De bestreden reclame-uiting

Het betreft een video van de Gemeente Den Helder ten behoeve van de campagne “Verziek het niet”. In de commercial zijn beelden te zien van een jongen op bezoek bij zijn grootouders. De schoolresultaten van de jongen worden besproken en vervolgens maakt de jongen aanstalten om te vertrekken. De jongen wil afscheid nemen en hij maakt een beweging alsof hij zijn grootvader een knuffel wil geven, waarop direct een vooruitblik te zien is van de grootvader aan de apparatuur in een ziekenhuisbed, terwijl de jongen van een afstand toekijkt. Vervolgens is te zien dat de jongen in plaats van de grootvader een knuffel te geven, enkel zijn hand opsteekt en gedag zegt.

De volgende teksten komen in beeld:
“Opa en oma zijn nog gezond. Hou 1,5 meter afstand.”
“Verziek het niet         verziekhetniet.nl”

Het logo van de Gemeente Den Helder alsmede het logo van de Rijksoverheid: “alleen samen krijgen we corona onder controle” staan onder in beeld.

De klacht

Volgens klager worden in de video diverse ethische en morele normen overschreden en is bij een dergelijke traumatiserende video een 18+ rating nodig. Klager vindt de video “werkelijk walgelijk”.

Het verweer

De video is in opdracht van de Gemeente Den Helder tot stand gekomen en via social media enige tijd zichtbaar geweest. Het betreft een gemeentelijke campagne die liep van 1 oktober 2020 tot 1 december 2020. De campagne was gericht op de bestrijding van het coronavirus en de jongeren uit Den Helder vormden de doelgroep. Direct na de zomer 2020 liep het aantal coronabesmettingen op. Landelijk gezien leken jongeren een belangrijke rol te spelen bij de verspreiding van het coronavirus. Met de video heeft de Gemeente Den Helder beoogd om jongeren uit Den Helder te motiveren om de coronamaatregelen in acht te nemen. De campagne is in overleg en samen met jongeren uit Den Helder tot stand gekomen. De video is gestoeld op de landelijke coronamaatregelen, onder meer om voldoende afstand te houden en om kwetsbare ouderen te beschermen tegen het coronavirus.

Adverteerder realiseert zich dat de coronamaatregelen een gevoelig onderwerp zijn en niet bij iedereen op draagvlak kunnen rekenen. Echter de wijze waarop dit onderwerp in de bestreden uiting wordt getoond kan niet tot het oordeel leiden dat dit ontoelaatbaar is in de zin van artikel 2 en 3 van de Nederlandse Reclame Code, hierna: NRC. Voorts is volgens adverteerder geen sprake van strijd met artikel 4 NRC, nu de video niet als nodeloos kwetsend dan wel als een bedreiging voor de geestelijke gezondheid kan worden gezien. Er is gekozen voor een prikkelende boodschap, dit was volgens adverteerder nodig en op deze manier werd de doelgroep bereikt. De video geeft weer wat de ongewenste gevolgen kunnen zijn van het niet in acht nemen van de coronamaatregelen en de risico’s daarvan voor met name ouderen. Er is bewust gekozen om geen schokkende of kwetsende beelden te gebruiken en er is geen sprake van ‘over dramatisering’. Het doel is volgens adverteerder evident: houd je aan de coronamaatregelen. De video is ook niet in strijd met artikel 6 NRC en appelleert niet aan gevoelens van angst. Het betreft een lokale campagne die is afgeleid van de campagne van de Rijksoverheid en gericht op de coronamaatregelen.

Adverteerder benadrukt dat de campagne inmiddels is afgelopen en verwijderd.

De mondelinge behandeling

Adverteerder heeft haar standpunt aan de hand van het verweerschrift nader toegelicht en vragen van de Commissie beantwoord. De video is met veel zorg en met behulp van jongeren samengesteld, volgens de landelijke regels en richtlijnen van de RIVM. Aan de hand van een vraag van de Commissie heeft adverteerder toegelicht dat de video is verschenen op social media en specifiek op de leeftijd van jongeren en de omgeving Den Helder is ingezet.

Het oordeel van de Commissie

1)  De Commissie begrijpt de klacht zo, dat klager de video in strijd acht met de goede smaak en/of het fatsoen dan wel nodeloos kwetsend vindt als bedoeld in de artikelen 2 en 4 NRC. Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met (een van) deze criteria, stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter daarvan. Met inachtneming van deze terughoudendheid overweegt de Commissie als volgt.

2)  In de op jongeren gerichte video brengt adverteerder door de diverse opeenvolgende beelden de boodschap over dat (ook) jongeren zich aan de maatregelen ter voorkoming van verdere verspreiding van het coronavirus dienen te houden. In de video wordt aan de hand van een concreet voorbeeld toegelicht wat de consequenties kunnen zijn indien zij dat niet doen, te weten dat zij dan kwetsbare ouderen (in dit geval grootouders) met corona kunnen besmetten waardoor deze in het ziekenhuis belanden. Duidelijk is in welk kader de beelden geplaatst moeten worden.

3)  De wijze waarop adverteerder blijkens het voorgaande in de video een beroep doet op het verantwoordelijkheidsbesef van jongeren, is opvallend en indringend te achten. De video kan mensen wellicht zelfs angst aanjagen, maar de ernst van de Covid-19 pandemie rechtvaardigt dat. De Commissie acht het dan ook mede gelet op de ernst van het onderwerp en het doel van de uiting (bescherming van de volksgezondheid) toelaatbaar dat adverteerder op de onderhavige wijze de noodzaak van de naleving van coronamaatregelen onder de aandacht van jongeren en anderen brengt. De grens van het toelaatbare is niet overschreden.

4)  De Commissie beslist als volgt.

De beslissing van de Commissie

De Commissie wijst de klacht af.