De bestreden uiting

Het betreft een radiocommercial, waarin wordt gezegd:

“Wil je je laten vaccineren tegen corona, maar heb je nog geen afspraak gemaakt? Stel dat dan niet uit, maar doe het nu. Om meer ruimte te krijgen, en te houden, is je laten vaccineren heel belangrijk. Zo bescherm je jezelf en anderen tegen de deltavariant. En voorkomen we samen nieuwe maatregelen. Wil je de prik? Plan dan je prik. Maak nu een afspraak op planjeprik.nl of bel [nummer]”. 

De klacht

Klager maakt bezwaar tegen de uiting omdat daarin wordt gesteld dat door je te laten vaccineren, je jezelf en anderen beschermt tegen de gevaarlijke deltavariant. Dit is onjuist en misleidend, aldus klager. Er is vastgesteld dat je, als volledig gevaccineerd persoon, nog steeds het virus kunt overdragen. In de radiospot worden daarom volgens hem onjuiste argumenten voor vaccinatie gegeven.
 

Het verweer
 
Het verweer van VWS wordt als volgt samengevat.
 
De radiospot is op 3 augustus aangepast in die zin, dat het woord “uiteindelijk” is toegevoegd. De tekst luidt nu: “Zo bescherm je jezelf en uiteindelijk anderen tegen de deltavariant.”
 
In de radiospot wordt geen garantie gegeven over de werking van de coronavaccins. In het spotje is onder andere aangegeven dat vaccineren beschermt tegen de deltavariant. Deze informatie is niet onjuist of misleidend. Alle vaccins die in Nederland gebruikt worden, beschermen zeer goed tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname. Onderzoeken laten zien dat vaccins van Astra Zeneca en BioNTech/Pfizer meer dan 90% bescherming bieden tegen ziekenhuisopname door de nieuwe deltavariant van het virus. VWS verwijst verder naar de beslissing van de Commissie d.d. 23 maart 2021 (dossier 2020/00051A), waarin is geoordeeld dat het Ministerie voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat vaccinatie met zich brengt dat de kans kleiner wordt dat mensen door hoesten en niezen worden besmet en dat door zogenaamde groepsbescherming ook niet-gevaccineerden beter beschermd zullen zijn tegen het virus.
 
In de radiospot wordt verwezen naar de website planjeprik.nl, waar meer informatie te vinden is over de werkzaamheid, effectiviteit en mogelijke bijwerkingen van de vaccins.
 

De mondelinge behandeling
 
Het standpunt van VWS is nader toegelicht. Voor zover van belang is deze toelichting opgenomen in het oordeel van de Commissie.
 

Het oordeel van de Commissie

De Commissie beoordeelt de oorspronkelijke tekst van de uiting (dus zonder de latere toevoeging ‘uiteindelijk’), zoals deze ten tijde van het indienen van de klacht te horen was. In de bestreden radiospot wordt gezegd: “Om meer ruimte te krijgen, en te houden, is je laten vaccineren heel belangrijk. Zo bescherm je jezelf en anderen tegen de deltavariant. En voorkomen we samen nieuwe maatregelen.” Niet in geschil is dat er sprake is van reclame voor denkbeelden, in dit geval het denkbeeld dat je laten vaccineren goed is.

De centrale vraag in deze zaak is of het misleidend is om het publiek over te halen zich te laten vaccineren door te stellen dat je dan “jezelf en anderen” tegen de deltavariant beschermt, nu volgens klager is vastgesteld dat gevaccineerde personen nog steeds het virus kunnen overdragen.

In haar verweer en ter zitting heeft VWS voldoende aannemelijk gemaakt dat alle vaccins die in Nederland gebruikt worden zeer goed tegen ernstige ziekte en ziekenhuisopname beschermen. Daarnaast heeft VWS in haar verweer en ter zitting voldoende aannemelijk gemaakt dat vaccinatie met zich brengt dat de kans kleiner wordt dat mensen door hoesten en niezen worden besmet, en dat door zogenaamde “groepsbescherming” ook niet-gevaccineerden beter beschermd zullen zijn tegen het virus. Gelet op het voorgaande ziet de Commissie onvoldoende aanleiding om te oordelen dat de tekst van de radiospot in strijd met de waarheid of misleidend is.   

Naar het oordeel van de Commissie ligt in de tekst “zo bescherm je jezelf en anderen” niet de garantie besloten dat men, zodra men gevaccineerd is, in zijn geheel niet meer ziek kan worden, of dat men de ziekte niet meer kan overdragen.

8.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist. 

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.