De bestreden reclame-uiting

Het betreft een uiting op www.ikgaopzeker.nl. Klaagster nam kennis van deze uiting, volgens klaagster een “gesponsorde advertentie”, toen zij op 27 maart 2016 Facebook opende.

In de uiting staat onder meer:

 “Win een

gratis reis-

vaccinatie!

Winactie!

“Vul je gegevens in, dan maak je kans op een gratis reisvaccinatie!”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Klaagster betwijfelt of een winactie waarbij men medicijnen kan winnen wettelijk is toegestaan. Op de bewuste website las klaagster ook dat indien men geen vaccinaties nodig heeft, maar bijvoorbeeld malariapillen, men een pakket ter waarde van € 100,- kan krijgen.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Voor GGD regio Utrecht reizigersvaccinaties heeft O-bureau afgelopen maart een campagne gevoerd met als thema: ‘ik ga op zeker.’ Doel van deze campagne is om mensen bewust te maken van het belang van een goede reisvaccinatie.

Een onderdeel van de campagne is de onderhavige win-actie. De meeste media-uitingen zijn inmiddels gestopt, alleen de Facebookadvertentie loopt nog door tot en met 15 april 2016. Op het moment van de beoogde behandeling van deze klacht, zal de campagne dus al zijn gestopt. Dat neemt niet weg dat adverteerder benieuwd is naar het oordeel van de Commissie.  

Adverteerder is zorgvuldig geweest bij de ontwikkeling van deze campagne en de winactie. De actie is opgezet met inachtneming van de ‘algemene spelvoorwaarden’ uit de Gedragscode Promotionele Kansspelen. Daarnaast zijn de regels van Facebook met betrekking tot win-acties gevolgd.

De kernvraag die voortvloeit uit de klacht is of er sprake is van het promoten van de ‘verkoop van farmaceutische producten op recept’. Naar de mening van adverteerder is dat niet het geval. Adverteerder promoot met de win-actie geen specifieke farmaceutische producten.

Wat men kan winnen is een gratis consult en uiteraard wordt daarbij de normale, zorgvuldige procedure gevolgd. Dit consult is overigens voor iedereen die via GGD regio Utrecht een reisvaccinatie komt halen verplicht; zonder aanleiding of noodzaak worden er geen vaccinaties toegediend. Hierbij wordt zorgvuldig rekening gehouden met de persoonlijke en medische situatie van mensen en met de reisbestemming. Afhankelijk daarvan wordt een persoonlijk advies gegeven. Met de win-actie vergoedt adverteerder de kosten van het consult en de eventuele vaccinatie.

Adverteerder heeft zich juridisch laten voorlichten. Na een eerste globale consultatie, bleek er geen jurisprudentie vindbaar met betrekking tot een vergelijkbare kwestie. Er zijn adverteerder geen rechterlijke uitspraken bekend over vergelijkbare situaties, die handvatten geven of deze campagne en winactie al dan niet binnen de geldende regels vallen. Overigens is adverteerder zich ervan bewust dat het hier wellicht een grijs gebied betreft waarbij de regelgeving niet op alle situaties een helder antwoord biedt.

Mocht de Commissie oordelen dat deze campagne gestopt dient te worden, dan wel dat de campagne moet worden aangepast bij een eventueel vervolg, dan zal adverteerder  dit oordeel respecteren. Adverteerder kan zich goed voorstellen dat de beslissing van de Commissie aanleiding is om toekomstige campagnes aan te passen.

Informatie Keuringsraad KOAG/KAG

Deze informatie wordt als volgt samengevat.

Deze uiting is niet ter preventieve toetsing aan de Keuringsraad KOAG/KAG voorgelegd en niet van een toelatingsnummer voorzien. Het is de vraag of deze uiting onder de competentie van de Keuringsraad valt. De Keuringsraad kijkt naar publieksreclame voor specifieke (recept)geneesmiddelen. Er wordt geen naam van een (recept)geneesmiddel genoemd. De vraag is of op enige wijze een specifiek geneesmiddel direct of indirect wordt aangeprezen. De Keuringsraad is van mening dat de uiting door een ontvanger niet kan worden herleid naar een specifiek UR-geneesmiddel. Derhalve is er geen sprake van reclame voor een specifiek geneesmiddel en zou deze uiting niet aan de Keuringsraad hoeven te worden voorgelegd.

Het oordeel van de Commissie

Uit het verweer begrijpt de Commissie dat de onderhavige win-actie inhoudt dat adverteerder de kosten van een consult bij adverteerder en de eventuele reisvaccinatie vergoedt. Aldus is er naar het oordeel van de Commissie sprake van reclame als bedoeld in artikel 1 lid 1 onder xx in verbinding met artikel 1 lid 1 onder b en 1 van de Geneesmiddelenwet. Artikel 1 lid 1 onder xx van die wet luidt:
“reclame: elke vorm van beïnvloeding met het kennelijke doel het voorschrijven, ter hand stellen, of gebruiken van een geneesmiddel te bevorderen, dan wel het geven van de opdracht daartoe;”.

Artikel 1 lid 1 onder b en 1 van de Geneesmiddelenwet luidt, voor zover hier van belang:

“geneesmiddel: een substantie of een samenstel van substanties die bestemd is om te worden toegediend of aangewend voor dan wel op enige wijze wordt gepresenteerd als zijnde geschikt voor:

Het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens”.

Mede nu adverteerder bij verweer als kernvraag van de klacht noemt of er sprake is van het promoten van de ‘verkoop van farmaceutische producten op recept’, gaat de Commissie ervan uit dat de reisvaccinatie, die in het kader van de winactie wordt vergoed, een uitsluitend op recept verkrijgbaar geneesmiddel betreft. Op grond van artikel 85 aanhef en onder a Geneesmiddelenwet is publieksreclame voor geneesmiddelen die uitsluitend op recept ter hand mogen worden gesteld verboden. Blijkens artikel 90 Geneesmiddelenwet geldt dit verbod “niet voor publieksreclame ter bevordering van deelname aan het vaccinatieprogramma, bedoeld in artikel 4a, eerste lid, van de Wet publieke gezondheid”.

Deze laatste bepaling luidt:

“Onze Minister draagt zorg voor de vaccinaties, opgenomen in een bij ministeriële  regeling vast te stellen vaccinatieprogramma, waarin wordt aangegeven welke doelgroepen voor vaccinatie in aanmerking komen alsmede hoe de uitvoering van dat programma plaatsvindt”.

De betreffende ministeriële regeling heet “Regeling vaststelling rijksvaccinatieprogramma en onderzoek bij pasgeborenen naar ernstige zeldzame ziekten”. Volgens artikel 1 in verbinding met Bijlage 1 van die regeling omvat bedoeld vaccinatieprogramma de in die bijlage genoemde vaccins voor doelgroepen, bestaande uit personen tot uiterlijk 19 jaar. De door adverteerder als prijs aangeboden reisvaccinatie valt niet onder reikwijdte van vorenbedoelde uitzondering op het verbod van artikel 85 aanhef en onder a Geneesmiddelenwet.

Gelet op het bovenstaande acht de Commissie de uiting in strijd met deze bepaling en daardoor met de wet als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 2 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.