Het College van Beroep [20 mei 2020]

De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie

De klacht is gericht tegen een radiocommercial en een billboard waarin telkens de namen “Rudolf, Nico, Hendrik, Bernard” worden genoemd, gevolgd door de mededelingen: “Rudolf, Nico, Hendrik, Bernard bestaan al ruim 125 jaar” en “RNHB kopen om te verhuren”, waarbij op het billboard ook de website rnhb.nl is vermeld.

De klacht wordt, voor zover in beroep relevant, als volgt samengevat. Het is onjuist om te adverteren met de tekst dat RNHB al 125 jaar bestaat. Deze naam is pas actief geworden in 2008. De naam RNHB is tot stand gekomen door samenvoeging van de Rijnlandse Hypotheekbank en de Nederlandsche Hypotheekbank in november 2008. Door de reclame zou de consument ten onrechte kunnen menen met een gerenommeerde bankinstelling van doen te hebben.

De Commissie heeft, voor zover in beroep relevant, geoordeeld dat de uitingen bij de gemiddelde consument de indruk kunnen wekken dat RNHB al ruim 125 jaar bestaat. In de overgelegde stukken wordt echter 2008 genoemd als het jaar waarin RNHB “wordt geboren uit de samenvoeging van de Rijnlandse en de Nederlandsche Hypotheekbank”. Daarbij wijst de Commissie ook op de wijzigingen die zich sinds 1890 met betrekking tot de ‘Nederlandsche Hypotheekbank’ hebben voorgedaan. De gemiddelde consument zal niet begrijpen dat met de uitingen in feite bedoeld wordt te verwijzen naar meer dan 125 jaar ervaring, opgebouwd in verschillende ondernemingen, waartussen overnames en fusies hebben plaatsgevonden. In zoverre acht de Commissie de uitingen voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van één van de kenmerken van de adverteerder als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder f van de Nederlandse Reclame Code (NRC), namelijk haar leeftijd ofwel periode van ‘bestaan’. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend en oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

De grieven

De Commissie acht de uitingen ten onrechte in strijd met artikel 8.2 aanhef en onder f NRC. In dit artikel staat niet het ‘bestaan’ dan wel de ‘leeftijd’ van de adverteerder als kenmerk waarover onduidelijkheid kan bestaan. Ongeacht echter welk kenmerk is bedoeld, kan de reclame niet onder de werking van dit artikel vallen. De reclame kan de gemiddelde consument namelijk niet ertoe brengen onder invloed van een onjuiste voorstelling van zaken een besluit over een transactie te nemen. De uitingen luiden: “Rudolf, Nico, Hendrik, Bernhard bestaan al ruim 125 jaar”. Dit ezelsbruggetje met namen is een terechte bewering die ertoe dient de naamsbekendheid van RNHB te vergroten, en niet om klanten een product aan te bieden of een transactie voor te stellen. De correctheid van de mededeling kan niet ter discussie staan. De ontstaansgeschiedenis van RNHB blijkt uit haar website.

Tussen het lezen, horen of zien van “Rudolf, Nico, Hendrik, Bernhard bestaan al ruim 125 jaar” en het aangaan van een rechtsverhouding (het krijgen van een hypothecair krediet voor het beleggen in vastgoed) zitten diverse cruciale en zeer uitgebreide stappen waaraan de Commissie voorbijgaat. RNHB is onder haar AFM vergunning en wegens de zorgplicht die als financieel bedrijf op haar rust, verplicht de consument zodanig te informeren dat hij een weloverwogen beslissing kan nemen. RNHB heeft daarom in haar aanvraagproces waarborgen ingebouwd waardoor de consument niet lichtvaardig een hypothecaire financiering kan aangaan. Onderdeel hiervan is dat RNHB vanaf het eerste contact volledig transparant is over haar product, de risico’s hiervan en haar ontstaansgeschiedenis. Daarom heeft zij die geschiedenis op haar website uitgebreid beschreven.

Volgens artikel 8.1 NRC moet bij de beoordeling of reclame misleidend is mede worden gelet op al haar kenmerken en omstandigheden, de feitelijke context, de beperkingen van het communicatiemedium en het publiek waarvoor zij is bestemd. Uit de beslissing van de Commissie blijkt niet dat een dergelijke afweging heeft plaatsgevonden. Als dit wel is gebeurd, is dit onvoldoende gemotiveerd. De Commissie heeft in het geheel niet aangegeven welke omstandigheden zij bij haar oordeel heeft betrokken.

Geïntimeerde heeft overigens geen belang bij zijn klacht. Hij is niet een consument die het risico loopt onder invloed van een onjuiste veronderstelling een transactie met RNHB aan te gaan. Geïntimeerde is dus zelf niet misleid.

Het antwoord in appel

Het standpunt van geïntimeerde strekt tot bevestiging van de beslissing van de

Commissie. Op hetgeen hij stelt zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.

Het oordeel van het College

1. Voor zover geïntimeerde in zijn verweer verwijst naar online-uitingen, volstaat het College met op te merken dat de beoordeling in beroep beperkt dient te blijven tot de door de Commissie omschreven uitingen, te weten een radiocommercial en een billboardposter met telkens onder meer de mededeling: “Rudolf, Nico, Hendrik, Bernard bestaan al ruim 125 jaar”. Deze mededeling kan, in combinatie met de daarop volgende woorden “RNHB kopen om te verhuren”, niet anders worden begrepen dan dat RNHB (appellante) als financiële dienstverlener al meer dan 125 jaar bestaat. Deze absolute claim wordt niet waargemaakt. Zoals ook de Commissie heeft opgemerkt, noemt RNHB op haar website 2008 als het jaar waarin zij “wordt geboren uit de samenvoeging van de Rijnlandse en de Nederlandsche Hypotheekbank”.

2. Los van het voorgaande hebben zich ten aanzien van de in 1890 opgerichte ‘Nederlandsche Hypotheekbank’, die als uitgangspunt geldt voor het geclaimde 125-jarige bestaan van RNHB, dermate veel fusies en splitsingen voorgedaan waarbij ook de aard van de activiteiten is veranderd, dat RNHB niet zonder meer met dit bedrijf kan worden vereenzelvigd en evenmin als een zodanige voortzetting daarvan kan worden gezien dat dit de bestreden leeftijdsclaim kan rechtvaardigen. Geïntimeerde heeft bovendien, in reactie op het beroepschrift, aan de hand van stukken aangetoond dat op 16 september 2016 is opgericht Yellow NewCo II B.V., en dat op 5 april 2017 de naam van deze vennootschap is gewijzigd in RNHB B.V., onder welke naam zij vanaf 30 november 2017 bekend is bij de AFM als aanbieder van hypothecair krediet. Aldus gaan de reclame-uitingen gepaard met onjuiste informatie over de kenmerken van RNHB in de zin van artikel 8.2 aanhef en onder f NRC.

3. De gemiddelde consument zal door de bestreden uitingen ten onrechte menen dat RNHB al meer dan 125 jaar bestaat en hierdoor (kunnen) worden misleid. Dat, zoals RNHB stelt, aan de uiteindelijke transactie (kort gezegd: het aangaan van een hypothecair krediet voor het beleggen in vastgoed) nog diverse stappen voorafgaan doet niet af aan het feit dat deze consument door de reclame-uitingen tot een transactie zal (kunnen) besluiten waartoe hij niet besloten zou hebben indien niet de indruk zou zijn gewekt dat RNHB ruim 125 jaar bestaat. De reclame-uitingen wekken immers het vertrouwen dat RNHB als financiële dienstverlener op het gebied van “kopen om te verhuren” een solide (zeer lang bestaand) bedrijf is. Of geïntimeerde zelf is misleid en of hij daarom een belang bij de klacht heeft, doet niet ter zake. Het gaat er immers om of de maatman (dit is de redelijk geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument) door de onjuiste uitingen ertoe wordt of kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen. Ook rekening houdend met de in artikel 8.1 NRC genoemde aspecten, dient deze vraag bevestigend te worden beantwoord. Dat op de website een toelichting over de ontstaansgeschiedenis van RNHB staat, kan, wat van die toelichting ook moge zijn, de door de reclame-uitingen gewekte onjuiste indruk en de verstoring daardoor van het economische gedrag van de gemiddelde consument niet wegnemen.

4. Nu de grieven geen doel treffen, beslist het College als volgt.

De beslissing van het College van Beroep

Het College bevestigt de bestreden beslissing, voor zover in beroep aan de orde.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [5 februari 2020]

De bestreden reclame-uitingen

Het betreft:

1. Een radioreclame waarin wordt gezegd:
“Rudolf, Nico, Hendrik, Bernard
Rudolf, Nico, Hendrik, Bernard|
bestaan al ruim 125 jaar
RNHB
kopen om te verhuren”

en

2. Een billboard waarop staat:
“Rudolf
Nico
Hendrik
Bernard
bestaan al
ruim 125 jaar
www.rnhb.nl
RNHB                          Kopen om te verhuren”.

De klacht

Klager heeft tegen beide uitingen de volgende bezwaren.

a. “Men adverteert ermee dat de naam RNHB al 125 jaar bestaat. Dit is onjuist”, aldus klager. Deze naam is immers pas actief geworden in 2008, zo blijkt uit de bij de klacht gevoegde informatie.  De naam RNHB is tot stand gekomen door samenvoeging van de Rijnlandse Hypotheekbank en de Nederlandse Hypotheekbank in november 2008, aldus klager. Hij vindt de reclame misleidend voor de consument, die zou kunnen denken met een  gerenommeerde bankinstelling van doen te hebben.

b. RNHB B.V. heeft geen bankvergunning, maar is een kredietinstelling, die van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) een vergunning heeft ontvangen voor het aanbieden van hypothecair krediet. Ter onderbouwing van zijn klacht legt klager het volgende over:

• een schermafdruk van https://www.rnhb.nl/over-ons
• een brief van 26 augustus 2019 van RIJNLANDSE HYPOTHEEKBANK B.V. gericht aan “Geachte relatie”
• een afschrift van een akte houdende juridische fusie tussen FGH Bank N.V. en Rijnlandse Bank N.V.
• een afdruk van www.kvk.nl met de aanhef “Inzien uittreksel – RNHB B.V. (…) 22 mei 2018
• een brief van 12-01-2018 van RNHB met als onderwerp “RNHB” zelfstandig verder”.

Het verweer

In mei 2019 is RNHB begonnen met een onllne reclamecampagne, radiocommercials en outdoor blllboards. Klager verwijst in het online klachtenformulier ook naar een televisiereclame op NPO 1 op 1 juli 2019. RNHB voert echter geen reclamecampagne op televisie en kan derhalve  geen verweer voeren ten aanzien van een televisiereclame. Wellicht doelt klager op een online-uiting op de website van NPO 1, maar dat kan adverteerder op basis van de haar verstrekte informatie niet nagaan. Wel merkt zij op dat de online reclame dezelfde verwijzing naar het 125 jaar bestaan van RNHB bevat als de radioreclame en het billboard.

Met betrekking tot de verschillende bezwaren adverteerder -samengevat- het volgende op. 

Ad 1.
Zowel de radioreclame als het billboard bevat een verwijzing naar de bestaansgeschiedenis van RNHB. Deze verwijzing acht adverteerder niet misleidend  voor consumenten. Met de mededeling “bestaan al ruim 125 jaar” wordt niet beweerd dat RNHB B.V. in de huidige vorm al 125 jaar bestaat, maar dat RNHB staat voor (meer dan) 125 jaar ervaring met het financieren van vastgoed. De wortels van RNHB liggen in  1890. Uit verscheidene overnames en fusies is in 2008 de handelsnaam ‘RNHB’ voortgekomen. Verwezen wordt naar een als bijlage 3 overgelegde tijdsbalk. Toen rechtsvoorgangers van RNHB B.V. onder de naam RNHB gingen handelen, betrof dat de voortzetting van een al lang bestaande onderneming met een bestaande leningenportefeuille. Verder is gangbaar dat bedrijven en ondernemingen zich ontwikkelen door middel van fusies en overnames. Vaak worden dezelfde ondernemingen onder verschillende (opvolgende) namen gevoerd over een langere tijdspanne, zo ook in het geval van RNHB. Het verhaal van RNHB is uitgebreid beschreven op de website van adverteerder. Verwezen wordt naar bijlage 4. Nu RNHB transparant is over haar ontstaansgeschiedenis valt niet in te zien waarom de onderhavige reclame misleidend  zou zijn. Het is niet misleidend om te stellen dat een consument of (potentiële) klant met een ervaren partij te maken heeft. De geschiedenis en ervaring van RNHB voeren nu eenmaal (meer dan) 125 jaar terug, aldus adverteerder.

Ad 2. In geen enkele uiting van adverteerder noch in haar bedrijfs- of handelsnamen wordt het woord ‘bank’ gebruikt. Evenmin wordt op enige wijze gesuggereerd dat dat RNHB over een bankvergunning zou beschikken. RNHB B.V. beschikt over een vergunning van de AFM voor het aanbieden van en het bemiddelen in hypothecair krediet en valt daarmee onder toezicht van de AFM.

Gelet op het bovenstaande acht adverteerder beide bezwaren ongegrond.

Het oordeel van de Commissie

1. De Commissie stelt voorop dat zij haar oordeel zal beperken tot de radioreclame en het billboard, zoals hierboven omschreven onder “de bestreden reclame-uitingen”. Klager  heeft in het online klachtenformulier ook verwezen naar een televisiereclame op NPO 1, maar adverteerder heeft aangevoerd dat zij geen reclamecampagne op televisie voert. Volgens adverteerder doelt klager wellicht  op een online-uiting op de website van NPO 1, maar bij gebreke van desbetreffende informatie kan zij dit niet nagaan, aldus adverteerder. Nu adverteerder heeft opgemerkt dat de online reclame dezelfde verwijzing naar het 125 jaar bestaan van RNHB bevat als de radioreclame en het billboard, zal de Commissie alleen de radioreclame en het billboard beoordelen en niet nader onderzoeken op welke “televisiereclame” klager doelt. 

2. Met betrekking tot de verschillende bezwaren overweegt de Commissie het volgende.

Ad a.   Klager heeft gesteld: “Men adverteert ermee dat de naam RNHB al 125 jaar bestaat. Dit is onjuist”. Klager heeft hiertoe, onder verwijzing naar bij de klacht gevoegde informatie, aangevoerd dat deze naam pas tot stand gekomen is in 2008, door samenvoeging van de Rijnlandse Hypotheekbank en de Nederlandse Hypoheekbank. De Commissie oordeelt hierover als volgt.
In de bestreden uitingen wordt niet letterlijk gesteld dat “de naam RNHB” al “ruim 125 jaar” bestaat, maar wel: “Rudolf Nico Hendrik Bernard bestaan al ruim 125 jaar”, waarna direct “RNHB” wordt genoemd. Hierdoor kan bij de gemiddelde consument gemakkelijk de indruk ontstaan dat “RNHB” al ruim 125 jaar bestaat ofwel meer dan 125 jaar geleden is opgericht, hetgeen niet juist is. In het als bijlage 4 bij het verweer overgelegde “verhaal van RNHB” (hierna ook: “het verhaal”) staat immers, onder “2008”: “Drie jaar later sluit de Rijnlandse Hypotheekbank zich aan bij grote broer FGH Bank. RNHB wordt geboren uit de samenvoeging van de Rijnlandse en de Nederlandse Hypotheekbank. Door ons rijke verleden ontwikkelen we ons tot een belangrijke financier op de vastgoedmarkt”. 

Voorafgaand hieraan staat in het verhaal, voor zover hier van belang:
“1890
Ons verhaal begint meer dan 125 jaar geleden. Op 22 november 1890 richten de heren  Dirk Bos en Frans Wilkens de Nederlandsche Hypotheekbank op in Veendam”.

Vervolgens staat onder het kopje “1937”:
“Een halve eeuw later gaan zij samen met de Friesch-Groningse Hypotheekbank, later afgekort naar FGH Bank”.

Hierna volgt onder het kopje “1984”:
“Dan begint de geschiedenis van de Rijnlandse Hypotheekbank (..)”.

Onder “2003” staat vervolgens:
“Vanaf het begin van de nieuwe eeuw werkt FGH Bank onder de vlag van de Rabobank”. 

Onder de kopjes “2016” respectievelijk “2018” staat ten slotte, voor zover hier van belang:
“RNHB maakt zich los van de Rabobank”

 en

“We gaan verder als zelfstandige aanbieder van hypothecair krediet met een eigen AFM-vergunning”. 

Volgens het verweer wordt met de mededeling “bestaan al ruim 125 jaar” niet beweerd dat RNHB B.V. in de huidige vorm al 125 jaar bestaat, maar dat RNHB staat voor (meer dan) 125 jaar ervaring met het financieren van vastgoed. Daarbij heeft adverteerder meegedeeld dat de wortels van RNHB in 1890 liggen en dat de handelsnaam ‘RNHB’ in 2008 is voortgekomen uit verschillende overnames en fusies.

Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument echter niet zonder meer begrijpen dat met “Rudolf Nico Hendrik Bernard bestaan al ruim 125 jaar” bedoeld wordt te verwijzen naar meer dan 125 jaar ervaring, opgebouwd in verschillende ondernemingen, waartussen overnames en fusies hebben plaatsgevonden. In zoverre acht de Commissie de tekst “Rudolf Nico Hendrik Bernard bestaan al ruim 125 jaar” voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van één van de kenmerken van de adverteerder als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder f van de Nederlandse Reclame Code (NRC), namelijk haar leeftijd ofwel periode van “bestaan”. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Ad b.

In geen van de bestreden uitingen wordt gesteld of gesuggereerd dat adverteerder een bankvergunning heeft. Gelet hierop is dit onderdeel van de klacht ongegrond.

3. Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de Reclame Code Commissie

Gelet op het oordeel onder 2 Ad a. acht de Commissie de reclame-uitingen in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.