Het College van Beroep [15 mei 2014]
De grieven
Deze kunnen als volgt worden ingedeeld en samengevat.
Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat in de uiting essentiële informatie ontbreekt. NPL is van mening dat het precieze moment van de trekking niet als informatie kan worden beschouwd die reeds in de uiting dient te worden vermeld. In de uiting staat duidelijk dat het om een maandelijkse trekking gaat en dat er 14 trekkingen per jaar zijn. De consument is aldus voldoende geïnformeerd in verband met de afweging of hij op basis van het aanbod in de uiting met de loterij gaat meespelen. Indien men alleen met de gratis maand wenste mee te spelen, kon men, zoals in de uiting staat, op elk gewenst moment opzeggen. NPL verwerkt de opzegging zo snel mogelijk. De opzeggingstermijn bedraagt maximaal een maand, zoals ook is vastgelegd in het Deelnemersreglement waarmee men akkoord dient te gaan. Het is mogelijk dat de opzegging wordt verwerkt nadat de inleg voor de nieuwe speelmaand al is afgeschreven. In dat geval kan men aan de NPL verzoeken het inleggeld terug te storten zolang de trekking nog niet heeft plaatsgehad. Volgens NPL is op grond van het voorgaande geen sprake van misleiding.
De mondelinge behandeling
NPL doet haar standpunt toelichten aan de hand van een pleitnotitie.
Op vragen van het College deelt NPL onder meer mee dat de onderhavige reclame-uiting is verspreid als onderdeel van kerstpakketten alsmede dat de NPL niet de mogelijkheid kent van afzonderlijke loten. NPL handhaaft verder haar stellingen.
Het oordeel van het College
1. Anders dan de Commissie is het College van oordeel dat de uiting niet misleidend is wegens het ontbreken van informatie over de termijn van opzegging. Naar het oordeel van het College behoefde NPL in de uiting geen informatie over deze termijn te verstrekken. Deze informatie betreft naar het oordeel van het College geen essentiële informatie in de zin van artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Dat het theoretisch bij tijdige opzegging mogelijk is uitsluitend gedurende de eerste gratis maand mee te spelen, hoeft in de uiting niet te worden toegelicht, nu die mogelijkheid niet specifiek in de uiting wordt genoemd en de NPL ook niet gehouden is uit eigen beweging de consument te wijzen op die mogelijkheid en de voorwaarden waaraan alsdan moet zijn voldaan.
2. Niettemin onderschrijft het College het oordeel van de Commissie dat de uiting misleidend is. Maar het College doet dat op de volgende grond. Het College verwijst naar zijn beslissing van vandaag in het dossier met nummer 2014/00052. In die procedure was geklaagd over dezelfde uiting en betrof de klacht, kort samengevat, de stelling dat het in de uiting besloten aanbod onduidelijk is. Het College acht het aanbod in dat dossier misleidend en in strijd met de Reclamecode voor kansspelen die worden aangeboden door vergunninghouders ingevolge de Wet op de Kansspelen (RvK). Hetzelfde oordeelt het College in dit dossier (2014/00044), nu het ook hier in de kern de vraag betreft of de consument door de uiting over de essentiële informatie beschikt die hij nodig heeft voor een geïnformeerd besluit over de transactie, een vraag die het College dus in beide zaken ontkennend beantwoordt.
3. Voorgaand oordeel zou niet anders zijn geweest indien de NPL in de uiting specifiek de termijn had genoemd waarbinnen de opzegging had moeten plaatsvinden teneinde te bereiken dat men uitsluitend gedurende de gratis maand meespeelt zonder dat de inleg voor de volgende maand wordt geïncasseerd. Ook in dat geval zou hebben te gelden dat de uiting onvoldoende duidelijk is met betrekking tot het aanbod. Derhalve wordt beslist als volgt.
De beslissing van het College van Beroep
Het College bekrachtigt de beslissing van de Commissie met wijziging van gronden en met bepaling dat de reclame-uiting in strijd is met artikel 7 NRC in verbinding met artikel II.2 aanhef en onder tweede streepje RvK.
[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]
De Reclamecode Commissie [3 maart 2014]
De bestreden reclame-uiting
Het betreft het kerstlot van de NPL dat is gevoegd bij de brief van NPL van december 2013.
De klacht
Op het kerstlot staat dat met het lot de eerste maand gratis wordt meegespeeld, en dat met het lot, indien dit vóór 28 december 2013 wordt geactiveerd, tevens wordt meegespeeld voor de PostcodeKanjer. Klaagster heeft op 21 december 2013 twee gratis ontvangen kerstloten geactiveerd, met het voornemen op 8 januari 2014 verdere (betaalde) deelname aan de NPL met deze loten stop te zetten. Op 6 januari 2014 bleek echter het bedrag van € 23,50 voor het meespelen in de maand januari al te zijn afgeschreven van klaagsters rekening. Voor het lot waarmee klaagster al jaren meespeelt, vindt de afschrijving altijd rond de 21e of 22e van de maand plaats. Klaagster moet nu ongewild een maand met de twee kerstloten betaald deelnemen aan de loterij. De incasso kan niet worden gestorneerd. Klaagster meent dat sprake is van misleiding, nu op het kerstlot niet wordt vermeld wanneer de trekkingen plaatsvinden, zodat je ook niet weet voor welke maand je gratis meespeelt en wanneer je op moet zeggen.
Het verweer
Na activatie van de kerstloten is klaagster een bevestigingsmail gestuurd, waarin stond dat zij in de maand december 2013 gratis meespeelde. Op het kerstlot en in de begeleidende brief stond overigens ook dat indien men activeerde voor 28 december 2013, men kans maakte op de PostcodeKanjer. Hieruit kon klaagster, die de loten op 21 december 2013 activeerde, afleiden dat zij gratis meedeed aan de trekking van december. Op het kerstlot wordt de telefonische wijze van opzegging van deelname vermeld. Via de website worden ook andere wijzen van opzegging aangeboden, namelijk schriftelijk, per fax of via e-mail.
De uitslag van de decembertrekking is op 5 januari 2014 in zijn geheel bekend gemaakt, nadat de grote prijzen (Kanjers) al op 1 januari bekend gemaakt waren. Op de website wordt via de link onder het kopje “Wanneer zijn de trekkingen van de Nationale Postcode Loterij?” duidelijk gemaakt dat de trekkingen aan het eind van elke maand zijn en de uitslagen op de 5e dag van de volgende maand bekend worden gemaakt. Overigens zou klaagster hiervan op de hoogte kunnen zijn, nu zij al lange tijd meespeelt in de NPL.
Inderdaad kunnen consumenten niet het inleggeld van een kansspel via hun bank laten terugboeken indien niet eerst de deelname is opgezegd. Dit vloeit voort uit de aard van het product. NPL heeft contact opgenomen met klaagster en haar toegezegd dat het inleggeld van januari voor de twee extra loten alsnog wordt teruggestort.
Het oordeel van de Commissie
Vast is komen te staan dat klaagster de twee kerstloten, met een geldigheid tot 15 februari 2014, op 21 december 2013 heeft geactiveerd en dat zij met deze loten gratis heeft meegespeeld voor de maand december 2013.
Op (de achterzijde van) het kerstlot staat onder het kopje “Zo werkt het” onder meer:
• “U speelt de eerste maand gratis mee. U machtigt de Nationale Postcode Loterij om na de eerste gratis maand voor iedere trekking de inleg per lot (…) tot wederopzegging van uw rekening af te schrijven.
• Er zijn veertien trekkingen per jaar. Opzeggen van de loterij kan op elk gewenst moment, door te bellen naar (…).”
Aldus blijkt voldoende duidelijk dat men, om betaald meespelen met de kerstloten na de eerste gratis maand te voorkomen, deelname aan de NPL (telefonisch) dient op te zeggen. Er wordt echter niet duidelijk gemaakt op welke termijn deze opzegging dient plaats te vinden om incassering van het inleggeld door NPL te voorkomen. De gemiddelde consument zal begrijpen dat de opzegging vóór de eerstvolgende trekking door de NPL ontvangen moet zijn, maar de uitingen bevatten geen vermelding van of verwijzing naar de vindplaats van de data waarop de trekkingen plaatsvinden. Bovendien is als niet weersproken komen vast te staan dat het inleggeld voor de trekking van januari reeds op 6 januari 2014 heeft plaatsgevonden, terwijl de trekkingen aan het eind van de maand blijken plaats te vinden en – naar klaagster onweersproken heeft gesteld – de gebruikelijke datum voor afschrijving van het inleggeld rond de 21e van de maand ligt. Klaagster hoefde daarom niet op een afschrijving aan het begin van de maand januari 2014 bedacht te zijn.
De termijn waarop opzegging van deelname aan de NPL dient plaats te vinden, is essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen en die daarom op het kerstlot vermeld dient te worden. Nu dat niet is gebeurd, is sprake van een omissie van essentiële informatie als bedoeld in de aanhef en onder c van artikel 8.3 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en om die reden oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Gelet op het vorenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing van de Reclame Code Commissie
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.