De bestreden reclame-uiting

Het betreft een reclamefolder van de Vriendenloterij.

Op de voorkant van de reclamefolder staat (voor zover voor de klacht relevant) de volgende tekst:
“Speel tot het einde van het jaar gratis mee!
Ga nú naar vriendeloterij.nl/gratiskans
om uw loten te activeren en maak gratis kans op
prijzen tot wel € 1 MILJOEN!”
Hieronder staan drie loten afgebeeld met daarboven de tekst:
“t.w.v. € 45,-“.
Daaronder staat de tekst “Hiermee maakt u GRATIS kans op:”, waarna diverse geldprijzen worden getoond.
Hieronder staan diverse vinkjes met uitleg, zoals met de volgende tekst: “U speelt 3 trekkingen GRATIS mee en u mag opzeggen wanneer u wilt.”
Geheel onderaan staat onder meer de volgende tekst:
“Na de 3 gratis trekkingen speelt u automatisch betaald verder voor €15,50 per lot, per trekking.”

Op de achterkant van de folder staat onder de kop “Alstublieft! Uw 3 gratis loten t.w.v. € 45,-“ het volgende: “Ga nú naar vriendeloterij.nl/gratiskans om uw loten te activeren. Uw unieke code: (…).” Daaronder zijn drie cadeauloten afgebeeld met daarop “november”, “december” en “kerstrekking” met allen een waarde van €15.

Samenvatting van de klacht

De reclame is volgens klager misleidend en in strijd met de Reclamecode voor Kansspelen die worden aangeboden door vergunninghouders ingevolge de Wet op de Kansspelen (RVK) 2015. Klager wijst in dat verband op artikel 3 (b) onder 1, artikel 3 (c) en artikel 4 (4) van de RVK.

Tenslotte vindt klager het in strijd met de Nederlandse Reclamecode (NRC) dat de Vriendenloterij dergelijke flyers in folderpakketten verspreidt aan consumenten die eerder via een andere weg hebben laten blijken geen (geadresseerde) post meer te willen ontvangen van de Vriendenloterij en haar zusterbedrijf, de Nationale Postcode Loterij.

Samenvatting van het verweer

Het aanbod is voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk gemaakt op de bestreden folder. De voorzijde van de folder laat drie loten zien met daarop vermeld om welke trekkingen het gaat: de novembertrekking, de decembertrekking en de kersttrekking van 2023. Op de achterzijde staat “Speel tot het einde van het jaar gratis mee!” en “U speelt 3 trekkingen gratis mee en u mag opzeggen wanneer u wilt.” Hieronder wordt een blauwe balk getoond met daaronder de geldende voorwaarden. In deze voorwaarden valt te lezen: “Na de 3 gratis trekkingen speelt u automatisch betaald verder voor €15,25 per lot per trekking.”

De uiting voldoet ook aan artikel 4 (4) van de RVK. De verplichte slogan “Speel bewust” en de minimumleeftijd voor deelname van “18+” zijn in dikgedrukte letters te vinden op de achterzijde van de folder.

De bestreden folder bevond zich in een geseald folderpakket van Spotta dat huis-aan-huis is verspreid. Het gaat om ongeadresseerde post. Indien een consument geen ongeadresseerde post wenst te ontvangen, dan kan hij hiervoor de zogenaamde Ja-Nee en Nee/Nee-sticker gebruiken, volgens de Code verspreiding ongeadresseerd reclamedrukwerk (Code VOR). Daar is in dit geval door klager geen gebruik van gemaakt.

Het oordeel van de voorzitter

1. De voorzitter vat het eerste onderdeel van de klacht zo op dat er volgens klager niet of onvoldoende duidelijk in de reclame wordt vermeld wat de duur van deelneming is – volgens artikel 3 (b) onder 1 RVK – en niet duidelijk is dat de gratis deelname vanzelf overgaat in een betaalde deelname – volgens artikel 3 (c) RVK. Het feit dat men na het gratis meespelen met de drie cadeauloten automatisch betaald verder gaat meespelen met de Vriendenloterij blijkt naar het oordeel van de voorzitter onvoldoende duidelijk uit de bestreden uiting. Zowel de voorkant als de achterkant van de folder leggen de nadruk op de gratis (cadeau)loten, het gratis meespelen en het gratis kans maken op prijzen. De uiting kan hierdoor gemakkelijk zo worden begrepen dat enkel sprake is van een actie waarbij men met drie loten, die cadeau worden gedaan, gratis kans maakt op prijzen gedurende drie trekkingen van de Vriendenloterij. Dat men hierna automatisch blijft meespelen en gaat betalen totdat er wordt opgezegd, betreft essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen. Deze informatie moet in de uiting zelf staan om te voorkomen dat de gemiddelde consument op het verkeerde been wordt gezet ten aanzien van de inhoud van de actie. Weliswaar kan deze informatie worden afgeleid uit de geheel onderaan de uiting, tussen de voorwaarden, staande mededeling ““Na de 3 gratis trekkingen speelt u automatisch betaald verder voor €15,25 per lot per trekking”, maar deze mededeling neemt de onjuiste indruk die in eerste instantie wordt gewekt niet, althans niet voldoende, weg. In de hoofdtekst wordt niet over een automatisch betaalde deelname aan de Vriendenloterij gesproken en evenmin wordt daarin verwezen naar de onder in de uiting staande mededelingen.

2. Het bovenstaande leidt tot het oordeel dat in de bestreden uiting op onduidelijke wijze essentiële informatie wordt verstrekt die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen. Omdat dit de gemiddelde consument ertoe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de reclame-uiting misleidend als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC), en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. Om die reden is de uiting tevens in strijd met het bepaalde in de aanhef van artikel 3 van de Reclamecode voor Kansspelen die worden aangeboden door vergunninghouders ingevolge de Wet op de Kansspelen (RVK) 2015.

3. Voor het klachtonderdeel dat de uiting in strijd met artikel 4 (4) RVK is, op grond waarvan op voldoende zichtbare wijze informatie verstrekt moet worden over a) de minimumleeftijd voor deelname en b) de slogan “Speel bewust”, geldt het volgende. In de uiting zelf staat op voldoende duidelijke wijze de voornoemde slogan “Speel bewust” met daarbij de minimumleeftijd van 18 voor deelname. Dit klachtonderdeel slaagt niet.

4. Tenslotte maakt klager bezwaar tegen de verspreiding van de betreffende reclamefolder aan consumenten die hebben medegedeeld geen geadresseerde post te willen ontvangen van de Vriendenloterij. De voorzitter vat dit klachtonderdeel aldus op dat volgens klager door de Vriendenloterij in strijd met artikel 14 van de Code brievenbus reclame, huissampling en direct response advertising (CBR) geadresseerde brievenbusreclame aan klager is toegezonden. In het onderhavige geval bevond de reclamefolder van de Vriendenloterij zich daarentegen in een folderpakket dat huis-aan-huis wordt verspreid en dient te worden aangemerkt als ongeadresseerd reclamedrukwerk, waarop de Code VOR van toepassing is. Klager heeft niet gesteld dat zijn brievenbus is voorzien van een in de bijlage 1 bij de Code VOR vermelde (nee / nee of ja / nee) sticker. Derhalve is niet gebleken dat de Vriendenloterij in strijd met de Code VOR heeft gehandeld door de betreffende flyer in de brievenbus van klager te laten deponeren. Ook dit klachtonderdeel kan daarom niet slagen.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het overwogene in randnummers 1 en 2 acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC en artikel 3 RVK 2015. Hij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken. Voor het overige wijst de voorzitter de klacht af.