De bestreden reclame-uiting
Het betreft een uiting op de website www.loterijman.nl, voor zover daarin staat:
“De Loterijman is dé expert op het gebied van Nederlandse loterijen.
De Loterijman heeft jarenlange ervaring in de loterijbranche. De Loterijman heeft daardoor waardevolle kennis over alle aspecten van loterijen. Van winkansen tot jackpots en handige weetjes waar je als speler je voordeel mee doet.
Bij welke loterij maak je de grootste kans op de jackpot? Welke loterij keert het meeste geld uit? Waar maak je de grootste kans om miljonair te worden? Op de websites van de loterijen zal je deze informatie niet vinden. Of de informatie staat ergens verstopt in een hoekje. Maar voor de Loterijman hebben de Nederlandse loterijen geen geheimen.
De Loterijman deelt zijn kennis graag met je op deze website. In de vorm van eerlijke reviews, handige tips en duidelijke speluitleg. Onderbouwd met feiten. Overzichtelijk. Onafhankelijk. Zodat je weloverwogen een keuze kunt maken uit het aanbod.
Het Nederlandse loterijlandschap was lange tijd nogal saai. Er veranderde weinig en als speler had je weinig keus. Maar sinds kort is er in Nederland ruimte voor nieuwe aanbieders en innovatieve concepten. De Loterijman volgt de actuele ontwikkelingen nauwgezet en houdt je op de hoogte van het laatste nieuws.
Nieuwe loterijen als Lot of Happiness en Care-a-Lot houdt de Loterijman kritisch tegen het licht. Hoe zijn je kansen als speler? Zijn de prijzen belastingvrij? Vertelt de loterij eerlijk hoe de trekking verloopt en wordt het hele prijzenpakket daadwerkelijk uitgekeerd? Of zijn er verborgen (onaangename) verrassingen? De Loterijman leest alle kleine lettertjes, zodat jij dat niet meer hoeft te doen.”
Samenvatting van de klacht
De Loterijman doet zich neutraal voor, te weten als belangenbehartiger van de consument, maar verschaft geen duidelijkheid over wie hij is. Klager vermoedt dat sprake is van verkapte reclame van een vergunninghouder ingevolge de Wet op de kansspelen, waarschijnlijk de Nationale Postcode Loterij. Volgens klager is hierdoor geen sprake van eerlijke informatie, zoals De Loterijman wel pretendeert. Dit kan mensen aanzetten tot het meespelen in een loterij en leiden tot een gokverslaving en het uitgeven van geld dat ze niet hebben of beter kunnen besteden.
Samenvatting van het verweer van De Loterijman
De informatie over loterijen op de website is verifieerbaar juist en ondubbelzinnig. De Loterijman geeft feitelijke informatie met betrekking tot winkansen, uitkeringspercentages etc., die niet te vinden zijn op de eigen websites van loterijaanbieders. De Loterijman maakt het loterijlandschap daarmee juist transparanter.
Voorts staat op de website op de subpagina ‘Over de Loterijman’ de volgende tekst:
“Disclaimer: Het onderhouden van deze website en het verzamelen en up-to-date houden van alle informatie over de verschillende loterijen kost geld. De Loterijman wil zo veel mogelijk mensen voorzien van feitelijke informatie en vraagt daarom geen geld aan bezoekers. Voor jou als lezer is de website gratis en dat zal altijd zo blijven. Geen paywall, dat is beloofd!
In plaats daarvan ontvangt de Loterijman van sommige loterijaanbieders een vergoeding wanneer je via de Loterijman de website van een loterij bezoekt en besluit deel te nemen. Zonder die vergoedingen kan de Loterijman helaas niet bestaan.”
Hierdoor is volgens De Loterijman duidelijk dat op zijn minst een deel van de uitingen op de website aan te merken is als reclame.
De Loterijman is op geen enkele wijze verbonden aan, en heeft op geen enkele wijze een overeenkomst, direct noch indirect, financieel noch anderszins, met de Postcode Loterij of gelieerde partijen. Dat op de pagina ‘contact’ de Bankgiro Loterij bovenaan staat, komt volgens De Loterijman vanwege de alfabetische rangschikking.
Reactie van de Nationale Postcode Loterij
De NPL deelt mee dat de bestreden website loterijman.nl niet van haar is. De website staat ingeschreven ten name van Versio B.V. en Versio B.V. heeft geen enkele relatie met NPL.
Samenvatting van de mondelinge behandeling van 26 november 2020
In aanvulling op de klacht heeft klager het volgende meegedeeld. Er is sprake van reclame voor kansspelen en De Loterijman overtreedt artikel 2 van de Reclamecode voor Kansspelen. Volgens klager is het opmerkelijk dat het verweerschrift door “De Loterijman” is ondertekend, zonder naam van een persoon of organisatie.
De Loterijman overtreedt verder artikel 4a van de Reclamecode voor Kansspelen, waarin staat dat reclame niet mag aanzetten tot onmatige deelname door bijvoorbeeld onmatige deelname te bagatelliseren.
Klager stelt dat de werkelijke exploitant van de domeinnaam www.loterijman.nl zich bekend moet maken, dan wel dat de website uit de lucht gaat, dan wel dat een uitspraak wordt gedaan zodat de belangen van de burger worden gerespecteerd.
Nadere reactie van De Loterijman
Door de zin: “ontvangt de Loterijman van sommige loterijaanbieders een vergoeding wanneer je via de Loterijman de website van een loterij bezoekt en besluit deel te nemen”, wordt volgens De Loterijman duidelijk gemaakt dat (een deel van) de inhoud van de website reclame is. Dit staat niet ter discussie en volgens De Loterijman is overtreding van artikel 2 RVK niet aan de orde. De Loterijman herhaalt dat hij zelf geen kansspelaanbieder is en dat geen sprake is van een overeenkomst met de Postcode Loterij, BankGiro Loterij of Vriendenloterij. De informatie van deze loterijen staat op de website omdat De Loterijman juist onafhankelijk wil opereren. Alle loterijen worden op dezelfde manier besproken; het maakt hierbij geen verschil of een loterijaanbieder betaalt voor de aangebrachte spelers of niet. De positieve teneur van de informatie past volgens De Loterijman bij de ‘tone of voice’. De relevante aspecten, zoals winkans, uitkeringspercentage etc, worden niet verbloemd, maar expliciet en duidelijk weergegeven.
Ten slotte wenst De Loterijman vanwege privacy redenen geen informatie te verstrekken over zijn KvK-nummer en/of BTW-nummer.
Samenvatting van de mondelinge behandeling van 21 januari 2021
Klager trekt de geloofwaardigheid van De Loterijman in twijfel, aangezien De Loterijman zijn identiteit niet wil onthullen. Volgens klager houdt het beroep op privacy van De Loterijman geen stand. Dat De Loterijman geld ontvangt voor de producten die hij bespreekt en daarnaast meent een Consumentenbond-achtige rol te spelen, gaat volgens klager niet samen. Voorts merkt klager op dat De Loterijman geen reclame mag maken voor kansspelen, aangezien geen sprake is van een kansspelaanbieder. Tot slot voert klager aan dat over langere tijd gezien wel sprake is van een gokverslaving.
Het oordeel van de Commissie
1) Kern van de klacht is dat De Loterijman zich voordoet als een onafhankelijke instantie, maar in werkelijkheid een kansspelaanbieder (vergunninghouder ingevolge de Wet op de kansspelen) is, waarbij klager het vermoeden heeft dat het om de Nationale Postcode Loterij gaat. Laatstgenoemde heeft hierop gereageerd. Deze reactie houdt in dat er geen sprake is van een samenwerking tussen de Nationale Postcode Loterij en De Loterijman. De Commissie ziet geen aanleiding om te veronderstellen dat de verklaring van de Nationale Postcode Loterij onjuist is. Reeds hierom kan de klacht voor zover deze is gericht tegen de Nationale Postcode Loterij niet slagen.
2) De website van De Loterijman geeft geen aanleiding voor de veronderstelling dat De Loterijman in werkelijkheid een kansspelaanbieder is. Op de website wordt de gelegenheid gegeven “de bekendste loterijen van Nederland” aan de hand van objectief ogende parameters (te weten de hoogste jackpot, de grootste winkans en de laagste lotprijs) met elkaar te vergelijken. Niet gebleken is dat daarbij van onjuiste informatie wordt uitgegaan of dat de informatie die men in dat kader ziet ‘stuurt’ naar een specifieke vergunninghouder. Op basis van de informatie op de website kan daarom niet worden gezegd dat deze een bepaalde vergunninghouder meer aanprijst dan een andere. De Commissie acht om deze reden de tegen De Loterijman gerichte klacht onvoldoende gefundeerd. Dat zeer wel vraagtekens kunnen worden gezet bij het feit dat, ook in het kader van deze procedure, niet is te achterhalen wie de verantwoordelijke exploitant van bedoelde website is anders dan dat dit ‘De Loterijman’ is, en verdere gegevens over deze exploitant niet worden verstrekt, is op grond van de neutraal ogende inhoud van de website onvoldoende om te oordelen dat deze website in feite wordt geëxploiteerd door een bepaalde vergunninghouder ingevolge de Wet op de kansspelen. Dit oordeel impliceert dat de klacht niet kan slagen. Nu niet is komen vast te staan dat sprake is van reclame van een kansspelaanbieder in de zin van de Reclamecode voor kansspelen die worden aangeboden door vergunninghouders ingevolge de Wet op de kansspelen (RVK 2015), kan de bestreden reclame-uiting ook niet in strijd met artikel 2 van die code zijn. Dit artikel is immers specifiek gericht tot een kansspelaanbieder.
3) Artikel 4 RVK 2015 ziet op de verantwoorde deelname aan en het wekken van interesse voor het aangeboden kansspel. Klager stelt dat De Loterijman in strijd met dit artikel de kans op verslaving aan loterijen bagatelliseert door de mededeling: “De kans dat je verslaafd raakt aan de Staatsloterij, Eurojackpot of de Lotto is heel klein en van een verslaving aan de Postcode Loterij, de BankGiro Loterij of de VriendenLoterij heeft de Loterijman nog nooit gehoord”. Deze mededeling dient te worden bezien tegen de achtergrond van de overige informatie die door De Loterijman op deze specifieke webpagina wordt verstrekt, waarin ook uitleg wordt gegeven over verantwoord spelen en bepaalde risico’s worden benoemd die verbonden zijn aan kansspelen. In de context van de gehele uiting is de Commissie van oordeel dat daarin niet wordt aangezet tot onmatige deelneming en/of risicovol spelgedrag wordt gebagatelliseerd. Ook dit onderdeel van de klacht treft geen doel.
4) Tenslotte merkt de Commissie op dat de mededeling van De Loterijman inhoudende “om redenen van privacy wenst De Loterijman geen informatie over KvK-nummer en BTW-nummer openbaar te maken” de Commissie heeft verbaasd. Naar haar oordeel had De Loterijman deze gegevens op de website dienen te vermelden zodat duidelijk is welke natuurlijke of rechtspersoon achter De Loterijman “zit”. Het ontbreken van die gegevens kan evenwel niet tot toewijzing van de klacht leiden. De Commissie, kan in het kader van de klacht slechts beoordelen of de reclame misleidend is wegens het ontbreken van essentiële informatie. Tot die informatie behoren de gegevens die adverteerder op grond van de wet moet verstrekken. De Commissie verwijst in verband met het laatste naar de toelichting bij artikel 8.3.c NRC, waarin een analoge regeling staat als bedoeld in artikel 6:193f BW. Ingevolge laatstgenoemd artikel is bij reclame de informatie genoemd in artikel 3:15d leden 1 en 2 BW en artikel 3:15e lid 1 BW essentieel. Hiertoe behoort de informatie over de identiteit. Nu het niet duidelijk is wie achter De Loterijman schuil gaat, kan evenwel niet worden vastgesteld dat de gemiddelde consument door het ontbreken van die essentiële informatie tot een besluit over een transactie wordt gebracht, dat hij anders niet zou hebben genomen. De Commissie kan, anders dan de in artikel 3:15f lid 3 BW bedoelde toezichthouder, op dit punt geen nader onderzoek doen.
5) De Commissie beslist als volgt.
De beslissing
Op grond van het voorgaande wijst de Commissie de klacht af.