De bestreden reclame-uiting

Het betreft de aanprijzing van de Buteyko Methode op adverteerders website www.buteyko-instituut.nl. Op de homepagina staat onder meer:

“Maar als te veel ademen een gewoonte wordt, schaadt het de gezondheid. Men noemt dat Chronische hyperventilatie. Het ontregelt allerlei processen in het lichaam en veroorzaakt ziektes zoals:

ü  Astma

ü  Longemfyseem

ü  Allergie

ü  Hooikoorts

ü  Eczeem

ü  Chronische vermoeidheid

ü  Slaap apneu

ü  Hoge bloeddruk

ü  Diabetes

ü  MS

ü  Angstaanvallen

ü  Vele vage (en vaak onbegrepen) hyperventilatieklachten

(en nog veel meer)”

Door te klikken op de link “en nog veel meer” wordt een samenvatting getoond van “Buteyko’s lijst met meer dan 150 aandoeningen die verband houden met chronische, verborgen hyperventilatie”.

Voorts staat op de homepagina: “De Buteyko Methode herstelt de natuurlijke, ontspannen ademhaling. Het neemt daarmee de oorzaak van deze ziektes weg (…)” en:

“Recent Medisch onderzoek, uitgevoerd door artsen in landen zoals Australië, Canada, Nieuw Zeeland en Engeland laat zien dat de methode echt werkt en een stevige wetenschappelijke basis heeft.”

Op de website is onder de kop “Test Je Ademhaling” een beschrijving van de ademhalingstest “Controle Pauze” opgenomen alsmede een interpretatie van de testresultaten.

De klacht

Gesuggereerd wordt dat de genoemde ziektes en aandoeningen alleen veroorzaakt worden door een verkeerde ademhaling, die met de Buteyko methode kan worden opgelost. Het verband met de genoemde ziektes is echter niet wetenschappelijk bewezen. Of sprake is van een verkeerde ademhaling kan worden getest via de op de website opgenomen “Controle Pauze”. Volgens deze test voldoet echter niemand aan de volgens Buteyko correcte ademhaling. Klager meent dat sprake is van misleiding en “pure oplichterij”.

Het verweer

Adverteerder heeft gemotiveerd verweer gevoerd en daarbij onder meer verwezen naar het overgelegde boek van Dick Kuiper “Leven zonder astma. Dankzij de Buteyko Methode” met als ondertitel “Een nieuwe ademhalingstechniek waarmee u astma zonder medicijnen kunt laten verdwijnen.”

Voor zover relevant voor de beslissing wordt in het oordeel van de Commissie nader ingegaan op het verweer.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van adverteerder is gehandhaafd en nader toegelicht.

Daarbij is onder meer meegedeeld dat de Controle Pauze een diagnosemiddel voor hyperventilatie is dat door alle Buteyko therapeuten wordt gebruikt. Adverteerder heeft twee tabellen (afkomstig van de website www.normalbreathing.com) overgelegd met daarin resultaten van de Controle Pauze test bij gezonde personen en bij personen met verschillende ziektes en aandoeningen.

Voorts heeft adverteerder meegedeeld dat in het westen alleen onderzoeken zijn gedaan naar het verband tussen astma en de Buteyko methode, (waarschijnlijk) omdat de methode bij astma het beste resultaat geeft. Er is geen westers onderzoek gepubliceerd waarin wordt geconcludeerd dat minder ademen leidt tot verbetering van andere ziektes dan astma. De Russische arts Buteyko heeft echter wel geconstateerd dat bij de in de uiting genoemde ziektes vaak chronische hyperventilatie voorkomt.

Het oordeel van de Commissie

1) In de bestreden uiting wordt gesteld dat chronische hyperventilatie een groot aantal met name genoemde ziektes veroorzaakt en dat de Buteyko methode de oorzaak van deze ziektes wegneemt. Ter onderbouwing van de juistheid van deze stelling, die door klager is bestreden, heeft adverteerder het boek “Leven zonder astma” overgelegd en heeft hij verwezen naar een aantal in dit boek en op de website genoemde studies betreffende het effect van de Buteyko methode bij astma. Als erkend is komen vast te staan dat in het westen geen onderzoeksresultaten beschikbaar zijn betreffende het verband tussen de Buteyko methode en andere ziektes dan astma.

Ook al kan naar het oordeel van de Commissie op grond van de gepubliceerde onderzoeken (in Australië, Nieuw Zeeland en Engeland) niet worden uitgesloten dat een behandeling met de Buteyko methode een gunstig effect heeft bij astmapatiënten, daarmee is niet voldoende (wetenschappelijk) onderbouwd dat chronische hyperventilatie de oorzaak is van astma en alle andere in de uiting genoemde ziektes en aandoeningen dan wel dat de Buteyko methode bij al deze ziektes en aandoeningen “echt werkt”.

2) De Commissie acht voldoende aannemelijk gemaakt dat de Controle Pauze binnen de Buteyko methode een belangrijk instrument vormt om de ademhaling te meten en een diagnose te stellen. Voor zover klager heeft bedoeld bezwaar te maken tegen (de verwijzing op de website naar) de Controle Pauze als testinstrument, wordt de klacht afgewezen.

3) Hoewel de Commissie een beschrijving van de Controle Pauze op zichzelf genomen toelaatbaar acht, volgt uit hetgeen onder 1) is overwogen dat in het kader van de interpretatie van de Controle Pauze niet mag worden gezegd dat een diepe en zware ademhaling “serieuze gezondheidsproblemen kan veroorzaken”.

4) Op grond van hetgeen onder 1) en 3) is overwogen wordt het ervoor gehouden dat de uiting gepaard gaat met onjuiste informatie als bedoeld in de aanhef van artikel 8.2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Omdat de Commissie voorts van oordeel is dat de gemiddelde consument door de uiting ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie – in dit geval behandeling volgens de Buteyko methode – te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

De beslissing

Op grond van hetgeen onder 1), 3) en 4) is overwogen acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.