Reclame Code Commissie [1 december 2020]

De bestreden uiting

Het betreft de huis-aan-huis verspreide folder over “het CORONA VIRUS”, meer specifiek de volgende mededeling daarin:        

“BIJNA 1900 ZORGPROFESSIONALS!

 Een groep van bijna 1900 zorgprofessionals is het niet eens met de coronamaatregelen van het  

 kabinet en heeft een brandbrief geschreven.

 (https://opendebat.info/brandbrief.nl, klik op brandbrief).

 Ook de GGZ heeft een brandbrief met bijna 2800 ondertekenaars

 (www.brandbriefggz.nl).”

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

De mededeling “Ook de GGZ heeft een brandbrief met bijna 2800 ondertekenaars” is niet juist. Klaagster verwijst ter onderbouwing van haar stelling naar de reactie van GGZ Nederland op de verklaring over de ‘brandbrief’ in het Algemeen Dagblad (https://www.ad.nl/binnenlandederlandse-ggz-brandbrief-van-hulpverleners-tegen-coronamaatregelen-leidt-tot-verwarring). Volgens klaagster verklaart GGZ hierin onder meer: “Wij zijn niet betrokken bij de brandbrief die op dit moment op internet rondgaat” en “(…) de website van de brandbrief [wekt] de indruk dat de oproep is gedaan namens een brede vertegenwoordiging van de ggz-sector. Dat is niet zo. Als branchevereniging wijzen we op de richtlijn die samen met een brede vertegenwoordiging van patiënten, behandelaren en instellingen is opgesteld om de gevolgen van de coronacrisis voor de geestelijke gezondheidszorg zo goed mogelijk op te vangen.”

Met de mededeling “Ook de GGZ heeft een brandbrief geschreven” wordt valse informatie verstrekt, aldus klaagster.

Het verweer

In zijn reactie van 2 september 2020 op de klacht stelt verweerder: “U hebt gelijk. In de eerste druk stond het niet juist geformuleerd. Het is in de drukken daarna gecorrigeerd”.

Verweerder legt een voorbeeld van de gecorrigeerde versie van de mededeling over. Deze mededeling luidt nu:

www.brandbriefggz.nl:

meer dan 10.000 ondertekeningen”.

In zijn nadere reactie van 26 oktober 2020 op de klacht stelt verweerder dat de eerdere reactie geen aanpassing behoeft.

Het oordeel van de Commissie

1.

De klacht werpt de vraag op of de mededeling “Ook de GGZ heeft een brandbrief geschreven” onjuiste informatie betreft en de uiting om die reden in strijd is met de Nederlandse Reclame Code (NRC).

2.

De bestreden mededeling is opgenomen in de folder met de kop “het CORONA VIRUS”. In deze huis-aan-huis verspreide folder, “een initiatief van Bezorgde burgers”, worden vraagtekens gezet bij de ernst van het coronavirus en worden kanttekeningen geplaatst bij de maatregelen die de overheid in verband met het coronavirus heeft genomen. De folder moet worden aangemerkt als een openbare, directe aanprijzing van denkbeelden door een adverteerder – de organisatie “Bezorgde burgers” – en daarmee als reclame in de zin van artikel 1 NRC.

3.

De Commissie stelt zich terughoudend op bij de toetsing van de inhoud van reclame voor denkbeelden, gelet op het aan adverteerder toekomende recht op vrijheid van meningsuiting.

Dit laat onverlet dat de Commissie de concrete, puur feitelijke mededeling “Ook de GGZ heeft een brandbrief geschreven” op juistheid mag toetsen. Nu klaagster de juistheid van deze mededeling gemotiveerd heeft bestreden en verweerder heeft erkend dat de formulering daarvan niet juist is, acht de Commissie de uiting in strijd met de waarheid als bedoeld in artikel 2 NRC. In de opmerking van verweerder dat de bestreden mededeling in volgende drukken van de folder is gecorrigeerd, ziet de Commissie aanleiding te volstaan met een vrijblijvend advies aan verweerder voor zover nog nodig.

De beslissing

De Commissie acht de uiting in strijd met artikel 2 NRC en adviseert verweerder, voor zover nog nodig, om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Het College van Beroep [28 oktober 2020; terugverwijzing naar Commissie]

Samenvatting van de grief

De Commissie noemt in haar beslissing een onderbouwing van de klacht die appellant nooit heeft gezien en waartegen hij zich niet heeft kunnen verweren. Om die reden kan geen sprake zijn van een weloverwogen en eerlijke beslissing.

De mondelinge behandeling

De heer [naam] deelt mee dat hij optreedt als woordvoerder van appellant. Op hetgeen ter zitting is verklaard, zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.

Het oordeel van het College

Het secretariaat van de Stichting Reclame Code heeft naar aanleiding van het bezwaar van appellant tegen de bij de Commissie gevolgde procedure geconstateerd dat abusievelijk de e-mail van geïntimeerde van 13 augustus 2020, met daarin een nadere toelichting op de inleidende klacht, niet aan appellant is toegezonden. De Commissie heeft dit verzuim niet opgemerkt en heeft als gevolg daarvan de genoemde e-mail bij de beoordeling betrokken zonder dat appellant daarvan op de hoogte was en daarop heeft kunnen reageren.
Het beginsel van hoor en wederhoor brengt mee dat beslissingen niet mogen zijn gebaseerd op stukken waarvan een partij geen kennis heeft kunnen nemen of waarover een partij zich niet voldoende heeft kunnen uitlaten. Schending van het beginsel van hoor en wederhoor leidt tot vernietiging. Het College acht het aangewezen de zaak terug te wijzen naar de Commissie, teneinde de reclame opnieuw te doen beoordelen aan de hand van de oorspronkelijke klacht en de e-mail van 13 augustus 2020 waarin de klacht nader is toegelicht, nadat appellant de gelegenheid heeft gehad zich over deze e-mail uit te laten.

De beslissing van het College van Beroep

Het College vernietigt de beslissing van de Commissie en wijst de zaak terug naar de Commissie.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [8 oktober 2020]

De bestreden reclame-uiting

Het betreft een huis-aan-huis verspreide folder over

“het CORONA

        VIRUS”.

Daarin staan diverse uitspraken over dit virus, zoals bijvoorbeeld:

“Verspreidt zich niet in vliegtuigen waar 500 mensen tegen elkaar aan geperst zitten?

MAAR in de buitenlucht moet je anderhalve meter afstand houden!”;

“Is uitstekend te behandelen met medicijnen en supplementen (wetenschappelijk vastgesteld!)

MAAR het gebruik ervan wordt onderdrukt en vaccins worden opgedrongen”

en

“Het dragen van mondkapjes is niet bewezen effectief en slecht voor de gezondheid.

MAAR de overheid vereist dit in het OV en druk bezochte plekken?”

Op de achterzijde van de folder staat:

“BIJNA 1900

ZORGPROFESSIONALS!
Een groep van bijna 1900 zorgprofessionals is het
niet eens met de coronamaatregelen van het kabinet
en heeft een brandbrief geschreven.
(https://opendebat.info/brandbrief.nl, klik op brandbrief)
 
Ook de GGZ heeft een brandbrief met bijna 2800
ondertekenaars www.brandbriefggz.nl)
 
                                     Meer weten?
 
WEBSITES:                                                                                YOU TUBE:
www.cafeweitschmerz.nl                                                             Blue Tiger Studio
www.corona-nuchterheid.nl                                                          Hoogleraar Karel van Wolferen
www.dimplus.nl                                                                            Sven Hulleman
www.stichtingvaccinvrij.nl                                                            Ongehoord Nederland
www.viruswaanzin.nl                                                                   TTM Communicatie
www.zelfzorgcovid19.nl                                                               Pieter Stuurman
 
 
                                            “Wie vrijheid opoffert voor veiligheid is
                                                            beide niet waard”
                                                          – Benjamin Franklin –

DEZE FLYER IS EEN INITIATIEF VAN BEZORGDE BURGERS. EDITIE 1 – 2E DRUK.”

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

De mededeling “Ook de GGZ heeft een brandbrief” is niet juist. Klaagster voert hiertoe het volgende aan:

Zij stelt: “Volgens de Nederlandse ggz wekt de website van de brandbrief de indruk dat de oproep is gedaan namens een brede vertegenwoordiging van de ggz-sector. Dat is niet zo: “Als branchevereniging wijzen we op de richtlijn die samen met een brede vertegenwoordiging van patiënten, behandelaren en instellingen is opgesteld om de gevolgen van de coronacrisis voor de geestelijke gezondheidszorg zo goed mogelijk op te vangen”, legt GGZ Nederland uit.”

 Ter nadere toelichting op het bovenstaande heeft klaagster verwezen naar een link waarin (voor zover hier van belang) staat:
“https://www.ad.nl/binnenlandederlandse-ggz-brandbrief-van-hulpverleners-tegen-
coronamaatregelen-leidt-tot-verwarring”.
Klaagster stelt dat via die link onder meer het volgende kan worden gelezen als mening van de GGZ over bovenbedoelde brandbrief (citaat uit e-mail van 13 augustus 2020 van klaagster):   
“Dat vinden wij onwenselijk”, laat Nederlandse ggz in een reactie weten. “Wij zijn niet
betrokken bij de brandbrief die op dit moment op internet rondgaat.”
“Volgens de Nederlandse ggz wekt de website van de brandbrief de indruk dat de oproep is gedaan namens een brede vertegenwoordiging van de ggz-sector. Dat is niet zo:”
“Veel hulpverleners die de brief hebben ondertekend blijken immers niet eens in het BIG-register te staan. Daarin staan de zorgverleners ingeschreven, die door de wet bevoegd zijn een beschermde titel te voeren. Bovendien kunnen ‘leken’ de brandbrief ondertekenen door een valse titel op te geven.”
 

E-mail van 1 september 2020 van [naam] 

In reactie op de vraag van het secretariaat van SRC of de klacht aan hem kan worden toegestuurd, waarna hij inhoudelijk kan reageren, heeft [naam] -voor zover van belang- het volgende meegedeeld:
 
“Ik heb de flyer zelf niet gemaakt. Ik heb de pdf in mijn bezit gekregen en mensen bestellen flyers bij mij. Die doe ik zelf niet in de bus.
 
Ik weet dus niet of ik degene ben die u moet hebben, maar u mag mij gerust als correspondentie adres gebruiken. Ik weet niet precies wat de aard van de klacht is, maar ik kan wel wat doorcommuniceren naar mijn afnemers.
 
Ik hoor graag wat het probleem is”.

E-mail van 2 september 2020 van het secretariaat van SRC

 
Kort samengevat is aan [naam] meegedeeld dat hij in de gelegenheid wordt gesteld om inhoudelijk op de klacht te reageren, aangezien hij de folder verspreidt onder zijn afnemers. Gelet op de inhoud van de e-mail van 1 september 2020 van [naam] is ook aan hem meegedeeld dat het secretariaat graag verneemt wie eventuele andere afnemers/verspreiders van de folder zijn, zodat ook zij in de gelegenheid kunnen worden gesteld om op de klacht te reageren.
 

E-mail van 2 september 2020 van [naam]

 
De inhoud van deze e-mail luidt, voor zover hier van belang:
“(…) U heeft gelijk. In de eerste druk stond het niet juist geformuleerd. Het is in de drukken daarna gecorrigeerd, zoals u kunt zien in onderstaande afbeelding.
 
www.brandbriefggz.nl:
meer dan 10.000 onder-
tekeningen
 
Ik vertrouw erop dat hiermee de zaak is afgehandeld”.
 

Het oordeel van de Commissie

De Commissie stelt voorop dat de bestreden folder moet worden aangemerkt als een openbare, directe aanprijzing van denkbeelden door een adverteerder, namelijk de organisatie “bezorgde burgers”, en daarmee als reclame in de zin van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Klaagster heeft onder verwijzing naar desbetreffende mededelingen van de GGZ bestreden dat de in de folder opgenomen mededeling “Ook de GGZ heeft een brandbrief” juist is. Vervolgens is in de (enige) door de Commissie ontvangen inhoudelijke reactie op deze klacht, afkomstig van een afzender die heeft meegedeeld dat hij als correspondentieadres mag worden gebruikt, en die naar de Commissie aanneemt namens “bezorgde burgers” heeft gereageerd, erkend dat voornoemde mededeling niet juist is. In zoverre acht de Commissie de uiting in strijd met de waarheid als bedoeld in artikel 2 NRC. Gelet hierop en nu aan de Commissie is meegedeeld dat in volgende drukken van de folder sprake is van een correctie van de bestreden mededeling, wordt als volgt beslist. 

De beslissing van de Reclame Code Commissie

De Commissie acht de uiting in strijd met artikel 2 NRC en adviseert verweerder, voor zover nog nodig, om voortaan niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.