De bestreden uitingen
Het betreft:
1.
Twee radiospots en drie televisiespots over veranderingen in de zorg per 1 januari 2015, welke spots klager heeft waargenomen in oktober 2014. Aan het slot van elk van de uitingen wordt gezegd:
“Kijk voor meer informatie op dezorgverandertmee.nl”.
2.
Een uiting over veranderingen in de zorg per 1 januari 2015 op www.zorgverandert.nl. De klacht
De klacht kan als volgt worden samengevat.
Er is sprake van reclame voor denkbeelden. De boodschap luidt dat iedereen de zorg krijgt die hij nodig heeft. Klager beschouwt deze boodschap als oneerlijk en misleidend. Hij voert daartoe, meer in het bijzonder met betrekking tot de hierna genoemde uitingen, het volgende aan.
De website www.dezorgverandert.nl.
Door de leus “Naar passende oplossingen voor úw leven” wordt gesuggereerd dat de consument krijgt wat hij nodig heeft”.
Gesteld wordt:
“Voortaan bekijkt u samen met de gemeente of zorgprofessional (wijkverpleegkundige) wat u écht nodig heeft”. In werkelijkheid kan en gaat de wijkverpleegkundige alles tegenhouden. De term “zorgprofessional” wekt ten onrechte de indruk dat de hulp professioneler wordt; nu regelen artsen de zorg, straks lager opgeleide wijkverpleegkundigen.
Gesteld wordt:
“De gemeente gaat meer kijken naar uw eigen behoeften en mogelijkheden. Wat vindt u belangrijk in uw leven en wat heeft u daarbij nodig?”.
Hierdoor wordt gesuggereerd dat de gemeente naar de behoefte gaat kijken, terwijl het gaat om de financiële mogelijkheden van de cliënt. Zijn die onvoldoende, dan zal de zorg ook onvoldoende zijn.
Televisiespots.
In één van de spots wordt gezegd:
“En krijgt mevrouw Pietermaai de zorg die ze nodig heeft”.
Klager moet echter constateren dat veel zorgbehoevenden al lang niet meer de zorg krijgen die ze nodig hebben. Immers, bejaarden kunnen niet meer naar een bejaardenhuis. Er wordt een beroep gedaan op de omgeving van bejaarden. Privatisering van de zorg heeft de zorg onnodig duur gemaakt. De zorg wordt afhankelijk van de wijkverpleegkundige. Veel ouderen hebben geen geld om zorg in te kopen. De kosten voor de zorg zullen blijven stijgen.
Het spotje over ‘Jasper en Sara’ geeft het idee dat Jasper en Sara gelukkig zijn met de oplossing, genoemd in het spotje, maar Sara krijgt een infuus, en wordt de rest van de dag aan haar lot overgelaten.
In de spot die begint met “Vanaf 1 januari wordt de zorg in Nederland anders georganiseerd” wordt gezegd:
“Mevrouw Pietermaai krijgt straks professionele ondersteuning”. Dit is misleidend, omdat de wijkverpleegkundige niet steeds op tijd is om het vuur van de ketel laag te zetten. Voorts wordt gezegd:
“(..) op zorg en ondersteuning moet je altijd kunnen rekenen”. Door deze mededeling wordt ten onrechte gesuggereerd dat de nieuwe wet hiervoor gaat zorgen.
Voor klager is duidelijk dat de maatregelen van de regering geleid hebben en zullen leiden tot vermindering van kwaliteit in de zorg. Een reclame die suggereert dat iedereen de zorg krijgt die hij nodig heeft, vindt klager misleidend.
Het verweer
De klacht is gemotiveerd weersproken. Op het verweer zal worden teruggekomen in het oordeel.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van verweerder is nader toegelicht.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie stelt voorop dat zij haar oordeel zal beperken tot de bestreden radio- en televisiespots. Ten aanzien van de website www.zorgverandert.nl is namens verweerder ter vergadering meegedeeld dat deze site niet afkomstig is van verweerder. Nu uit de bij de klacht overgelegde afdrukken van de site ook niet blijkt dat deze site afkomstig is van verweerder, zal de Commissie zich in het kader van de onderhavige klachtprocedure, waarin alleen verweerder in de gelegenheid is gesteld om op de klacht te reageren, niet over de bestreden uiting op voornoemde website uitlaten.
Wat betreft de radio- en televisiespots heeft verweerder aangevoerd dat deze niet als reclame in de zin van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) kunnen worden gekwalificeerd. De Commissie zal dit verweer honoreren en overweegt daartoe het volgende.
De uitingen vestigen de aandacht op veranderingen in de zorg, waarbij in één van de tv-spots en in één van de radiospots meer in het bijzonder wordt gezegd:
“Vanaf 1 januari wordt de zorg in Nederland anders georganiseerd”. Ter illustratie van de veranderingen worden in elk van de uitingen voorbeelden gegeven van situaties waarin mensen voor bepaalde zorg in aanmerking komen. Tot slot wordt voor meer informatie verwezen naar de website dezorgverandertmee.nl. Aldus wordt naar het oordeel van de Commissie informatie gegeven over het feit dat er per 1 januari 2015 veranderingen in de zorg ingaan en over de mogelijkheid zich ter zake nader te informeren via de website dezorgverandertmee.nl.
Anders dan zich wel voordoet bij andere uitingen van de overheid, die wel als reclame zijn aan te merken, kan de burger naar aanleiding van de onderhavige uitingen niet besluiten om zich aan de veranderingen te onttrekken. De overheid roept ook niet op om iets wel of niet te doen of een denkbeeld aan te hangen. Van een aanprijzing van goederen, diensten en/of denkbeelden in de zin van artikel 1 NRC is geen sprake.
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie zich niet bevoegd om inhoudelijk over de bestreden uitingen te oordelen.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt geoordeeld.
De beslissing
De Commissie acht zich niet bevoegd om deze uitingen inhoudelijk te beoordelen.