De bestreden reclame-uiting
Het betreft een uiting op https://www.abnamro.nll/prive/hypotheken/mijn-hypotheek/extra-aflossen/index.html. Daarin staat onder het kopje:
“Hypotheek aflossen
Extra aflossen op uw hypotheek” onder meer:
“Extra aflossen regelt u eenvoudig zelf online
Kijk eerst of het interessant voor u is.
1 Log in in lnternet Bankieren en selecteer uw hypotheek in uw productoverzicht
2 Klik op de link ‘extra aflossen’
3 Kies het leningdeel waarop u extra wilt aflossen
4 Probeer een aflosbedrag en bekijk wat het u oplevert
5 Pas als u ondertekent met uw e.dentifier, geeft u uw extra aflossing definitief door
(…)
Wat is extra aflossen?
? Meer terugbetalen dan het afgesproken maandbedrag óf
? Een deel van uw aflossingsvrije, spaar- of beleggingshypotheek terugbetalen
Bij de meeste hypotheekvormen regelt u dat makkelijk zelf via lnternet Bankieren. Of via de Mobiel Bankieren app: dit kan alleen met de nieuwste versie van de app.
Bij een aantal hypotheekvormen, zoals een (bank)spaarhypotheek, heeft u wellicht advies nodig bij de keuze of extra aflossen voor u verstandig is.
Advies over extra aflossen
(…)
Voor- en nadelen van extra aflossen
Voordelen extra aflossen
Lagere hypotheek
Meestal een lager maandbedrag
Soms een lagere rente als u in een lagere tariefklasse komt
leder jaar een deel kosteloos extra aflossen
Minder kans op restschuld
Nadelen extra aflossen
Minder hypotheekrenteaftrek
Minder vrij te gebruiken (spaar)geld
Bij extra aflossen betaalt u soms een vergoeding
Kans op verlies van overgangsrecht
Soms geen lager maandbedrag bij gekoppelde spaarrekening of verzekering”.
Is aflossen voor u interessant? Doe de afloscheck
(…)
Veelgestelde vragen over extra aflossen
(…)
Hoe verandert mijn maandbedrag en tariefklasse door extra aflossen?”
(…)”.
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
Klager maakt bezwaar tegen:
a.
de vermelding “Meestal een lager maandbedrag” onder “Voordelen extra aflossen”, en
b.
de vermelding “Soms geen lager maandbedrag bij gekoppelde spaarrekening of verzekering” onder “Nadelen extra aflossen”.
Hij voert daartoe het volgende aan.
Stel, men heeft een 30-jarige hypotheek lening en lost deze annuïtair af, dat wil zeggen elke maand met een vast bedrag, bestaande uit aflossing en rente. Men lost eenmalig een groter bedrag af, bijvoorbeeld € 10,000,-. Vervolgens berekent de bank een lagere maandelijkse aflossing. Als gevolg van de eenmalige storting gaat men minder rente betalen, maar door de verlaging van de maandelijkse termijn gaat men meer rente betalen, omdat de lening minder snel wordt afgelost dan bij hogere maandelijkse lasten. Het netto effect is dat men in totaal bijna dezelfde rente betaalt over de looptijd van de lening, maar wel zijn spaargeld kwijt is. De bank kan het eenmalig afgeloste bedrag weer uitzetten in een nieuwe lening, en daarover rente ontvangen, aldus klager.
De suggestie dat het negatief zou zijn voor de klant als het maandbedrag niet omlaag gaat, vindt klager ook misleidend. In dat geval wil de bank niet dat men echt aflost; kennelijk kan de bank de maandelijkse lasten in een dergelijk geval niet verlagen (wellicht gezien contractuele afspraken en/of de hypotheekvorm), en zou de bank rente verliezen, wat zij niet wil.
De reclame zorgt er voor dat de gemiddelde consument met een hypotheek extra aflost op een hypotheek, maar weinig of geen positieve effecten heeft, omdat hij uiteindelijk evenveel rente betaalt over de totale looptijd van de lening, maar wel zijn extra spaargeld kwijt is. Als dit correct zou worden uitgelegd aan de consument, dan zal niemand in Nederland meer een extra aflossing doen, en hebben de banken ook minder extra geld om meer uit te lenen, aldus klager.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
De klacht betreft teksten op de webpagina “Hypotheek aflossen – Extra aflossen op uw hypotheek”.
Op de hoofdpagina staat “extra aflossen regelt u eenvoudig zelf online” met daaronder “Kijk eerst of het interessant voor u is”. Reeds deze zin duidt erop dat het niet voor iedere klant interessant of passend is. In de tekst lager op deze pagina wordt ingegaan op wat extra aflossen precies inhoudt, hoe advies over extra aflossen kan worden ingewonnen, wat de voor- en nadelen zijn van extra aflossen, welke voorwaarden er aan verbonden zijn, en dat er een ‘afloscheck’ kan worden gedaan, waarmee klanten kunnen vaststellen of extra aflossen in hun situatie interessant kan zijn en hoe zij dit zelf kunnen regelen.
Anders dan klager beweert, legt ABN AMRO in de bestreden uiting de voor- en nadelen van extra aflossen wel correct uit en legt zij bijvoorbeeld niet alleen de nadruk op de voordelen van extra aflossen.
Verder is klagers stelling, dat een klant die 10.000 euro extra aflost op een 30-jarige annuïtaire hypotheek, weinig tot geen voordeel geniet in bespaarde rente, onjuist. In de regel blijft na extra aflossing op een annuïtaire hypotheek de looptijd ongewijzigd, maar wordt de maandelijkse annuïteit (de maandlast) naar beneden bíjgesteld. Hierdoor wordt over de totale looptijd van de hypotheek minder rente betaald. Ter illustratie sluit ABN AMRO een algemeen rekenvoorbeeld bij. Dit voorbeeld toont aan dat een extra aflossing van € 10.000,- in maand 40 bij een annuïtaire hypotheek van € 300.000,- met een rente van 2,5% een besparing van € 3.665,- aan rentekosten oplevert.
Ten slotte maakt ABN AMRO uit de klacht op dat klager mogelijk liever heeft dat na een extra aflossing de maandlast niet (standaard) naar beneden wordt bijgesteld, maar gelijk blijft, zodat de hypotheek eerder dan de vooraf afgesproken looptijd wordt afgelost. Ook deze optie bestaat bij ABN AMRO, en zij is dan bereid om met de klant in gesprek te gaan over het doorvoeren van een dergelijke wijziging.
Gelet op het bovenstaande acht ABN AMRO de uiting niet misleidend en verzoekt zij de Commissie om de klacht af te wijzen.
De repliek
De repliek wordt als volgt samengevat.
Het bij het verweer gegeven rekenvoorbeeld, in geval van verlaging van de maandelijkse lasten, is misleidend. Bij dat voorbeeld wordt gesproken over een voordeel van € 3.665,- euro, maar daarbij is niet vermeld dat het rentevoordeel, zonder verlaging van de maandelijkse lasten, ruim € 9.000,- zou zijn geweest. In geval van verlaging van de maandelijkse lasten is derhalve geen sprake van ‘een voordeel’ voor de consument.
ABN AMRO speelt in op het gevoel van de consument dat een lagere maandlast prettig is, terwijl een ander product, namelijk eenmalig aflossen zonder wijziging van de maandtermijn veel beter is voor de klant, maar in dezelfde uiting als negatief wordt afgeschilderd.
Het feit dat ABN AMRO kenbaar maakt dat aflossen niet altijd passend is, neemt niet weg dat zij een product aanbiedt met weglaten van cruciale informatie, namelijk over het effect van de verlaging van de maandelijkse lasten op de rente. ABN AMRO suggereert dat een verlaging van de maandelijkse lasten een positieve bijwerking heeft voor de consument, maar dat is niet waar.
Klager heeft beide situaties voorgerekend:
a.
een annuïtaire hypotheek lening, “Origineel vs Eenmalige aflossing met verlaging maandtermijn” en
b.
een annuïtaire hypotheek lening, “Origineel vs Eenmalige aflossing zonder verlaging maandtermijn”, en legt deze berekeningen over.
Deze berekeningen tonen een rentebesparing van € 3.365,- respectievelijk € 9.158,-.
De dupliek
De dupliek wordt als volgt samengevat.
In de communicatie van ABN AMRO wordt duidelijk gewezen op het feit dat extra aflossen mogelijk voordelig is. Uit het rekenvoorbeeld bij het verweer blijkt een dergelijk voordeel, namelijk lagere maandlasten en over de gehele looptijd een lager bedrag aan totaal betaalde rente. Dat naast de voordelen van extra aflossen, ook nadelen van extra aflossen bestaan, is duidelijk op de website vermeld.
ABN AMRO kan niet inzien waarom lagere maandlasten niet als een voordeel voor de klant kunnen worden weergegeven. Daar komt bij dat de klant online een berekening kan uitvoeren waaruit blijkt wat het effect van een aflossing is op het maandbedrag en het resterende hypotheekbedrag.
Uit klagers berekeningen blijkt ook dat aflossen voordelig kan zijn, en daarmee lijkt klager te erkennen dat de bestreden uiting juist is.
Klager lijkt te wijzen op de optie van aflossen met behoud van het maandbedrag (en verkorting van de looptijd). Zoals meegedeeld bij verweer, bestaat deze mogelijkheid ook. Deze optie biedt ABN AMRO echter niet aan als “zelf regelen”.
Klager gaat er overigens aan voorbij dat het verkorten van de looptijd ook nadelige gevolgen heeft, zoals het feit dat de maandlast niet daalt en dat verkorting van de looptijd onomkeerbaar is.
De mondelinge behandeling
Partijen hebben hun standpunten nader toegelicht. Op die toelichting zal worden teruggekomen in het oordeel.
Het oordeel van de Commissie
Tussen klager en adverteerder staat vast dat extra aflossing op een hypotheek tot lagere maandlasten kan leiden. Dit blijkt ook uit de door klager overgelegde berekening (voordeel: € 3.665,-). In zoverre is de mededeling “meestal een lager maandbedrag” onder het kopje “voordelen extra aflossen” juist. Ditzelfde geldt voor de mededeling onder het kopje ” nadelen extra aflossen” dat bij een aflossing soms geen lager maandbedrag wordt gerealiseerd als de hypotheek aan een spaarrekening of verzekering is gekoppeld. Bij de mondelinge behandeling is namelijk komen vast te staan dat ook deze mededeling juist is.
De klacht van klager is echter ruimer, zoals met name bij repliek naar voren is gekomen. Hij vindt de uiting namelijk (ook) misleidend, omdat het voordeel van vervroegd aflossen veel groter is (kan zijn) als de maandelijkse lasten hetzelfde blijven, maar de looptijd van de hypotheek wordt verkort (voordeel € 9.158). Door dit niet te vermelden, ontbreekt er cruciale informatie, aldus klager.
Ter zitting heeft adverteerder erkend dat de door klager bij repliek overgelegde berekeningen juist zijn. Dit betekent dat een (veel) groter voordeel kan worden behaald als bij een vervroegde aflossing niet de maandtermijn wordt verlaagd, maar de looptijd van de hypotheek wordt verkort.
In de bestreden uiting wordt de lezer weliswaar aangespoord om na te gaan of “Extra aflossen op uw hypotheek” interessant is, maar naar het oordeel van de Commissie ontbreekt eerdergenoemde belangrijke informatie in de uiting, althans wordt daar niet voldoende duidelijk op gewezen. De opsomming van voor- en nadelen ziet namelijk alleen op de situatie dat de looptijd ongewijzigd blijft, terwijl verkorting van de looptijd ook een optie is. Dat wordt uitgegaan van een ongewijzigde looptijd, wordt, zo begrijpt de Commissie uit de mondelinge toelichting van ABN AMRO, alleen vermeld in het antwoord op één van de in de uiting opgenomen “Veelgestelde vragen over extra aflossen”, namelijk “Hoe verandert mijn maandbedrag en tariefklasse door extra aflossen?”
Adverteerder heeft meegedeeld dat zij de optie aflossen met behoud van het maandbedrag en verkorting van de looptijd niet aanbiedt als “zelf regelen”, dat deze optie een wijziging van de overeenkomst vergt (“een apart proces”) en dat klanten in het algemeen lagere maandlasten willen. De Commissie acht deze optie in het kader van “extra aflossen op uw hypotheek” echter dermate essentieel, dat daar in de onderhavige uiting over “Hypotheek aflossen Extra aflossen op uw hypotheek”, die zich niet duidelijk beperkt tot “zelf online” regelen, uitdrukkelijk op had moeten worden gewezen. In zoverre is de uiting voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van de voordelen van het product als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Overigens heeft de Commissie nota genomen van de mededeling van ABN AMRO ter zitting dat zij de suggestie van de voorzitter, om in de bestreden uiting ook te wijzen op de optie van aflossen met behoud van het maandbedrag en verkorting van de looptijd, ter harte zal nemen.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.