De bestreden reclame-uitingen
Het betreft:
1.
Een uiting op http://www.zechsal.eu/opname-via-de-huid. Daarin staat onder meer:
“Opname via de huid
De beste manier om magnesiumtekort tegen te gaan is toediening via de huid. Het opgeloste magnesium van Zechsal dringt via de huid rechtstreeks door in het zogenaamde ‘interstitium’ (of intercellulaire vocht, dat wil zeggen de oceaan in je lichaam), waardoor het zeer snel verspreid wordt in het lichaam en meteen beschikbaar is voor de cellen.
(…)
Wat betreft magnesium zijn er inmiddels overtuigende bewijzen dat dit ook via de huid wordt opgenomen, althans in de natuurlijke chloride-vorm zoals het magnesium van Zechsal. Maar hoe dat dan precies werkt is nog niet eenduidig wetenschappelijk vastgesteld. De meest aansprekende theorie is afkomstig van Dr. Richard Danel van het Magnesium Health lnstitute. Ook diverse andere onderzoekers en wetenschappers achten de opname via de zweetklieren – want daar gaat het om – het meest waarschijnlijk.
(…)
en
“Veelgestelde vragen
Waarom is opname via de huid beter dan pillen?
Door de huid komt Zechsal rechtstreeks waar het moet zijn: in de cellen. Door de huidopname wordt het maagdarmkanaal niet belast. De kans op diarree – een bijverschijnsel van het slikken van magnesium pillen – wordt zo geminimaliseerd.
Verder vindt er geen onnodige afbraak van magnesium plaats, wat bij orale inname wel het geval is. Hierbij wordt vaak meer dan de helft van de dosering meteen weer afgevoerd via de nieren omdat de maag de plotselinge hoeveelheid niet kan verwerken. Daar komt nog bij dat een aantal magnesiumverbindingen (zoals bv oxide) slecht worden opgenomen.
De opname (absorptie) van Zechsal (magnesiumchloride) door het lichaam is maximaal De biologische beschikbaarheid is hoog.
(…)”.
2.
De verpakking (een flesje) van magnesiumolie.
Daarop staat onder meer:
“• Natuurlijke ontspanning
• Soepele spieren & gewrichten
• Meer energie
• Goede nachtrust” en
“INGREDIËNTEN: AQUA, 31% MAGNESIUMCHLORIDE”.
De klacht
Klager heeft -samengevat- de volgende bezwaren.
a.
Zechsal verkoopt voornamelijk producten bestaande uit magnesiumchloride olie en magnesiumchloride vlokken, waarbij zij claimt dat magnesium via de huid wordt opgenomen en zo een magnesiumtekort aanvult. Klager vraagt zich af of deze claim toelaatbaar is, nu er volgens hem geen wetenschappelijk bewijs voor is. Klager licht dit bezwaar als volgt toe.
Op de website wordt gesteld dat er “overtuigende bewijzen zijn” dat magnesium “ook via de huid wordt opgenomen”, terwijl verderop staat -zo stelt klager- dat “het nog niet eenduidig wetenschappelijk is vastgesteld”.
“Deze uitspraak” wordt niet ondersteund door wetenschappelijke literatuur en om die reden is er sprake van oneerlijke reclame, aldus klager.
Ook volgens een artikel van “Martijn B Katan, Em. hoogleraar Voedingsleer Vrije Universiteit Amsterdam” is opname via de huid niet mogelijk, aldus klager. In dit artikel, dat bij de klacht deels in kopie is overgelegd, staat onder de aanhef “14 januari – Magnesium – het witte goud” onder meer:
“De reclame voor magnesiumzout zegt dat het via de huid nog beter wordt opgenomen dan via de mond. (vii) Maar dat is gelukkig niet waar. Dat is onderzocht – heel merkwaardig – door het Israëlische leger. Die hadden voor hun soldaten een lotion ontwikkeld tegen gifgas. Die moesten ze op de huid smeren als ze werden aangevallen met zenuwgas. In die lotion zat magnesiumzout, en ze wilden weten of dat door de huid heen kon dringen, want dan werd het gevaarlijk. Maar magnesiumzout op de huid smeren had geen enkel effect op het magnesiumgehalte in het bloed van de soldaten”.
Hoewel opname via de huid niet mogelijk is, beweert adverteerder (ook op het etiket van magnesiumolie) dat opname via de huid de volgende gezondheidsverbeteringen geeft: .
“• Natuurlijke ontspanning
• Soepele spieren & gewrichten
• Meer energie
• Goede nachtrust” .
Volgens klager zijn deze gezondheidsclaims niet toegestaan indien deze niet door wetenschappelijke literatuur worden ondersteund.
b.
Klager vraagt zich af hoe onder “Veel gestelde vragen” kan worden gesteld dat opname via de huid beter werkt dan pillen, als niet eens bewezen kan worden dat magnesium via de huid wordt opgenomen. Nu voornoemde stelling niet wordt ondersteund door wetenschappelijke literatuur, en er volgens klager ook geen vergelijkend onderzoek gedaan, is er sprake van oneerlijke reclame, aldus klager.
Informatie Keuringsraad KOAG/KAG bij brieven van 17 augustus en 14 september 2017
De Keuringsraad KOAG/KAG (hierna: de Keuringsraad) heeft -samengevat- de volgende informatie verstrekt.
De bestreden uitingen vallen onder de competentie van de Keuringsraad Aanprijzing Gezondheids-producten. De Code waaraan getoetst wordt, is de Code Aanprijzing Gezondheidsproducten (hierna: CAG). Zechsal heeft geen uitingen ter preventieve toetsing aan de Keuringsraad voorgelegd. Indien de bestreden uitingen wel aan de Keuringsraad waren voorgelegd, dan zouden deze niet van een toelatingsnummer zijn voorzien. Dit wordt als volgt toegelicht.
De Keuringsraad zou Zechsal hebben gevraagd om – door onderbouwing aan de hand van wetenschappelijke artikelen over haar of een vergelijkbaar product dan wel vergelijkbare producten – aannemelijk te maken dat er voldoende magnesium wordt opgenomen door de huid.
De tekst “Waarom is opname via de huid beter dan pillen?” zou de Keuringsraad hebben afgekeurd op grond van onder andere artikel 7 (reclame voor een gezondheidsproduct mag niet misleidend zijn) en artikel 33 CAG (In een reclame-uiting mag de adverteerder van het gezondheidsproduct zich niet denigrerend uitlaten over andere producten, diensten of denkbeelden. Elke impliciete of expliciete vergelijking met andere gezondheidsproducten moet aantoonbaar juist zijn en mag geen afbreuk doen aan de waarde van die andere producten”.
De Keuringsraad acht de bewering dat opname via de huid beter is dan pillen onvoldoende onderbouwd, maar zelfs indien deze bewering aantoonbaar juist zou zijn, dan zou deze niet in een aanprijzing mogen worden opgenomen.
De producten van Zechsal waarop de klacht betrekking heeft, zijn geen levensmiddelen. Derhalve is Claimsverordening (EG 1924/2006) in dit geval niet van toepassing.
De Keuringsraad beoordeelt de onderhavige uitwendige gezondheidsproducten en claims als volgt. De Keuringsraad zal de fabrikant vragen de gehanteerde claims aannemelijk te maken.
Voorwaarde is dat het product de betreffende stof(fen) bevat in een dosering waarvoor de geclaimde invloed is aangetoond. Om deze invloed te kunnen aantonen, moet de fabrikant over objectieve gegevens beschikken waaruit de werking of eigenschap blijkt. Objectieve gegevens zijn wetenschappelijke artikelen uit gerenommeerde tijdschriften of vergelijkbare bronnen.
Een alternatief is dat voor een aannemelijke onderbouwing van de gehanteerde claims gebruik wordt gemaakt van de geautoriseerde claims op de lijst van toegelaten claims conform artikel 10.1 EG 1924/2006, indien adverteerder kan aantonen dat door opname via de huid de consument minimaal 15% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid van magnesium binnen krijgt (per dagdosering).
Het verweer
Op de verschillende bezwaren heeft adverteerder, onder verwijzing naar voetnoten -samengevat- als volgt gereageerd.
Ad a.
Dat één van de functies van de huid die van opname-orgaan is, is (ook) wetenschappelijk geaccepteerd. In een rapport van 2005 stelt de World Health Organisation (WHO):
“While the skin does act as a barrier, it is not a complete barrier. Many chemicals do penetrate the skin, either intentionally or unintentionally, and cutaneous metabolism does occur. Because of its large surface area, the skin may be a major route of entry into the body in some exposure situations”.
Ook farmacologisch is de huid ‘ontdekt’ als opname-orgaan. Te denken valt bijvoorbeeld aan transdermale ‘patches’ voor nicotine, pijnbestrijding en hormonen.
De vraag is of magnesiumchloride ook via de huid wordt opgenomen.
Volgens de vele gebruikers van transdermale magnesium(chloride) producten is dit het geval, aldus adverteerder. De Romeinen kuurden al, bijvoorbeeld in de magnesiumchloride rijke Dode Zee. Deze kuurtraditie is door de eeuwen overeind gebleven, evenals de medicinale toepassing van transdermaal magnesiumchloride. Dit gebruik is in de loop van de 20e eeuw wat in de vergetelheid geraakt, maar met name het afgelopen decennium is er sprake van een forse opmars in het gebruik van transdermaal magnesiumchloride. Inmiddels gebruiken miljoenen mensen, niet alleen consumenten, maar ook therapeuten en medici, transdermale magnesiumchloride producten. In deze wereldwijde markt met grote aanbieders als Ancient Minerals en Swanson, is Zechsal een bescheiden aanbieder.
De sterke groei van transdermale suppletie is onder andere te danken aan de publicaties van dr. Mark Sircus, dr. Carolyn Dean en dr. Barbara Hendel. Adverteerder geeft toe dat deze publicaties, ondanks uitgebreide literatuurverwijzingen, niet kunnen bogen op ‘eigen onderzoek volgens de wetenschappelijke regels’, maar meer op basis van deductie zijn ingezet. Toch kan men, aldus adverteerder, mede gezien de ontelbare positieve testimonials van therapeuten en consumenten, stellen dat er op zijn minst sprake is van een serieus te nemen fenomeen.
Adverteerder stelt:
“De reactie van de onderzoekende wetenschap op deze ontwikkelingen kent vijf sporen”. Zij licht deze sporen -samengevat- als volgt toe:
i.
Blijvende ontkenning dat opname via de huid mogelijk is (overigens zonder overtuigend bewijs, aldus adverteerder).
ii.
De twijfelaars. Onder invloed van het sterk toenemende transdermale gebruik wordt er gepleit voor meer onderzoek. De voorlopige conclusie, “het is (nog niet) bewezen” (kennelijk is bedoeld: “het is (nog) niet bewezen” blijft gehandhaafd.
iii.
Acceptatie van de transdermale opname. Verder onderzoek is daarbij niet gericht op de vraag of er sprake is van opname, maar wat de effecten van transdermale suppletie van magnesiumchloride zijn.
Adverteerder wijst in dit verband op het boek “Magnificient Magnesium” van de Amerikaanse hoogleraar Dennis Goodman en op een onderzoek van een groep, verbonden aan de MAYO-University, gericht op het effect van transdermale magnesiumsuppletie bij fibromyalgie patiënten. Een “Abstract” wordt bij het verweer overgelegd.
iv.
Onderzoek gericht op de vraag hoe magnesiumchloride via de huid wordt opgenomen. Een voorbeeld hiervan is een studie van een onderzoeksgroep aan de universiteit van Queensland (Australië) die zich concentreerde op opname via de haarvaten. Inmiddels is bij deze onderzoeksgroep ook het theoretische model van opname via de zweetklieren onder de aandacht. Een “Abstract” wordt bij het verweer overgelegd.
v.
Onderzoek gericht op verhoging van magnesiumwaardes in het lichaam na transdermale opname. Naast al wat oudere onderzoeken van bijvoorbeeld Norman Sheally, is er op dit gebied recentelijk ook een Placebo gestuurde pilotstudy met een magnesiumchloride gel beschikbaar. Deze studie toont een significante waarde-verhoging in serum en urinewaarden, aldus adverteerder.
Een “Abstract” is bij het verweer gevoegd.
Op basis van het grote aantal gebruikers kan men, aldus adverteerder, concluderen dat de ervaren positieve effecten van transdermaal gebruik van magnesiumchloride het placebo-effect of volksgeloof voorbij zijn. Er zijn al wetenschappers die het zoeken naar bewijslast of er sprake is van opname als een gepasseerd station zien en zich concentreren op de ‘hoe-vraag’ en de effectmeting op metabolisch niveau na transdermale suppletie.
Uiteraard ondersteunt adverteerder de toenemende pleidooien voor (grootschalig) vervolgonderzoek naar de wijze van opname en de effecten, alsmede de vergelijking tussen orale en transdermale inname van harte.
Op basis van het voorgaande meent adverteerder dat de claims voor magnesium-suppletie, zoals gegeven door de ESFA, niet alleen op de orale, maar ook op de transdermale suppletie van toepassing zijn.
Ad b.
Dit bezwaar komt erop neer dat er geen bewijs is voor de superioriteit van transdermale opname ten opzichte van orale suppletie van magnesium.
Het betreft hier een claim die niet voortkomt uit vergelijkend onderzoek, maar is gebaseerd op een theoretische aanname. Het is bekend dat bij orale inname van magnesiumsupplementen een substantieel deel niet beschikbaar komt voor het lichaam. Gemiddeld is er maar sprake van 38% beschikbaarheid, met uitschieters naar beneden van 11%.
Bij de opname via de huid wordt dit afstotende effect van de maag van orale suppletie ontweken en is er een directere toegang van het magnesium naar het interstium en dus een hogere biologische beschikbaarheid.
Voor de plausibiliteit van deze redenering valt veel te zeggen, maar er is geen sprake van een onderbouwing vanuit vergelijkend wetenschappelijk onderzoek tussen orale en transdermale suppletie. Adverteerder zal de betreffende aanname dan ook verwijderen van haar site en niet gebruiken in folders en dergelijke.
Voor wat betreft het gebruik van claims voor de werking van magnesium merkt adverteerder nog het volgende op.
Zoals al meegedeeld beschouwt adverteerder de transdermale opname van magnesium als een effectieve en bewezen vorm van suppletie. In het verlengde hiervan meent zij dan ook dat de door de ESFA opgestelde claims ten aanzien van magnesium-suppletie gebruikt mogen worden in reclame van adverteerder.
Mocht adverteerder volgens de Keuringsraad KOAG/KAG een te grote semantische vrijheid hebben gehanteerd, dan zal adverteerder een en ander corrigeren. Op basis van de in dit dossier verstrekte informatie van de KOAG/KAG zal adverteerder haar uitingen, na de beslissing van de Commissie, zo spoedig mogelijk aanpassen.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van adverteerder is nader toegelicht. Daarbij is onder meer het volgende meegedeeld.
Wat betreft de hoeveelheid magnesium die via de huid kan worden opgenomen, geldt dat het meten daarvan gecompliceerd is. Meten kan via het bloed, via de urine of intercellulair. Metingen via het bloed, die verricht zijn in het door klager aangehaalde onderzoek door het Israëlische leger, zijn onnauwkeurig, aldus adverteerder.
Adverteerder gaat graag in gesprek met de Keuringsraad KOAG/KAG, maar het zal lastig zijn om aan te tonen dat dat de consument door opname via de huid minimaal 15% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid van magnesium binnen krijgt (per dagdosering), zoals bedoeld in de brief van de Keuringsraad. Overigens zal het ook moeilijk zijn om aan te tonen dat men deze hoeveelheid binnen krijgt in geval van orale opname, aldus adverteerder.
Een grootschalig onderzoek naar opname van magnesium via de huid is nog niet op gang gekomen. De financiering daarvoor ontbreekt, aldus adverteerder.
Het oordeel van de Commissie
1.
Met betrekking tot de verschillende bezwaren overweegt de Commissie het volgende.
2.
Ad a.
In de bestreden uiting op de website staat onder meer:
“Opname via de huid
De beste manier om magnesiumtekort tegen te gaan is toediening via de huid. Het opgeloste magnesium van Zechsal dringt via de huid rechtstreeks door in het zogenaamde ‘interstitium’ (of intercellulaire vocht, dat wil zeggen de oceaan in je lichaam), waardoor het zeer snel verspreid wordt in het lichaam en meteen beschikbaar is voor de cellen”.
Iets verderop staat:
“Wat betreft magnesium zijn er inmiddels overtuigende bewijzen dat dit ook via de huid wordt opgenomen, althans in de natuurlijke chloride-vorm zoals het magnesium van Zechsal. Maar hoe dat dan precies werkt is nog niet eenduidig wetenschappelijk vastgesteld”.
3.
Terwijl in eerstgenoemd onderdeel van de tekst in absolute bewoordingen wordt gesteld dat magnesiumtekort kan worden tegengegaan door toediening via de huid (“De beste manier”) en hoe dat tegengaan gebeurt (“Het opgeloste magnesium van Zechsal dringt via de huid rechtstreeks door (..) et cetera), staat in voornoemd tweede onderdeel dat “nog niet eenduidig wetenschappelijk vastgesteld” is hoe dat dan precies werkt.
4.
Adverteerder heeft meegedeeld dat magnesiumchloride volgens de vele gebruikers van transdermale magnesium(chloride) producten ook via de huid wordt opgenomen, dat de Romeinen al kuurden in de magnesiumchloride rijke Dode Zee en dat miljoenen mensen, niet alleen consumenten, maar ook therapeuten en medici, inmiddels transdermale magnesiumchloride producten gebruiken.
Verder heeft adverteerder erop gewezen dat de sterke groei van transdermale suppletie mede te danken is aan bepaalde publicaties die, ondanks uitgebreide literatuurverwijzingen, niet kunnen bogen op ‘eigen onderzoek volgens de wetenschappelijke regels’, maar meer op basis van deductie zijn ingezet, maar dat men, mede gezien de ontelbare positieve testimonials van therapeuten en consumenten op zijn minst kan spreken over een serieus te nemen fenomeen.
Vervolgens heeft adverteerder gewezen op “vijf sporen” binnen “de onderzoekende wetenschap”.
Uit de toelichting van adverteerder op die sporen begrijpt de Commissie onder meer dat er binnen “de onderzoekende wetenschap” verschil van mening bestaat over de vraag of opname van magnesiumchloride via de huid mogelijk is, en dat onderzoek plaatsvindt naar de effecten van transdermale suppletie van magnesiumchloride en naar de vraag hoe magnesiumchloride via de huid wordt opgenomen.
Ten slotte heeft adverteerder meegedeeld dat zij de toenemende pleidooien voor (grootschalig) vervolgonderzoek naar de wijze van opname en de effecten ondersteunt.
5.
Gelet op bovenstaande reactie van adverteerder, die weliswaar duidt op positieve reacties van gebruikers van transdermale magnesiumchloride producten, maar ook op verschil van inzicht binnen “de onderzoekende wetenschap” over de vraag of magnesiumchloride wel via de huid kan worden opgenomen, acht de Commissie de juistheid van de absoluut gestelde tekst:
“Opname via de huid
De beste manier om magnesiumtekort tegen te gaan is toediening via de huid. Het opgeloste magnesium van Zechsal dringt via de huid rechtstreeks door in het zogenaamde ‘interstitium’ (of intercellulaire vocht, dat wil zeggen de oceaan in je lichaam), waardoor het zeer snel verspreid wordt in het lichaam en meteen beschikbaar is voor de cellen” niet, althans niet voldoende aannemelijk gemaakt.
Gelet hierop is zij van oordeel dat de uiting op de website gepaard gaat met onjuiste informatie als bedoeld in artikel 8.2 aanhef van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, namelijk het aanschaffen van (één van) de op de website www.zechsal.eu aangeboden producten, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
6.
Klager heeft ook bezwaar gemaakt tegen de volgende vermeldingen:
“• Natuurlijke ontspanning
• Soepele spieren & gewrichten
• Meer energie
• Goede nachtrust” .
Voor zover de Commissie heeft kunnen vaststellen op basis van de bij de klacht overgelegde afdrukken van de bestreden uitingen komen deze vermeldingen alleen voor op het etiket van magnesiumolie, 100 ml en niet op de website.
7.
Onder verwijzing naar hetgeen hierboven is overwogen over toediening van magnesium via de huid is de Commissie van oordeel dat adverteerder niet, althans niet voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat het gebruik van de onderhavige magnesiumolie bovengenoemde resultaten met zich brengt.
Gelet hierop gaat de bestreden verpakking gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
8.
Ad b.
In de vraag “Waarom is opname via de huid beter dan pillen?” ligt de stelling besloten dat opname van magnesium via de huid beter is dan opname van magnesium via pillen. Adverteerder heeft meegedeeld dat deze “claim” is gebaseerd op een theoretische aanname en dat er veel voor te zeggen valt, maar dat er geen sprake is een onderbouwing vanuit vergelijkend wetenschappelijk onderzoek tussen orale en transdermale suppletie. De betreffende aanname zal worden verwijderd van de site en niet worden gebruikt in folders en dergelijke, aldus adverteerder.
9.
Gelet op het bovenstaande is niet aannemelijk geworden dat de vraag “Waarom is opname via de huid beter dan pillen?” gerechtvaardigd is. Daarom gaat de uiting op dit punt gepaard met onjuiste informatie als bedoeld in artikel 8.2 aanhef b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, namelijk het aanschaffen van (één van) de op de website www.zechsal.eu aangeboden producten, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
De Commissie heeft nota genomen van de mededeling van adverteerder dat voornoemde vraag zal worden verwijderd van de site en niet zal worden gebruikt in folders en dergelijke. Gelet op deze mededeling zal de Commissie op dit punt een aanbeveling voor zover nog nodig doen.
10
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uitingen in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder, deels voor zover nog nodig, aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.