Het College van Beroep (7 augustus 2024)
1. De procedure
(procesverloop)
2. De uiting die aanleiding heeft gegeven voor het indienen van de klacht
Het betreft een aan geïntimeerde verstuurde e-mail van Marktplaats met als onderwerp “Nieuwe verzendkosten voor PostNL”. In de e-mail staat, voor zover hier relevant:
“Nieuwe verzendkosten voor PostNL-pakketten
(…)
Vanaf 1 januari 2024 heeft PostNL de verzendkosten voor pakketten verhoogd. Dat betekent dat 2 van de PostNL-verzendlabels die je koopt via Marktplaats ook duurder zijn geworden: die van het brievenbuspakketje (van € 4,15 naar € 4,25) en van het 10-23 kilo pakket (van € 13,20 naar € 13,90).
Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!”.
3. Het geschil in eerste aanleg
3.1. De inleidende klacht luidt dat in de bewuste e-mail reclame wordt gemaakt voor het kopen van verzendlabels via de website van Marktplaats. Geïntimeerde heeft echter aan Marktplaats meegedeeld dat hij geen reclame via e-mail wil ontvangen.
3.2. De Commissie heeft geconstateerd dat Marktplaats in de bewuste e-mail in de eerste plaats gebruikers informeert over de verhoogde tarieven van het versturen van pakketten via PostNL. De e-mail beperkt zich echter niet tot het geven van feitelijke informatie hierover. In de e-mail mail staat namelijk ook het volgende: “Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!”. Met deze tekst wordt naar het oordeel van de Commissie op wervende wijze een voordeel benoemd van het gebruikmaken van een dienst via Marktplaats. Gelet hierop is volgens de Commissie sprake van reclame in de zin van artikel 1.2 sub a van de Code reclame via e-mail (Code e-mail). Klager heeft hiervoor geen toestemming gegeven waardoor Marktplaats heeft gehandeld in strijd met artikel 1.3a van de Code e-mail waarin is bepaald dat reclame via e-mail is toegestaan als de geadresseerde daarvoor toestemming heeft verleend, dan wel hij bij een klantrelatie geen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid zich af te melden voor reclame via e-mail.
4. De grieven
4.1. Grief 1: de Commissie heeft de bewuste uiting ten onrechte aangemerkt als reclame via e-mail. Het doel van de Code e-mail is te voorkomen dat men wordt lastiggevallen met ongewenste reclameberichten. Dat verbod is er duidelijk niet op gericht om te voorkomen dat men e-mailberichten ontvangt met belangrijke informatie over diensten waar men actief gebruik van maakt. Verder kan er, kijkend naar de context van de uiting, geen sprake van zijn dat de zin “Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!” de uiting in zijn totaliteit tot reclame maakt. Het begrip ‘reclame via e-mail’ in de zin van de Code e-mail moet worden uitgelegd overeenkomstig het begrip ‘communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden’ in artikel 11.7 van de Telecommunicatiewet (Tw). Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB) heeft in de uitspraak CBB 5 juni 2014, ECLI:NL:CBB:2014:206 verduidelijkt dat met deze omschrijving wordt gedoeld op ‘direct marketing’ in de zin van artikel 13 lid 4 van de e-Privacy Richtlijn (Richtlijn 2002/58/EG). Om te kunnen spreken van direct marketing moet volgens het CBB in ieder geval sprake zijn van reclame, werving of verkoopbevordering. Een andere benadering zou bovendien in strijd zijn met de uitspraak van de Commissie in dossiernummer 2016/00809 waarin is geoordeeld dat een dienstverlener de consument op de hoogte moet kunnen stellen van omstandigheden die van (wezenlijke) invloed zijn op de dienstverlening waarbij de dienstverlener niet (louter) neutraal geformuleerde bewoordingen hoeft te gebruiken. Op Marktplaats rust de plicht haar gebruikers te informeren over de gewijzigde tarieven van PostNL bij verzendlabels. Voor gebruikers is dat essentiële informatie die zij nodig hebben om een weloverwogen keuze te kunnen maken over waar zij die labels kopen. Op grond van het voorgaande is sprake van een servicebericht en niet van reclame via e-mail.
4.2. Grief 2: voor zover de zin “Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!” al als reclame kan worden aangemerkt, heeft de Commissie nagelaten de zin te beoordelen in het licht van de gehele e-mail, die informatief van aard is. In die context is de betreffende zin een ondergeschikt onderdeel van een verder uitsluitend feitelijke e-mail waardoor niet de gehele e-mail als reclame kan worden gezien.
4.3. Grief 3: de Commissie heeft ten onrechte geoordeeld dat geïntimeerde geen toestemming heeft gegeven voor het ontvangen van reclame via e-mail van Marktplaats. Geïntimeerde heeft van zijn recht van verzet gebruik gemaakt. Het oordeel van de Commissie had dus moeten luiden dat niet in geschil is dat klager zich heeft afgemeld voor het ontvangen van reclame via e-mail van Marktplaats.
4.4. Overige grieven: indien sprake is van reclame via e-mail, verzoekt Marktplaats het oordeel van de Commissie te verduidelijken omdat niet duidelijk is of het hierbij om de gehele e-mail gaat of een deel daarvan. Marktplaats verzoekt tot slot een aanbeveling achterwege te laten omdat zij maatregelen heeft genomen waardoor geïntimeerde niet meer dergelijke e-mails van haar zal ontvangen.
5. Het antwoord in appel
Het antwoord in appel strekt tot bevestiging van de beslissing van de Commissie.
Hierna zal, voor zoveel nodig, op het verweer worden ingegaan.
6. Het oordeel van het College
6.1. In beroep dient te worden beoordeeld of de e-mail waartegen de klacht is gericht, een reclame-uiting is. Volgens artikel 1.2 sub a van de Code e-mail, dat in verbinding met artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) dient te worden uitgelegd, wordt onder reclame via e-mail verstaan: het per e-mail aanprijzen van goederen, diensten of denkbeelden, alsmede het vragen van diensten. Hierbij spitst het geschil zich toe op de volgende zin: “Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!”
6.2. Naar het oordeel van het College gaat deze mededeling het karakter van louter feitelijke informatie te buiten. In deze mededeling zit de aansporing om met het oog op de verhoogde tarieven de verzendlabels bij Marktplaats af te nemen in plaats van bij een PostNL-punt omdat de verzendlabels bij Marktplaats voordeliger zijn. De aanprijzing zit in de toonzetting en de formulering (“Goed om te weten (…)” eindigend met een uitroepteken) waarmee op het voordeel wordt gewezen. Ook indien de overige inhoud van de e-mail geen aanprijzingen bevat, is hierdoor sprake van reclame in de zin van artikel 1 NRC en dient de gehele uiting als reclame via e-mail te worden aangemerkt. Volgens het systeem van de NRC en de Code e-mail is een e-mail een reclame-uiting als deze reclame bevat, ongeacht de verhouding tussen reclame en informatie. Dit wordt niet anders indien wordt uitgegaan van de interpretatie die het CBB geeft aan het begrip ‘ongevraagde communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden’ in de zin van artikel 11.7 Tw. Blijkens de uitspraak inzake CBB 5 juni 2014, ECLI:NL:CBB:2014:206 moet sprake zijn van direct marketing, waaronder reclame. De e-mail voldoet aan deze eis.
6.3. Marktplaats mag wijzen op de tarieven van verzendlabels bij haar en bij een PostNL-punt. Indien Marktplaats dat doet op een aanprijzende wijze zal zij de Code e-mail in acht dienen te nemen. Het beroep van Marktplaats op de beslissing van de Commissie in dossier 2016/00809 (IENS) doet aan dit oordeel niet af. In die zaak deed zich de situatie voor dat een gebruiker van een account werd geïnformeerd over de verhuizing van een gegevensdatabase waarbij in een vervolgmail ook werd opgeroepen om gebruik te maken van de gebruiksmogelijkheden van een nieuwe website. In die situatie heeft de Commissie geoordeeld dat geen sprake was van reclame. Dat oordeel betrof een wezenlijk andere situatie dan in deze zaak, waarin het gaat om het uitdrukkelijk noemen van het prijsvoordeel dat Marktplaats bij verzendlabels biedt vergeleken met een PostNL-punt.
6.4. Marktplaats kan gebruikers van haar platform informeren op een wijze waarbij aanprijzingen achterwege worden gelaten om te voorkomen dat haar communicatie is onderworpen aan de Code e-mail. Nu de bewuste e-mail in dit geval evenwel als reclame via e-mail dient te worden aangemerkt en geïntimeerde, zoals Marktplaats in het kader van grief 3 erkent, zich eerder hiervoor bij haar had afgemeld, is gehandeld in strijd met artikel 1.3a Code e-mail. Het College komt daarmee tot hetzelfde oordeel als de Commissie. Wel zal het College op grond van hetgeen Marktplaats in beroep heeft gesteld over de maatregelen die zij heeft genomen om herhaling te voorkomen, een aanbeveling achterwege laten, zodat op dit punt wordt afgeweken van de bestreden beslissing en wordt beslist als volgt.
7. De beslissing van het College van Beroep
Het College bevestigt de beslissing van de Commissie dat Marktplaats heeft gehandeld in strijd met artikel 1.3a Code e-mail. Het College wijzigt de beslissing van de Commissie voor het overige in deze zin, dat een aanbeveling achterwege blijft.
[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]
De Reclame Code Commissie (8 april 2024)
De bestreden uiting
Het gaat om een op 2 januari 2024 aan klager verstuurde e-mail van Marktplaats met als onderwerp “Nieuwe verzendkosten voor PostNL”. In de e-mail staat (voor zover voor de klacht relevant) het volgende:
“Nieuwe verzendkosten voor PostNL-pakketten
Beste [voornaam klager],
Vanaf 1 januari 2024 heeft PostNL de verzendkosten voor pakketten verhoogd. Dat betekent dat 2 van de PostNL-verzendlabels die je koopt via Marktplaats ook duurder zijn geworden: die van het brievenbuspakketje (van € 4,15 naar € 4,25) en van het 10-23 kilo pakket (van € 13,20 naar € 13,90).
Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!”
Samenvatting van de klacht
Er wordt in de e-mail reclame gemaakt voor het kopen van verzendlabels van PostNL via de website van verweerder. Klager heeft echter aangegeven geen reclame via e-mail te willen ontvangen van verweerder.
Samenvatting van het verweer
De e-mail betreft een service e-mail, waarin klager wordt geïnformeerd over verhoogde tarieven van PostNL. Verzenden met PostNL via Marktplaats is alleen mogelijk indien gebruik wordt gemaakt van de optie ‘Betaalverzoeken via Marktplaats’. Klager heeft de e-mail ontvangen, omdat hij in het recente verleden gebruik heeft gemaakt van deze optie. In de betreffende e-mail worden geen goederen of diensten aangeprezen, deze is puur informatief van aard. Er is dus geen sprake van reclame.
Verweerder gaat specifiek in op de volgende zinsnede uit de e-mail: “Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!”. Naar de mening van verweerder is geen sprake van een aanprijzend, laat staan een wervend of verkoopbevorderend karakter. Het is een feitelijke mededeling. Voorts is van belang dat er geen sprake is van het aanprijzen van een eigen dienst. Het gaat immers om een dienst van PostNL. De dienst kan alleen worden gebruikt als een product via verweerder is verkocht. De e-mail is niet verkoopbevorderend voor verweerder, want de e-mail zal gebruikers er niet toe aanzetten verzendlabels via verweerder te kopen.
Het oordeel van de Commissie
1. Klager stelt dat de bewuste e-mail een reclame-uiting is, en dat hij geen toestemming heeft gegeven voor het verzenden daarvan. Verweerder betwist dat sprake is van reclame in de zin van artikel 1.2 van de Code Reclame via e-mail (hierna: Code e-mail). De Commissie overweegt hierover als volgt.
2. Volgens artikel 1.2 sub a van de Code e-mail wordt onder reclame via e-mail verstaan: “het per e-mail aanprijzen van goederen, diensten of denkbeelden, alsmede het vragen van diensten. Hieronder wordt niet verstaan het verzenden van een uitnodiging uitsluitend voor deelname aan onderzoek voor historische, statistische of wetenschappelijke doeleinden”. Naar het oordeel van de Commissie is er in dit geval sprake van een aanprijzing als hiervoor bedoeld. De bestreden uiting betreft een e-mail, waarmee verweerder gebruikers weliswaar informeert over de verhoogde tarieven van het versturen van pakketten via PostNL, maar de e-mail beperkt zich niet tot het geven van deze feitelijke informatie. In de e-mail staat namelijk ook het volgende: “Goed om te weten: de verzendlabels zijn bij ons voordeliger dan bij een PostNL-punt!”. Hiermee wordt op wervende wijze een voordeel benoemd van het gebruikmaken van een dienst via verweerder.
Gelet op het voorgaande is naar het oordeel van de Commissie sprake van reclame in de zin van artikel 1.2 sub a van de Code e-mail.
3. Er is niet in geschil dat klager geen toestemming heeft gegeven voor het ontvangen van reclame via e-mail van verweerder. Gelet op het bovenstaande concludeert de Commissie dat verweerder met het versturen van de e-mail in strijd heeft gehandeld met artikel 1.3 sub a van de Code e-mail.
De beslissing
De Commissie is van oordeel dat verweerder heeft gehandeld in strijd met de artikel 1.3 sub a, Code e-mail. Zij beveelt verweerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.