De bestreden uitingen
Het betreft de volgende twee uitingen:
1.
Een uiting in een 12 pagina’s tellende “Uitgave van Gemeente Almere april 2021” met de aanhef “SPECIAL”. Op de voorzijde van deze uitgave staat onder meer het logo van de wereldtuinbouwtentoonstelling “Floriade EXPO 2022” (hierna: “de Floriade”). In de bestreden uiting staat een (getekende) afbeelding van een gondel van een kabelbaan boven het terrein van de Floriade, met in die gondel 2 volwassenen en 2 kinderen, die allen staan. De gondel heeft doorzichtige ramen.
Naast de afbeelding staat een tekst met de aanhef: “Nog één jaar te gaan!”. Daarin staat:
“Over één jaar is het zover: dan opent de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade Expo 2022. Hier kun je je vanaf 14 april een half jaar lang laten verrassen door oplossingen van nationale en internationale Innovators en slimmeriken om steden leuker en duurzamer te maken. Een uniek evenement in jouw achtertuin!
Een kijkje achter de schermen
We timmeren op dit moment hard aan de weg om het Floriade-terrein om te toveren tot een prachtig park, waar de Expo straks gaat plaats vinden. Lijkt het je leuk om dat met eigen ogen te zien? Breng dan ook deze zomer een bezoek aan Floriade Preview. Met een ritje in de kabelbaan krijg je een uniek inkijkje in dit gigantische groene project.
Voor inwoners van Almere bieden we bovendien de Floriade Pas aan, met korting. Hiermee krijg je onbeperkte toegang tot Floriade Expo 2022 en één bezoek aan Floriade Preview. Maak gebruik van dit speciale aanbod en stap als één van de eersten in de kabelbaan.
De Floriade pas is vanaf deze zomer verkrijgbaar floriade.com”.
2.
Een uiting waarin onder het kopje:
“Rijkswaterstaat toetst kabelbaangondel …
almeredezeweek.nl” een afbeelding staat van een gondel met doorzichtige ramen, met daarin een aantal staande volwassenen. Onderaan de afbeelding staat de (kennelijk afgebroken) zinsnede: “Inzittenden zichtbaar zi”. Niet duidelijk is of dit ook in de oorspronkelijke uiting stond of er later is bijgevoegd.
Samenvatting van de klacht
Gesuggereerd wordt dat inzittenden van de cabine van buitenaf gezien kunnen worden en dat zij mogen staan. In werkelijkheid moeten de cabines echter geblindeerd zijn en dienen passagiers te zitten.
Verder wordt gesuggereerd dat een gondelreis een retourreis betreft, terwijl het bij aankoop van een ticket om een enkele reis blijkt te gaan.
Klager wijst er op dat de gondels al in bedrijf waren tijdens de Floriade preview maanden.
Hij vindt de reclame misleidend en verzoekt de Commissie om “sancties en boetes” op te leggen aan verweerder.
Het verweer
Voor zover voor de onderhavige klacht van belang, heeft adverteerder onder meer het volgende meegedeeld.
De klacht betreft een afbeelding van een kabelbaancabine waarin mensen c.q. bezoekers door het glas zichtbaar zijn. In werkelijkheid zijn de cabines gedurende de exploitatie van de kabelbaan van 14 april 2022 tot en met 9 oktober 2022 beplakt met een folie, zodat de mensen c.q. bezoekers
nagenoeg niet zichtbaar zijn voor automobilisten op de Rijksweg A6. De mensen c.q. bezoekers
kunnen vanuit de cabine wel door de folie het Floriade Expo terrein overzien.
De afbeelding betreft een sfeerimpressie van Floriade Expo 2022 met een kabelbaan waarin een
gezin in de cabine staat. In werkelijkheid zal het gezin, in verband met de veiligheid, verplicht zijn
om te zitten en niet tot vaag waarneembaar zijn door weggebruikers. Ook zal naar alle
waarschijnlijkheid het hele gezin, vanwege de veiligheid, mondmaskers dragen.
Reclame is misleidend, aldus verweerder, wanneer ze een verkeerde voorstelling opwekt. “Daarbij moet worden uitgegaan van de totale indruk die bij de klant wordt gewekt, rekening houdend met alle elementen van de reclame samen en het gevaar van misleiding moet worden beoordeeld vanuit het standpunt van de minst alerte consument, die kritiekloos aanvaardt hetgeen hem handig
wordt voorgesteld en de valstrikken, de overdrijvingen of het bedrieglijk stilzwijgen van de reclame
niet kan ontwaren”, zo stelt verweerder.
Het niet kunnen zien van bezoekers van Floriade Expo 2022 door automobilisten kan niet als
misleidend voor deze bezoekers worden gezien, aangezien de bezoekers nog steeds van de
voorgestelde beleving, een impressie vanuit de kabelbaan over het Floriade Expo terrein, kunnen
genieten. Het feit dat de bezoekers niet goed waarneembaar zijn voor weggebruikers doet hier niets aan af.
Volgens klager is er sprake van misleiding omdat het niet om een retourtje gaat. In de reclame wordt echter niet gesproken over een retourtje kabelbaan, maar over een ritje met de kabelbaan.
Verweerder vraagt de Commissie om “advies” over het volgende. Is het noodzakelijk dat zij in haar
reclame de kabelbaan-cabine met een folie afbeeldt, zodat het gezin niet zichtbaar is? Of kan de cabine wel transparant worden afgebeeld, met een zittend gezin met mondmaskers?, zo vraagt verweerder.
In elk geval zullen de veiligheidsregels aan de bezoekers kenbaar worden gemaakt, alvorens zij de
kabelbaan instappen, aldus verweerder. Naar haar mening is er geen sprake van misleidende reclame en zij verzoekt de Commissie om de klacht af te wijzen.
De repliek
Klager heeft onder meer het volgende naar voren gebracht.
1.
Zoals te zien in de als bijlage bij de repliek overgelegde “communicaties van de Floriade BV” is de gondel volledig transparant, terwijl de vergunningverlening de eis van Rijkswaterstaat met zich brengt dat de gondels van buitenaf compleet ondoorzichtig zijn. In werkelijkheid zitten de bezoekers opgeborgen in een kleine ondoorzichtige gondel, waarbij het zicht naar buiten beperkt is vanwege de blindering.
2.
Verder mogen de bezoekers, anders dan in de reclame wordt getoond, alleen zitten en niet staan en zich ronddraaien. Het zicht is ook wat dat betreft zeer beperkt, aldus klager.
3.
Ten onrechte wordt niet duidelijk gemaakt dat de rit met de kabelbaan een enkele reis is. Bezoekers die circa 35 euro betalen, zullen ontsteld zijn dat zij de terugweg van enkele kilometers moeten lopen, zeker als het gaat om een gezin met kleine kinderen of mensen die moeilijk ter been zijn.
4.
Ten slotte worden corona-maatregelen (waaronder het dragen van mondmasker) niet gecommuniceerd. Communicatie hierover is belangrijk, omdat bezoekers met mogelijk 10 personen in een kleine ruimte zitten. Er worden bezoekers getoond zonder mondkapjes en dicht op elkaar. Klager verwijst naar de bijlage onderaan de repliek, die overeenkomt met de hierboven omschreven (bestreden) uiting 2.
De dupliek
Verweerder heeft in reactie op de repliek onder meer het volgende naar voren gebracht.
Ad 1.
De transparante folie was reeds op de cabines aangebracht vóór de opening van de
kabelbaan, en was dus tijdens de previewfase ook al aanwezig. De folie zorgt ervoor dat
de inzittenden niet zichtbaar zijn voor de automobilisten van de Rijksweg A6. De inzittenden kunnen nog wel naar buiten kijken.
Ad 2.
De sfeerimpressie van de Floriade laat staande passagiers zien die samen van het uitzicht
genieten. Dit is precies wat de passagiers zullen beleven tijdens de vlucht. In de
sfeerimpressie is de folie niet opgenomen, omdat de passagiers dan niet meer te zien zijn
en de impressie geen nut heeft.
Ad 3.
De rit met de kabelbaan betreft een enkele reis, dat is juist. Er wordt ook niet aangegeven
dat het om een retour ticket gaat.
Ad 4.
Op de site van de Floriade is informatie over de nodige maatregelen in verband met het coronavirus te vinden. Hier staat dat de coronarichtlijnen van de Nederlandse overheid worden gevolgd.
Op het moment is de richtlijn: mondkapjes zijn verplicht op alle publieke locaties, zoals de
supermarkt, in het openbaar vervoer, de horeca en het onderwijs. Hierdoor zijn de
mondkapjes ook in de kabelbaan verplicht. Deze maatregelen zijn te vinden op de site van
de Floriade: Coronamaatregelen – Floriade Expo 2022. Verder wordt vóór aanvang van de
rit op het dragen van een mondkapje gewezen en zijn er automatische omroepen op beide
stations die passagiers aan het dragen van mondkapjes herinneren,
Bovendien zijn op de Facebookpagina van de Floriade foto’s te zien van zittende passagiers met een mondkapje op. Verwezen wordt naar de desbetreffende in de dupliek opgenomen foto.
Verweerder herhaalt dat er geen sprake is van misleidende reclame.
De mondelinge behandeling
Partijen hebben hun standpunten nader toegelicht. Aan de hand van die toelichting heeft de voorzitter van de Commissie vastgesteld tegen welke uitingen de klacht precies is gericht, namelijk tegen de hierboven onder de bestreden uitingen omschreven uitingen. Verweerder heeft desgevraagd verklaard dat de door haar genoemde sfeerimpressie, uiting 1, nog steeds wordt gebruikt voor reclamedoeleinden van haar, dat tijdens de Floriade Preview in 2021 de gondels geblindeerd waren, in die zin dat men wel van binnen naar buiten kon kijken en dat de bezoekers verplicht waren in de gondels te zitten en derhalve niet mochten staan tijdens de rit.
Het oordeel van de Commissie
1.
Alvorens klagers bezwaren inhoudelijk te beoordelen, stelt de Commissie het volgende voorop.
Uiting 1, met mededelingen als “We timmeren op dit moment hard aan de weg om het Floriade-terrein om te toveren tot een prachtig park, waar de Expo straks gaat plaats vinden” en “Voor inwoners van Almere bieden we bovendien de Floriade Pas aan, met korting” houden duidelijk een openbare aanprijzing in van de Floriade, door een adverteerder, en is daarmee reclame als bedoeld in artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).
Voor wat betreft uiting 2 ligt dit anders. Gelet op de vermelding:
“Rijkswaterstaat toetst kabelbaangondel …
almeredezeweek.nl” bovenaan deze uiting en de overige inhoud, komt het de Commissie voor dat hier sprake is van (een deel van) een redactionele uiting van “almeredezeweek.nl”. Van reclame als bedoeld in artikel 1 NRC is in dit geval geen sprake.
Aangezien de Commissie tot taak heeft reclame te toetsen aan de NRC, acht zij zich niet bevoegd klagers bezwaren te behandelen, voor zover het betreft uiting 2. In zoverre zal zij klager niet-ontvankelijk verklaren in zijn klacht.
2.
Met betrekking tot de verschillende bezwaren oordeelt de Commissie als volgt.
Ad 1 en 2.
Naar aanleiding van klagers bezwaar tegen de afbeelding van een doorzichtige cabine in uiting 1 heeft verweerder meegedeeld dat de cabines zowel tijdens de preview in 2021 als gedurende de exploitatie van de kabelbaan van 14 april tot en met 9 oktober 2022 beplakt waren respectievelijk zullen zijn met een folie. Hierdoor zijn de mensen c.q. bezoekers nagenoeg niet zichtbaar voor automobilisten op de Rijksweg A6, terwijl men vanuit de cabine wel door de folie het Floriade Expo terrein kan overzien, aldus verweerder. Klager heeft deze stellingen niet weersproken, zodat een en ander niet in geschil is.
Verder toont de afbeelding in de bestreden uiting 2 volwassenen en 2 kinderen, die allen staan. Bij verweer is echter meegedeeld dat het getoonde gezin, in verband met de veiligheid, in werkelijkheid verplicht is om te zitten.
Aangezien de cabines -anders dan door de afbeelding wordt gesuggereerd- als gevolg van de folie in werkelijkheid niet van buiten naar binnen doorzichtig zijn, noch de mogelijkheid bieden om te staan en vanuit die positie rond te kijken, gaat de uiting gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de uitvoering van (een deel van) het product als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de uiting de gemiddelde consument er bovendien toe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC. Zo kan men besluiten de Floriade te bezoeken, teneinde (onder meer) een kabelbaanrit zoals getoond te maken, maar ook kan worden besloten af te zien van een bezoek inclusief kabelbaanrit, omdat men, verblijvend in de cabine, niet zichtbaar wil zijn vanaf het Floriade-terrein of de Rijksweg A-6, terwijl in de uiting wordt gesuggereerd dat men wel zichtbaar is.
Verweerder heeft aangevoerd dat de afbeelding van de gondel een sfeerimpressie betreft, en dat de folie daarin niet is opgenomen, omdat de passagiers dan niet meer te zien zijn en de impressie geen nut heeft. Dat het om een sfeerimpressie zou gaan, neemt niet weg dat uit de bestreden uiting ten onrechte niet valt op te maken, bijvoorbeeld door middel van een disclaimer, dat de ramen van de gondel in werkelijkheid voorzien zijn van een -weliswaar van binnenuit- doorzichtige folie en dat men dient te zitten.
Ad 3.
In de bestreden uiting wordt in het algemeen, niet in het kader van een ticketprijs, gesproken over “een ritje in de kabelbaan”. Noch in deze zinsnede noch elders in de bestreden uiting wordt gesuggereerd dat aankoop van een ticket recht geeft op een retourreis. Gelet hierop acht de Commissie dit onderdeel van de klacht ongegrond.
Ad 4.
Dat in de bestreden uiting geen aandacht wordt besteed aan coronamaatregelen, waaronder het dragen van een mondkapje, betekent nog niet dat de uiting om die reden in strijd is met de NRC. De Commissie acht het aannemelijk dat de gemiddelde consument zal begrijpen dat men zich bij een bezoek aan de Floriade zal moeten houden aan coronamaatregelen, indien en zo ja, in de mate waarin die op dat moment gelden.
3.
Ten slotte overweegt de Commissie dat zij niet bevoegd is om “sancties en boetes” op te leggen aan verweerder, zoals door klager verzocht, noch om verweerder “advies” te geven over haar wijze van reclame maken.
De beslissing
Gelet op het oordeel onder 2, Ad 1 en 2 acht de Commissie uiting 1 in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt verweerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Voor het overige wijst zij de klacht tegen uiting 1 af.
De Commissie acht klager niet-ontvankelijk in zijn klacht tegen uiting 2.