De bestreden reclame-uiting

Het betreft de in het kader van de campagne “Worden wie je was” van het Fonds Slachtofferhulp uitgezonden televisiecommercial. In de eerste beelden van de commercial is te zien hoe een jonge vouw in 2013 lachend en kussend met een man in de duinen ligt. Daarna zijn achtereenvolgens beelden te zien van situaties in de jaren 2010, 2007 en 2004 waarin dezelfde vrouw nerveus en schrikachtig reageert op aanrakingen tijdens een tennisles, bij het fouilleren door een douanebeambte en als zij op straat op haar schouder wordt getikt. Vervolgens is te zien hoe de vrouw in 2003 door een man van haar fiets getrokken wordt en -terwijl zij zich verzet en hard gilt – achter een muurtje op de grond wordt gegooid. In het laatste beeld is te zien hoe de jonge vrouw in 2001 lachend en kussend met haar (toenmalige) vriend in de duinen ligt.

In beeld verschijnt de tekst:

“ Worden wie je was.

Fonds Slachtofferhulp

Giro 6700”.

De klacht

De commercial is te confronterend. Klaagster vraagt zich af of deze heftige reclame bij recente slachtoffers van aanranding of verkrachting niet te veel herinneringen oproept, wat misschien juist een negatieve invloed heeft op hun (emotionele) herstel.

Het verweer

Met de campagne “Worden wie je was” wil Fonds Slachtofferhulp duidelijk maken dat veel mensen in de Nederlandse samenleving ernstige gebeurtenissen meemaken, maar ook dat er uiteindelijk een weg omhoog is, waarbij ernaar gestreefd wordt weer een leven te leiden dat niet meer helemaal in het teken staat van het slachtofferschap. Omdat adverteerder zich realiseerde dat het voor mensen die zelf een delict meemaakten emotioneel kan zijn om de televisiecommercial te zien, is de spot vanaf de voorbereidende fase besproken met lotgenotenorganisaties van slachtoffers en met individuele slachtoffers. De testgroep deelde mee dat het getoonde heel herkenbaar is, en soms ook emotioneel, maar dat het heel belangrijk is om meer begrip voor de problematiek te krijgen.

In het afgelopen jaar heeft Fonds Slachtofferhulp een zeer succesvol gebleken proefproject mogelijk gemaakt met een multidisciplinair centrum seksueel geweld aan het UMC in Utrecht. Momenteel is het Fonds bezig met het organiseren van financiering voor het uitrollen van deze snelle multidisciplinaire opvang in heel Nederland. Het thema van de televisiecommercial is in lijn met wat Fonds Slachtofferhulp voor de grote groep slachtoffers van seksueel geweld – in ons land wordt 1 op de 12 vrouwen verkracht – wil bereiken: aandacht vragen voor de problematiek, het onderstrepen van het belang van hulp, en concreet een nieuwe vorm van hulp voor deze groep mogelijk maken.

Het oordeel van de Commissie

De Commissie vat de klacht aldus op dat klaagster de televisiecommercial in strijd met de goede smaak en/of het fatsoen acht als bedoeld in de artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met (één van) deze criteria stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter daarvan. De Commissie beoordeelt of de uiting, mede gelet op de wijze waarop het publiek met de uiting wordt geconfronteerd, naar de huidige algemene maatschappelijke opvattingen de grenzen van het toelaatbare overschrijdt.

Gelet op de boodschap van de televisiecommercial, het daarmee beoogde doel en de wijze waarop dit in de commercial is uitgewerkt is de Commissie – met inachtneming van voornoemde terughoudendheid – van oordeel dat niet kan wor¬den gezegd dat de grenzen van het toelaatbare zijn over¬schreden. Hoewel de Commissie er begrip voor heeft dat de uiting als heftig en confronterend kan worden ervaren, zeker door wie zelf slachtoffer van seksueel geweld is (geweest), kan de commercial, alle omstandigheden in aanmerking geno¬men, niet als te schokkend worden be¬schouwd.

Gelet op het vorenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.