-europa.com”.
Als reactie op de door klager genoemde punten Z1 t/m Z31 legt adverteerder als bijlage het “certificaat over het Oligoscan@ systeem” over. Het is een klasse lla gecertificeerd apparaat, aldus adverteerder.
Het oordeel van de Commissie
Gezien de door klager in het bijzonder bestreden tekstgedeelten Z1 tot en met Z31 en de daarbij door klager gegeven toelichting per tekstgedeelte komt de klacht er op neer dat klager gemotiveerd bestrijdt dat de OligoScan de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven. Zo heeft klager onder meer betwist dat er een “meting” plaatsvindt van “mineralen, spoorelementen en toxische, zware metalen” (Z1 en Z2), dat het “mogelijk” is “om een inzicht te verkrijgen in eventuele verstoringen van verschillende fysiologische functies” (Z12), dat de Oligoscan “de absorptie van elektromagnetische signalen van ieder element” meet (Z13) en dat er een “weefselmeting” plaatsvindt (Z18).
Het lag op de weg van adverteerder om voldoende aannemelijk te maken dat de OligoScan de werking heeft die daaraan in de uiting, meer in het bijzonder in vorenbedoelde tekstgedeelten, wordt toegeschreven. Dat heeft adverteerder niet gedaan. Wat dit betreft kan niet worden volstaan met een verwijzing naar de bij het verweer overgelegde bijlage met de aanhef “DECLARATION DE CONFORMITE A LA DIRECTIEVE 93/42/CEE DIRECTIVE”.
Gelet op het bovenstaande gaat de reclame gepaard met onjuiste informatie over de van het gebruik van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Klager heeft zich beroepen op artikel 9 NRC, voor zover in de uiting “wetenschappelijke termen” worden gebruikt, maar de woorden “wetenschappelijke termen” komen in artikel 9 NRC niet voor. Dat is wel het geval in artikel 10 NRC, waarin onder meer staat dat “wetenschappelijke termen” “met grote omzichtigheid behoren te worden gebruikt”. Nu de Commissie de uiting echter reeds op bovengenoemde gronden in strijd met de NRC acht, komt zij niet toe aan toetsing van de uiting aan artikel 10 NRC.
Naar aanleiding van klagers verzoek om de ACM van de onderhavige kwestie op de hoogte te stellen, overweegt de Commissie dat zij geen aanleiding ziet om de ACM over dit dossier te informeren.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.