De bestreden reclame-uiting
Het betreft een Instagram post van adverteerder voor Totosport.
In de Instagram post is onder meer het volgende te zien en te lezen:
“Toto
Gesponsord
Toto
Sport
Toto.nl
Wie wint de wedstrijd?
PSV Eindhoven X Maccabi Tel Aviv
Doe mee
Vandaag om 18:45 uur speelt PSV Eindhoven tegen Maccabi Tel Aviv FC.
Zet nu in en maak de wedstrijd nóg spannender!
Wat kost gokken jou? Stop op tijd 18+.”
Tijdens de bestreden uiting is oud-voetbaltrainer en oud-profvoetballer Dick Advocaat in beeld, die een afstandsbediening vast houdt en de televisie lijkt aan te zetten.
Het standpunt van klager
Het standpunt van klager, zoals weergegeven in de klacht en zijn mondelinge toelichting ter zitting, wordt als volgt samengevat.
De reclame is een opzichzelfstaande videoreclameboodschap voor een online kansspel en verscheen als gepersonaliseerde post op donderdagochtend om 9:05 uur in de ochtend op klagers Instagram tijdlijn. Hiermee is volgens klager artikel 9.1 van de Reclamecode Online Kansspelen (ROK) overtreden.
Klager heeft gesproken met de Anonieme Gokkers (AG), een zelfhulporganisatie voor gokkers. Aangegeven werd dat ieder beeld en geluid in reclame een trigger kan zijn om te gaan gokken. Het doel van de ROK is het beschermen van jongeren en kwetsbaren en niet het ‘triggeren’ van hen. Adverteerder verspreidt structureel videoreclame via social media binnen de verboden venstertijden. Klager heeft zelf onderzoek gedaan en hij komt in ieder geval twee keer per week een videoreclame van adverteerder tegen binnen de verboden venstertijden. De bestreden uiting lijkt op een televisiecommercial en is daarom niet toegestaan.
Het begrip ‘videoreclame’ moet ruim worden uitgelegd. Hoewel klager desgevraagd erkent dat de bestreden uiting een beperkt bewegend beeld heeft en geen geluid bevat, geldt ook dat veel social mediagebruikers hun geluid bij videocontent standaard uit hebben staan. Het oog van klager wordt getrokken door het bewegend beeld in de bestreden uiting. De bestreden uiting is aan te merken als een videoreclameboodschap en is daarom niet toegestaan, aldus klager.
Het verweer
Het standpunt van TOTO, zoals weergegeven in het verweer, de pleitnota en de mondelinge toelichting ter zitting, wordt als volgt samengevat.
De Instagram post die klager heeft gezien over de voetbalwedstrijd PSV-Maccabi Tel Aviv in de play-off voor de UEFA Conference League bevat een stilstaand beeld met een zeer beperkt bewegend element. De klacht impliceert dat er een totaalverbod is voor het verspreiden van reclame voor online kansspelen binnen de verboden venstertijden. Dit klopt niet. Uit artikel 9.1. van de ROK volgt geen totaalverbod voor het online verspreiden van ‘reclameboodschappen’ voor online kansspelen tussen 6 en 21 uur. Met verspreiden wordt bedoeld het uploaden van videoreclameboodschappen en niet het laten staan daarvan, omdat geplaatste reclame soms niet kan worden verwijderd. Ten tweede wordt op grond van de ROK met videoreclameboodschappen gedoeld op het type commercials zoals die bij de televisiezenders in hun reclameblokken te zien zijn. Het moet dan gaan om videoreclameboodschappen die overwegend uit bewegend beeld en geluid bestaan. Het doel daarvan is dat commercials die niet op televisie mogen worden uitgezonden binnen de verboden venstertijden ook niet online binnen die tijden worden verspreid. Hier houdt adverteerder zich aan. De bestreden uiting wordt niet uitgezonden op televisie en TOTO zou de bestreden uiting hier ook niet voor gebruiken.
Op grond van de regels is andere reclame dan televisiecommercials binnen de venstertijden wel toegestaan, bijvoorbeeld stilstaande beelden, banners met animaties/ander bewegend beeld en organische videocontent op social media. De bestreden uiting kwalificeert niet als videoreclameboodschap, door het zeer beperkte bewegend element en het ontbreken van geluid. Ook binnen de verboden venstertijden is de bestreden uiting dus toegestaan. Daarbij komt dat in de toelichting op de ROK staat dat een banner met bewegend beeld is toegestaan binnen de venstertijden. Gesteld zou kunnen worden dat de bestreden uiting een ‘rich media banner’ is. Desgevraagd erkent adverteerder dat denkbaar is dat een verschuiving plaatsvindt van de inhoud van ‘rich media banners’ naar videoreclameboodschappen zoals uitgezonden op televisie. Dat is uiteraard niet de bedoeling, aldus adverteerder, maar daar is bij de bestreden uiting in ieder geval geen sprake van, aldus TOTO.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie dient te beoordelen of artikel 9.1. van de Reclame Code Online Kansspelen (ROK) 2021 is overtreden, nu klager om 9:05 uur in de ochtend een advertentie van adverteerder heeft gezien op zijn Instagram tijdlijn. Op grond van voornoemd artikel is het verboden om videoreclameboodschappen voor online kansspelen te verspreiden via online media tussen 6 en 21 uur. Het artikel vermeldt verder: “Met videoreclameboodschappen worden in dit artikel op zichzelf staande reclameboodschappen bedoeld die overwegend uit bewegend beeld en geluid bestaan. Geen videoreclameboodschappen zijn, bijvoorbeeld, rich media banners.” In de toelichting op artikel 9.1. van de ROK staat dat televisiecommercials die niet tussen 6 en 21 uur mogen worden uitgezonden in die periode ook niet online mogen worden verspreid. Met videoreclameboodschap wordt volgens de toelichting op de ROK gedoeld op het type commercials zoals die bij de (TV) zenders in hun reclameblokken voorkomen. Andere reclame dan televisiecommercials, bijvoorbeeld met stilstaande beelden, banners met animaties/ander bewegend beeld, gesponsorde content, organische videocontent op social mediakanalen en bedrijfsfilms mogen tussen 6 en 21 uur wel online worden verspreid.
De Commissie acht door TOTO voldoende toegelicht dat de bestreden uiting niet kwalificeert als een televisiereclame in de zin van een videoreclameboodschap en dat de bestreden uiting ook niet zal worden uitgezonden als televisiereclame. Er is in dit specifieke geval sprake van een stilstaande banner met tekst met een (beperkt) bewegend beeld, zonder geluid. Op grond van de ROK is het toegestaan andere reclame dan televisiecommercials, zoals onderhavige uiting, tussen 6 en 21 uur online, waaronder op social media zoals Instagram, te verspreiden en te laten staan.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie wijst de klacht af.