De bestreden reclame-uiting
Het betreft de subpagina ‘Verantwoord vaccineren – hoe doe je dat?’ van de website www.cvkh.nl (http://www.cvkh.nl/wp/homeoprofylaxe/) waarop onder meer staat:
“Verantwoord vaccineren – hoe doe je dat?
In mijn praktijk kom ik bijna wekelijks mensen tegen – zowel kinderen als volwassenen – die klachten hebben ontwikkeld na het regulier vaccineren. Deze klachten worden vaak niet direct in verband gebracht met de vaccinaties, omdat ze niet altijd meteen na het vaccineren optreden. Maar als ik dan een ‘ontstoringskuur’ voorschrijf (zie www.tinussmits.com voor meer info hierover), zien we vaak dat de klachten verdwijnen. Denk hierbij aan klachten zoals chronische oorontstekingen, constante verkoudheden, vermoeidheid, een algemeen zwakke weerstand, maar ook gedragsveranderingen bij kinderen, en soms zelfs autisme. Na een ontstoringskuur zie ik vaak dat andere homeopathische middelen goed aanslaan, terwijl ze dat voorheen niet deden. De bijwerkingen van vaccinaties kunnen dan ook letterlijk een blokkade zijn voor het afweersysteem. Het is net alsof het immuunsysteem verzwakt is. Ontstoren van vaccinaties met homeopathische middelen maakt de vaccins niet onwerkzaam, maar haalt wel de vervelende bijwerkingen weg. Hierdoor kan het immuunsysteem weer optimaal functioneren.
Het is op zich niet zo verwonderlijk dat er bijwerkingen optreden na vaccinaties; vaccins zijn medicijnen en hebben net als andere reguliere medicatie bijwerkingen. Dit komt door de hulpstoffen die gebruikt worden om het vaccin houdbaar te maken. Bekende hulpstoffen die gebruikt worden zijn formaldehyde, aluminiumfosfaat en kwik. Dit zijn stoffen die erg schadelijk zijn voor ons lichaam. Sommige vaccins worden gekweekt op kippeneieren, waardoor een allergie voor eieren kan ontstaan. Ook zijn er gevallen van volwassenen bekend die chronische keel-neus-en oorklachten ontwikkelen na het inspuiten van het Hepatitis-B vaccin, dat sommige mensen voor hun werk moeten hebben.
Homeopathische ziektepreventie tegen infectieziekten – Homeoprofylaxe (HP)
Tegenwoordig wordt steeds jonger en met steeds meer vaccins geënt. Recent is het hepatitis B vaccin standaard toegevoegd aan het programma; een paar jaar geleden het HPV vaccin voor meisjes. Dit baart sommige ouders ernstige zorgen. Zij vragen zich af of er ook andere opties zijn dan het standaard rijksvaccinatieprogramma. Die zijn er zeker. Het programma van de Australische arts dr. Isaac Golden is zo’n alternatief dat al meer dan 20 jaar gebruikt wordt, en goed onderzocht is door het jarenlang volgen van ouders en kinderen die het programma gebruiken. Hij is hier in 2012 op gepromoveerd.
Sinds ik zelf 2 kinderen heb gekregen, heb ook ik mij moeten buigen over de kwestie wel of niet te vaccineren volgens het RIVM programma. Mijn man en ik hebben besloten dat we dat niet wilden doen, en wij zijn gestart met het Homeoprofylaxe programma van dr. Isaac Golden. Ik gebruik dit programma al jaren in de praktijk met zeer goed resultaat. Ik spreek uit ervaring als ik zeg dat mijn kinderen, die dit programma volgen, nagenoeg nooit ziek zijn en een goede weerstand hebben. Omdat ik weet dat het moeilijk is voor ouders om een weloverwogen keuze te maken heb ik besloten dit verhaal op mijn website te zetten. Ik ben dan ook niet per sé tegen regulier vaccineren, maar vind wel dat ouders een weloverwogen keuze moeten kunnen maken. Dat houdt in dat er ook openheid zou moeten zijn van het RIVM over bijwerkingen van reguliere vaccins, zodat ouders echt een oprechte keuze kunnen maken waar zij helemaal achter staan. Het is helaas nog steeds zo dat bijwerkingen van vaccinaties niet of nauwelijks erkend worden. Veel ouders denken dan ook – vaak ten onrechte – dat het normaal is dat hun kind constant verkouden is, benauwd is, of gedragsproblemen heeft. Dit is lang niet altijd het geval, en het is zeker de moeite waard om met homeopathie te proberen uw kind weer in optimale vorm te krijgen. Hier heeft zij haar staat van dienst al vele malen bewezen.
Indien u een alternatief wenst op het reguliere vaccinatieprogramma van het RIVM, kunt u gebruik maken van het homeoprofylaxe schema van Isaac Golden. Dit kan op elke leeftijd gestart worden. Ook kun u kiezen voor een combinatie van regulier vaccineren en HP; er zijn ouders die bepaalde vaccins via injectie toch willen geven. De homeopathie kan dan in ieder geval zorgen dat de schade door bijwerkingen beperkt blijft. U kunt een afspraak maken voor een consult waarbij ik het HP schema uitleg en een intakegesprek houd. De kosten zijn hetzelfde als voor een normaal consult. Meer informatie over verantwoord vaccineren kunt u vinden op de site van de Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken.
Preventie van reisziekten.
Homeoprofylaxe (HP) is er niet alleen voor infectieziekten bij kinderen, maar ook voor bepaalde reisziekten. Neem hiervoor contact met mij op.”
De klacht
Deze wordt als volgt samengevat.
In de bestreden uiting verkondigt adverteerder dat reguliere vaccinatie de oorzaak kan zijn van tal van deels ernstige stoornissen. Hiervoor bestaat geen wetenschappelijke basis. Ook beweert adverteerder dat het RIVM informatie over schadelijke bijwerkingen verzwijgt. De wetenschap heeft geen verband kunnen vinden tussen vaccinatie en de in de uiting genoemde gezondheidsklachten. Eveneens is het onwaar dat de hulpstoffen in vaccins bijwerkingen hebben. Formaldehyde en aluminiumverbindingen zijn bewezen onschadelijke hulpstoffen in de gebruikte hoeveelheden. Kwik zit niet in vaccins. Dit maakt mensen bang. Ook is het onwaar dat bijwerkingen van vaccins niet of nauwelijks erkend worden. De mogelijke bijwerkingen van vaccins zijn zeer goed bekend en worden vermeld in de bijsluiter. Deze mededelingen worden gedaan teneinde homeopathische profylaxe als alternatieve oplossing aan te prijzen. Adverteerder suggereert verder dat homeopathische profylaxe een vervanging zou kunnen zijn van tropenvaccinaties. Van homeopathische profylaxe is niet aangetoond dat het ook maar enige bescherming biedt tegen infectieziekten. De bewering dat homeopathische profylaxe reguliere vaccinaties kan vervangen en dat deze vaccinaties allerlei ernstige risico’s met zich brengen, is niet alleen misleidend maar ook gevaarlijk voor de volksgezondheid. Als bewijs voor de effectiviteit worden onderzoeken van homeopaat lsaac Golden aangehaald. Deze onderzoeken hebben geen wetenschappelijke waarde. De werkzaamheid van homeopathische profylaxe is nooit aangetoond, evenmin als die van homeopathie. Door het voorgaande wordt een vals gevoel van veiligheid verkocht.
Het verweer
Klager uit loze beschuldigingen zonder wetenschappelijk verantwoorde onderbouwing. Klager levert geen enkel onweerlegbaar bewijs (evidence based) waardoor hetgeen hij zegt boven iedere twijfel verheven is. Ook is duidelijk dat klager geen kennis heeft van de werking van homeopathie en zich daarin ook niet wenst te verdiepen. Het uitoefenen van homeopathie is in Nederland rechtmatig. Derhalve hebben homeopaten het recht correcte informatie te verschaffen over de effectiviteit van hun behandelwijze. Adverteerder beroept zich op artikel 19 Universele Verklaring van de Rechten van de Mens waarin de vrijheid van mening en meningsuiting is geregeld. Adverteerder acht het opmerkelijk dat de Stichting Reclame Code (SRC) dit soort klachten in behandeling neemt en vraagt zich af of daardoor de vrijheid van meningsuiting niet wordt geschonden. Adverteerder trekt de onpartijdigheid van de SRC in twijfel omdat deze geen expertise heeft op het gebied van homeopathie en/of andere CAM-disciplines. De SRC beschikt daardoor niet over de competenties om de effectiviteit van homeopathie als mogelijke behandelwijze te evalueren. De voortdurende pogingen van de SRC om homeopaten in diskrediet te brengen en het recht te ontzeggen van informatie te voorzien, neigt naar censuur. Mensen als klager doen erg hun best om homeopathie in diskrediet te brengen. Zij zijn volstrekt niet ontvankelijk voor welke informatie dan ook die niet strookt met hun visie.
Het oordeel van de voorzitter
1) De voorzitter stelt voorop dat de Reclame Code Commissie tot taak heeft te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de Nederlandse Reclame Code (NRC). Om die reden zal de voorzitter zich niet uitspreken over de werking of de effectiviteit van homeopathie in het algemeen, maar op basis van de klacht beoordelen of de bestreden uiting voldoet aan de NRC, waartoe de (voorzitter van de) Reclame Code Commissie op grond van de statuten van de SRC bevoegd is. Voor zover adverteerder spreekt over “voortdurende pogingen van de SRC om homeopaten in diskrediet te brengen en het recht te ontzeggen van informatie te voorzien”, verwart adverteerder klager met SRC. SRC heeft in deze kwestie geen andere taak dan de Reclame Code Commissie in staat te stellen klachten over reclame-uitingen te beoordelen. Klager baseert zijn klacht op de artikelen 2 (waarheid), 3 (het algemeen belang), 4 (bedreiging voor de volksgezondheid) en 6 (appelleren aan angst) NRC. Voor zover adverteerder zich, onder verwijzing naar artikel 19 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, beroept op de vrijheid van meningsuiting, oordeelt de voorzitter dat dit recht niet in de weg staat aan toetsing van reclame-uitingen aan de NRC.
2) In de bestreden uiting wordt, in het kader van ‘verantwoord vaccineren’, onder meer gezegd dat adverteerder in haar praktijk bijna wekelijks mensen ontmoet die klachten hebben ontwikkeld na het regulier vaccineren. In verband daarmee worden klachten genoemd als chronische oorontstekingen, constante verkoudheden, vermoeidheid, een algemeen zwakke weerstand, gedragsveranderingen bij kinderen en autisme. Hiervoor is volgens de uiting een ‘ontstoringskuur’ nodig. Verder wordt verwezen naar bijwerkingen van vaccinaties in de vorm van een verzwakt immuunsysteem. Deze bijwerkingen worden toegeschreven aan het feit dat vaccins medicijnen zijn die net als andere reguliere medicatie bijwerkingen hebben, en aan de hulpstoffen die gebruikt worden om het vaccin houdbaar te maken, te weten formaldehyde, aluminiumfosfaat en kwik. Dit zijn stoffen die volgens de uiting erg schadelijk zijn voor het lichaam. Sommige vaccins kunnen volgens de uiting leiden tot een allergie voor eieren terwijl het Hepatitis-B vaccin kan leiden tot chronische keel-neus-en oorklachten. Adverteerder stelt dat voor een weloverwogen keuze openheid zou moeten zijn van het RIVM over bijwerkingen van reguliere vaccins en dat het nog steeds zo is dat bijwerkingen van vaccinaties niet of nauwelijks erkend worden waardoor ouders vaak ten onrechte menen dat het normaal is dat hun kind constant verkouden is, benauwd is, of gedragsproblemen heeft. Vervolgens wordt ingegaan op homeopathische profylaxe als alternatief voor het standaard rijksvaccinatieprogramma “in de praktijk met zeer goed resultaat”. In plaats van reguliere vaccinatie word homeopathie geadviseerd die “haar staat van dienst al vele malen bewezen” heeft. Daarbij wordt gezegd dat homeopathische profylaxe niet alleen geschikt is voor infectieziekten bij kinderen, maar ook voor bepaalde reisziekten.
3) De uiting heeft blijkens het voorgaande als boodschap dat reguliere vaccinaties tot diverse, deels ernstige gezondheidsklachten kunnen leiden, en dat adverteerder een effectief alternatief biedt voor vaccineren in de vorm van homeopathische profylaxe waarbij geen schadelijke gevolgen voor het lichaam optreden. Klager heeft gemotiveerd betwist dat homeopathische profylaxe enige bescherming tegen infectieziekten biedt. Adverteerder heeft hiertegenover gesteld dat klager loze beschuldigingen uit die niet zijn voorzien van een wetenschappelijke onderbouwing. Dit betoog van adverteerder miskent echter dat het niet op de weg van klager ligt een wetenschappelijke onderbouwing van zijn klacht te geven. In zoverre kon klager volstaan met gemotiveerd te stellen dat en waarom de uiting in strijd met de Nederlandse Reclame Code is. Vervolgens ligt het op de weg van adverteerder om de geclaimde effectiviteit en voordelen van homeopathische profylaxe vergeleken met reguliere vaccinatie voldoende aannemelijk te maken. Deze bewijslastverdeling volgt uit artikel 15 NRC. De wet gaat in artikel 6:193j BW overigens van een soortgelijke bewijslastverdeling uit. Daarbij merkt de voorzitter het volgende op.
4) In het onderhavige geval zet adverteerder zich af tegen vaccinaties die zijn bedoeld om bij kinderen en reizigers ernstige ziekten te voorkomen. Gelet hierop kan de onderhavige uiting, met het oog op de bescherming van de lichamelijke volksgezondheid, slechts dan aanvaardbaar worden geacht indien wetenschappelijk bewijs bestaat waaruit onomstotelijk blijkt dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat de aangeprezen homeopathische profylaxe hiervoor een daadwerkelijk alternatief is. Voorkomen dient immers te worden dat mensen besluiten zichzelf of hun kinderen niet te laten vaccineren door niet gefundeerde beweringen in een reclame-uiting. Dit risico doet zich hier voor. De voorzitter acht de kans reëel dat de uiting mensen ertoe kan brengen af te zien van reguliere vaccinaties in de veronderstelling dat deze meer voor- dan nadelen hebben, en dat adverteerder hen een beter alternatief biedt in de vorm van homeopathische profylaxe. Adverteerder heeft de mededelingen over de nadelen van reguliere vaccinatie respectievelijk de effectiviteit van haar behandeling echter niet (in de vereiste mate) onderbouwd, waardoor deze niet als juist kunnen worden beschouwd. Derhalve kan niet worden aangenomen dat reguliere vaccinaties nadelen hebben en dat homeopathische profylaxe hiervoor een goed alternatief is, zodat de uiting over dit alles onjuiste verwachtingen wekt.
5) De gevolgen van het voorgaande zijn dermate ernstig te achten, dat de onderhavige uiting in strijd met artikel 4 NRC is, omdat deze een directe bedreiging voor de lichamelijke volksgezondheid inhoudt. De uiting kan immers ertoe leiden dat mensen afzien van reguliere vaccinatie en kiezen voor homeopathische profylaxe als alternatief voor reguliere vaccinatie, terwijl homeopathische profylaxe niet de bescherming tegen gevaarlijke infectieziekten biedt die reguliere vaccinatie wel heeft. De uiting dient daarom ontoelaatbaar te worden geacht. Nu de uiting reeds om deze reden in strijd met de NRC is, komt de voorzitter niet meer toe aan de vraag of deze uiting ook om andere redenen in strijd met de Nederlandse Reclame Code is. Derhalve wordt beslist als volgt.
De beslissing van de voorzitter
Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de bestreden uiting in strijd met artikel 4 NRC. De voorzitter beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter
Het bezwaar wordt als volgt samengevat.
Het oordeel van de voorzitter komt erop neer dat adverteerder heeft nagelaten de geclaimde effectiviteit van de homeoprofylaxe, vergeleken met reguliere vaccinatie, voldoende aannemelijk te maken. Adverteerder bedankt de voorzitter voor het wijzen op adverteerders verantwoordelijkheden.
In onderdeel 1 van het oordeel staat dat het niet de taak van de voorzitter is om de werking van de homeopathie ter discussie te stellen. Dit doet de voorzitter echter wel, namelijk in de onderdelen 4 en 5 van het oordeel.
In onderdeel 4 van de beslissing overweegt de voorzitter dat adverteerder zich afzet tegen vaccinaties. Dit is zeker niet het geval. Adverteerder zegt zelfs dat zij in principe niet tegen regulier vaccineren is. Adverteerder verwijst naar “pagina 2 van
3” van de klacht, waarop klager het volgende citaat heeft weergegeven:
“Ik ben dan ook niet per sé tegen regulier vaccineren, maar vind wel dat ouders een weloverwogen keuze moeten kunnen maken”.
In onderdeel 4 van het oordeel stelt de voorzitter “als feit” dat adverteerder zich afzet tegen vaccinatie, terwijl dit een mening is.
In onderdeel 4 van het oordeel stelt de voorzitter ook dat de homeopathische profylaxe geen daadwerkelijk alternatief is voor regulier vaccineren. Adverteerder zal bronverwijzingen toevoegen aan haar artikelen, ten bewijze dat er wel sprake is van een daadwerkelijk alternatief.
Klager heeft gezegd dat de wetenschap geen verband heeft kunnen vinden tussen vaccinatie en de in de uiting genoemde gezondheidsklachten. Blijkbaar heeft adverteerder hier op haar website niet voldoende bewijs van geleverd. Ook de voorzitter stelt in de onderdelen 3 en 4 van het oordeel dat adverteerder de nadelen van reguliere vaccinatie niet in vereiste mate heeft onderbouwd. De voorzitter heeft hier misschien een punt. Op haar website zal adverteerder dan ook links gaan plaatsen naar artikelen die deze relatie wel degelijk aantonen.
In onderdeel 5 van het oordeel stelt de voorzitter u dat de bestreden uiting ertoe kan leiden dat mensen afzien van reguliere vaccinatie en kiezen voor homeopathische profylaxe, terwijl homeopathische profylaxe niet de bescherming tegen gevaarlijke infectieziekten biedt die reguliere vaccinatie wel heeft. Volgens adverteerder kan de voorzitter deze stelling niet innemen, omdat de voorzitter zelf niet wetenschappelijk is opgeleid of kennis heeft van de werking van de homeopathie. Adverteerder zal de uiting echter aanpassen en bewijs toevoegen dat deze relatie wel degelijk aantoont.
De reactie van klager op het bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter
Klager heeft het bezwaar gemotiveerd weersproken. Op deze reactie zal worden teruggekomen in het oordeel.
Het oordeel van de Commissie
In de voorzittersbeslissing is onder “De bestreden reclame-uiting” de tekst van de bestreden uiting weergegeven. Onderaan deze weergave staat dat de bestreden uiting in kopie aan de beslissing is gehecht. De Commissie stelt vast dat deze kopie slechts een gedeelte van de bestreden uiting betreft, maar gaat ervan uit dat de tekst van de bestreden uiting overeenkomt met de onder “De bestreden reclame-uiting” weergegeven tekst. Adverteerder heeft in haar bezwaarschrift ook niet bestreden dat de bestreden uiting deze tekst bevat.
Adverteerder maakt ten eerste bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter omdat, aldus adverteerder, in onderdeel 1 van de voorzittersbeslissing staat dat het niet de taak van de voorzitter is om de werking van de homeopathie ter discussie te stellen, terwijl de voorzitter dat volgens adverteerder wel doet in de onderdelen 4 en 5 van het oordeel. De Commissie acht dit onderdeel van het bezwaar ongegrond en overweegt daartoe het volgende.
In onderdeel 1 van het oordeel heeft de voorzitter overwogen dat de Reclame Code Commissie tot taak heeft te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de Nederlandse Reclame Code (NRC) en dat de voorzitter zich om die reden niet zal uitspreken over de werking of de effectiviteit van homeopathie in het algemeen. In de onderdelen 4 en 5 van het oordeel spreekt de voorzitter zich niet uit over de werking of de effectiviteit van homeopathie in het algemeen, maar over de inhoud van de in dit dossier bestreden reclame-uiting.
Adverteerder wijst er in haar bezwaar terecht op dat zij in de bestreden uiting zegt:
“Ik ben dan ook niet per sé tegen regulier vaccineren, maar vind wel dat ouders een weloverwogen keuze moeten kunnen maken”. Gelet op deze uitspraak deelt de Commissie niet het oordeel van de voorzitter in onderdeel 4 dat adverteerder zich in dit geval afzet tegen vaccinaties.
De Commissie deelt wel het standpunt van de voorzitter dat het, gezien de klacht, op de weg van adverteerder ligt om de in de bestreden uiting geclaimde effectiviteit en voordelen van homeopathische profylaxe vergeleken met reguliere vaccinatie voldoende aannemelijk te maken. Ook in de onderhavige bezwaarprocedure heeft adverteerder dat niet gedaan. Wat dit betreft kan niet worden volstaan met de mededeling van adverteerder dat zij de bestreden uiting, ten bewijze van haar stellingen, zal aanvullen met bronverwijzingen en links naar artikelen.
Gelet op het bovenstaande gaat uiting 3 gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van Homeoprofylaxe te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
De Commissie acht de uiting niet van dien aard dat deze een bedreiging inhoudt voor de volksgezondheid als bedoeld in artikel 4 NRC, zoals door de voorzitter is overwogen.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter met wijziging van gronden. Zij acht de bestreden reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC en beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.