De bestreden reclame-uiting
Het betreft de subpagina ‘vaccinaties’ van de website www.homeopathie-natuurlijk.nl (http://www.homeopathie-natuurlijk.nl/page/vaccinaties) waarop onder meer staat:
“(…) Het kan een dilemma zijn om te bepalen of u uw eigen kind nu wel of niet moet vaccineren of bepaalde vaccinaties nu wel of niet moet geven. Feit is dat er kinderen zijn die zich niet prettig voelen na een vaccinatie. Vaak weten we niet of de problemen afkomstig zijn van de vaccinatie. (…) Het blijkt echter als kinderen in de praktijk komen met zeer diverse gezondheidsklachten zoals een slechte weerstand, hoofdpijn maar ook concentratieproblemen, gedragsproblemen en soms autistische stoornissen dat er vaak veel reacties en verbetering optreden na homeopathische ontstoringsmedicatie.
Ontstoringstherapie
Met behulp van ontstoringstherapie kunnen klachten ten gevolgen van vaccinaties en andere medicatie (deels) ontstoort worden. Deze therapie kan ook gebruikt worden bij de ontstoring van bepaalde ziektes zoals de ziekte van Pfeiffer, de ziekte van Lyme, etc… Hebt u blijvende klachten na een bepaalde medicatie of aandoening vermeldt dit altijd tijdens een consult. Dit kan een belangrijke sleutel zijn voor de oplossing van uw probleem.
CEASE therapie
Complete Elimination Autistic Spectrum
Begrijpt u uw kind niet meer en zijn de gedragsproblemen mogelijk ontstaan na de vaccinaties of bent u zelf tijdens de zwangerschap gevaccineerd of hebt u andere medicatie gebruikt voor en tijdens de zwanger dan kan dit de oorzaak zijn van de problemen van uw kind. Met behulp van CEASE therapie (een speciale vorm van homeopathie) kan ik u mogelijk helpen.
Homeopathische Profylaxe
Behalve dat u uw kind de gebruikelijke vaccinaties kunt laten geven zijn er ook mogelijkheden om uw kind te beschermen tegen infectieziekten met behulp van homeopathie. Er is al heel lang ervaring met homeopathische preventie. Er is inmiddels voldoende ervaring en onderzoek, ook bij grote groepen gedaan om dit systeem als een verantwoord alternatief aan te bieden. Vooral de Australische homeopaat Isaac Golden heeft uitgebreid onderzoek naar de homeopathische preventie gedaan en is op een onderzoek naar 20 jaar toepassing van de homeopathische profylaxe gepromoveerd. Dit schema gebruik ik ook in mijn praktijk. De effectiviteit van de homeoprofylaxe is vergelijkbaar met de reguliere vaccins, dwz dat rond de 90% de ziekte niet krijgt, maar zonder alle negatieve gevolgen van de reguliere vaccinaties en met minder complicaties als de ziekte toch wordt doorgemaakt. Ook is de algehele gezondheid van kinderen die met homeoprofylaxe zijn behandeld beter dan met de reguliere vaccinaties. Ze zijn minder vaak ziek en lijden over het algemeen veel minder aan chronische keel, neus en ook klachten dan regulier gevaccineerde kinderen.
In Australië is het verplicht om je kind volledig te vaccineren voor het naar school gaat of naar een kinderdagverblijf gaat. In Australië is dit homeoprofylaxe programma geaccepteerd door de overheid als een waardig alternatief op hun eigen rijksvaccinatieprogramma.”
De klacht
In de bestreden reclame-uiting biedt adverteerder homeopathische profylaxe aan. Van homeopathische profylaxe is niet aangetoond dat het ook maar enige bescherming biedt tegen infectieziekten. Het is een onwerkzaam homeopathisch alternatief voor reguliere vaccinatie. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat homeopathische profylaxe of homeopathie in het algemeen werkt. Het advies om homeopathische profylaxe te gebruiken als alternatief voor reguliere vaccinatie is ronduit gevaarlijk. Wie voor homeopathische profylaxe kiest, is niet beschermd tegen infectieziekten, nu niet is aangetoond dat het ook maar enige bescherming biedt tegen dergelijke ziekten. De bewering dat homeopathische profylaxe reguliere vaccinaties kan vervangen en dat deze vaccinaties allerlei ernstige risico’s met zich brengen, is niet alleen misleidend maar ook gevaarlijk voor de volksgezondheid. Als bewijs voor de effectiviteit worden onderzoeken van homeopaat lsaac Golden aangehaald. Deze onderzoeken hebben geen wetenschappelijke waarde. Door het voorgaande wordt een vals gevoel van veiligheid verkocht. Tevens biedt adverteerder CEASE-therapie aan en beweert ze klachten ten gevolge van vaccinaties en andere medicatie te kunnen genezen met behulp van een ontstoringstherapie. Met dezelfde therapie stelt adverteerder ook ziekten zoals autisme, Pfeiffer en Lyme te kunnen genezen, evenals gedragsproblemen na reguliere vaccinatie. Voor deze claims bestaat geen wetenschappelijk bewijs. Daarbij wordt gesuggereerd dat reguliere vaccinatie de oorzaak kan zijn van tal van deels ernstige stoornissen en gedragsproblemen. Er is echter geen bewijs dat reguliere vaccinatie significante schadelijke gevolgen kan hebben. Dit wordt op geen enkele wijze ondersteund door de wetenschappelijke consensus en ook niet door de meldingen van bijwerkingen die bij het ‘Lareb’ zijn binnengekomen. Er is blijkens wetenschappelijk onderzoek geen verschil in de algemene gezondheid van ongevaccineerde en regulier gevaccineerde kinderen. Het enige verschil is dat ongevaccineerde kinderen meer risico lopen op het krijgen van infectieziekten waartegen gevaccineerd wordt. Adverteerder maakt mensen bang voor reguliere vaccinaties door vermeende schadelijke gevolgen te noemen en claimt ten onrechte dat homeopathische profylaxe door de Australische overheid erkend is als alternatief voor reguliere vaccinatie. Dit laatste is niet meer het geval en Australische ouders die hun kinderen niet regulier laten vaccineren verspelen hun recht op kindgebonden belasting toeslagen, zoals blijkt uit de door klager genoemde nieuwsbron.
Het oordeel van de voorzitter
1) De voorzitter stelt voorop dat de Reclame Code Commissie tot taak heeft te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de Nederlandse Reclame Code (NRC). Om die reden zal de voorzitter zich niet uitspreken over de werking of de effectiviteit van homeopathie in het algemeen, maar op basis van de klacht beoordelen of de bestreden uitingen voldoen aan de NRC. Klager baseert de klacht op de artikelen 2 (waarheid), 3 (het algemeen belang), 4 (bedreiging voor de volksgezondheid) en 6 (appelleren aan angst) NRC.
2) In de uiting wordt homeopathische profylaxe aangeprezen als een “verantwoord alternatief” voor reguliere vaccinatie met een vergelijkbare effectieve bescherming, maar “zonder alle negatieve gevolgen van de reguliere vaccinaties” en met “minder complicaties” als de ziekte toch wordt doorgemaakt. Verder wordt beweerd dat de algehele gezondheid van kinderen die een homeopathische profylaxe in plaats van een reguliere vaccinatie hebben gehad beter is, dat wil zeggen dat zij minder vaak ziek zijn en over het algemeen minder vaak lijden aan chronische keel- en neusklachten. Daarbij wordt gezegd dat in Australië homeopathische profylaxe door de overheid is geaccepteerd als een (vol)waardig alternatief voor reguliere vaccinatie. De uiting heeft blijkens het voorgaande als boodschap dat reguliere vaccinaties schadelijke gevolgen voor de gezondheid (kunnen) hebben, en dat adverteerder hiervoor een effectief en beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe waarbij geen schadelijke gevolgen voor het lichaam optreden en waardoor men gezonder blijft.
3) Klager heeft gemotiveerd betwist dat homeopathische profylaxe enige bescherming tegen infectieziekten biedt. Vervolgens had het op de weg van adverteerder gelegen om de geclaimde effectiviteit en voordelen van homeopathische profylaxe vergeleken met reguliere vaccinatie voldoende aannemelijk te maken. Daarbij is van belang dat adverteerder zich afzet tegen reguliere vaccinaties die zijn bedoeld om bij kinderen ernstige ziekten te voorkomen. Gelet hierop kan de onderhavige uiting, met het oog op de bescherming van de lichamelijke volksgezondheid, slechts dan aanvaardbaar worden geacht indien wetenschappelijk bewijs bestaat waaruit onomstotelijk blijkt dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat de aangeprezen homeopathische profylaxe hiervoor een daadwerkelijk alternatief is. Voorkomen dient immers te worden dat mensen besluiten zichzelf of hun kinderen niet te laten vaccineren door niet gefundeerde beweringen in een reclame-uiting. Dit risico doet zich hier voor. De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de veronderstelling dat deze meer voor- dan nadelen hebben, en dat adverteerder hen een beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. In de uiting wordt homeopathische profylaxe eerste keuze genoemd. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie respectievelijk de effectiviteit van haar behandeling echter niet onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Derhalve kan niet worden aangenomen dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat homeopathische profylaxe hiervoor een goed alternatief is, zodat de uiting onjuiste verwachtingen wekt. Daarbij neemt de voorzitter in aanmerking dat in de uiting ten onrechte staat dat in Australië de overheid homeoprofylaxe programma accepteert als een gelijkwaardig alternatief voor het reguliere Australische vaccinatieprogramma. Klager heeft onweersproken en onder bronvermelding gesteld dat deze mededeling niet juist is.
4) De gevolgen van het voorgaande zijn dermate ernstig te achten, dat de onderhavige uiting in strijd met artikel 4 NRC is, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt. De uiting kan immers ertoe leiden dat mensen afzien van reguliere vaccinatie en kiezen voor homeopathische profylaxe als alternatief voor reguliere vaccinatie, terwijl homeopathische profylaxe niet de bescherming tegen gevaarlijke infectieziekten biedt die reguliere vaccinatie wel heeft. De uiting dient daarom, voor zover het de beweerdelijke voordelen van homeopathische profylaxe ten opzichte van reguliere vaccinatie betreft, ontoelaatbaar te worden geacht. Nu de uiting reeds om deze reden in strijd met de NRC is, komt de voorzitter niet meer toe aan de vraag of de uiting op dit punt ook om andere redenen in strijd met de Nederlandse Reclame Code is.
5) Met betrekking tot de bewering in de uiting dat adverteerder door middel van de CEASE-therapie gedragsproblemen door vaccinatie en door middel van een ‘ontstoringstherapie’ ziekten kan behandelen, in verband waarmee specifiek Pfeiffer en de ziekte van Lyme worden genoemd, geldt dat adverteerder ook in zoverre de juistheid van deze mededelingen tegenover de gemotiveerde betwisting door klager aannemelijk dient te maken. Nu adverteerder geen onderbouwing voor het kunnen behandelen van Pfeiffer en de ziekte van Lyme heeft aangeleverd, oordeelt de voorzitter dat niet aannemelijk is dat adverteerder in staat is door een behandeling enig positief resultaat te verkrijgen bij personen die lijden aan deze ziekten. Ook in zoverre acht de voorzitter de uiting in strijd met artikel 4 NRC. De uiting kan immers tot gevolg hebben dat personen met symptomen van Pfeiffer en de ziekte van Lyme geen gebruik maken van reguliere geneesmiddelen, maar ten onrechte menen dat zij baat hebben bij de door adverteerder aangeboden ‘ontstoringstherapie’. De gevolgen hiervan zijn dermate ernstig te achten, dat de uiting ook op dit punt in strijd met artikel 4 NRC is, nu deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt.
6) Met betrekking tot de geclaimde positieve resultaten van de zogenaamde CEASE therapie bij gedragsproblemen (blijkbaar is bedoeld autisme nu bedoelde mededeling onder het sub kopje Complete Elimination Autistic Spectrum staat), oordeelt de voorzitter tot slot dat adverteerder in zoverre bedrieglijk beweert dat zij in staat is ziekten of gebreken te genezen als bedoeld in de zin van nummer 16 van de bij artikel 8.5 NRC behorende bijlage 1. Adverteerder heeft immers niet onderbouwd dat zij daadwerkelijk in staat is met de genoemde therapie een positieve verandering te bereiken bij personen die lijden aan autisme. Daardoor is dit onderdeel van de uiting oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
De beslissing van de voorzitter
Op grond van hetgeen hiervoor onder 2 tot en met 5 is overwogen acht de voorzitter de bestreden reclame-uiting in strijd met artikel 4 NRC. Op grond van hetgeen onder 6) is overwogen acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC.
De voorzitter beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.