De bestreden uitingen

Het betreft:

1.   een door het AD (“Klantenservice <noreply@mail.ad.nl>”) aan klager verzonden e-mail met als onderwerp “Bevestiging aanvraag proefabonnement” en onder meer de mededeling “Wilt u dagelijks per e-mail op de hoogte worden gebracht van het belangrijkste nieuws uit binnen- en buitenland, sport en show? Probeer dan onze nieuwsbrief door u hier aan te melden.”,
2.   een door het AD aan klager verzonden e-mail met daarin een “tijdelijk aanbod” en onderin de link ‘contact’,
3.   een door het AD aan klager verzonden e-mail met daarin onder meer de mededeling “Dit is de laatste dag voor een gratis tablet of 56% korting!” en onderin de link ‘contact’,
4.   een door het AD (“Klantenservice <noreply@mail.ad.nl>”) aan klager verzonden e-mail met als onderwerp “Bevestiging startdatum” in verband met het proefabonnement van klager en waarin onder meer staat: “Nieuw! Topics. Al het nieuws uit uw wereld. Maak persoonlijke playlists van favoriete onderwerpen uit maar liefst 13 kranten. Of laat u inspireren door verrassende thema’s. Exclusief voor abonnees. Ga naar www.topics.nl en bekijk uw voordelen.”,
5.   een door het AD aan klager verzonden e-mail met als thema “geef het AD cadeau aan een ander” met onderin de link ‘contact’,
6.   een door het AD aan klager verzonden e-mail met als thema “er ligt een welkomstcadeau voor u klaar” met de mededeling “Dit aanbod eindigt over 3 dagen” en onderin de link ‘contact’,
7.   een door het AD aan klager verzonden e-mail met als thema “heeft u het AD al cadeau gegeven?” met onderin de link ‘contact’,
8.   een door het AD aan klager verzonden e-mail met als thema “er ligt een welkomstcadeau voor u klaar” met de mededeling “Dit aanbod eindigt vandaag” en onderin de link ‘contact’,
9.   een op 2 augustus 201 door het AD (no-reply@persgroep.nl) aan klager verzonden e-mail met als onderwerp “Ontvangstbevestiging AD” en met onder meer de tekst: “Wist u dat? Als klant van het AD heeft u met uw abonnement (…) allerlei voordelen en online services. Bent u nieuwsgierig geworden, lees hier alle mogelijkheden”,
10. een door het AD aan klager verzonden (ongedateerde) brief met als thema “Geef nu het AD 2 weken cadeau aan een goede bekende”, welke brief is voorzien van een ‘waarde cheque’ met daarop de mededeling “Het betreft een tijdelijk aanbod”,
11. een door het AD aan klager verzonden (ongedateerde) brief met als thema “Speciale zomeractie! Gaat u op reis met het AD?” en waarin onder meer staat: “Deze zomeractie eindigt 21 september a.s.”,
12. een pagina (door klager aangeduid als bestelproces) die onderdeel is van het aanmelden voor een proefabonnement via www.krant.nl waarop onder meer staat: “Dagelijks de krant op papier” en “Dagelijks de digitale versie van de papieren krant”.

De klacht

Klager maakt, samengevat, tegen de hiervoor genoemde uitingen de volgende bezwaren.
In uiting 1 wordt mede reclame gemaakt voor de dagelijkse e-mail nieuwsbrief van het AD. Deze nieuwsbrief maakt nadrukkelijk geen deel uit van het afgesloten abonnement. De uiting is in strijd met artikel 2.3 Code reclame via e-mail 2012 (hierna: Code e-mail), nu geen werkend e-mailadres in het Reply To-veld is opgenomen. De uiting is daarnaast in strijd met artikel 2.2 Code e-mail. In de uiting ontbreken contactgegevens (of een directe link hiernaar) van het AD. Verder is de uiting in strijd met artikel 5.1 Code e-mail nu daarin geen mogelijkheid is om zich op eenvoudige, duidelijke (of uniforme) wijze af te melden voor reclame via e-mail.
In uiting 2 ontbreken, in strijd met artikel 2.2 Code e-mail, de contactgegevens (of een directe link hiernaar) van het AD. Daarnaast is de uiting in strijd met artikel 2.3 Code e-mail vanwege het ontbreken in het label van de naam van het AD. Er staat slechts ‘Klantenservice’.
In uitingen 3, 5, 6, 7 en 8 ontbreken, in strijd met artikel 2.2 Code e-mail, de contactgegevens (of een directe link hiernaar) van het AD.
In uiting 4 wordt reclame gemaakt voor ‘Topics’. ‘Topics’ maakt geen deel uit van het abonnement en is geen gelijksoortige dienst. Daarnaast is uiting 4 in strijd met artikel 2.3 Code e-mail vanwege het ontbreken van een werkend e-mailadres en omdat in het label de naam van het AD ontbreekt. Verder is de uiting in strijd met artikel 5.1 Code e-mail omdat geen mogelijkheid is opgenomen om zich op eenvoudige, duidelijke (of uniforme) wijze af te melden voor reclame via e-mail.
In uiting 9 wordt in de eerste plaats de ontvangst van een bericht bevestigd. Daarnaast wordt in de uiting reclame gemaakt voor Topics en wordt verwezen naar door het AD aangeboden boeken, dvd’s, tickets en naar ADClub met unieke activiteiten, aantrekkelijke winacties en leuke voordeeltjes. Deze uiting is in strijd met artikel 2.2 Code e-mail omdat de contactgegevens (of een directe link hiernaar) van het AD ontbreken. Verder is in de uiting in strijd met artikel 2.3 Code e-mail geen werkend e-mailadres in het Reply To-veld opgenomen en komt de naam van het AD niet in het label voor. Verder is de uiting in strijd met artikel 5.1 Code e-mail omdat daarin geen mogelijkheid is opgenomen om zich op eenvoudige, duidelijke (of uniforme) wijze af te melden voor reclame via e-mail.
In uiting 10 staat “tijdelijk aanbod” zonder daarbij te vermelden wanneer dit aanbod afloopt.
In uiting 11 wordt het aanbod van de uitingen 2, 3, 6 en 8 herhaald. In tegenstelling tot de zeer beperkte geldigheid zoals genoemd in de andere uitingen, vermeldt uiting 11 een geldigheid tot 21 september 2016. Dit onderstreept het misleidende karakter van de vermelding van de beperktere geldigheidsduur in de eerdergenoemde uitingen.
In uiting 12 (door klager aangeduid als ’bestelproces’) doet het AD een aanbod met “dagelijks de krant op papier” en “dagelijks de digitale versie van deze papieren krant”. Zowel de papieren krant als de digitale versie verschijnen slechts op zes dagen. Hierdoor is sprake van strijd met artikel 8.2 aanhef onder b NRC en/of met artikel 8.4 aanhef en onder f NRC. Verder ontbreekt essentiële informatie, te weten over het geografische adres en de identiteit van de adverteerder. Dit is strijdig met artikel 8.4 aanhef onder g en h NRC. Ook informatie over het herroepingsrecht ontbreekt, evenals het modelformulier voor herroeping. Dit is strijdig met artikel 8.4 lid l NRC.

Het verweer

Dit wordt als volgt samengevat.

Uiting 1 is een servicemail en geen reclame. De nieuwsbrief maakt deel uit van het abonnement zoals blijkt uit de door het AD overgelegde bijlage.
Onderin uiting 2 staat de link ‘Contact’. Deze link leidt naar de contactpagina van de klantenservice van het AD waar zijn telefoonnummers, e-mailadressen, contactformulieren, bezoekadressen en postadressen staan. Hiermee voldoet deze uiting aan artikel 2.2 Code e-mail. In het label ontbreekt de naam van het AD. In toekomstige uitingen zal het label worden aangepast naar ‘Klantenservice AD’.
In uitingen 3, 5, 6, 7 en 8 staat de link ‘Contact’. Deze link leidt naar de contactpagina van de klantenservice van het AD waar zijn telefoonnummers, e-mailadressen, contactformulieren, bezoekadressen en postadressen staan. Hiermee voldoet deze uiting aan artikel 2.2 Code e-mail.
Uiting 4 is een servicemail waarin de ingangsdatum van het abonnement wordt bevestigd. Naast de papieren krant kunnen abonnees onder andere gebruik maken van ‘Topics’, waarmee ze het nieuws van alle titels van de Persgroep kosteloos digitaal kunnen lezen. ‘Topics’ maakt nadrukkelijk deel uit van alle abonnementen, zoals blijkt uit een door het AD overgelegde bijlage. Het verstrekken van deze informatie is geen reclame maar service.
Uiting 9 is primair een servicemail waarin de ontvangst van het bericht wordt bevestigd en waarin wordt vermeld of een reactie kan worden verwacht. De link in de e-mail verwijst naar een webpagina waar abonnees meer informatie kunnen krijgen over aanvullende diensten waarvan zij gebruik kunnen maken, zoals de digitale pdf krant, korting in de webwinkel en Topics waarmee ze het nieuws van alle titels van de Persgroep kosteloos digitaal kunnen lezen. Ook is op deze pagina de online service omgeving te vinden waar abonnees vakanties en verhuizingen kunnen doorgeven. Deze diensten maken nadrukkelijk deel uit van alle abonnementen. Het verstrekken van deze informatie aan abonnees is geen reclame maar service.
Uiting 10 zal worden aangepast omdat op de waardecheque geen einddatum staat.
Uiting 11 vermeldt de juiste geldigheidsduur.
In verband met uiting 12 (het bestelproces) stelt het AD dat dagbladen in Nederland vrijwel zonder uitzondering zes dagen per week verschijnen. In het bestelformulier staat ook dat de krant zes dagen per week verschijnt, zoals blijkt uit een door het AD overgelegde bijlage. Op de eerste pagina van het bestelformulier staan diverse links waaronder een link naar de klantenservice waar telefoonnummers, e-mailadressen, contactformulieren, bezoekadressen en postadressen van het AD staan. Daarnaast wordt boven elke pagina het telefoonnummer van het AD vermeld, evenals de identiteit van het AD. Nu het om een gratis proefabonnement gaat, hoeven consumenten niet gewezen te worden op het herroepingsrecht.

Het oordeel van de voorzitter

1)  Uiting 1 bevat de “bevestiging aanvraag proefabonnement” voor het AD waarmee klager volgens de uiting dagelijks het laatste nieuws uit binnen- en buitenland ontvangt, evenals nieuws uit de eigen regio en 16 pagina’s AD Sportwereld. De kern van de overeengekomen dienstverlening is derhalve het leveren van een nieuwsdienst in de vorm van een krantenabonnement. Van dit abonnement maakt volgens de uiting het digitale nieuws van AD deel uit, waarmee men de digitale krant kan lezen op laptop, tablet of smartphone. Daarnaast wordt klager geattendeerd op de mogelijkheid om “dagelijks per e-mail” op de hoogte te worden gebracht “van het belangrijkste nieuws uit binnen- en buitenland, sport en show” door zich aan te melden voor de e-mail-nieuwsdienst van het AD. Klager stelt dat uiting 1 door deze mededeling reclame betreft, nu de e-mail nieuwsdienst volgens hem geen deel uitmaakt van het abonnement. Het AD heeft echter gemotiveerd gesteld dat de e-mail nieuwsdienst wel onderdeel vormt van het abonnement. Deze dienst wordt, blijkens een door het AD overgelegd overzicht, per afzonderlijk abonnement waarvoor men kan kiezen genoemd als onderdeel van de dienstverlening. Uitgaande hiervan attendeert het AD in uiting 1 op de mogelijkheid gebruik te gaan maken van een dienst die, evenals het digitale nieuws, onderdeel is van de gesloten overeenkomst, zodat geen sprake is van aanprijzing van een afzonderlijke dienst. Naar het oordeel van de voorzitter valt de uiting om die reden onder het begrip servicebericht. Er wordt geen nieuwe dienst aangeprezen maar klager wordt geattendeerd op de mogelijkheden die zijn abonnement reeds biedt. Het bericht betreft een informatieve mededeling over deze mogelijkheden en kan niet worden aangemerkt als reclame via e-mail in de zin van de Code e-mail. Dat klager impliciet wordt opgeroepen om ook gebruik te maken van dit onderdeel van het abonnement, maakt uiting 1 nog niet tot een vorm van reclame, werving of verkoopbevordering (vgl. CBB 5 juni 2014, ECLI:NL:CBB:2014:206). De tegen uiting 1 gerichte klacht dient te worden afgewezen nu deze uiting op grond van het voorgaande niet onder de werking van de Code e-mail valt.

2)  Uiting 2 bevat een aanbod voor een tijdelijke ‘upgrade’ van het abonnement van klager, waarbij men tot 56% korting krijgt of een ASUS tablet cadeau ontvangt. Niet in geschil is dat deze uiting een reclame-uiting is die dient te voldoen aan de Code e-mail. Klager stelt in de eerste plaats dat niet is voldaan aan artikel 2.2 Code e-mail omdat in de uiting de contactgegevens van het AD of een directe link hiernaar ontbreken. Dit onderdeel van de klacht wordt afgewezen, omdat het AD voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat sprake is van een werkende link ‘Contact’ onderaan de uiting die leidt naar een webpagina met de contactgegevens van het AD, waaronder zijn telefoonnummers, e-mailadressen, contactformulieren, bezoekadressen en postadressen. Hierdoor voldoet deze uiting aan artikel 2.2 Code e-mail. In het Van-veld ontbreekt echter het label van afzender, zodat de uiting om die reden in strijd is met artikel 2.3 Code e-mail. Het AD heeft toegezegd dat hij in toekomstige uitingen het veld zal wijzigen in ‘Klantenservice AD’.

3)  Uiting 3, die eveneens als een reclame-uiting dient te worden aangemerkt doordat daarin een vergelijkbare aanbieding als in uiting 2 wordt gedaan, bevat een vergelijkbare link ‘Contact’ als in uiting 2. Hiermee voldoet deze uiting aan artikel 2.2 Code e-mail. Hetzelfde geldt voor de uitingen 5, 6, 7 en 8. Met betrekking tot deze uitingen treft de klacht geen doel en wordt om die reden afgewezen.

4)  In uiting 4 is sprake van een bericht met als onderwerp “Bevestiging startdatum”. Hierin bevestigt het AD de startdatum van het proefabonnement en maakt hij melding van ‘Topics’ met de woorden ”Al het nieuws uit uw wereld. Maak persoonlijke playlists van favoriete onderwerpen uit maar liefst 13 kranten. Of laat u inspireren door verrassende thema’s. Exclusief voor abonnees. Ga naar www.topics.nl en bekijk uw voordelen.” Het AD stelt uitdrukkelijk en gemotiveerd, onder verwijzing naar een door hem overgelegde bijlage, dat deze dienst deel uitmaakt van zijn abonnementen. Uitgaande hiervan attendeert het AD in uiting 4 op de mogelijkheid gebruik te gaan maken van een dienst die reeds onderdeel is van de gesloten overeenkomst, zodat geen sprake is van aanprijzing van een nieuwe dienst. Naar het oordeel van de voorzitter valt de uiting om die reden onder het begrip servicebericht. Klager wordt daarin slechts geattendeerd op de mogelijkheden die zijn abonnement reeds biedt. De tegen uiting 4 gerichte klacht dient te worden afgewezen nu deze uiting op grond van het voorgaande niet onder de werking van de Code e-mail valt.

5)  In uiting 9 bevestigt het AD in de eerste plaats de ontvangst van een bericht. Daarnaast deelt hij in deze uiting het volgende mee:
“Wist u dat?
Als klant van AD heeft u met uw abonnement, naast de vertrouwde krant, allerlei voordelen en online services. Bent u nieuwsgierig geworden, lees hier alle mogelijkheden.”
Deze mededelingen verwijzen naar voordelen en diensten waarvan men als abonnee gebruik kan maken. Voor zover het gaat om diensten die reeds deel uitmaken van het abonnement, oordeelt de voorzitter dat in zoverre sprake is van een servicebericht met de bedoeling de abonnee te attenderen op de mogelijkheden die hij op grond van het abonnement reeds heeft. Het AD noemt in dit verband de digitale pdf krant en Topics waarmee abonnees het nieuws van alle titels van de Persgroep kosteloos digitaal kunnen lezen. Onder de ‘voordelen’ die hier worden genoemd en waarvan men blijkbaar gebruik kan maken door te klikken op de link in de uiting, valt volgens klager echter ook korting op door het AD aangeboden boeken, dvd’s, tickets en ADClub met “unieke activiteiten, aantrekkelijke winacties en leuke voordeeltjes”. De voorzitter oordeelt dat het AD onvoldoende heeft weersproken dat hier sprake is van de aanprijzing van nieuwe diensten en producten die het kader van een servicebericht te buiten gaat nu hiervoor moet worden (bij)betaald. Om die reden dient deze uiting te voldoen aan de eisen van de Code e-mail. Klager heeft onweersproken en terecht gesteld dat uiting 9 in strijd is met artikel 2.2 Code e-mail omdat de contactgegevens (of een directe link hiernaar) van het AD ontbreken. Verder is de uiting in strijd met artikel 2.3 Code e-mail nu geen werkend e-mailadres in het Reply To-veld is opgenomen (“no-reply@persgroep.nl”) en het label AD niet in het Van-veld voorkomt. Verder is de uiting in strijd met artikel 5.1 Code e-mail omdat geen mogelijkheid is opgenomen om zich daarin op eenvoudig wijze af te melden voor reclame via e-mail.

6)  Klager heeft onweersproken gesteld dat in uiting 10, die een waardecheque bevat in verband met “2 weken het AD cadeau voor een goede bekende”, geen datum staat tot wanneer men van dit aanbod gebruik kan maken. Nu blijkens de uiting sprake is van een “tijdelijk aanbod” had het AD in de uiting dienen te vermelden tot wanneer men van dit aanbod gebruik kan maken. In zoverre is sprake van het ontbreken van essentiële informatie als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht zou kunnen worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet zou hebben genomen. Om die reden is uiting 10 misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. De voorzitter neemt nota van de mededeling van het AD dat de uiting op dit punt zal worden aangepast, zodat kan worden aangenomen dat in het vervolg wel een einddatum zal worden genoemd en niet langer in strijd met artikel 7 NRC wordt gehandeld.

7)  Ten aanzien van uiting 11 stelt klager dat deze door het noemen van de einddatum van 21 september 2016 het misleidende karakter van andere uitingen onderstreept. Het is de voorzitter niet duidelijk geworden of ook uiting 11 volgens klager in strijd is met de Nederlandse Reclame Code. Indien klager dat wel bedoelt, is de klacht op dit punt onvoldoende gemotiveerd. Ten aanzien van uiting 11 wordt de klacht derhalve afgewezen.

8)  Uiting 12 is een print van een pagina van de website www.krant.nl die men blijkbaar ziet indien men een (proef)abonnement wil sluiten. Klager heeft de pagina overgelegd waarop men zijn naam, telefoonnummer en e-mailadres dient in te vullen. Op deze pagina staat onder meer: “Dagelijks de krant op papier” en “Dagelijks de digitale versie van de papieren krant”. Klager stelt dat deze mededelingen onjuist zijn omdat de papieren krant en de digitale versie daarvan zes dagen per week, dus niet dagelijks, verschijnen. Tevens is hierdoor volgens klager niet voldaan aan de eis van artikel 8.4 aanhef en onder f NRC dat in een uitnodiging tot aankoop in verband met een overeenkomst op afstand de voornaamste kenmerken worden beschreven. De voorzitter wijst dit onderdeel van de klacht af. Het AD heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat men op een voorafgaande pagina van de bestelmodule wordt geïnformeerd over het feit dat de door het AD uitgegeven krant zes dagen per week verschijnt. Dit blijkt ook uit een door het AD overgelegde bijlage. Gelet hierop is voldoende duidelijk dat ‘dagelijks’ ziet op alle dagen van de week met uitzondering van de zondag, zodat de consument voldoende, dat wil zeggen in een mate die in de gegeven omstandigheden passend kan worden geacht, over de verschijningsfrequentie is geïnformeerd.

9)  De voorzitter kan op basis van de door klager overgelegde uiting 12, die slechts een onderdeel is van het bestelproces, niet vaststellen of men tijdens dat proces, zoals klager stelt, onvoldoende wordt geïnformeerd over de aspecten als bedoeld in artikel 8.4 aanhef onder g en h NRC. Op basis van hetgeen het AD stelt, te weten dat boven elke pagina staat dat het om het Algemeen Dagblad gaat terwijl men tijdens het bestelproces via een link kennis kan nemen van zijn contactgegevens en op elke pagina zijn telefoonnummer staat, gaat de voorzitter ervan uit dat het AD de noodzakelijke informatie heeft aangeboden op een wijze die als passend in de zin van artikel 8.4 aanhef en onder o NRC kan worden beschouwd.

10)  Daarnaast stelt het AD met betrekking tot uiting 12 dat consumenten bij gratis proefabonnementen niet behoeven te worden gewezen op het herroepingsrecht. De voorzitter onderschrijft dit voor zover sprake is van een abonnement dat na de proefperiode automatisch stopt. Een dergelijk geval leent zich immers niet voor toepassing van de in artikel 8.4 aanhef en onder l NRC omschreven informatieverplichting. Dat in dit geval sprake is van een abonnement dat vanzelf stopt, blijkt overigens uit uiting 1 (“Uw proefabonnement stopt automatisch na de proefperiode”). De klacht tegen uiting 12 wordt derhalve afgewezen.

11)  Het vorenstaande voert tot de conclusie dat de klacht doel treft ten aanzien van uiting 2 (deels), uiting 9 en uiting 10. De voorzitter neemt nota van de mededeling van het AD dat zij uitingen 2 en 10 zal aanpassen. De voorzitter gaat ervan uit dat het AD ook bereid is uiting 9 aan te passen. Om die reden zal de voorzitter gebruik maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep en een aanbeveling achterwege laten. De voorzitter beslist derhalve als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande oordeelt de voorzitter dat het AD ten aanzien van uiting 2 heeft gehandeld in strijd met artikel 2.3 Code e-mail.
Ten aanzien van uiting 9 heeft het AD gehandeld in strijd met artikel 2.2 Code e-mail respectievelijk artikel 2.3 Code e-mail en artikel 5.1 Code e-mail.
De voorzitter acht uiting 10 in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC.
Voor het overige wijst de voorzitter de klacht af.