Het bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter

Het bezwaar wordt als volgt samengevat.

Adverteerder betreurt het dat de voorzitter kennelijk niet de moeite heeft genomen om via Pubmed (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed) na te gaan of de bewering van klager, dat “het medisch gezien 100% onzin is” wat er op adverteerders site staat juist is. Daarbij blijkt uit adverteerders verweer van 1 september 2016 dat er op adverteerders website directe links staan naar diverse onderzoeken over de werkzaamheid van onder andere de Homeopatische Profylaxe. Verder worden in de beslissing van de voorzitter  homeopatische Profylaxe en Cease therapie door elkaar gehaald.

Adverteerder vermeldt in haar bezwaar links en onderzoeken waaruit volgens haar blijkt dat er zeer veel correcte informatie te vinden is over het verband tussen (auto-immuun)ziekten en vaccinaties, en over de werking van de Homeopatische Profylaxe en Homeopathie in het algemeen. Via in het bezwaarschrift opgenomen links wordt verwezen naar:

www.hri-research.org en naar www.vereniginghomeopathie.nl.

Het bezwaarschrift bevat een aantal korte samenvattingen van op Pubmed en in de Journal of Molecular and Genetic Medicine gepubliceerde onderzoeken, die bevestigen dat recente studies aantonen dat onder andere autisme een multi-causale oorzaak heeft. Inmiddels is bekend dat vervuiling, vaccinaties en andere chemische stoffen invloed kunnen uitoefenen op het ontstaan van gedragsstoornissen, auto-immuunziekten, autisme en aan autisme verwante stoornissen.

Ook valt volgens adverteerder uit de bewuste onderzoeken op te maken dat er vaak sprake is van een verstoorde ontgifting en verhoogde darmpermeabiliteit bij mensen met deze stoornissen,  dat stress en diverse medicatie tijdens de zwangerschap de foetale ontwikkeling kunnen verstoren en dat dit resulteert in ontwikkelings- en gedragsproblemen.

lnmiddels zijn er ook ruim voldoende studies die aantonen dat het gebruik van bepaalde supplementen en kruiden de ontgifting kan ondersteunen en de darmen kan helpen herstellen.

Homeopatische middelen geven een prikkel om door diverse oorzaken ontstane onbalans in het lichaam te herstellen. Homeopatische middelen zetten het zelfgenezend vermogen aan het werk. Het lichaam kan gaan ontgiften/reinigen en zich van belastende stoffen ontdoen, en vervolgens kan tot vermindering van of genezing van klachten worden gekomen.

De bewering van adverteerder dat Cease therapie het lichaam in staat stelt zich van belastende stoffen te ontdoen, te ontgiften, geeft weer hoe homeopathie werkt.

Ook ten aanzien van de Homeopatische profylaxe bestaat volgens adverteerder meer dan voldoende wetenschappelijk bewijs dat deze “werken”. Desbetreffende onderzoeken staan op adverteerders site. De arts, dr. lsaac Golden is op zijn onderzoek hierover gepromoveerd. Hij deed niet alleen onderzoek naar de werkzaamheid van de Homeopatische profylaxe, maar keek ook hoe de algehele gezondheidstoestand van de kinderen was, en welke ziekten en aandoeningen wel of niet voorkwamen bij gevaccineerde en niet gevaccineerde kinderen.

Adverteerder citeert uit het onderzoek van dr. lsaac Golden, onder meer als volgt: “The homoeoprophylaxis group was the healthiest (…)” en verwijst voor de hele studie naar www.homstudy.net”. 

Verder is er nog een vervolgonderzoek geweest naar één van de profylaxe. Adverteerder verwijst naar een “Pubmed artikel verderop in de tekst”. (De Commissie neemt aan dat bedoeld is het artikel met de aanhef: “Large-scale application of highly-diluted bacteria for Leptospirosis epidemic control”. Onder “CONCLUSIONS” staat onder meer:

“The homeoprophylactic approach was associated with a large reduction of disease incidence and control of the epidemic”.

Alle Homeopatische Profylaxe werken op dezelfde manier zoals die in het beschreven artikel, aldus adverteerder.

Gezien de resultaten, die behaald worden met CEASE therapie en met de Homeopatische profylaxe, kan niet worden gesproken over “het geven van valse hoop”  of “het bedreigen van de volksgezondheid”. Adverteerder verwijst ook naar: http://www.tinussmits.nl/3734/home.aspx.

De “SRC” gaat volgens adverteerder voorbij aan het feit dat de therapieën ontwikkeld zijn door artsen en dat er wereldwijd arts/homeopaten zijn, die met succes gebruik maken van CEASE therapie en de Homeopatische profylaxe.

Verder is vaccineren een vrijwillige keuze in Nederland. Een opmerking als dat adverteerder ouders zou afhouden van vaccinatie en dat dat een bedreiging van de volksgezondheid zou zijn, vindt adverteerder dan ook onjuist. Ouders hebben het recht zich goed te laten informeren en de keuze te maken die bij hen past.

Het uitoefenen van complementaire geneeswijzen/homeopathie in Nederland is rechtmatig. Daarom hebben homeopaten het recht om correcte informatie te verstrekken over hun werkwijze, filosofie en de effectiviteit van hun behandelwijze.

Adverteerder vindt het zeer opmerkelijk dat een orgaan als de Stichting Reclame Code (SRC) dit soort niet onderbouwde klachten als van klager in behandeling neemt en adverteerder vraagt zich dan ook af of dit niet in strijd is met “artikel 19 (de vrijheid van meningsuiting)”. Mensen als klager doen hun best om homeopathie in diskrediet te brengen. Zij zijn niet ontvankelijk voor informatie die niet strookt met hun visie.

Doordat de SRC op dit soort klachten ingaat, trekt adverteerder de onpartijdigheid van SRC in twijfel; de SRC heeft geen expertise op het gebied van homeopathie en/of andere “CAM disciplines” en om die reden beschikt de SRC niet over de competentie om de effectiviteit van homeopathie als mogelijke behandelwijze te evalueren.

De voortdurende pogingen van de SRC om homeopaten in diskrediet te brengen en hen het recht te ontzeggen de consument van informatie te voorzien, neigt sterk naar censuur.

De SRC is niet op de hoogte van de laatste medische kennis en ontwikkelingen met betrekking tot gedrag- en stemmingsstoornissen, waaronder  autisme en aan autisme verwante aandoeningen, en hun mogelijke oorzaken. Omdat SRC hierdoor ook niet bekend is met de mogelijk effectieve behandelmethoden voor deze aandoeningen en stoornissen, en te weinig weet van de werking van de Homeopatische Profylaxe, acht adverteerder de onderbouwing van de beslissing van de voorzitter niet juist. Adverteerder ziet dan ook geen reden om de teksten op haar site ingrijpend aan te passen. Wel is een aantal kleine veranderingen aangebracht.

De reactie van klager op het bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter

Klager heeft het bezwaar gemotiveerd weersproken. Op deze reactie, die 13 pagina’s omvat, en waarbij een artikel van klager, getiteld: “De (on)zin van homeopathie en homeopatische profylaxe” is overgelegd, zal worden teruggekomen in het oordeel.

De mondelinge behandeling

Partijen hebben hun standpunten mondeling toegelicht. Op die toelichting zal worden teruggekomen in het oordeel.

Het oordeel van de Commissie

1. De Commissie stelt het volgende voorop:

a.

In artikel 7 lid 1 van het (op www.reclamecode.nl te vinden) Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het College van Beroep (hierna: “het Reglement”) is, voor zover hier van belang, is bepaald:

“Een ieder die van oordeel is dat een reclame in strijd is met de NRC kan, onder vermelding van zijn naam en adres, schriftelijk of met behulp van het via www.reclamecode.nl beschikbare elektronisch klachtenformulier een klacht indienen bij het secretariaat van de Commissie. De klacht dient gemotiveerd te zijn en zo mogelijk onderbouwd met documentatie”.

Naar het oordeel van de Commissie is de onderhavige klacht, ingediend op 21 augustus 2016 en nader toegelicht bij e-mail van 16 september 2016, anders dan adverteerder  kennelijk meent, voldoende gemotiveerd.

b.

Adverteerder heeft in haar bezwaarschrift gesteld dat de Stichting Reclame Code geen expertise heeft op het gebied van homeopathie en of andere “CAM disciplines” en om die reden niet over de competentie beschikt om de effectiviteit van homeopathie als mogelijke behandelwijze te evalueren.

Naar aanleiding van deze stelling wijst de Commissie op artikel 1 van het Reglement, waarin staat:
“De Reclame Code Commissie heeft tot taak te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de bepalingen van de Nederlandser Reclame Code (hierna: NRC)”. 

In dit geval is een klacht ingediend over reclame van adverteerder en op grond van artikel 1 van het Reglement is de Commissie bevoegd te beoordelen of deze reclame in overeenstemming is met de NRC.

c.

Adverteerder heeft ter zitting meegedeeld dat het haar verbaast dat zij niet de mogelijkheid heeft gekregen om schriftelijk te reageren op de 13 pagina’s tellende reactie van klager op het bezwaarschrift.

De Commissie stelt vast dat de procedurele gang van zaken voorafgaand aan de onderhavige zitting in overeenstemming is met hetgeen in het Reglement. De Commissie wijst in het bijzonder op het bepaalde in artikel 12 lid 3 van het Reglement. Daarin staat: “Op de behandeling van het bezwaar is het bepaalde in de artikelen 13 tot en met 16 van overeenkomstige toepassing”. Overeenkomstig deze artikelen is klager in de gelegenheid gesteld om schriftelijk op het bezwaarschrift te reageren. Na de reactie van klager heeft de Commissie geen redenen gezien om partijen nader schriftelijk te laten reageren als bedoeld in artikel 13 lid 2 van het Reglement. Vervolgens zijn beide partijen in de gelegenheid gesteld hun standpunt ter zitting mondeling toe te lichten. Dit is geregeld in artikel 14 lid 2 van het Reglement.

2.

Met betrekking tot de verschillende uitingen en onderdelen van het bezwaar oordeelt de Commissie als volgt.

3.

Het bezwaarschrift begint met de stelling dat de voorzitter kennelijk niet de moeite heeft genomen om via Pubmed na te gaan of de bewering van klager, dat “het medisch gezien 100% onzin is” wat er op adverteerders site staat, juist is. De Commissie stelt vast dat deze bewering niet voorkomt in de klacht van klager. Daarom mist dit onderdeel van het bezwaar feitelijke grondslag.

4.

Wat betreft uiting 1 met de aanhef “Wat is CEASE therapie” deelt de Commissie het oordeel van de voorzitter dat door de mededeling “Het lichaam kan zo de belastende stoffen verwijderen” een resultaat van de behandeling wordt geclaimd dat door de gemiddelde consument in verband zal worden gebracht met chronische ziekten of (gedragsmatige) aandoeningen waarnaar aansluitend in de uiting wordt verwezen. Weliswaar komt het woord “genezen” op zichzelf in de bestreden uiting niet voor, maar naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument de uiting opvatten in die zin dat dat met de CEASE therapie bedoelde ziekten en/of aandoeningen kunnen worden genezen, waarbij als voorbeeld onder meer autisme wordt genoemd.

Klager heeft bestreden dat de in de uiting genoemde chronische aandoeningen het gevolg zouden zijn van een opeenstapeling van ‘belastende stoffen’, en dat homeopathie deze stoffen zou kunnen helpen verwijderen. Daarom lag het op de weg van adverteerder om de geclaimde effectiviteit van de CEASE therapie (niet van Homeopatische profylaxe” zoals kennelijk per vergissing overwogen in onderdeel 2 van het oordeel voorzitter) aannemelijk te maken. Daarin is adverteerder ook in de onderhavige bezwaarprocedure niet geslaagd. De Commissie overweegt daartoe het volgende.

Niet kan worden volstaan met de enkele verwijzing in het bezwaar, via links, naar www.hri-research.org en naar www.vereniginghomeopathie.nl, welke sites volgens klager eenzijdige informatie bieden. Verder heeft adverteerder zich beroepen op 7 in het bezwaarschrift opgenomen korte samenvattingen van op Pubmed en in de Journal of Molecular and Genetic Medicine gepubliceerde onderzoeken.

Tegen deze samenvattingen heeft klager -samengevat- aangevoerd dat het betreffende onderzoeksmateriaal deels irrelevant is en voor het overige niet overtuigt. Meer in het bijzonder heeft klager meegedeeld dat nergens een solide bewijs wordt aangedragen voor een verband tussen vaccinatie of enige andere omgevingsfactor enerzijds, en autisme anderzijds.

Ter zitting heeft adverteerder nog meegedeeld dat er “voldoende ouders” zijn die “laten zien” dat de CEASE therapie “werkt”, maar dit vormt onvoldoende onderbouwing voor de inhoud van de bestreden uiting. 

Nu adverteerder de in uiting 1 geclaimde effectiviteit van de CEASE therapie niet aannemelijk heeft gemaakt, is er sprake van een bedrieglijk beweren dat een product ziekten kan genezen als bedoeld in nummer 16 van bijlage 1 bij artikel 8.5 NRC, en is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC. 

5.

In uiting 2 staat onder het kopje “Homeopatische profylaxe” onder meer:

“De homeopatische profylaxe is het alternatief voor vaccinatie. De Australische arts homeopaat Dr. Isaac Golden heeft zich vanaf 1985 gespecialiseerd in het geven van homeopathische geneesmiddelen ter preventie van (kinder-)ziekten. (…) Uit zijn maar ook andere onderzoeken blijkt dat het geven van de HP net zo effectief is als een vaccin.

Wat zijn de Homeopathische Profylaxe?

HP zijn homeopathische middelen die gemaakt zijn van de desbetreffende ziekteverwekker. Bijvoorbeeld mazelen, rode hond, kinkhoest, en nog veel meer.

Door het nemen van de HP leer je het lichaam als het ware om de échte ziekteverwekker te herkennen als die langskomt.”

Klager heeft in zijn klacht gesteld dat homeopathische middelen, waaronder homeopatische profylaxe, hoegenaamd niets bevatten (afgezien van water of suiker) en dat de claim dat homeopatische profylaxe net zo effectief is als een vaccin daarom onwaar is. Gelet hierop lag het op de weg van adverteerder om aannemelijk te maken dat homeopatische profylaxe de werking heeft die daaraan in de bestreden uiting wordt toegeschreven. Naar het oordeel van de Commissie is adverteerder daarin, ook in de onderhavige bezwaarprocedure niet geslaagd. De Commissie overweegt daartoe het volgende.

Ter onderbouwing van haar stelling dat er “meer dan voldoende wetenschappelijk bewijs” bestaat dat Homeopatische profylaxe “werken” heeft adverteerder allereerst verwezen naar in het bezwaar niet nader genoemde onderzoeken op haar website. Deze enkele verwijzing biedt onvoldoende onderbouwing voor de door adverteerder in de uiting gestelde werking.

Verder heeft adverteerder zich beroepen op desbetreffend promotie-onderzoek van dr. Isaac Golden. Klager heeft tegen dit onderzoek onder meer aangevoerd dat de onderzoeksresultaten in vrijwel alle opzichten strijdig zijn met de heersende wetenschappelijke consensus en niet door onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek zijn bevestigd.

Tenslotte heeft adverteerder verwezen naar een artikel betreffende een vervolgonderzoek naar één van de profylaxen, naar de Commissie aanneemt het artikel met de aanhef: “Large-scale application of highly-diluted bacteria for Leptospirosis epidemic control”.

Klager heeft ten aanzien van dit onderzoek onder meer gesteld dat dit weinig wetenschappelijke waarde heeft; het werd uitgevoerd zonder controlegroep, randomisatie of blindering. Verder heeft hij er op gewezen dat de uitbraak van leptospirose al over zijn piek heen was toen nog maar een minderheid van de bevolking homeopatische profylaxe had ontvangen. Bovendien heeft klager meegedeeld dat terwijl een dekkingsgraad van 96% in de desbetreffende regio werd bereikt, dit niet leidde tot zelfs maar een tijdelijke immuniteit van de bevolking voor leptospirose. Bij effectieve reguliere vaccinatie betekent een dergelijke hoge dekkingsgraad dat de ziekte vrijwel uitgeroeid moet zijn, aldus klager.  

Nu adverteerder de juistheid van bovengenoemde mededelingen niet heeft aangetoond, gaat uiting 2 gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van homeopatische profylaxe te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

De Commissie acht de uiting 2 niet van dien aard dat deze een bedreiging inhoudt voor de lichamelijke volksgezondheid als bedoeld in artikel 4 NRC, zoals door de voorzitter is overwogen.

6.

In uiting 3 staat onder de aanhef “Vaccinatie: wel of niet doen?” onder meer:

“Mijn al wat oudere huisarts (…) maakte van de Rode Hond, mazelen, bof, waterpokken, roodvonk niet zo’n punt. Elk jaar komen deze ziekten gewoon voor. (…)

“Weet je wat hier bijna niet voorkomt? Kinderen met astma, allergieën, eczeem en andere KNO klachten! En die nieuwe ziekten zoals gedragsstoornissen en autisme komen hier ook weinig voor. Ik denk dat kinderziekten kinderen juist helpen bij het krijgen van een sterk immuunsysteem en dat al dat vaccineren niet zo gezond is als ze ons willen laten geloven. Denk je nu heus dat als hier de kinderen bij bosjes zouden sterven of ernstige complicaties kregen die ouders zouden toekijken?”, stelde hij. (…) Ik probeerde meer informatie te krijgen over vaccinaties, de voordelen en risico’s ervan, welke bijwerkingen ze hebben, welke onderzoeken ernaar gedaan zijn, hoeveel en welke lange termijnstudies er zijn. Tot mijn verbazing kwam en kom je heel weinig onafhankelijke onderzoeken en informatie tegen over vaccineren. De meeste informatie komt van het RIVM en van de farmaceutische bedrijven die de vaccins produceren en dat is uiteraard alleen maar positief. (…) Er is een prima alternatief voor vaccinaties mocht je helemaal niet vaccineren nog een stap te ver vinden. Je kunt ook homeopathisch vaccineren, dat heet de homeopathische profylaxe (HP). Dit is een bewezen werkzame manier om je kind toch te beschermen.”

Nadat aldus vragen worden gesteld over het nut van vaccineren, wordt homeopathische profylaxe gepresenteerd als “een prima alternatief voor vaccineren” en “een bewezen werkzame manier om je kind toch te beschermen”. Klager heeft in zijn klacht bestreden dat er sprake is van “een prima alternatief” en “een bewezen werkzame manier om je kind toch te beschermen”. Hij heeft gesteld dat een kind met homeopathische profylaxe niet beschermd is tegen wat voor ziekte dan ook. 

Ook in de onderhavige bezwaarprocedure heeft adverteerder niet aannemelijk gemaakt dat homeopathische profylaxe bovengenoemde werking heeft. Gelet hierop gaat uiting 3, evenals uiting 2, gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van homeopatische profylaxe te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

De Commissie acht de uiting 3 niet van dien aard dat deze een bedreiging inhoudt voor de lichamelijke volksgezondheid als bedoeld in artikel 4 NRC, zoals door de voorzitter is overwogen.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter met wijziging van gronden. Zij acht de bestreden reclame-uitingen in strijd met artikel 7 NRC en beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

De bestreden reclame-uiting

Het betreft de volgende subpagina’s van de website www.homeopathie-behandeling.nl:

1.  http://www.homeopathie-behandeling.nl/wat-is-cease-therapie, waarop onder meer staat:
“Wat is CEASE therapie?
Cease therapie wordt ook wel het homeopathisch ontstoren genoemd. Het is een vorm van homeopathie. Het lichaam kan zo de belastende stoffen verwijderen. Wanneer pas je CEASE therapie toe? Homeopathisch ontstoren doe je bij allerlei chronische ziekten of (gedragsmatige) aandoeningen waarvan je het vermoeden hebt dat vaccinatie, medicatie, chemische of toxische belasting ook een oorzaak kan zijn. Vooral de laatste 30 jaar komen er steeds meer chronische aandoeningen voor terwijl daar volgens de reguliere medische wetenschap niet echt een verklaring voor is.”

2.  http://www.homeopathie-behandeling.nl/de-homeopatische-profylaxe, waarop onder meer staat:
“De Australische arts homeopaat Dr. Isaac Golden heeft zich vanaf 1985 gespecialiseerd in het geven van homeopathische geneesmiddelen ter preventie van (kinder-)ziekten. (…) Uit zijn maar ook andere onderzoeken blijkt dat het geven van de HP net zo effectief is als een vaccin.
Wat zijn de Homeopathische Profylaxe?
HP zijn homeopathische middelen die gemaakt zijn van de desbetreffende ziekteverwekker. Bijvoorbeeld mazelen, rode hond, kinkhoest, en nog veel meer. Door het nemen van de HP leer je het lichaam als het ware om de échte ziekteverwekker te herkennen als die langskomt.”

3.  http://www.homeopathie-behandeling.nl/vaccinatie-wel-niet, waarop onder meer staat:
“Mijn al wat oudere huisarts (…) maakte van de Rode Hond, mazelen, bof, waterpokken, roodvonk niet zo’n punt. Elk jaar komen deze ziekten gewoon voor. (…) “Weet je wat hier bijna niet voorkomt? Kinderen met astma, allergieën, eczeem en andere KNO klachten! En die nieuwe ziekten zoals gedragsstoornissen en autisme komen hier ook weinig voor. Ik denk dat kinderziekten kinderen juist helpen bij het krijgen van een sterk immuunsysteem en dat al dat vaccineren niet zo gezond is als ze ons willen laten geloven. Denk je nu heus dat als hier de kinderen bij bosjes zouden sterven of ernstige complicaties kregen die ouders zouden toekijken?”, stelde hij. (…) Tot mijn verbazing kwam en kom je heel weinig onafhankelijke onderzoeken en informatie tegen over vaccineren. De meeste informatie komt van het RIVM en van de farmaceutische bedrijven die de vaccins produceren en dat is uiteraard alleen maar positief. Er is een prima alternatief voor vaccinaties mocht je helemaal niet vaccineren nog een stap te ver vinden. Je kunt ook homeopathisch vaccineren, dat heet de homeopathische profylaxe (HP). Dit is een bewezen werkzame manier om je kind toch te beschermen.”

De klacht

Deze wordt als volgt samengevat.
Klager stelt in het algemeen dat adverteerder tal van behandelingen aanbiedt waarvan de onwerkzaamheid al lang is aangetoond. Adverteerder claimt meer in het bijzonder dat homeopathische profylaxe een werkzaam alternatief is voor reguliere vaccinatie. De homeopathische profylaxe wordt aangeprezen met daarbij de vermelding van vermeende risico’s van reguliere vaccinaties. Dit is niet alleen misleidende reclame voor homeopathische profylaxe maar tevens gevaarlijk voor de gezondheid. Van homeopathische profylaxe is niet wetenschappelijk aangetoond dat het werkzaam is. Als bewijs voor de effectiviteit worden onderzoeken van homeopaat lsaac Golden aangehaald die geen wetenschappelijke waarde hebben en al lang ontkracht zijn. Homeopathische profylaxe biedt geen enkele bescherming tegen infectieziekten. Hierdoor wordt een vals gevoel van veiligheid verkocht. Verder wordt ten onrechte beweerd dat reguliere vaccinaties significante risico’s op ernstige bijwerkingen en blijvende schade meebrengen en ook dodelijk kunnen zijn. Dit alles wordt op geen enkele wijze ondersteund door de wetenschappelijke consensus en ook niet door onder meer de meldingen van bijwerkingen die bij het ‘Lareb’ zijn binnengekomen.

Ten aanzien van uiting 1 (subpagina “Wat is CEASE therapie?”) stelt klager meer in het bijzonder dat er geen bewijs is dat chronische aandoeningen het gevolg zouden zijn van een opeenstapeling van (niet benoemde) ‘belastende stoffen’. Er is nog minder bewijs voor dat homeopathie deze stoffen zou kunnen verwijderen.

Ten aanzien van uiting 2 (subpagina “De homeopathische profylaxe”) stelt klager dat hier in feite de beschrijving wordt gegeven van reguliere vaccinatie, want reguliere vaccins bevatten (delen van) ziekteverwekkers die door het immuunsysteem worden herkend. Homeopathische middelen daarentegen bevatten niets anders dan suiker en water. Ook homeopathische profylaxe bevat dus geen stoffen waar het immuunsysteem iets mee kan. De claim dat homeopathische profylaxe net zo effectief is als een vaccin is daarom onwaar.

Ten aanzien van uiting 3 (subpagina “Vaccinatie weliet”) stelt klager dat adverteerder de risico’s van kinderziekten bagatelliseert en tegelijk suggereert dat reguliere vaccinatie significante risico’s meebrengt. Tevens doet adverteerder onzinnige beweringen over het nut van het doormaken van kinderziektes. Ook wordt doelbewust het vertrouwen in het RIVM ondermijnd. Tweehonderd jaar wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat reguliere vaccinatie veilig en effectief is. Een kind kan door homeopathische profylaxe daarentegen niet worden beschermd tegen welke ziekte dan ook.

Het verweer

Klager uit loze beschuldigingen, zonder enige wetenschappelijk verantwoorde onderbouwing en geeft blijk van afwijkende standpunten. Homeopathie wordt in veel landen als (hoofd)behandeling toegepast en over de hele wereld zijn miljoenen mensen die dagelijks profijt van homeopathie ondervinden. Ook is er een scala van wetenschappelijke onderzoeken die de werking van homeopathie aantonen. Mensen als klager doen erg hun best om, tegen al deze bewijzen in, homeopathie in diskrediet te brengen. Zij zijn volstrekt niet ontvankelijk voor welke informatie dan ook die niet strookt met hun visie. Het heeft dus geen enkele zin lange lijsten te produceren met bewijs voor de werking van homeopathie, homeopathische profylaxe of de CEASE-therapie. Op de website van adverteerder zijn daarvoor voldoende voorbeelden te vinden. Een ieder heeft recht op vrijheid van mening en meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid om zonder inmenging een mening te koesteren en om door alle middelen en ongeacht grenzen inlichtingen en denkbeelden te ontvangen en door te geven. Het uitoefenen van homeopathie in Nederland is rechtmatig. Derhalve heeft adverteerder als homeopaat het recht correcte informatie te verschaffen over de effectiviteit van zijn behandelwijze.

De nadere reacties

Partijen handhaven hun standpunten.

Het oordeel van de voorzitter

Algemeen

1)  De voorzitter stelt voorop dat de Reclame Code Commissie tot taak heeft te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de Nederlandse Reclame Code (NRC). Om die reden zal de voorzitter zich niet uitspreken over de werking of de effectiviteit van homeopathie in het algemeen, maar op basis van de klacht beoordelen of de bestreden uitingen voldoen aan de NRC. Klager baseert de klacht op de artikelen 2 (waarheid), 3 (het algemeen belang), 4 (bedreiging voor de volksgezondheid) en 6 (appelleren aan angst) NRC. Voor zover adverteerder zich beroept op de vrijheid van meningsuiting, oordeelt de voorzitter dat dit recht niet in de weg staat aan toetsing van reclame-uitingen aan de NRC.

Ten aanzien van uiting 1 (subpagina “Wat is CEASE therapie?”)

2)  Ten aanzien van deze subpagina uiting oordeelt de voorzitter, gelet op de inhoud van de klacht, als volgt. Hier wordt een omschrijving van de CEASE therapie gegeven. Het is adverteerder toegestaan te omschrijven wat deze methode inhoudt en waarvoor deze is bedoeld. Indien echter daarbij een bepaald resultaat van deze methode wordt geclaimd, dient adverteerder dit te onderbouwen wanneer het resultaat gemotiveerd wordt betwist. Naar het oordeel van de voorzitter wordt door de mededeling “Het lichaam kan zo de belastende stoffen verwijderen” een resultaat van de behandeling geclaimd dat door de gemiddelde consument in verband zal worden gebracht met de chronische ziekten of (gedragsmatige) aandoeningen waarnaar aansluitend in de uiting wordt verwezen. In feite wordt in de uiting geclaimd dat adverteerder deze ziekten en aandoeningen kan behandelen doordat het lichaam als gevolg van homeopathische profylaxe de ‘belastende stoffen’ die de oorzaak zijn voor deze ziekten en aandoeningen verwijdert, hetgeen door de gemiddelde consument vermoedelijk als een vorm van een gehele of gedeeltelijke genezing zal worden begrepen. Nu de juistheid van de reclame-uiting op dit punt gemotiveerd is aangevochten, lag het op de weg van adverteerder om de geclaimde effectiviteit van homeopathische profylaxe (het verwijderen van belastende stoffen bij chronische ziekten en aandoeningen) voldoende aannemelijk te maken. Dat heeft adverteerder niet gedaan. Adverteerder heeft volstaan met naar haar website te verwijzen waar volgens haar voorbeelden van de werking van homeopathische profylaxe zijn te vinden. De voorzitter oordeelt dat adverteerder met deze verwijzing op grond van het voorgaande niet kon volstaan. In zoverre is sprake van het bedrieglijk beweren dat adverteerder in staat is ziekten te genezen als bedoeld in de zin van nummer 16 van de bij artikel 8.5 Nederlandse Reclame Code (NRC) behorende bijlage 1. Uiting 1 is om die reden misleidend en in strijd met artikel 7 NRC.

Ten aanzien van uiting 2 (subpagina “De homeopathische profylaxe”)

3)  Klager maakt bezwaar tegen de mededeling dat homeopathische profylaxe stoffen betreft die gemaakt zijn van de ziekteverwekker, waardoor men het lichaam leert om de échte ziekteverwekker te herkennen en tegen de mededeling dat uit onderzoek blijkt dat het geven van homeopatische profylaxe net zo effectief is als een vaccin. De voorzitter verwijst in zoverre naar hetgeen hierna ten aanzien van uiting 3 aan de orde komt, waarmee uiting 2 onmiskenbaar verband houdt en welke informatie via een steeds aanwezig keuzemenu op de website direct te lezen is. Om de hieronder genoemde redenen acht de voorzitter uiting 2 voor wat betreft deze mededeling in strijd met artikel 4 NRC.

Ten aanzien van uiting 3 (subpagina “Vaccinatie weliet”)

4)  Klager maakt bezwaar tegen de mededelingen op deze pagina die het belang van vaccineren ter discussie stellen en homeopathische profylaxe als een alternatief voor reguliere vaccinaties aanprijzen. Het betreft een citaat van de “al wat oudere huisarts” van adverteerder, gevolgd door de mededeling dat er weinig onafhankelijke onderzoeken en informatie zijn over vaccineren, waarbij de meeste informatie volgens adverteerder komt van het RIVM en van de farmaceutische bedrijven die de vaccins produceren “en dat is uiteraard alleen maar positief”. Vervolgens wordt gezegd dat homeopathische profylaxe een “prima alternatief voor vaccinaties” is indien men niet vaccineren een stap te ver vinden. Daarbij wordt gezegd dat homeopathische profylaxe een bewezen werkzame manier is om kinderen te beschermen. In deze uiting wordt homeopathische profylaxe aldus uitdrukkelijk als een alternatief voor gewone vaccinaties wordt gepresenteerd. Vaccinaties zijn bedoeld om bij (onder meer) kinderen ernstige ziekten te voorkomen. Gelet hierop kan de onderhavige uiting, met het oog op de bescherming van de lichamelijke volksgezondheid, slechts dan aanvaardbaar worden geacht indien hiervoor wetenschappelijk bewijs bestaat waaruit onomstotelijk blijkt dat de aangeprezen homeopathische profylaxe een daadwerkelijk alternatief voor reguliere vaccinaties is. Voorkomen dient immers te worden dat mensen besluiten zichzelf of hun kinderen niet te laten vaccineren door niet gefundeerde beweringen in een reclame-uiting.

5)  Dit risico doet zich hier voor. De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de onjuiste veronderstelling dat adverteerder hen een volwaardig alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. Adverteerder heeft op geen enkele wijze onderbouwd dat van homeopathische profylaxe enige bescherming uitgaat tegen ziekten waarvoor men kan worden gevaccineerd. Om die reden kan niet worden aangenomen dat homeopathische profylaxe in enige mate een alternatief biedt voor reguliere vaccinatie, laat staan dat dit een gelijkwaardig alternatief is. De gevolgen van de keuze voor homeopathische profylaxe in plaats van reguliere vaccinatie zijn dermate ernstig te achten dat de onderhavige uiting in strijd is met artikel 4 NRC, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt. De uiting dient daarom ontoelaatbaar te worden geacht. Nu uiting 3 reeds om deze reden in strijd met de NRC is, komt de voorzitter niet meer toe aan de vraag of deze uiting ook om andere redenen in strijd met de Nederlandse Reclame Code is. Derhalve wordt beslist als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande acht de voorzitter uiting 1 in strijd met artikel 7 NRC.

De voorzitter acht uiting 2 en uiting 3 op grond van het voorgaande in strijd met artikel 4 NRC.

De voorzitter beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.