Het College van Beroep [20 december 2022]

1. De procedure

[weergave procesverloop]
 

2. De bestreden reclame-uiting

De klacht is gericht tegen de website van Social Deal waarbij een print van een aanbieding is overgelegd die betrekking heeft op een “Thaise massage of voetmassage”. Bovenaan de uiting is een aftellende timer te zien met direct daaronder de tekst “tot de nieuwe Social Deals”. Meer naar onderen is eveneens een aflopende timer te zien. Deze staat direct onder de bestelknop (“Koop nu!”) en wordt voorafgegaan door de tekst “Tijd resterend”.

3. Het geschil bij de Commissie

De inleidende klacht luidt dat de bestreden uiting door de tekst “tijd resterend” in combinatie met de naar middernacht aftellende timers de indruk wekt dat de aanbieding (‘deal’) om middernacht eindigt. Nu dit niet het geval is, acht geïntimeerde de uiting misleidend.

De Commissie heeft de klacht gegrond geacht. Kijkend naar de gehele context van de uiting wekken de twee timers, en in ieder geval de timer met de tekst “tijd resterend”, volgens de Commissie de indruk dat deze de looptijd van de deal weergeven. Met name door de aftellende timer met de tekst “tijd resterend” kan gemakkelijk de indruk ontstaan, en zal de gemiddelde consument de uiting zo opvatten, dat de deal na middernacht niet meer beschikbaar is. Dit is niet (altijd) zo. Als de deal niet is uitverkocht, zal deze de volgende dag weer beschikbaar zijn. Nu de bestreden uiting door de timers een onjuiste indruk wekt over de duur van de actie, gaat deze gepaard met onjuiste informatie en is deze misleidend.

4.  De grieven

4.1. Beroepsgrond 1: ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat door de aftellende klok met de tekst “tijd resterend” gemakkelijk de indruk kan ontstaan dat de actie/deal na middernacht niet meer beschikbaar is.
De Commissie gaat in haar oordeel eraan voorbij dat de deals na middernacht niet altijd opnieuw online komen. De deals komen tot stand in samenwerking met partners. De partners bepalen hoeveel vouchers voor een deal worden uitgegeven. Daarop heeft Social Deal geen invloed. Als alle beschikbare vouchers zijn verkocht, is de deal uitverkocht. Vanwege de interne systemen van Social Deal wordt dit na middernacht verwerkt. Dit kan per nacht honderden verschillende deals betreffen. Voor Social Deal is het redelijkerwijs niet mogelijk om te bezien of er nog resterende vouchers zijn en hierop controle uit te oefenen.

4.2. Beroepsgrond 2: ten onrechte heeft de Commissie het verweer verworpen dat de twee timers in samenhang met elkaar moeten worden bezien en dat dan niet de indruk kan bestaan dat de aanbiedingen/deals na middernacht vervallen.
De Commissie gaat eraan voorbij dat de tweede timer is voorzien van de tekst “tot de nieuwe Social Deals”. Hierdoor wordt de consument geïnformeerd over het feit dat er nieuwe deals verschijnen, waaronder de reeds bestaande deals. Nergens op de website van Social Deal staat dat na het verstrijken van de aftellende tijd de deal komt te vervallen. Bovendien staat bij elke deal dat de consument bij vragen contact kan opnemen met de klantenservice van Social Deal, waardoor de consument op betrekkelijk eenvoudige wijze kan verifiëren of de deal al dan niet is uitverkocht na middernacht.

4.3. Beroepsgrond 3: ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat de reclame-uiting tot gevolg heeft dat de gemiddelde consument ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen.
Social Deal exploiteert haar website ruim 12 jaar en heeft veel klanten. Er is niet eerder een soortgelijke klacht ontvangen. Daaruit blijkt dat de uiting voor de consument niet misleidend is. Verder kan niet worden gezegd deze uiting tot gevolg heeft (gehad) dat hierdoor de gemiddelde consument een transactie doet die hij anders niet had gedaan. Uit de klacht blijkt ook niet dat zulks het geval is. Social Deal verwijst verder naar de toelichting bij artikel 7 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Gesteld noch gebleken is dat de uiting het economisch gedrag van de gemiddelde consument zodanig (merkbaar) verstoort, dat hierdoor een beslissing ten aanzien van een transactie is gemaakt die anders niet zou zijn genomen, mede gelet op de geringe bedragen waarvoor de deals worden aangeboden. Het verschil van de oorspronkelijke prijs van het product/dienst (waarop de aanbieding betrekking heeft) en de prijs van de aanbieding is overbrugbaar. Ook om die reden zal de gemiddelde consument niet vanwege de aftellende timer een besluit over de transactie nemen.

4.4. Beroepsgrond 4: ten onrechte wordt Social Deal als ‘non-compliant’ op de website van de Stichting Reclame Code geplaatst als zij haar reclame-uiting niet aanpast of intrekt.
In de bestreden beslissing heeft de Commissie Social Deal aanbevolen om niet meer op dergelijke wijze reclame te maken. Van een verplichting om haar reclame-uiting aan te passen is geen sprake, waardoor niet gesteld kan worden dat Social Deal niet-compliant is indien zij haar reclame-uiting niet aanpast. Een publicatie dat zulks wel het geval zou zijn, zou onrechtmatig zijn jegens Social Deal, dan wel in strijd met de redelijkheid en billijkheid.

5.  Het antwoord in appel

De grieven zijn gemotiveerd weersproken. Het verweer strekt tot bevestiging van de beslissing van de Commissie. Hierna zal, voor zoveel nodig, op het verweer worden ingegaan.

6.  De re- en dupliek

Partijen handhaven hun stellingen.

7.  De mondelinge behandeling

De voorzitter heeft aan het begin van de mondelinge behandeling aan partijen meegedeeld dat het bezwaar van Social Deal tegen de pleitnota van geïntimeerde wordt verworpen. Het feit dat de pleitnota de dag voorafgaand aan de zitting acht minuten later dan het door het secretariaat genoemde tijdstip van 15.00 uur is ingediend, geeft geen aanleiding deze pleitnota buiten beschouwing te laten. Social Deal heeft immers nog steeds voldoende gelegenheid gehad om daarvan kennis te nemen.
Social Deal heeft vervolgens ter zitting het beroep inhoudelijk toegelicht.
Geïntimeerde heeft daarna verweer gevoerd mede aan de hand van de hiervoor bedoelde pleitnota die als hier ingelast wordt beschouwd.
Op hetgeen ter zitting is verklaard zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan

8.  Het oordeel van het College

8.1. Het College stelt voorop dat de beoordeling beperkt is tot de hierboven omschreven reclame-uiting waarin een aanbieding (‘deal’) stond voor, kort gezegd, een massage. Voor het geschil zijn met name de twee timers in de uiting van belang. Geïntimeerde stelt dat de timers suggereren dat de deal om middernacht (als de timers aflopen) vervalt, maar Social Deal bestrijdt dit. Beoordeeld dient daarom te worden welke betekenis de gemiddelde consument in de context van de totale reclame-uiting aan de beide timers met de bijbehorende mededelingen zal geven.

8.2. Naar het oordeel van het College wekt in ieder geval de onderste timer de indruk dat deze de geldigheidsduur van de deal weergeeft, en dat dus na het verstrijken van de getoonde tijd de deal zal komen te vervallen. Met name de mededeling “tijd resterend” zal door de gemiddelde consument zo worden begrepen dat de onderste timer de tijd weergeeft waarbinnen men een besluit over een transactie dient te nemen. Voor zover de consument een verband met de bovenste timer ziet, zal dit deze indruk eerder versterken dan wegnemen. Van een nuancering door de bovenste timer, die op identieke wijze aftelt, is geen sprake, ook niet voor zover deze tekstueel verwijst naar het ingaan van de nieuwe deals. Dit laatste kan in de context van de totale uiting zeer wel in deze zin worden begrepen dat, nadat de lopende deal is komen te vervallen, daarvoor in de plaats een nieuwe deal komt. Dat, zoals Social Deal stelt, de timers uitsluitend zijn bedoeld om kenbaar te maken hoe lang de deal minimaal beschikbaar is tegen dezelfde voorwaarden en dat deze termijn ook langer kan zijn dan de door de timers getoonde tijd, blijkt niet uit de uiting. De timers en de teksten in de uiting suggereren een vervaltermijn in plaats van een minimale geldigheidsduur. Dat de consument, zoals Social Deal stelt, bij vragen over de aanbieding contact kan opnemen met haar klantenservice, neemt deze suggestie niet weg.

8.3. Social Deal heeft in beroep toegelicht dat per dag honderden deals op haar website online worden gezet. Zij stelt dat zij geen invloed heeft op de duur van een deal en daarop ook geen controle kan uitoefenen. Zij beschouwt zich als een tussenpersoon waarbij, via haar platform, derde partijen (partners) vouchers kunnen aanbieden. Het is volgens Social Deal de partner die bepaalt hoeveel vouchers onder welke voorwaarden en voor welke duur via het platform worden aangeboden. Dat alles neemt echter niet weg dat Social Deal blijkbaar zelf ervoor kiest om bij de deal timers te plaatsen op een wijze die in dit geval ten onrechte suggereert dat men binnen een aantal uren van de deal gebruik dient te maken.

8.4. Door deze suggestie van dringendheid kan de uiting het economische gedrag van de gemiddelde consument wezenlijk verstoren. De (schijnbare) tijdsdruk zal immers naar valt aan te nemen impact hebben op het besluit tot een transactie van de gemiddelde consument en wel in deze zin dat deze druk het vermogen van de consument om een rationale aankoopbeslissing te nemen nadelig beïnvloedt. Dat dit niet eerder tot een vergelijkbare klacht tegen de website van Social Deal heeft geleid, doet niet ter zake voor de vraag of de uiting misleidend is voor de gemiddelde consument. De stellingen van Social Deal dat er bij een deal die (maximaal) 24 uur geldt geen sprake is van tijdsdruk en dat de in haar ogen geringe bedragen niet tot misleiding leiden, stuiten op het voorgaande af.

8.5. Het College onderschrijft op grond van het voorgaande het oordeel van de Commissie dat de uiting misleidend is doordat deze bij de gemiddelde consument ten onrechte een gevoel van urgentie oproept. In dit geval kon blijkens de klacht ook na het verstrijken van de timers om middernacht gebruik worden gemaakt van de deal waarop de bewuste uiting betrekking heeft. Social Deal heeft niet weersproken dat de uiting de volgende dag ongewijzigd werd herhaald. Dat in andere gevallen een deal wel om middernacht eindigt, doet voor deze zaak, waarin het specifiek gaat over deze uiting met een deal voor een massage, niet ter zake. Overigens begrijpt het College dat in veel gevallen een deal de volgende dag op identieke wijze wordt herhaald totdat alle beschikbare vouchers van de partners zijn verkocht.

8.6. Social Deal zal op grond van het voorgaande de uiting zo dienen aan te passen dat daarin niet langer de indruk wordt gewekt dat de timers (indien zij deze wenst te handhaven) een vervaltermijn weergeven. Social Deal heeft ter zitting verklaard dat zij de uiting kan aanpassen indien dat nodig wordt geacht. Het is het College op grond hiervan niet duidelijk of de laatste beroepsgrond nog actueel is. Voor zover Social Deal deze beroepsgrond handhaaft, begrijpt het College deze aldus, dat Social Deal wenst te voorkomen dat zij, indien zij de reclame-uiting niet aanpast, wordt geplaatst op de zogenaamde non-compliance lijst die op de website van de Stichting Reclame Code wordt gepubliceerd. Het behoort echter niet tot de bevoegdheid van het College om hierover een uitspraak te doen. Het College beslist daarom als volgt.

9.  De beslissing van het College van Beroep

Het College bevestigt de beslissing van de Commissie dat de bestreden reclame-uiting in strijd is met artikel 7 NRC en beveelt Social Deal aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [22 september 2022]

De bestreden reclame-uiting

Het gaat om de aanbiedingen die te zien zijn op de website van adverteerder (www.socialdeal.nl), waarbij gebruik wordt gemaakt van een aftellende timer. De aftellende timer telt terug tot middernacht en is voorzien van de tekst “tijd resterend”.

De klacht

Bij elke aanbieding staat een timer met de tekst ‘tijd resterend’ gevolgd door een naar middernacht aftellende timer. Klager heeft een specifieke uiting bijgevoegd. Met de aftellende timer wordt de suggestie gewekt dat de aanbieding na het verlopen van de timer vervalt. Dit is niet het geval. De bestreden uiting is daarmee misleidend in de zin van artikel 8 van de Nederlandse Reclame Code.

De samenvatting van het verweer

Het is juist dat op het platform een timer staat afgebeeld die aftelt tot middernacht. Er is echter nergens opgenomen dat na het verstrijken van de tijd de deal komt te vervallen of is uitverkocht.  Bovendien staat bovenaan de pagina dat de nieuwe deals (eveneens) na het verstrijken van de tijd verschijnen. De nieuwe deals houden (onder meer) in dat een betreffende deal, zolang deze niet is uitverkocht, wederom wordt aangeboden.
Adverteerder is van mening dat de aftellende timer tot middernacht niet verwarrend is voor de gemiddelde consument. Temeer niet, gelet op de andere timer die is afgebeeld en die aftelt tot de nieuwe aanbiedingen, waaronder (wederom) de deal.
Voor zover de deal al misleidend zou zijn, dan heeft dit niet tot gevolg dat consumenten een besluit nemen over een transactie  dat zij anders niet hadden genomen. De klacht houdt ook niet in dat de consument de deal anders niet had gekocht. Om misverstanden te voorkomen heeft adverteerder ondertussen de aanbieding waarvan klager een printscreen heeft gemaakt, offline gehaald.

Het oordeel van de Commissie

1. Bij iedere uiting op de website van adverteerder staan twee aftellende timers. De ene timer bevat de tekst “tot de nieuwe Social Deals” en de andere timer de tekst “tijd resterend”. Beide timers tellen terug tot middernacht. De klacht richt zich op de timer “tijd resterend”. Door de aftellende klok met de tekst “tijd resterend” kan naar het oordeel van de Commissie gemakkelijk de indruk ontstaan dat de actie/deal na middernacht niet meer beschikbaar is. Adverteerder heeft aangegeven dat dit niet (altijd) zo is. Als de deal niet is uitverkocht, dan is deze de volgende dag ook nog beschikbaar. De gemiddelde consument zal de uiting echter zo opvatten dat hij tot middernacht van de aanbieding gebruik kan maken en daarna niet meer.

2. Het verweer van adverteerder dat de aftellende timer met de tekst “tijd resterend” in samenhang bezien met de andere timer met de tekst “tot de nieuwe Social Deals” niet de indruk wekt dat de deal na middernacht niet meer beschikbaar is, slaagt niet. Kijkend naar de gehele context van de uiting wekken de twee timers, in ieder geval de timer met de tekst “tijd resterend” onmiskenbaar de indruk dat die de looptijd van de actie c.q. de betreffende Social Deal weergeeft. Dat er vervolgens (na middernacht) ook nieuwe acties starten, doet hieraan niet af.

3. Nu de bestreden uiting door de timer “tijd resterend” de indruk wekt dat de deal na middernacht niet meer beschikbaar is, terwijl dit niet zo is,  gaat deze gepaard met onjuiste informatie als bedoeld in artikel 8.2 aanhef van de NRC. Voorts is de Commissie van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daarom oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

4. De Commissie beslist als volgt.

De beslissing van de Commissie

De Commissie acht de bestreden uiting in strijd met artikel 7 NRC en zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.