De bestreden uiting

Het betreft een uiting op https://www.abp.nl/pensioen-bij-abp/soorten-pensioen/extrapensioen. Daarin staat onder meer:

“ABP ExtraPensioen

Met ABP ExtraPensioen spaart u voor extra pensioen. Dit kan zolang u werkt en u via uw werkgever pensioen opbouwt bij ABP.

U stort via uw werkgever een bedrag vanuit uw brutosalaris. Deze ‘inleg’ voegen wij toe aan het vermogen van ABP. Zolang u pensioen opbouwt bij ABP, krijgt uw inleg hetzelfde rendement als het fondsvermogen van ABP. Met het uiteindelijke saldo (uw inleg en het behaalde rendement) verhoogt u uw ouderdomspensioen.

(…)

Wat kost ABP ExtraPensioen?

Wij verminderen kosten op uw ABP ExtraPensioen. Dit zijn de kosten voor vermogensbeheer, administratiekosten en kosten voor de inlegbescherming. Deze kosten bedragen 0,04% van het gemaakte rendement per maand”.

Samenvatting van de klacht

In de beslissing van de voorzitter is de klacht als volgt samengevat en de Commissie neemt deze samenvatting over:   

“De klacht is gericht tegen de laatste zin van de tekst over de kosten van het ABP ExtraPensioen. Deze zin is volgens klager misleidend omdat verweerder de kosten berekent over het saldo waarover het rendement wordt berekend, dus niet alleen over het gemaakte rendement zoals in de uiting staat. Op basis van een voorbeeldberekening met een ingelegd saldo van € 50.000 en een fondsrendement over de maand waarover de berekening als voorbeeld is genomen van 5% en een kostenpercentage van 0,04% berekent klager de kosten volgens de uiting op € 1,40, terwijl de kosten bij dit voorbeeld in werkelijkheid 1,07 x € 50.000 = € 53.500 x: 0,0004 = € 21,40 bedragen”.

Samenvatting van het verweer 

In de beslissing van de voorzitter is het verweer als volgt samengevat en de Commissie neemt deze samenvatting over:   

“Klager is niet ontvankelijk in zijn klacht omdat hij niet uitlegt waarom de bestreden tekst reclame zou zijn. Verweerder betwist ook dat er sprake is van een reclame-uiting. De bewuste tekst is geen directe of indirecte aanprijzing en bevat alleen feitelijke informatie over de kosten. Als toch sprake is van reclame, kan de uiting niet misleidend zijn, omdat er niet bewust een verkeerde voorstelling van zaken wordt gegeven. Wel heeft verweerder de uiting aangepast en in lijn gebracht met nummer H14.1 van het ABP pensioenreglement”.

Het oordeel van de voorzitter

De voorzitter heeft klager niet-ontvankelijk verklaard in zijn klacht en heeft daartoe het volgende overwogen: 

“De klacht is gericht tegen een tekst op de website van verweerder waarin het ‘ABP ExtraPensioen’ wordt toegelicht. Daarbij maakt klager specifiek bezwaar tegen de mededeling over de wijze waarop de kosten van dit product worden verrekend. Volgens klager is de desbetreffende tekst misleidend omdat verweerder bedoelde kosten blijkens het Pensioenreglement nr. H14.1 berekent over het saldo waarover het rendement wordt berekend in plaats van uitsluitend over het gemaakte rendement, zoals in de bestreden uiting staat. De klacht betreft daarmee specifiek de toelichting over de berekeningswijze van bepaalde kosten in het kader van een verrekening. Naar het oordeel van de voorzitter is deze kwestie niet te herleiden tot een aanprijzing van bepaalde diensten door verweerder. De bestreden tekst als geheel bevat uitsluitend feitelijke informatie over het ‘ABP ExtraPensioen’ en prijst dit pensioen dus niet aan. Ook verder kan niet worden gezegd dat de door klager specifiek bestreden tekst, waarvan verweerder overigens heeft erkend dat die niet accuraat was en die zij om die reden inmiddels heeft aangepast, verband houdt met een aanprijzing van een product of een dienst.”.

Samenvatting van klagers bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter

Klager kan zich niet vinden in het oordeel van de voorzitter dat er geen sprake is van een aanprijzing van een product of dienst. Hij voert hiertoe het volgende aan.

Het ‘ABP ExtraPensioen’ (hierna: “AEP”) is een spaarproduct waar je vrijwillig aan deel kunt nemen. Het is geen pensioenuitkering op zich. In dit verband verwijst klager naar alinea 1 van de door hem overgelegde pagina 3 van een brief van 5 december 2022 van ABP.

Op de webpagina (bijlage 1 bij klagers bezwaarschrift) staat een foto van “een gelukkige vader die zijn glas heft met (mogelijk) zijn drie (…) (jongvolwassen) kinderen”. Deze foto heeft niets te maken met de informatie van de kosten voor de opbouw van het saldo van het spaarproduct AEP, maar wordt in relatie gebracht met het AEP spaarproduct. Aldus wordt dit product indirect/direct aangeprezen. Kennelijk was het een wijs besluit van vader om deel te nemen aan AEP, aldus klager.

 
Verder kan bij het afsluiten van een spaarproduct in het algemeen worden gesteld dat voor potentiële klanten de (netto)opbrengst een doorslaggevende rol speelt. Wanneer bij de kosten is vermeld dat deze slechts 0,04% van het gemaakte rendement bedragen (in plaats van 0,04% van het saldo waarover het rendement wordt berekend), dan is de keuze snel gemaakt. De vermelde kosten zijn extreem laag, aldus klager. Ook hierdoor is er sprake van een directe of indirecte aanprijzing van het spaarproduct AEP
 
In het verweer van ABP van 2 februari 2023 staat dat de oude tekst over de kosten van het AEP product is vervangen door een nieuwe tekst. Inmiddels is, na contact tussen klager en ABP, ook de  nieuwe tekst gewijzigd. Ter vergelijking van de verschillende teksten verwijst klager naar voornoemd verweer van ABP en naar bijlage 1 bij het bezwaar.
 
Anders dan ABP in haar verweer stelt, hoeft er voor misleidende reclame geen sprake te zijn van opzet. Volgens artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) is reclame onder meer misleidend als deze gepaard met onjuiste informatie. In dit geval berekent ABP de kosten (één van de belangrijkste kenmerken van het AEP spaarproduct) over de opbouw van het AEP niet zoals in de webtekst wordt vermeld.
 
Klager verzoekt de Commissie om de beslissing van de voorzitter te herzien en de klacht op inhoudelijke gronden toe te wijzen.
 

Samenvatting van de reactie van verweerder op het bezwaar

Verweerder (hierna: “ABP”) verzoekt de Commissie om haar verweer als herhaald en ingelast te beschouwen. ABP blijft erbij dat de bewuste tekst, maar ook de aangepaste tekst, geen directe of indirecte aanprijzing is, maar slechts feitelijke informatie bevat over de kosten. De inhoud van het bezwaar maakt dit niet anders. De afbeelding op de webpagina staat, zoals klager zelf ook aangeeft, los van de tekst over de kostenberekening. Sterker nog, de afbeelding geeft door de grootte, opmaak en kleurgebruik geen enkele aanleiding om te denken dat hier sprake is van een aanprijzing, aldus ABP. Zij herkent zich dan ook niet in klagers interpretatie van deze afbeelding.   De bewuste tekst bevat ook alleen feitelijke informatie.

Verder blijft ABP van mening dat er geen sprake is van misleiding. Omdat er geen sprake is reclame, wordt niet meer toegekomen aan de vraag of er sprake is van misleidende reclame.
 

De mondelinge behandeling

Klager heeft zijn standpunt ter zitting nader toegelicht. Op die toelichting zal, voor zover van belang, worden teruggekomen in het oordeel.

Het oordeel van de Commissie

1.

Allereerst dient de vraag te worden beantwoord of de uiting, waartegen klager een klacht heeft ingediend, moet worden aangemerkt als reclame in de zin van artikel 1 NRC.

Op basis van hetgeen partijen naar voren hebben gebracht, daaronder begrepen de verwijzing naar de bij de stukken overgelegde bijlagen, stelt de Commissie het volgende vast. Het tekstgedeelte met de aanhef “Wat kost ABP ExtraPensioen”, tegen welk tekstgedeelte klager in het bijzonder bezwaar heeft gemaakt, is onderdeel van een grotere uiting. Deze grotere uiting bevat bovenaan een foto van vier vrolijk ogende mannen aan tafel in een tuin, één wat ouder, kennelijk op of vlakbij een pensioengerechtigde leeftijd, en drie duidelijk jonger. Direct daaronder volgt onder het kopje “ABP ExtraPensioen” een uiteenzetting over dit product waarmee men, aldus de tekst, spaart “voor extra pensioen”.  

Naar het oordeel van de Commissie wordt door de uiting in haar geheel, dus inclusief de foto, op wervende wijze de aandacht gevestigd op het product ABP ExtraPensioen. Het gaat hier niet om het reguliere ABP-pensioen van ABP-verzekerden die daarbij van rechtswege zijn aangesloten, maar om een vrijwillig te sluiten aanvullend pensioen. Aldus is er sprake van een openbare, directe aanprijzing van een dienst door een adverteerder en daarmee van reclame als bedoeld in artikel 1 NRC. Anders dan de voorzitter acht de Commissie klager daarom ontvankelijk in zijn klacht.

2.

Verweerder heeft erkend dat de informatie over de kosten onder het kopje “Wat kost ABP ExtraPensioen” niet in overeenstemming is met de informatie over de kosten, neergelegd in nummer H14.1 van het ABP pensioenreglement. Verder heeft zij meegedeeld dat de informatie over de kosten op de website inmiddels is aangepast. De Commissie stelt op basis van de overgelegde afdrukken vast dat de bestreden mededeling “Deze kosten bedragen 0,04% van het gemaakte rendement per maand” inmiddels, na een tweede aanpassing, is gewijzigd in: “Deze kosten bedragen in 2023 0,04% en berekenen we over het saldo waarover we het rendement berekenen”, hetgeen duidt op hogere kosten.

3.

Aangezien de bestreden uiting blijkens het bovenstaande gepaard gaat met onjuiste informatie over de kosten, en deze uiting de gemiddelde consument er bovendien toe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, acht de Commissie de uiting misleidend als bedoeld in artikel 8.2 aanhef NRC en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC. De Commissie acht het in dit geval niet nodig om verweerder aan te bevelen om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken, omdat de bestreden uiting reeds op bovengenoemde wijze is aangepast.   

4.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie vernietigt de beslissing van de voorzitter. Zij acht de bestreden uiting in strijd met artikel 7 NRC.

[Hieronder volgt de beslissing van dew voorzitter van de Reclame Code Commissie d.d. 15 maart 2023]

De bestreden -uiting

Het betreft de volgende tekst die ten tijde van het indienen van de klacht op de website van verweerder stond (https://www.abp.nl/pensioen-bij-abp/soorten-pensioen/extrapensioen):
“ABP ExtraPensioen
Met ABP ExtraPensioen spaart u voor extra pensioen. Dit kan zolang u werkt en u via uw werkgever pensioen opbouwt bij ABP.
U stort via uw werkgever een bedrag vanuit uw brutosalaris. Deze ‘inleg’ voegen wij toe aan het vermogen van ABP. Zolang u pensioen opbouwt bij ABP, krijgt uw inleg hetzelfde rendement als het fondsvermogen van ABP. Met het uiteindelijke saldo (uw inleg en het behaalde rendement) verhoogt u uw ouderdomspensioen. (…)
Wat kost ABP ExtraPensioen?
Wij verminderen kosten op uw ABP ExtraPensioen. Dit zijn de kosten voor vermogensbeheer, administratiekosten en kosten voor de inlegbescherming. Deze kosten bedragen 0,04% van het gemaakte rendement per maand.”

Samenvatting van de klacht en de nadere reactie van klager

De klacht is gericht tegen de laatste zin van de tekst over de kosten van het ABP ExtraPensioen. Deze zin is volgens klager misleidend omdat verweerder de kosten berekent over het saldo waarover het rendement wordt berekend, dus niet alleen over het gemaakte rendement zoals in de uiting staat. Op basis van een voorbeeldberekening met een ingelegd saldo van € 50.000 en een fondsrendement over de maand waarover de berekening als voorbeeld is genomen van 5% en een kostenpercentage van 0,04% berekent klager de kosten volgens de uiting op € 1,40, terwijl de kosten bij dit voorbeeld in werkelijkheid 1,07 x € 50.000 = € 53.500 x: 0,0004 = € 21,40 bedragen.

Samenvatting van het verweer en de nadere reactie van verweerder

Klager is niet ontvankelijk in zijn klacht omdat hij niet uitlegt waarom de bestreden tekst reclame zou zijn. Verweerder betwist ook dat er sprake is van een reclame-uiting. De bewuste tekst is geen directe of indirecte aanprijzing en bevat alleen feitelijke informatie over de kosten. Als toch sprake is van reclame, kan de uiting niet misleidend zijn, omdat er niet bewust een verkeerde voorstelling van zaken wordt gegeven. Wel heeft verweerder de uiting aangepast en in lijn gebracht met nummer H14.1 van het ABP pensioenreglement.

Het oordeel van de voorzitter

De klacht is gericht tegen een tekst op de website van verweerder waarin het ‘ABP ExtraPensioen’ wordt toegelicht. Daarbij maakt klager specifiek bezwaar tegen de mededeling over de wijze waarop de kosten van dit product worden verrekend. Volgens klager is de desbetreffende tekst misleidend omdat verweerder bedoelde kosten blijkens het Pensioenreglement nr. H14.1 berekent over het saldo waarover het rendement wordt berekend in plaats van uitsluitend over het gemaakte rendement, zoals in de bestreden uiting staat. De klacht betreft daarmee specifiek de toelichting over de berekeningswijze van bepaalde kosten in het kader van een verrekening. Naar het oordeel van de voorzitter is deze kwestie niet te herleiden tot een aanprijzing van bepaalde diensten door verweerder. De bestreden tekst als geheel bevat uitsluitend feitelijke informatie over het ‘ABP ExtraPensioen’ en prijst dit pensioen dus niet aan. Ook verder kan niet worden gezegd dat de door klager specifiek bestreden tekst, waarvan verweerder overigens heeft erkend dat die niet accuraat was en die zij om die reden inmiddels heeft aangepast, verband houdt met een aanprijzing van een product of een dienst. Om die reden beslist de voorzitter als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande is klager niet ontvankelijk in zijn klacht.