De bestreden reclame-uiting
Het betreft een uiting op www.ronhenfling.nl.
Daarin staat onder de aanhef “CEASE AUTISME” onder meer:
““THE PROBLEM WITH AUTISM IS YOU’VE GOT A SPECTRUM THAT GOES FROM EINSTEIN DOWN TO SOMEONE WITH NO LANGUAGE.”
(Temple Grandin)”.
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
De uiting is in strijd met de artikelen 2, 6 en 7 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en met artikel 4 Code Publieksreclame Geneesmiddelen (CPG).
Klaagster maakt in het bijzonder bezwaar tegen de volgende tekstonderdelen, om de hierna genoemde redenen.
1.
“WAT IS CEASE?
Cease therapie (Complete Elimination of Autistic Spectrum Expression) is een door Dr. Tinus Smits ontwikkelde methode om kinderen met autisme te behandelen. CEASE therapie is gebaseerd op het systematisch en homeopathische ontstoren van verschillende oorzaken die verband hebben met autisme en/of aanverwante stoornissen zoals ADHD en ADD. Vaccinaties en toxische medicijnen, stoffen uit voeding en het milieu, kunnen de oorzaak zijn van autisme. Dit wordt overigens doorlopend onderzocht. Via isotherapie worden verstoringen aangepakt. Meer weten? Klik hier voor de meest gestelde vragen over CEASE therapie.”
Klaagster verwijst naar een bericht uit 2012 met een analyse van CEASE-therapie van de overleden Tinus Smits: http://www.kwakzalverij.nl/1488/Yannick Smits zet autismetherapie van zijn vader Tinus voort”. Daarin staat onder meer:
“De kwakzalversideeën van de familie Smits zijn onzinnig: niet-bestaande risicofactoren die achteraf ‘ontstoord’ worden met rare verdunningen van niet-werkzame middelen. De diagnostiek en de begeleiding van autisme worden binnen de reguliere geneeskunde gewoonlijk gesuperviseerd door (gespecialiseerde) psychiaters. Het Landelijk kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie stelt: ‘Autisme-spectrumstoornissen zijn chronische aandoeningen waarvoor geen genezing bestaat’”.
In medische kringen bestaat consensus dat er geen aantoonbaar verband is tussen autisme en vaccinatie. De Britse reclamecodecommissie ASA oordeelde begin augustus dat de kinderwebsite babyjabs.co.uk niet langer mag beweren dat vaccineren tegen mazelen kan leiden tot autisme. Volgens de ASA is er voor de bewering geen wetenschappelijk bewijs, in de vorm van gedegen klinische studies.
2.
”WAT KUN JE VAN CEASE VERWACHTEN?
Eerst brengen we de belastende invloeden in kaart. Dat doen we door vragen te stellen over bijvoorbeeld familiehistorie en over factoren waarmee je kind geconfronteerd is geweest. Via spiertesten kijken we naar een blauwdruk van je kinds lichaam. Ziektes, vaccinaties en medicaties laten sporen op deze blauwdruk achter. Op die manier achterhalen we hoe we je kind het beste kunnen helpen. Stap voor stap, met verschillende homeopathisch verdunde en gepotentieerde stoffen, ontdoen we het lichaam van alle oorzakelijke factoren. Een CEASE behandeling duurt, afhankelijk van de ernst van de þlokkades en de hoeveelheid toxische stoffen, gemiddeld een jaar.”
Deze tekst kan naar het rijk der fabelen verwezen worden.
In 2009 wist men al: http://www.kwakzalverij.nl/1004/Encyclopedie Toegepaste-Kinesiologie:
“(…) De werkelijkheid is dat de spiertesten erg subjectief zijn, dat de relatie tussen therapeut en patiënt en de stemming van het ogenblik de resultaten beïnvloeden.”
De reclame-uiting is misleidend en oneerlijk en daarmee in strijd met artikel 7 NRC. Er is aantoonbaar geen enkel bewijs dat CEASE effectief is bij autisme of bij de behandeling van wat voor aandoening dan ook. De gebruikte geneesmiddelen zijn niet geregistreerd, zodat er sprake van strijd met “artikel NRC” (kennelijk is bedoeld: artikel 2 NRC) en artikel 4 CPG.
3.
“DE RESULTATEN VAN CEASE THERAPIE
Het resultaat van deze methode is dat klachten sterk verminderen en soms zelfs verdwijnen. De CEASE therapie is nog niet wetenschappelijk bewezen. De tot nu behaalde resultaten zijn bijzonder te noemen. De verbeteringen worden gezien en ervaren door jou als ouder, maar ook door leerkrachten, eventuele reguliere behandelaars en uiteraard door je kind zelf! Bovendien zijn er meer dan 20 cliënten met autisme uit de praktijk van Tinus Smits volledig genezen.”
Klaagster stelt: “Er is geen spoortje wetenschappelijk bewijs te vinden voor de effectiviteit noch voor de theoretische onderbouwing”.
De uiting is misleidend wat betreft de te verwachten resultaten. Verder is de stelling dat onder andere autisme veroorzaakt wordt door vaccinaties volledig uit de duim gezogen; hierdoor is er sprake van onnodige bangmakerij als bedoeld in artikel 6 NRC.
Het verweer
Namens adverteerder is onder meer het volgende meegedeeld.
Adverteerder is door de zorgverzekeraars erkend, zowel qua opleiding als qua therapievormen en de consulten worden dan ook (gedeeltelijk) vergoed door de zorgverzekeraars.
Met betrekking tot de verschillende door klaagster aangehaalde bepalingen van de NRC stelt adverteerder het volgende.
Artikel 2 en/of 6 NRC
Klaagster bestrijdt dat er een verband bestaat tussen autisme en vaccinatie.
De volgende, bij het verweer overgelegde artikelen en gerechtelijke uitspraken, bewijzen anders:
Bijlage 1: http://www.ggznieuws.nllhome/vaccins-wel-degelijk-oorzaak-van-autisme.
Bijlage 2: http: / /www.huffingtonpost.com/david-kirby/post24683 43-b-2468343.html
Bijlage 3: – DTP – de Amerikaanse bijsluiter.
Adverteerder stelt in verband met bijlage 3:
“Het hete hangijzer is en blijft wat het effect is van met name stoffen als aluminium en thimerosal. Eén van beide stoffen zit altijd in een vaccin en ze worden allebei in verband gebracht met aandoeningen als autisme. De paradox is dat de medische wereld dit in alle toonaarden ontkent terwijl dit op de bijsluiter staat!”
De gehele bijsluiter is te vinden op:
http://www.fda.gov/downloads/BiologicsBloodVaccinesApprovedProducts/UCM1015 80.pdf.
Op pagina 11 in het derde tekstblok staat de tekst die bevestigt dat onder meer wiegendood (SlDS) net als autisme tot de mogelijke gevolgen van het vaccin behoren.
Bijlage 4:
Een causaal verband tussen een vaccinatie en het ontstaan van autisme bij baby’s is
wetenschappelijk nooit aangetoond, maar deze ltaliaanse rechter denkt er anders
over: http://www.elsevier.nl/Buitenland/achtergrond/2014/11: “Volgens-deze-rechter-kan-een-vaccinatie-autisme-veroorzaken- 1652618W/.
Bijlage 5: https//autismoevaccini.files.wordpress.com/2012/12/vaccin-dc3a9cc3a8s.pdf.
Bij vorenbedoeld proces overtuigde dr. Alberto Tonatore de rechtbank in Milaan. De arts beriep zich op een geheim document van de farmaceut GlaxoSmithKline waarin de bijwerkingen worden beschreven die optraden tijdens de ontwikkeling van het vaccin.
Uit dit document blijkt dat een bepaald vaccin autismegevallen heeft veroorzaakt.
Artikel 2 en/of 7 NRC
Klaagster blijft verwijzen naar “wetenschappelijk bewezen” en “reguliere geneeskunde”. Inmiddels heeft de complementaire/alternatieve geneeskunde haar plaats ingenomen binnen de Nederlandse gezondheidszorg, naast de reguliere zorg. Zoals klaagster zegt gaat men binnen de reguliere geneeskunde uit van het volgende:
“Het Landelijk kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie stelt: “autisme-spectrumstoornissen zijn chronische aandoeningen waarvoor geen genezing bestaat””.
Als alternatief of complementair aan die mening is CEASE een specialisatie van de klassieke homeopathie, die weliswaar nog niet wetenschappelijk bewezen is, maar waar empirisch bewijs wel degelijk bestaat.
Er is voldoende goed beschreven en gedocumenteerde casuïstiek die aantoont dat CEASE ondersteunend kan werken en een verbetering van de kwaliteit van leven kan geven. Hierbij worden klassiek homeopathische middelen gebruikt die zoals bedoeld in artikel 42 derde lid (kennelijk is bedoeld: artikel 42 lid 3 van de Geneesmiddelenwet) gegarandeerd onschadelijk zijn.
Tot slot verwijst adverteerder naar bijlage 6: http://www.cease-therapie.nl/succesverhalen/.
Artikel 84 van de Geneesmiddelenwet
Bij de behandeling met CEASE wordt gebruik gemaakt van klassiek homeopathische middelen zoals bedoeld in artikel 42 derde lid (kennelijk is bedoeld: artikel 42 lid 3 van de Geneesmiddelenwet).
Verder staat op de website:
“verschillende homeopatisch verdunde en gepotentieerde middelen”.
Er wordt geen enkel specifiek klassiek homeopathisch middel genoemd en daarom kan er geen sprake zijn van reclame in de zin van art. 84 (kennelijk is bedoeld: artikel 84 van de Geneesmiddelenwet).
Tot slot wijst adverteerder op het volgende.
In de praktijk van adverteerder heerst geen anti-vaccinatiebeleid, maar wel een beleid waarbij adverteerder zijn cliënten uitnodigt om zich te informeren over de werking van vaccinaties, om dan in staat te zijn in vrijheid een voor hun kind verantwoorde keuze te maken. Adverteerder creëert geen angst voor vaccinaties, maar hoop voor ouders van autistische kinderen.
Klaagster heeft gevraagd zich te laten vertegenwoordigen door iemand die regelmatig zelf soortgelijke klachten indient. Adverteerder vertrouwt erop dat de Commissie in staat is de verschillende dossiers individueel te behandelen, omdat die dossiers betrekking hebben op verschillende uitingen en niet op een thema als CEASE of homeopathie in het algemeen.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van klaagster is onder verwijzing naar de bij twee e-mails van 15 maart 2016 aan de Commissie overgelegde stukken nader toegelicht.
Op deze toelichting zal worden teruggekomen in het oordeel.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie stelt voorop dat zij tot taak heeft te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de bepalingen van de NRC. Zij zal zich niet uitspreken over CEASE of homeopathie in het algemeen.
Met betrekking tot de verschillende door klaagster genoemde artikelen overweegt de Commissie het volgende.
Artikel 7 NRC.
Klaagster heeft gemotiveerd bestreden dat de CEASE Therapie de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven. Zij heeft onder meer gesteld dat er geen enkel bewijs is dat CEASE effectief is bij autisme of bij de behandeling van welke aandoening dan ook. Ook heeft zij gesteld dat er in medische kringen consensus bestaat dat er geen aantoonbaar verband is tussen autisme en vaccinatie. Blijkens de toelichting ter zitting trekt klaagster ook in twijfel of in het geval dat wordt uitgegaan van autisme wel de juiste diagnose is gesteld, nu autisme een complexe aandoening is en voor het diagnosticeren van autisme specialistische kennis is vereist. Over de in de uiting genoemde “spiertesten” door middel waarvan gekeken wordt naar “een blauwdruk van je kinds lichaam” heeft klaagster gesteld dat deze testen “erg subjectief” zijn.
Gezien bovenbedoelde gemotiveerde betwisting door klaagster van hetgeen in de uiting over de CEASE Therapie wordt gesteld had het op de weg van adverteerder gelegen om aannemelijk te maken dat de CEASE Therapie de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven. Daarin is adverteerder naar het oordeel van de Commissie niet, althans niet voldoende geslaagd.
De verwijzing in het verweer naar de overgelegde bijlage 6: http://www.cease-therapie.nl/succesverhalen/ met 7 voorbeeldcasus vormt onvoldoende grondslag voor de conclusie dat er een causaal verband is tussen de CEASE Therapie en verbetering die mensen ervaren.
Verder heeft adverteerder niet aannemelijk gemaakt dat er een verband bestaat tussen autisme en vaccinatie. In dit kader wijst de Commissie op hetgeen namens klaagster ter zitting is meegedeeld naar aanleiding van een aantal bij het verweer overgelegde bijlagen.
Naar aanleiding van bijlage 1 met de aanhef ‘Vaccins wel degelijk oorzaak’ is meegedeeld dat slechts één van de twee pagina’s van het betreffende bericht is overgelegd, dat pagina 1 eindigt met de mededeling: “noot redactie: Bij dit onderzoek zijn veel terechte vraagtekens gezet” en dat onder die noot wordt gelinkt naar berichten (waaronder een bericht van de Nederlandse Vereniging voor Autisme) waarin het causaal verband tussen vaccinaties en autisme wordt ontkracht.
Ten aanzien van bijlage 2 met de aanhef “Vaccine Court Awards Millions to Two Children With Autism” is onder meer meegedeeld dat het in de in deze bijlage bedoelde zogenaamde NVIC-zaken (NVIC staat voor: “National Vaccin Injury Compensation”) niet om autisme ging, maar om encefalitis (hersenontsteking).
Over bijlage 3 (bijsluiter) is namens klaagster meegedeeld dat in deze bijsluiter geen verband wordt gelegd tussen gebruik van het vaccin en autisme, maar dat daarin alleen wordt gesteld dat er “na” goedkeuring van het vaccin gevallen van autisme zijn “gemeld”. Hieruit mag, zo is namens klaagster gesteld, geen causaal verband worden afgeleid.
Naar aanleiding van bijlage 4 (met de aanhef: “Volgens deze rechter kan een vaccinatie autisme veroorzaken”) en bijlage 5 betreffende een proces bij de Italiaanse rechter is er namens klaagster op gewezen dat de betreffende uitspraak van die rechter op 13 februari 2015 is vernietigd door een hogere rechter in Bologna.
Gelet op het bovenstaande is de Commissie van oordeel dat de uiting gepaard gaat met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van de CEASE Therapie te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Artikel 6 NRC
Gelet op bovenbedoelde onjuiste informatie, meer in het bijzonder het gesuggereerde verband tussen vaccinaties en autisme, is de Commissie bovendien van oordeel dat de uiting zonder te rechtvaardigen redenen appelleert aan gevoelens van angst als bedoeld in artikel 6 NRC, nu in het kader van de aanprijzing van de CEASE Therapie wordt gesteld: “Vaccinaties en toxische medicijnen, stoffen uit voeding en het milieu, kunnen de oorzaak zijn van autisme”.
Artikel 2 NRC en 4 CPG
In de uiting staat onder meer:
“Stap voor stap, met verschillende homeopathisch verdunde en gepotentieerde stoffen, ontdoen we het lichaam van alle oorzakelijke factoren”.
Door deze mededeling worden voornoemde stoffen gepresenteerd als geschikt voor het genezen of voorkomen van een gebrek bij de mens als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub b 1 van de Geneesmiddelenwet en om die reden is er sprake van een geneesmiddel in de zin van artikel 1 lid 1 sub b 1 Geneesmiddelenwet. Adverteerder heeft niet weersproken dat voor dit geneesmiddel geen handelsvergunning in de zin van artikel 84 Geneesmiddelenwet is verleend. In zoverre acht de Commissie de uiting in strijd met artikel 84 Geneesmiddelenwet en daardoor in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC en met artikel 4 CPG.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met de artikelen 2, 6 en 7 NRC en met artikel 4 CPG. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.